Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #8401

    eentalig
    (bijv. naamw.)

    (algemeen AN) iemand die een enkele taal spreekt, een tekst die slechts in een enkele taal bestaat

    (bestuur België) gebied waar een enkele officiële taal voorrang heeft, te weten het Nederlands, het Frans of het Duits.

    Volgens de Raad van State waarborgt de Grondwet niet alleen het tweetalig karakter van het tweetalige taalgebied Brussel-Hoofdstad, maar ook de taalhomogeniteit van de drie eentalige taalgebieden. In een eentalig taalgebied heeft de taal van het taalgebied voorrang. (Doorbraak 181217)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (22 Jun 2021 06:59)

    👍
    212

    #8402

    tweetalig
    (bijv. naamw.)

    (Bestuur, België) gebied waar de inwoners zich in het Frans en het Nederlands tot de overheid kunnen richten; de facto betreft het hier het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

    De Grondwet bepaalt dat er in België vier taalgebieden zijn: het Nederlandse, het Franse, het Duitse en het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad (art. 4). (Doorbraak 18/12/17)

    > andere betekenis van tweetalig

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (22 Aug 2021 11:56)

    👍
    161

    #8403

    ontspanningskabouters
    (zn. mv.)

    neologisme: ingebeelde kabouters die bij slapeloosheid vanaf je tenen over je lichaam kruipen en overal waar zij gepasseerd zijn rust in je lichaam brengen

    De remedie van Sofie Lemaire tegen slapeloosheid: ontspanningskabouters. (vrt.be)

    Voor De Warmste Week van Studio Brussel logeert Sofie Lemaire een weekje in een tent te Wachtebeke. Haar remedie tegen slapeloosheid: ontspanningskabouters. Alleen krijgt ze dat moeilijk aan haar collega’s uitgelegd, vanwege haar aanstekelijke slappe lach. (hln.be)

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 23:44)

    👍
    157

    #8404

    taalfaciliteiten
    (enkel mv.)

    Een faciliteitengemeente is een Belgische gemeente gelegen in een eentalig gebied waarvan grondwettelijk is vastgelegd dat ze gemeentelijke diensten, als burgers daar om vragen, ook in een andere taal moet aanbieden dan in de officiële taal van het taalgebied, waarin de gemeente ligt. Deze anderstalige diensten worden (taal)faciliteiten genoemd. (Wikipedia)

    vgl. faciliteiten

    Ronse wil af van de taalfaciliteiten in de stad. De gemeenteraad heeft daarover een voorstel goedgekeurd. (vrt.be)

    Taalfaciliteiten zijn geen tweetaligheid. Alleen het taalgebied Brussel-Hoofdstad is tweetalig. Ook in een faciliteitengemeente heeft de taal van het taalgebied voorrang, de faciliteiten zijn de uitzondering. (doorbraak.be)

    Ter herinnering: er bestaan taalfaciliteiten voor Franstaligen in zes Vlaams-Brabantse gemeenten rond Brussel: Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode (Rhode-Saint-Genèse), Wemmel, Wezembeek-Oppem, en in de Vlaamse taalgrensgemeenten Mesen (Messines), Spiere-Helkijn (Espierres-Helchin), Ronse (Renaix), Bever (Biévène), Herstappe en Voeren (Fouron). Taalfaciliteiten voor Nederlandstaligen bestaan in de Waalse taalgrensgemeenten Komen-Waasten (Comines-Warneton), Moeskroen (Mouscron), Vloesberg (Flobecq) en Edingen (Enghien). In heel Duitstalig België bestaan faciliteiten voor Franstaligen, in in Wallonië zijn er taalfaciliteiten voor Duitstaligen in Malmédy en in Waimes. (lvb.net)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (21 Jul 2021 17:04)

    👍
    193

    #8405

    pratelaar
    (de ~, ~en, man. zelfst. nw.)

    babbelaar, zwetser, zeveraar

    “Ik ben toch ook zo een pratelaar. Ik schrijf zoals ik praat. Hier en daar een niet weg te steken West-Vlaamse klank en vaak volledig not to the point in het begin. Eerst een anekdote of vijf en dan het antwoord op de vraag…” (https://mijnhersenspinselkrabbels.wordpress.com/2015/12/29/de-eindejaarsvraagjes-aan/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Floem en laatst gewijzigd door Marcus (19 Jul 2021 20:56)

