Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #8361

    stro, bakje vol met ~

    zie bakje vol met stro

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 01:32)

    👍
    168

    #8362

    bakje vol met stro
    (uitdr.)

    1) kribbe, nest
    2) naar 1) verwijzend

    variant: bakske vol met stro

    waarschijnlijk in gebruik geraakt door liedje Bakske Vol Met Stro van Urbanus

    1) En dat is maar goed ook, want wat aanvankelijk leek op het gegier van de wind of het gekrijs van een vogel…blijkt uit een bakje vol stro te komen…vier achtergelaten kittens die heel hard om hun moeder liggen te schreeuwen. (.katdegoedehoop.be)

    2) Bakje vol met stro met een trilogie van kalfsklassiekers. (kookclubaldente.be)

    2) Bakje vol met stro: Dunne pasta of cappellini geven een stro-effect. Breek ze op ongelijke lengtes en plak ze op of in een theelichtje. (libelle.be)

    1) De verzorgers van Hatton Country World in Warwickshire troffen een uitgeputte, maar zichtbaar voldane Randy aan in een bakje vol met stro. (hln.be)

    1) Naast kindje Jezus in zijn bakje vol met stro staan Maria, die zich zogezegd op wonderbaarlijke wijze onbevlekt liet bezwangeren, en haar goedgelovige echtgenoot Jozef. (p-magazine.be )

    1) Jezeke is geboren in een bakske vol met stro. (urbanusfan.be)

    1) Is Jezus echt geboren in een bakske vol met stro? | Radio 1

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 03:27)

    👍
    228

    #8363

    bedelzingen
    (ww. niet vervoegd)

    het van deur tot deur zingen ter gegenheid van oudjaar, driekoningen, Sint-Maarten of een andere gelegenheid (vroeger ook om den brode)

    google2017 online: .BE (>580) ; .NL (102)

    zie ook bedelzanger; nieuwjaarkezoete zingen

    Zo kan je in Balen-Olmen nog op Vastenavond (Carnaval) gaan bedelzingen. (.immaterieelerfgoed.be)

    Er is voor het eerst sprake van nieuwjaars- of bedelzingen in de dertiende eeuw. Zowel kinderen als volwassenen uit minder gegoede bevolkingsgroepen gingen toen in de eindejaarsperiode bedelen om een gift; mensen werden dan immers geacht vrijgeviger te zijn. (zoersel.be)

    Retie is strafste gemeente in bedelzingen (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 23:09)

    👍
    238

    #8364

    bedelzanger
    (zn. m.; ~s)

    iemand die voor wat snoep op geld van deur tot deur gaat zingen met Sint-Maarten, oudjaar, driekoningen, bij een andere gelegenheid en vroeger zelfs om den brode

    google2017:
    bedelzangers: .BE (100) ; .NL (8 meestal mbt BE)

    vgl. ook bedelzingen

    Zijn we welkom of niet? De bedelzangers die zondag in Essen van deur tot deur gaan voor Nieuwjaarkezoete zullen het snel weten. Het stadsbestuur verspreidde deurhangers met een duidelijke boodschap. De ene heet de zangers welkom, de andere ‘nu even liever niet’. “Jammer, maar typerend voor de maatschappij”, reageert socioloog Ignace Glorieux. (demorgen.be)

    Beeldmateriaal gezocht van ‘bedelzangers’: Erfgoedcel k.ERF wil de traditie van het ‘bedelzingen’ in de Kempen extra in de verf zetten. Daarom wil het oude en recente foto’s en filmpjes verzamelen van de verschillende evenementen in de regio. Zo zijn het zingen van Sint-Maarten en Krik Krak in Retie, Vastenavond in Olmen, Goriën in Schoonbroek en Kaarsje in Lantaarn in Dessel en Mol mogelijke onderwerpen.(hln.be)

    De draailier speelde vroeger dansmuziek en ze begeleidde rondtrekkende, vaak blinde bedelzangers. (mim.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 02:53)

    👍
    209

    #8365

    wisseloplossing
    (zn. v.; ~en)

    alternatief; andere oplossing

    Van Dale 2017 online: BE

    De revolutionibus orbium caelestium in 1543, waarin voor het eerst een wisseloplossing wordt geboden tegenover het klassieke geocentrische wereldbeeld. (De rivier van Herakleitos – Etienne Vermeersch, ?Johan Braeckman)

    Bedoeling is een wisseloplossing te bieden voor de overvolle wegen tussen Antwerpen en Brussel tijdens de spitsuren. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Jul 2021 19:46)

    👍
    165

    #8366

    klassengerecht

    zie klassegerecht

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Apr 2023 10:02)

