Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
iemand die denkwerk verricht; hoofdarbeider
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
De Unie van (of voor) Hand- en Geestesarbeiders, afgekort UHGA (Frans: Union des Travailleurs manuels et intellectuels, afgekort UTMI) was een Belgische vereniging van vakbonden in de Tweede Wereldoorlog, die door de Duitsers werd opgezet. (Wikipedia)
Je zou warempel denken dat het waar is, dat een geestesarbeider een laatslaper is. (dewitteraaf.be)
Die twee gevallen dienen hier toch te worden aangehaald: het ene betreft een geestesarbeider van zeer grote waarde, en het andere een volkstribuun. (marxists.org)
het voorvoegsel wordt gecombineerd met een beroepsnaam en geeft aan dat de persoon in kwestie een amateur is
oorsprong: een van de scheldwoorden van Kapitein Haddock in de strips van Kuifje door Hergé luidt “zoetwatermatroos”
“Zoetwatermatrozen: Benaming uit de maritieme wereld met een duidelijke negatieve ondertoon. De stoere, echte matrozen bevonden zich volgens Haddock namelijk op de open zee, en niet op het zoete binnenwater van meren, kanalen of rivieren. Werd door kapitein Haddock graag gebezigd tijdens een van de hachelijke avonturen die hij met Kuifje op zee beleefde.” (http://www.standaard.be/cnt/dmf20111021_088)
“Sedert verpolitiseerde zoetwaterpedagogen het leer-en onderrichttraject ondergeschikt maakten aan diversiteit, multiculturalisme en herverdeling, liep het verkeerd in ons onderwijs.” (J.-M. Dedecker in Knack 110318)
“Observaties van een zoetwater psycholoog?”
(https://justguidooohh.com/2011/11/25/de-dikke-vrouw/)
olie om frieten te bakken; frituurolie
vgl. frietvet
Door bepaalde aroma’s aan hun frietolie toe te voegen, zouden hinderlijke geuren na het bakken van frieten verdwijnen. (nieuwsblad.be)
Deze frietjes worden overigens gebakken in plantaardige frietolie. (cooldrops-sites.be)
Vele frieturen vervangen niet tijdig genoeg de frietolie of andere vetten als men daar s’middags frieten eet dan heb je er voor de rest van de dag. (vindeenfrituur.be )
lid van een mutualiteit, voorvechter van het mutualiteitsprincipe
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
En dan kan je je nog de vraag stellen wat een mutualist daartussen komt doen. Nochtans horen economie, ethiek en ziekenfondsen onlosmakelijk samen wanneer we de bevolking toegang willen verschaffen tot een duurzame en kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg. (Op uw gezondheid – Geert Messiaen)
Een mutualist waarschuwt wanneer onderfinanciering in de ouderenzorg en gezondheidszorg ervoor zorgt dat dat de factuur en de verantwoordelijkheid voor zorg worden doorgeschoven naar onze kinderen en kleinkinderen. (spa-melle.be)
in ’t café zitten, op café zitten
vgl. tooghangen
vgl. caféhanger
Overigens 1 van de mooiste hobby’s die er bestaat MAAR je moet karakter hebben, willen doorgaan en een goe vrouwke. Den tijd van cafehangen is gedaan, het is ni voor nix topsport, toch als je iets of wat niveau wil halen op een legale manier (bouwinfo.be)
(dan zit cafehangen en zuipen er niet in) ben op mijn 19 thuis begonnen en werk 6/7. (dan heb je geen tijd om geld te laten rollen) (9lives.be)
Wat rondlummelen, wat cafehangen en aan de blog typen. Eventjes wat rust dus… want tegen acht uur kunnen we de nachtbus op kruipen naar Salta. (blogspot)
het aan de toog zitten
vgl. tooghanger
vgl. caféhangen
zie ook toog, aan de ~ hangen
Chiro Joho verbreekt Belgisch record tooghangen (gva.be)
Met 25 klanten tooghangen in kleinste café van Vlaanderen (nieuwsblad.be)
24 uur tooghangen voor goede doel. (hln.be)
“Ik hang nooit toog. Hij hangt toog als hij tegenwoordig is en gij hangt altijd toog,” zei de Jean droog en dronk zijn pint leeg.
Cafés allicht open op 8 juni, tooghangen mag niet (demorgen.be n.a.v. coronacrisis 2020)
voluit: Nationale Pyjamadag
Actie van de jongerenzender Ketnet waarbij kinderen in pyjama naar school komen ter ondersteuning van langdurig zieke klasgenoten
uitspraak o.a.: pizjama, met korte a’s (zie ook Vlaamse uitspraak)
zie ook pyjamafuif
zie ook verzamellemma geneeskunde
vrtnwsIs het jou ook opgevallen? Journaalanker @wimdevilder presenteerde “Het Journaal” in zijn pyjamabroek. Op deze Nationale Pyjamadag steunt hij @bednetvzw. (instagram)
Vrijdag 9 maart is het de 3de editie van de Nationale Pyjamadag van Bednet. Ketnet en MNM doen ook mee. Kom in pyjama naar school uit solidariteit met zieke kinderen en jongeren. (bednet.be)
Maar liefst 700 scholen schreven zich in voor de Nationale Pyjamadag van Bednet. (mnm.be)
Kinderen De Zonnevlier doen mee aan pyjamadag · (hln.be)
een vakantie dicht bij huis
Staat ongemarkeerd maar onverklaard in Van Dale 2018 online als samenstelling bij vakantie. Maar verhoudingsgewijs meer in VL dan NL.
google 2018: .BE (>1.320) ; .NL (>491)
De zomervakantie is dichterbij dan u denkt: laat u tijdig vaccineren, ook voor dichtbijvakanties (vrt.be)
Een dichtbijvakantie in één van onze buurlanden, een citytrip of een vakantie aan de kust? Wat dacht je anders van een rustgevende vakantie in de Ardennen? (dichtbijvakanties.be)
Boek snel je dichtbijvakantie en geniet van een fikse vroegboekkorting op je hotelverblijf. In sommige hotels loopt deze korting zelfs op tot -15%! (tui.be)
persoon die veel roddelt
vergelijk: gazet van antwerpen
Ze noemden haar Marie Gazet omdat ze altijd roddelde over de mensen uit de buurt.