    👍
    172

    #8406

    puntenkermis
    (zn. v.; ~sen)

    wanneer er veel punten gescoord worden

    vgl. doelpuntenkermis

    Na enkele minuten kon de eerste bal al over de try-lijn gedrukt worden, en dat was het startschot voor een puntenkermis. (hbvl.be)

    Puntenkermis op Shiai. Op de Shiai in Zele werd vandaag bijzonder goed gescoord. Bij de bruine gordels verdienden Kjell en Valerie respektievelijk 3 en 2 punten, waarmee beiden hun 10 punten hebben behaald en zich dus mogen beginnen opmaken voor examen 1e Dan. (judoschoolmerelbeke.be)

    Het zondagvoetbal is uitgedraaid op een ware puntenkermis voor de Knokke-Heistse ploegen. (users.telenet.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Jul 2021 22:09)

    👍
    128

    #8407

    bollekeskermis
    (de ~, ~en vrouw. zelfst. nw.)

    verkiezingen

    ook geschreven “bollekenskermis”

    Bollekeskermis Olen : promohondje Sam
    Daar zijn we weer, zes jaar later en ’t is weer Bollekeskermis. Alle toffe verkiezingsacties van de kandidaten uit het Neteland vind je in deze 6-jaarse rubriek terug.(https://nnieuws.be/ 090912)

    …en ik kan goed aannemen dat gij zegt wakker te liggen van wat op u en de uwen gaat afkomen bij de bollekenskermissen in oktober 2018 en in juhi 2019. (’t Pallieterke 141217)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (07 Aug 2021 04:10)

    👍
    175

    #8408

    babbelaer

    snoepje, oorspronkelijk van gesmolten suiker met boter (boterbabbelaar)

    zie ook: babbeleir

    Este ophèls mit griene kriste eine babbelaer.
    Als je ophoudt met huilen krijg je een snoepje.

    Onger in ’t trummelke loog eine babbelaer.
    Onder in het (brood)trommeltje lag een snoepje.

    3 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (08 Aug 2021 12:12)

    👍
    217

    #8409

    neuzekesoorlog
    (zn. m.; ~en)

    Jarenlang aanslepend en soms gewelddadig conflict tussen twee Gentse verkopers van neuzekes of cuberdons

    Misschien maakt Gents burgemeester Daniël Termont een definitief einde aan de ‘neuzekesoorlog’ in Gent. ‘Ik vind dit geen folklore meer’, zegt hij nadat een cuberdonverkopers gefilmd werd tijdens een racistische scheldpartij. (standaard.be)

    Cuberdons halen tegenwoordig jammer genoeg vooral menig nieuwsbulletin omwille van de befaamde Neuzekesoorlog die woedt in Gent, maar daar wil Dominique dus iets aan doen. (2014 – frontview-magazine.be)

    In Ghent we have special candy called ‘neuzekes’ (little noses). They’re really sweet, but so nice ? on the left just outside of the picutre there is another vendor selling neuzekes, they dicuss a lot about who has the best ones to sell. One time they even got into a physical fight ?? we call it the ‘neuzekesoorlog’ or neuzekes war #weekendbylocals #ghent #neuzekes #cuberdon (yooying.org)

    “Neuzekesoorlog” blijft maar doorgaan: ook pop-upmuseum van neuzekesverkoper Carl moet weg (vrt.be)

    Gentse “neuzekensoorlog” duikt op in nieuwe Suske en Wiske over schilder Jan van Eyck (vrt.be)

    Gentse ‘neuzekesoorlog’ wordt verfilmd: “Echte Gentse folklore die de hele wereld is rondgegaan” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Sep 2024 17:07)

    👍
    157

    #8410

    kineast
    (zn. m.; ~en)

    cineast, filmmaker

    vnw

    VD2017 online: BE, niet algemeen

    Ozon is een beroepsprovocateur, een kineast die graag uitdaagt, genres vermengt en met verwachtingen speelt. (zebracinema.cultuurplatform.be)

    Om de wijding en de eerbied in de kerkdienst niet te verstoren, vragen wij beroep te doen op maximaal één fotograaf en één kineast. (kerknet.be)

    In 1938 omschreef ze Serge de Poligny, naar aanleiding van zijn film Claudine à l’école, als een kineast “wien het gevoel voor filmische ruimte en beweeglijkheid aangeboren schijnt (cegesoma.be)

    Elke maand wordt een avond gewijd aan ‘dansfilm’ of ‘filmdans’. Telkens staat een kineast, een land of streek of een bepaald dansthema centraal. (studioskoop.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Apr 2023 07:26)

    👍
    142

    #8411

    kinderwelzijn
    (zn. o.; geen mv.)

