Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #8021

    geestesarbeider
    (zn. m.; ~s)

    iemand die denkwerk verricht; hoofdarbeider

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    De Unie van (of voor) Hand- en Geestesarbeiders, afgekort UHGA (Frans: Union des Travailleurs manuels et intellectuels, afgekort UTMI) was een Belgische vereniging van vakbonden in de Tweede Wereldoorlog, die door de Duitsers werd opgezet. (Wikipedia)

    Je zou warempel denken dat het waar is, dat een geestesarbeider een laatslaper is. (dewitteraaf.be)

    Die twee gevallen dienen hier toch te worden aangehaald: het ene betreft een geestesarbeider van zeer grote waarde, en het andere een volkstribuun. (marxists.org)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 Jul 2021 13:57)

    👍
    176

    #8022

    zoetwater-
    (eerste deel van samenstellingen)

    het voorvoegsel wordt gecombineerd met een beroepsnaam en geeft aan dat de persoon in kwestie een amateur is

    oorsprong: een van de scheldwoorden van Kapitein Haddock in de strips van Kuifje door Hergé luidt “zoetwatermatroos”

    “Zoetwatermatrozen: Benaming uit de maritieme wereld met een duidelijke negatieve ondertoon. De stoere, echte matrozen bevonden zich volgens Haddock namelijk op de open zee, en niet op het zoete binnenwater van meren, kanalen of rivieren. Werd door kapitein Haddock graag gebezigd tijdens een van de hachelijke avonturen die hij met Kuifje op zee beleefde.” (http://www.standaard.be/cnt/dmf20111021_088)

    “Sedert verpolitiseerde zoetwaterpedagogen het leer-en onderrichttraject ondergeschikt maakten aan diversiteit, multiculturalisme en herverdeling, liep het verkeerd in ons onderwijs.” (J.-M. Dedecker in Knack 110318)

    “Observaties van een zoetwater psycholoog?”
    (https://justguidooohh.com/2011/11/25/de-dikke-vrouw/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 03:36)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Sep 2021

    👍
    152

    #8023

    zet die plaat af

    zie plaat, zet die ~ af

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:22)

    👍
    161

    #8024

    frietolie
    (zn. v.; ~oliën of ~olies)

    olie om frieten te bakken; frituurolie

    vgl. frietvet

    Door bepaalde aroma’s aan hun frietolie toe te voegen, zouden hinderlijke geuren na het bakken van frieten verdwijnen. (nieuwsblad.be)

    Deze frietjes worden overigens gebakken in plantaardige frietolie. (cooldrops-sites.be)

    Vele frieturen vervangen niet tijdig genoeg de frietolie of andere vetten als men daar s’middags frieten eet dan heb je er voor de rest van de dag. (vindeenfrituur.be )

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 10:48)

    👍
    197

    #8025

    tekenacademie

    zie academie

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Jul 2021 23:54)

    👍
    160

    #8026

    mutualist
    (zn. m.; ~en)

    lid van een mutualiteit, voorvechter van het mutualiteitsprincipe

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    En dan kan je je nog de vraag stellen wat een mutualist daartussen komt doen. Nochtans horen economie, ethiek en ziekenfondsen onlosmakelijk samen wanneer we de bevolking toegang willen verschaffen tot een duurzame en kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg. (Op uw gezondheid – Geert Messiaen)

    Een mutualist waarschuwt wanneer onderfinanciering in de ouderenzorg en gezondheidszorg ervoor zorgt dat dat de factuur en de verantwoordelijkheid voor zorg worden doorgeschoven naar onze kinderen en kleinkinderen. (spa-melle.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 14:51)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Jun 2023

    👍
    199

    #8027

    mintje

    zie muntje

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 18:33)