“Weet graag alles (de gazet van het dorp zoals ze zeggen) "(www.codevzw.be › Theater op Maat › Archief)
> andere betekenis van gazet
kus
zie totteke
zie ook bees, poen
“Pak me vast en gif me totje, je wet dak je gern zien.
Je ziet mijn liefste piekenotje, lat me ki zitn op je knie.
Pak me vast en gif me totje, mor doet et met fatsoen,
lat mie ki zitn ip je schotje, kwiln olles vo je doen.” (9lives.be)
.
zilveruitje
ook: juintje
Ingelegde ajuintjes op azijn – Fruitweelde
Bio Keuken Ajuintjes Zoetzuur 370 Gr – MannaSana
prépare, tomaat, sla, augurk, verse ajuintjes, kappertjes, ei. € 3.20. (panino-ruiselede.be)
Vlaamse kop, blokjes salami, blokjes kaas, vleesbrood met kaas, vergezeld van ajuintjes, augurken en mosterd, € 14.50/st. (keurslagerkurt.be)
drukt misprijzen uit
(vergelijk NL “rot-”)
door de nieuwe spellingsregels wordt dit voorvoegsel dikwijls “vodden-” geschreven
De Lange Wapper is dus niet definitief van de baan. Die voddegazet zit er nog maar eens naast. (http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=518058&page=180)
“Gaat u opnieuw aan de oppositie vragen te wachten tot na 7 juni voor u bescheid geeft over wat u zelf denkt over uw eigen positie als eerste minister van zo’n voddenregering?”, aldus de Vlaams Belangfractieleider.” (https://www.vlaamsbelang.org/regering-van-rompuy-aan-diggelen/)
‘Met peeschijven, waarschijnlijk,’ hernam Anastasie. ‘En uw prachtvuur in uw vodden-salon?’ (Tante Fien en hare erfgenamen – Gustaaf Segers)
renner van het zevenste knoopsgat, voddencoureur
zie vodde-
zie zevende knoopsgat, van het ~
zie zevenste, negenste, elfste, twaalfste
,,Ook een PATATTENCOUREUR heeft recht op een superdag’’ (nieuwsblad.be)
Roger Baens geboren te Molenstede op 18 augustus 1933 en was prof van 1956 tot 1964 en dat het geen patattencoureur was bewijzen zijn meer dan 100 zege’s met als mooiste 3 ritten in de Vuelta Espagna!! (ronde van spanje). (bloggen.be)
“Hier wint zeker geen patattencoureur. Favorieten zijn Sven Nys en Niels Albert, misschien ook Zdenek Stybar, als die dan tenminste nog geen gas aan het terugnemen is.” (sport.be)
bontjas
zie ook pelse frak, vellen frak; verzamellemma kledij; pels
" ‘En hebben ze alles meegenomen?’ ’Ja, zelfs de pelsen jas die mijn moeder droeg met onze plechtige communie." Liesbeth de Visscher, Bambi Bosteels (2015)
“Van binnen klinkt de stem van een vrouw: ‘Jullie twee, eruit. En jij, met de pelsen jas, jij blijft.’” Zaki, Ondeugender ouder worden (2016)
Donkerbruine echte pelsen jas voor dames, 42 cm aan de schouders. (2dehands.be)
wet waarmee seksistisch gedrag kan worden gestraft
wordt ook geschreven met een koppelteken
“Voor de eerste keer heeft een rechter in ons land iemand veroordeeld op basis van de antiseksismewet.” (DM060218)
Sinds 3 augustus bestaat er een nieuwe
ANTI-SEKSISME wet.
Voortaan kan elk gebaar of elke handeling waarbij een persoon zwaar publiekelijk geminacht wordt omwille van zijn/haar geslacht
leiden tot een verschijning voor de rechtbank, gevangenisstraf of geldboete. (http://www.lokalepolitie.be/5410/archief/422-nieuwe-anti-seksisme-wet.html 100515)
bontjas
vnw: pelsen:
•van bont gemaakt
-een pelsen frak: bontjas
West-Vlaanderen: velne frak, vellen frak
schrijfvariant: pelsen frak
zie ook pelsen; verzamellemma kledij; pels
“Nu zie je hier echt vanalles lopen, ne pelse frak en ne mini-rok, ene met een pots en handschoenen en mokkes topless aan hun strandkabine (en neen ik heb die luxe niet).” (uit een forum)
… l’embarras du choix van madame kaka, staande voor haar garderobe, niet wetend welke van haar vierendertig sacochen alweer uitgekozen. het motiefje uit de muts van mobutu was terug te vinden in haar pelsen frak, … (Stoppen met roken in 87 gedichten – Dimitri Verhulst)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.