Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
kletsnat (meestal vloer, grond, …)
niet in VD.
zie ook slekkenat
De vloer in de badkamer is slijknat. Wie heeft er laatst gedoucht?
een onvriendelijk gezicht
Ei jet gezien, wuffer vieze trape dat die aat?
> andere betekenis van trape
Dit kinderspelletje noemt men in het Nederlands tikkertje. Iemand werd aangeduid door af te tellen en moest dan trachten een medespeler met de hand aan te raken. Die moest dan op zijn beurt achter de anderen aan gaan.
Een variant was “letsen vasthouden”.Dan moest de aangeraakte speler zijn hand op de plaats houden waar de vorige hem geraakt had, wat voor een soort handicap zorgde.
In mijn moeder haar jeugdjaren (jaren twintig van vorige eeuw) noemde men “letsen vasthouden” “vaste ijzeren poes.”
zie ook tekken
- Wie doet er mee letsen?
- Ikke, maar is ’t losse letsen of letsen vasthouden?
> andere betekenis van letsen
lijnwaad, linnen
zie ook livet
Woordenboek der Nederlandsche Taal, lijnwaad: Middelnederlands lijnwaet. Met syncope van de n ook lijwaad, dat vooral in de 17de, 18de en ’t begin van de 19de eeuw veel gebruikt is, en in ’t Vlaamsch nog voorkomt en ook in Zeeland niet onbekend is. Elders heeft ’t woord nog andere vervormingen ondergaan, b.v. in een deel van Brabant tot lijnwaard, en vervolgens tot lijvaard en lijverd, gelijk ’t thans o.a. te Antwerpen luidt.
> lijverdboer, te Antwerpen: man die met lijnwaad langs de huizen leurt (Cornelissen-Vervliet 1899)
Mijn grootmoeder kocht vlak voor de oorlog een heel pak lijverd van een teut. Daarmee zijn ze jaren goed geweest.
zich iets aantrekken, zich door iets of iemand aangesproken voelen
ook: op zijn krachten pakken
Als ze dat over u zeggen moet ge dat niet al te veel op uw krachten nemen. Waarschijnlijk weten ze niet beter.
carolinegennez.be: De huidige Europarlementsleden De Vits, Khadraoui en Van Lancker moeten dat niet op hun krachten nemen: Van Miert is nog altijd een klasse apart.
het kan iedereen overkomen: een ongelukje, een onhandigheid, een stommiteit, op uw vinger kloppen i.p.v. op de nagel, enz., maar het gebeurt meer bij de dommeriken
- Had ou eigen buitengesloten, Paul? Dat kan iedereen gebeuren he.
- Ja, maar de lompste eerst en stomste het meest :(
volledig, rats
Wordt alleen maar gebruikt in verband met het knippen van haar.
Haar tieters afsnijden betekent dat men de hoofdhuid ziet.
Bij ons in de buurt waren er die hun kinderen een paar keer per jaar hun haar tieters afsneden. Dat was tegen het ongedierte.
plompe en onhandige vrouw
Hebt gij zijn moeder nog gekend? Dat was zo’n dikke klabots die altijd alles omverstootte.
> andere betekenis van klabots
lijder, iemand die lijdt
iemand die bang is
meestal in samenstellingen zoals: kouschijter, bangschijter, bleekschijter, schrikschijter, broekschijter, platschijter,…
Seg schijter, ge ziet zo bleek? Is dat van ziek zijn of hebt ge bang omdat ge mij ziet?
Die schijter nemen wij niet mee op nachtspel hè!
spel dat voornamelijk in de buurt van Grobbendonk, Pulle en Vorselaar gespeeld wordt. Men heeft een paap, een cilindervormig knuppeltje, waarop iedereen een muntstuk legt bij wijze van inzet. De mensen werpen dan met loden sollen naar de paap in de poging hun sol zo dicht mogelijk bij de paap te laten neerkomen. Van zodra de paap omver valt, gaat men meten en wie zijn sol het kortste bij de paal ligt, wint de inzet. In de diamantstreek gebruikte men in de plaats van een sol een lood om mee te gooien.
uitspraak “popke” schieten
ook “popke schiet” zie ook: teppen schieten
Woordenboek der Nederlandsche Taal: paap:
Als benaming van verschillende rechtop staande of uitstekende zaken.
Bij zeker werpspel: Paap smijten, paapken schieten enz.
Het overeind gezette blokje enz. dat men tracht om te werpen; hier en daar in Z.-Nederl. (De Cock en Teirl., Kinderspelen (1903); Corn.-Vervliet).
Ik heb gisteren bij het paapke schieten 5 frank verloren.
dat zal hier snel achter de rug zijn, dat zal snel gedaan zijn, dat is geen groot werk…
Als we hier met een paar man aan beginnen zal dat rap opgeschept zijn ze.
uitspraak: klik op het pijltje
isoleerkan
afkorting van thermosfles, thermoskan
Thermos is een verwaterde merknaam (zie verwaterde merknamen)
vnw: thermosfles
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
zie ook verzamellemma verwaterde merknamen
Klik op de afbeelding
De thermos houdt de koffie niet meer warm; tijd voor een nieuwe.
kleine aardappel, te klein om te verkopen, goed voor varkensvoer
Petieters rapen…da’s iets voor de klein mannen!
algemeen: jongeling; in Brabant: metsendiender, (gehoord in Zaventem)
Hij werkte toen hij jong was als knaap op een grote bouwwerf.
medailles winnen, (veel) prijzen winnen
SN: in de prijzen vallen, scoren
Van de 59 medailles die er te rapen vielen waren er 30 voor Schoonspringen Genk,12 gouden, 10 zilveren en 8 bronzen medailles. (Belang van Limburg)
Voor de Nederlanders was het medailles rapen in Sotchi. (journaal)
Zaterdag viel er in Oostenrijk nog een olympische primeur te rapen. (hln.be)
iemand die een stiel leert bij een vakman, in de wereld van de slijpers werd ook een meisje dat de stiel leerde een “leergast” genoemd
zie ook molen, achter de ~ zitten
Ons moeder was een snijder die de stiel goed kon en zij heeft jaren te root leergasten gehad. Dat zijn later dan vriendinnen voor het leven geworden.
zie root, te ~
Het verval: het verschil in hoogte van de waterspiegel tussen twee plaatsen, niveauverschil
VD2014 online: gewestelijk
VMNW:
Oudste attestatie: Oost-Vlaanderen 1290: Dal, diepte
Woordenboek der Nederlandsche Taal: (Gewestelijk) Verschil in hoogte van den rivierbodem op twee bepaalde plaatsen; verval. Ook Nederhoogduits (gewestelijk) fall (Rhein. Wtb.).
Het Albertkanaal heeft 6 vallen waarop sassen zijn gebouwd.
In de lagere school leerden we tijdens de aardrijkskunde les over de val (het verval) van Ronquières oftewel het hellend vlak van Ronquières met een hoogteverschil van 60 meter.
pressen, duwen
De koe moest geweldig stenen om het kalfje ter wereld te brengen.
vrouw, dame
de verkleinende vorm van madam kan zowel vriendelijk als neerbuigend bedoeld zijn of aangevoeld worden
dikwijls gebruikt als aanspreking
zie ook madam toertjes
In onzen blok wonen een heel deel alleenstaande oude madammekes.
De volgende bus? Dan gaat ge nog lang moeten wachten madammeke, want de laatste van vandaag is just vertrokken.
Seg madammeke, ge smost (smossen) met uwe kaffe. Ge moet nu niet weglopen, kuist dat maar rap op (opkuisen).
Niejet gaa, ze gaat nen opnemer halen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