    1) het welzijn van kinderen
    2) kinderzorg (o.a. door Kind en Gezin)

    Van Dale 2017 online: BE

    zie ook Nationaal Werk voor Kinderwelzijn

    1) Dat blijkt uit Report Card 11 van Unicef, een onderzoek naar het kinderwelzijn in 29 geïndustrialiseerde landen tijdens het eerste decennium van deze eeuw. (knack.be)

    1) De tuchtstraffen worden voorlopig voorgesteld door de Minister tot wiens bevoegdheid het kinderwelzijn behoort, na advies van de raad van bestuur. (ejustice.just.fgov.be)

    2) De oprichting van de Nationale Belgische Liga voor Kinderbescherming in 1904, en van de afdeling Hulp en Bescherming aan de Werken voor Kinderwelzijn binnen het Nationaal Hulp- en Voedingscomité (NHVC) in 1915, liggen ten grondslag aan de georganiseerde kinderzorg in België. (kindengezin.be)

    2) Samen kwamen zij in 1927 in het totaal 995 keer naar het Kinderwelzijn ‘De Zorgzame Moeder’. (tenmandere.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (20 Jul 2021 01:22)

    👍
    150

    #8412

    kindertuin
    (zn. m.; ~en)

    kleuterschool, kleutertuin

    vnw: crèche, peuterschool

    Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
    SN-NL: kinderbewaarplaats, kindergarten
    Opm: De SN betekenis van kindertuin is een tuin waar kinderen zelf kunnen experimenteren met tuinieren en natuurbeleving.

    Een man heeft twaalf kinderen aangevallen met een mes in een kindertuin in het zuidwesten van China. (nieuwsblad.be)

    Op dat ogenblik bezat de school een dagverblijf voor peuters, een kindertuin en een lagere school. (scarlet.be)

    Een trap die afbrokkelt en een lantaarnpaal die dreigt om te vallen, beide dicht bij een kindertuin. (bruzz.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Apr 2023 07:24)

    👍
    208

    #8413

    voordrink

    gelegenheid (voorafgaand aan een groter feest) waarbij men alvast een drink neemt om in de stemming te komen
    zie ook: preboozen
    NL: het zich indrinken

    Minstens even leuk als een afterparty is de voordrink. Het is een essentieel onderdeel van een supertof avondje uit en dat wil je voor geen geld van de wereld missen! (newsmonkey)

    Voor mij hoeft de voordrink niet echt: je wordt dan wakker ergens op de grond bij een vriend, er zitten krassen in je brommer en je bent je GSM kwijt. (Forum)

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (16 Jul 2021 06:59)

    👍
    171

    #8414

    tekort, zich ~ doen
    (uitdrukking)

    zie zich tekort doen

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Floem (31 Jul 2021 22:55)

    👍
    130

    #8415

    zich tekort doen
    (uitdrukking)

    zich van kant maken

    Zijn vader heeft zich tekort gedaan, hij is in de IJzerput gesprongen.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Floem (04 Aug 2021 21:56)

    👍
    164

    #8416

    fles, zatte ~

    zie zatte fles

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 09:21)

    👍
    198

    #8417

    vaderland, van 't ~ wegzuipen
    (uitdrukking)

    zie van het vaderland wegzuipen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Floem en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 09:02)

    👍
    161

    #8418

    wegzuipen, van 't vaderland ~
    (uitdrukking)

    zie van het vaderland wegzuipen

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Floem en laatst gewijzigd door de Bon (29 Jul 2021 11:34)

    👍
    155

    #8419

    van het vaderland wegzuipen
    (uitdrukking)

    zich laveloos drinken

    Hij is weer zat, hij en zijn maten zuipen toch altijd van ’t vaderland weg!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Floem en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 03:16)

    👍
    165

    #8420

    wanhoopsmaneuver
    (zn. het ~ (o.) ~s)

    een laatste (wanhopige) poging om iets te redden,
    Zie: maneuver
    NL/SN: wanhoopsdaad

    Als wanhoopsmaneuver na de dramatische dood van Jonathan Jacob trok de minister van Justitie aan een klassieke – politieke – noodrem. (justwatch.be)

    De beet in haar nek is het wanhoopsmaneuver van het mannetje om zich tegen verdere aanvallen te beschermen. (seniorennet)

    Dit wanhoopsmaneuver «in extremis» zal falen, omdat de leugen die het tegen de waarheid opneemt, steeds falen moet. (mandelgalm)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (08 Aug 2021 13:56)

    👍
    190

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.