Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
tapbiljart, soort biljart met toppen
Van Dale “golfbiljart” (gespeeld op een biljart met twaalf rubberen doppen en aan beide korte zijden een gat waarin de spelers hun vijf ballen moeten stoten)
niet in Van Dale 2014 online
variant: topbiljart
zie ook bos
In café De Kroon staat een toppenbiljart.
zwaar geschapen (verwijzend naar het mannelijk geslachtsorgaan, gezegd van de bezitter ervan)
< waarschijnlijk van “dubbelgelid” (lett. voorzien van een dubbel lid, d.i. voorzien van de dubbele lengte van een normaal lid; hyperbolisch bedoeld)
Vaneigens dat de vrouwen zot zijn van hem, want ’t is een dubbelgeletten — zegt ie van zijn eigen.
draaikolk, kolk, maalstroom, werveling, warreling, wervel, wieling, kronkeling, dwarreling, vortex,…
De drie visschers werden door een dwerrelkonkel als houtsplinters over boord geslingerd. (In VLaamsche zeevissers, p. 66, Ernest de Spot (1942))
zeep, vloeistof, middel om te kuisen
vgl. ook kuisgerief
Welk kuisproduct gebruikte gij om die tegels zo blinkend te krijgen?
Ik koop geen afzonderlijke kuisproducten. Ik gebruik voor alles nen allesreiniger. ’t Woord zegt het zelf, hé: het reinigt alles.
demorgen.be: Man krijgt kuisproduct te drinken in Zwitsers restaurant
matchen, klikken (meestal van relaties)
SN boteren: het botert niet tussen hen
Het bottert niet goed niet meer tussen die 2.
Ze heeft een nieuwe vriend en het bottert precies goed.
roggeveld
In het Kempisch dialect is koren synoniem voor rogge omdat dit vroeger het meest voorkomende graangewas was
Korenveld met kraaien (Vincent van Gogh)
Waar vroeger de korenplek van mijn grootvader was, ligt nu een verkaveling.
zie den Duits
.
hondenketting
Van Dale online: gewestelijk ketting waaraan een dier vastligt
Woordenboek der Nederlandsche Taal: band: In Zuid-Nederland nog thans in toepassing op een ketting waaraan een dier vastligt.
Als ge bang hebt, dan leg ik den hond met den band vast.
> andere betekenis van band
(fig.) het tekort in de begroting van de regering
In Nederland: het gat in de begroting, begrotingsgat.
zie put voor ‘put in de begroting’, ‘put is de kas’, …
Peeters ontpopt zich zo als nauwgezet boekhouder, die de begrotingscijfers mooi op orde heeft. Maar de Vlaamse begrotingsput verbergt een structurele crisis van onze economie. (Groen!)
Vlaamse flitspaal dempt Waalse begrotingsput. (Vlaams Belang)
grote sier maken
ook: zich stoer, belangrijk, … voordoen
ongemarkeerd in Van Dale 2015,maar:
googe2015: .BE (>25.000) ; .NL (>350)
ook verkorte versie: ‘de jan uithangen’
facebook.be: Er zijn er al genoeg die de ‘grote Jan’ uithangen met het geld van een ander.
het zal niemand verbazen
zie ook verschieten, niet van te ~
verschiet niet dat
“De lonen van de top van de NMBS: niet te verschieten dat de machinist staakt.” (forum.politics.be)
“… als een pijl, bleek dat hij speciale handschoenen aan had in de vorm van een zwemvin, niet te verschieten dat die snel vooruitging, ne waterfoefelaar dus.” (decel.be)
" Niet te verschieten dat sommigen er onderdoor gaan. Kom maar eens een week les geven en je ogen zullen wel opengaan." (klasse.be)
een afspraak of regeling die niet zomaar genegeerd of met de voeten getreden kan worden
Van Dale 2015 online: ‘vodje papier’: stukje papier zonder enige waarde, maar volgens google wordt dit nauwelijks gebruikt in Nederland
google2015: ‘geen vodje papier’: .BE (>2.000) ; .NL (45) meestal mbt BE
Tindemans kondigde daarop op 11 oktober 1978 in de Kamer onverwacht en met gevoel voor dramatiek het ontslag van de regering aan met de legendarische woorden: “Voor mij is de grondwet geen vodje papier. (…) Ik ga van deze tribune weg, ik ga naar de koning en ik bied het ontslag van de regering aan.”