    👍
    158

    #8028

    caféhangen
    (ww. niet vervoegd)

    in ’t café zitten, op café zitten

    vgl. tooghangen

    vgl. caféhanger

    Overigens 1 van de mooiste hobby’s die er bestaat MAAR je moet karakter hebben, willen doorgaan en een goe vrouwke. Den tijd van cafehangen is gedaan, het is ni voor nix topsport, toch als je iets of wat niveau wil halen op een legale manier (bouwinfo.be)

    (dan zit cafehangen en zuipen er niet in) ben op mijn 19 thuis begonnen en werk 6/7. (dan heb je geen tijd om geld te laten rollen) (9lives.be)

    Wat rondlummelen, wat cafehangen en aan de blog typen. Eventjes wat rust dus… want tegen acht uur kunnen we de nachtbus op kruipen naar Salta. (blogspot)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jan 2024 14:26)

    👍
    219

    #8029

    tooghangen
    (ww. niet vervoegd)

    het aan de toog zitten

    vgl. tooghanger

    vgl. caféhangen

    zie ook toog, aan de ~ hangen

    Chiro Joho verbreekt Belgisch record tooghangen (gva.be)

    Met 25 klanten tooghangen in kleinste café van Vlaanderen (nieuwsblad.be)

    24 uur tooghangen voor goede doel. (hln.be)

    “Ik hang nooit toog. Hij hangt toog als hij tegenwoordig is en gij hangt altijd toog,” zei de Jean droog en dronk zijn pint leeg.

    Cafés allicht open op 8 juni, tooghangen mag niet (demorgen.be n.a.v. coronacrisis 2020)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Sep 2021 19:08)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Sep 2021

    👍
    142

    #8030

    pyjamadag
    (begrip)

    voluit: Nationale Pyjamadag
    Actie van de jongerenzender Ketnet waarbij kinderen in pyjama naar school komen ter ondersteuning van langdurig zieke klasgenoten

    uitspraak o.a.: pizjama, met korte a’s (zie ook Vlaamse uitspraak)

    zie ook pyjamafuif

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    vrtnwsIs het jou ook opgevallen? Journaalanker @wimdevilder presenteerde “Het Journaal” in zijn pyjamabroek. Op deze Nationale Pyjamadag steunt hij @bednetvzw. (instagram)

    Vrijdag 9 maart is het de 3de editie van de Nationale Pyjamadag van Bednet. Ketnet en MNM doen ook mee. Kom in pyjama naar school uit solidariteit met zieke kinderen en jongeren. (bednet.be)

    Maar liefst 700 scholen schreven zich in voor de Nationale Pyjamadag van Bednet. (mnm.be)

    Kinderen De Zonnevlier doen mee aan pyjamadag · (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (03 Aug 2021 18:10)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Aug 2022

    👍
    182

    #8031

    dichtbijvakantie
    (zn. v.; ~s)

    een vakantie dicht bij huis

    Staat ongemarkeerd maar onverklaard in Van Dale 2018 online als samenstelling bij vakantie. Maar verhoudingsgewijs meer in VL dan NL.
    google 2018: .BE (>1.320) ; .NL (>491)

    De zomervakantie is dichterbij dan u denkt: laat u tijdig vaccineren, ook voor dichtbijvakanties (vrt.be)

    Een dichtbijvakantie in één van onze buurlanden, een citytrip of een vakantie aan de kust? Wat dacht je anders van een rustgevende vakantie in de Ardennen? (dichtbijvakanties.be)

    Boek snel je dichtbijvakantie en geniet van een fikse vroegboekkorting op je hotelverblijf. In sommige hotels loopt deze korting zelfs op tot -15%! (tui.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:11)

    👍
    196

    #8032

    gazet
    (zelfstandig naamw. vr mv -en)

    persoon die veel roddelt

    vergelijk: gazet van antwerpen

    Ze noemden haar Marie Gazet omdat ze altijd roddelde over de mensen uit de buurt.