    👍
    196

    #8367

    verordening
    (zn. v.; ~en)

    In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden de wetgevende bepalingen bij wege van ordonnantie genomen voor de gewestaangelegenheden. De normen die door het Brussels Hoofdstedelijk Parlement goedgekeurd worden en die agglomeratiebevoegdheden uitoefenen, worden verordeningen genoemd. (Wikipedia)

    vgl. decreet; ordonnantie

    De reglementen, de ontwerpen van ordonnantie en van verordening, de moties en resoluties, de voorstellen, de amendementen, de verslagen, de bulletins. (parlement.brussels)

    In Brussel geldt de ‘Gewestelijke stedenbouwkundige verordening van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest’. (toegankelijkgebouw.be )

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (02 Aug 2021 01:10)

    👍
    172

    #8368

    proper en opgekuist
    (uitdr.)

    netjes opgeruimd (letterlijk en/of figuurlijk)

    vgl. proper; opkuisen

    In een ‘proper’ en ‘opgekuist’ bos valt nu eenmaal weinig te beleven. (ecopedia.be)

    We verlieten de woning proper en opgekuist, 17 min. voor tijd, maar de afscheids- woorden van de boerin waren : “en laat mij nu maar kuisen, want de volgende klanten komen binnen 7 uur” (tripadvisor.be )

    Op minder dan 2 uur is de klus geklaard. Alles is perfect proper en opgekuist.. De rommel en de vuiligheid opkuisen die iemand anders achtergelaten heeft, is geen leuke bezigheid. (davoc-lot.be)

    ‘Voila, dat is er weer eentje proper en opgekuist,’ zei de Bon toen ze het zoveelste artikeltje in het VW onder handen genomen had.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Aug 2021 18:19)

    👍
    182

    #8369

    binnenpakken
    (pakte binnen, heeft binnengepakt zwak ww)

    in huis halen, aanwerven, toelaten, binnenlaten

    “Mijn schoonma is overleden en twee jaar geleden zijn mijn schoonpa dat hij die hond niet meer moest hebben. Dus wat kon ik dan anders doen dan die hond binnen pakken.” (forum.zappy.be)

    Anders krijg ik mijn was en afwas niet rond. Misschien moet je dan toch maar een vrouw binnenpakken? (forum.politics.be)

    Daar zit nu toch totaal geen visie achter bij die hun transferbeleid? 80 spelers binnen pakken en hopen dat er misschien 2 een meerwaarde hebben. (blauwwit.be)

    Het staat ook letterlijk te lezen in de boeken dat het stadsbestuur meer personeel zal binnen pakken. (siegfriedbracke.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 11:27)

    👍
    168

    #8370

    binnenpakken
    (pakte binnen, heeft binnengepakt zwak ww)

    toelaten tot het land

    “De historische reden is dat Belgie altijd alles en iedereen heeft binnen gepakt zonder er zich ooit vragen bij te stellen…” (reactie in HLN 251217)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (09 Jul 2021 12:41)

    👍
    201

    #8371

    dik zitten
    (uitdrukking)

    (Te)veel gegeten hebben
    zie ook verboeft staan

    Amaai ik heb hier goed gegeten, ik zit dik.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Josjdw en laatst gewijzigd door Marcus (10 Aug 2021 23:11)

    👍
    180

    #8372

    klauwaard
    (zn. m.; ~s)

    1) flamingant
    2) De Vlaamse vlag met klauwende leeuw

    1) VD2017 online: BE, verouderd

    1) Heel vaak wordt het beeld geschetst dat het gewone volk een klauwaard is en dus Vlaamdsgezind en elke schepen of andere stadsmagistraat een lelieaard en dus Fransgezind. (academia.edu)

    2) Als ik de Vlaming vol van bier naar huis zie keren
    De gang te wankel en de tong wat al te luid
    Als ik hem bitter humorloos zie opmarcheren
    Achter de klauwaard met te militair geluid
    Als ik ze hoor, de Vlaamse grappen al te drollig
    Vaak langs, vaak op, en heel vaak ook voorbij de rand
    Dan denk ik: Vlaanderen mag dan driftig zijn en lollig
    Maar Lieve Heer geef mij het kalme Nederland
    (groot nederlandse ballade – Miel Cools)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 Jul 2021 01:11)

    👍
    148

    #8373

    wetsgeneesheer
    (zn. m.; ~heren)

    wetsdokter

    VD2017 online: BE
    NL: politiearts

    ANW: (vooral) in België

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Dat de moord op Brenda Rollier in 2010 in Beveren twee jaar lang beschouwd werd als een zelfdoding was nooit gebeurd als er een lijkschouwing bevolen was. Dat stelde wetsgeneesheer Marc De Leeuw deze voormiddag voor het Gentse hof van assisen. (hln.be)