demorgen.be: Kamervoorzitter Bracke wil niet op de zaken vooruitlopen, maar benadrukt dat het reglement geen vodje papier is.
deredactie.be: “De VRT-beheersovereenkomst is geen vodje papier”
Premier Michel: ‘Grondwet is geen vodje papier’ | De Tijd
er zich niet veel van aantrekken
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
“We zitten hier vandaag helemaal alleen. Dat is niet echt sfeervol, maar de vrolijke garçon laat het niet aan zijn hart komen. ‘Een heel restaurant voor jullie alleen, romantisch hè’, zegt hij met een brede lach.” (goestingmagazine.be)
de vroegere Belgische Bewakings- OpsporingsBrigade (verouderd)
uitspraak: bee-oo-bee
Als ge in de jaren zeventig ene met een deukhoed en een pardessus zag lopen, zijt maar zeker dat het ne stille van de BOB was.
bendevannijvel.com: Het Brusselse parket is van oordeel dat voormalig journalist Guy Bouten wel degelijk over de schreef ging toen hij oud-BOB’er en -crimineel Robert Beijer er in het openbaar van beschuldigde deel uit te maken van de Bende Van Nijvel.
> andere betekenis van bob
ten laste van, op rekening van, tegen
zie ook bij: oproep, nutteloze ~
Gerechtskosten in sociale zaken zijn lastens de overheid ook voor overheidspersoneel (Elfri de Neve)
Ik heb de feiten gemeld aan de politie die mij voorstelde te proberen tot een vergelijk te komen met de boer. Indien dit niet lukt, zou men PV opmaken ‘lastens onbekenden’. (Juridisch Forum)
naar het toilet gaan
zie ook bachten
Elke keer als de bomma ergens naartoe ging, moest ze eerst nog es naar achter.
in DS2010
Van Dale 2017 online vermeldt enkel mv. bedrijfslasten: BE
zelfstandigen.be: Zij kunnen, zoals zelfstandigen, hun werkelijke bedrijfslasten in de belastingaangifte opnemen
standaard.be: Voka vraagt minder financiële bedrijfslasten
deredactie.be: De EU besparingen was, is en blijft een ramp, een onding dat alleen aansluit bij het feit dat de Grote Multinationale Ondernemingen GMO hun bedrijfslasten willen minimaliseren.
erg zijn best doen, zich uitsloven
zie ook plooien, zich dubbel en dik ~
QuickStep-ploegmaats plooien zich dubbel voor Boonen. (DM)
Dat zorgt voor een minimale zorg voor de rusthuisbewoners, maar ook voor personeel dat zich dubbel moet plooien om alles rond te krijgen”. (Oostende, Telenet)
Onze moderator plooit zich weeral dubbel om het VW op orde te houden.
platvloerse praat, laag-bij-de-grondse praat
ook bv. in combinatie met toogpraat of cafépraat zie voorbeelden
demorgen.be: Crombez (sp.a): “N-VA verkondigt platte praat”
“Ze dacht aan de gespierde torso van Yves en de platte praat die hij uitkraamde als ze in bed lagen.” (De vijfde macht – P.Aspe)
vespaforum.be: Die moeten niet perse ‘platte praat’ verkopen om goed te zijn wat je van Vital niet kan zeggen.
archive.indymedia.be: Wat mij het meest ergerde aan dit programma is het gemak waarmee een Luk Alloo de meest platte praat gewoon laat passeren.
twitter: @SanderLoones doet liever aan platte toogpraat dan aan een serieus debat.
shrimprefuge.be: Ik vind het gewoon aangenaam om platte cafépraat/gezelligheid af te wisselen met bvb. eens uitgebreid en verzorgd uit eten te gaan.
toen, daarop (zie reacties)
vnw: in België ook gebruikt in zinnen in de verleden tijd: toen, daarna
zie ook tan
Toen een vrouw haar baby wilde verschonen in de babyruimte, bleek dat de deur op slot was", vertelt een woordvoerder van Thalys. "De vrouw heeft er dan een treinbegeleider bij gehaald. (deredactie.be)
> andere betekenis van dan
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.