    ‘Mag ik de wetsgeneesheer even euh… opbellen, kolonel?’ vraagt hij. (Z17 – Jef Geeraerts)

    Een wetsgeneesheer wordt aangesteld door de onderzoeksrechter bij bepaalde misdrijven. Meestal zijn die verbonden aan bepaalde ziekenhuizen waar ze gespecialiseerd personeel hebben. (juridischforum.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 00:40)

    👍
    181

    #8374

    robottekening
    (zn. v. ; ~en)

    robotfoto; tekening op basis van beschrijvingen, bv. van iemand die gezocht wordt

    vnw: compositiefoto, montagefoto

    Van Dale 2017 online: BE

    DS2015 standaardtaal

    NL: compositietekening

    vgl. robottekenaar

    Göhrde-Mörder

    Ben Claes en Peter Clauwaert zijn twee forensische tekenaars bij de federale politie. Samen met nog twee andere collega’s maken zij jaarlijks 1.000 tot 1.200 robottekeningen. (bruzz.be)

    Een lang smal gezicht, een grote bril en een snorretje: zo ziet de robotfoto van de “Reus” van de Bende van Nijvel eruit. Al decennialang staat de gele affiche met de bendeleden in het geheugen gegrift. Afgelopen week werd er plots een naam op de robottekening geplakt. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (17 May 2025 16:36)

    👍
    180

    #8375

    rittenkaart
    (zn. v.; ~en)

    een rittenkaart voor het openbaar vervoer geeft recht op x aantal keer gebruik van de trein, bus, tram, …

    VD2017 online: BE: strip­pen­kaart voor het open­baar ver­voer

    zie ook verzamellemma wegcode

    Wil je meer comfort? Deze rittenkaart is ook beschikbaar voor 1ste klas (belgianrail.be)

    Lijnkaart (10-rittenkaart): Het voordeligste vervoerbewijs voor wie af en toe met bus of tram reist (delijn.be)

    Een meerrittenkaart is per rit heel wat goedkoper dan een biljet. Een 5-rittenkaart JUMP kost 8€. Een 10-rittenkaart kost 14€. (ehbo-ov)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (10 Aug 2021 22:54)

    👍
    194

    #8376

    schooloorlog
    (begrip)

    tweede schoolstrijd van 1950-1958

    Pholien voerde vanaf augustus 1950 de homogene cvp-ploeg aan. Een jaar later werd prins Boudewijn de vijfde koning der Belgen. Vier dagen vóór de troonsbestijging was het eerste ‘schot’ gevallen in het conflict dat de jaren vijftig door en door zou tekenen: de schooloorlog. (Luc Huyse, De gewapende vrede. Politiek in België na 1945 )

    Na de Tweede Wereldoorlog was de zogenaamde ‘schooloorlog’ in België in alle hevigheid weer opgelaaid. Kort samengevat wilden de christendemocraten van de toenmalige CVP het katholiek onderwijs meer middelen geven, terwijl socialisten en liberalen eerder het rijksonderwijs wilden uitbouwen. (vrt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 10:17)

    👍
    222

    #8377

    kloterbroek
    (zn (v), ~en)

    Zeer loshangende, niet aansluitende broek die aan het lijf hangt te kloteren.

    Lach maar! Een kloterbroek is wel veel gemakkelijker om in te bewegen dan een spannende jeans.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door moomer (09 Aug 2021 22:57)

    👍
    173

    #8378

    kloteren
    (werkwoord)

    Zeer los hangen, niet aansluiten. Vooral gebruikt voor kledij, stoffen, touw of afdekzeil.
    Bij uitspraak ligt de nadruk op de eerste lettergreep.
    Klo-te-ren (niet klotéren)

    Die broek is veel te groot en ze sluit absoluut niet aan. Ze hangt te kloteren aan je lijf. Ja zeg, dat is tegenwoordig mode.

    Dat stuk zeel hangt al weken aan het hek te kloteren in weer en wind. Dat ontsiert de boel, haal dat touw er eens af.

    Dat zeil is er maar half zijn voeten opgelegd en hangt te kloteren. Dek de boel eens ineens goed af.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door moomer en laatst gewijzigd door moomer (09 Jul 2021 04:01)

    👍
    174

    #8379

    gelijk als zot

    zie als zot

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 17:17)

    👍
    216

    #8380

    als gelijk zot

    zie als zot

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 02:18)

    👍
    232

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.