    “Weet graag alles (de gazet van het dorp zoals ze zeggen) "(www.codevzw.be › Theater op Maat › Archief)

    > andere betekenis van gazet

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 01:47)

    👍
    228

    #8033

    totje
    (het ~ (o.), ~es)

    kus

    zie totteke
    zie ook bees, poen

    “Pak me vast en gif me totje, je wet dak je gern zien.
    Je ziet mijn liefste piekenotje, lat me ki zitn op je knie.
    Pak me vast en gif me totje, mor doet et met fatsoen,
    lat mie ki zitn ip je schotje, kwiln olles vo je doen.” (9lives.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (17 Jul 2021 22:11)

    👍
    181

    #8034

    juintje
    (zelfstandig naamw. onz., ~s)

    zie ajuintje
    zie ook: juin

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 01:52)

    👍
    251

    #8035

    ajuintje
    (zn. o.; ~s)

    zilveruitje

    ook: juintje

    Silberzwiebeln (9373-75)

    Ingelegde ajuintjes op azijn – Fruitweelde

    Bio Keuken Ajuintjes Zoetzuur 370 Gr – MannaSana

    prépare, tomaat, sla, augurk, verse ajuintjes, kappertjes, ei. € 3.20. (panino-ruiselede.be)

    Vlaamse kop, blokjes salami, blokjes kaas, vleesbrood met kaas, vergezeld van ajuintjes, augurken en mosterd, € 14.50/st. (keurslagerkurt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 18:33)

    👍
    264

    #8036

    vodde-
    (eerste lid van samenstelling)

    drukt misprijzen uit
    (vergelijk NL “rot-”)

    bv. voddevent, voddeman

    door de nieuwe spellingsregels wordt dit voorvoegsel dikwijls “vodden-” geschreven

    De Lange Wapper is dus niet definitief van de baan. Die voddegazet zit er nog maar eens naast. (http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=518058&page=180)
    “Gaat u opnieuw aan de oppositie vragen te wachten tot na 7 juni voor u bescheid geeft over wat u zelf denkt over uw eigen positie als eerste minister van zo’n voddenregering?”, aldus de Vlaams Belangfractieleider.” (https://www.vlaamsbelang.org/regering-van-rompuy-aan-diggelen/)

    ‘Met peeschijven, waarschijnlijk,’ hernam Anastasie. ‘En uw prachtvuur in uw vodden-salon?’ (Tante Fien en hare erfgenamen – Gustaaf Segers)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Feb 2022 08:11)

    👍
    181

    #8037

    patattencoureur
    (zn. m.; ~s)

    renner van het zevenste knoopsgat, voddencoureur
    zie vodde-
    zie zevende knoopsgat, van het ~
    zie zevenste, negenste, elfste, twaalfste

    ,,Ook een PATATTENCOUREUR heeft recht op een superdag’’ (nieuwsblad.be)

    Roger Baens geboren te Molenstede op 18 augustus 1933 en was prof van 1956 tot 1964 en dat het geen patattencoureur was bewijzen zijn meer dan 100 zege’s met als mooiste 3 ritten in de Vuelta Espagna!! (ronde van spanje). (bloggen.be)

    “Hier wint zeker geen patattencoureur. Favorieten zijn Sven Nys en Niels Albert, misschien ook Zdenek Stybar, als die dan tenminste nog geen gas aan het terugnemen is.” (sport.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (16 Jun 2021 00:19)

    👍
    145

    #8038

    pelsen jas
    (znw. de ~ (m.), ~sen)

    bontjas

    zie ook pelse frak, vellen frak; verzamellemma kledij; pels

    " ‘En hebben ze alles meegenomen?’ ’Ja, zelfs de pelsen jas die mijn moeder droeg met onze plechtige communie." Liesbeth de Visscher, Bambi Bosteels (2015)

    “Van binnen klinkt de stem van een vrouw: ‘Jullie twee, eruit. En jij, met de pelsen jas, jij blijft.’” Zaki, Ondeugender ouder worden (2016)

    Donkerbruine echte pelsen jas voor dames, 42 cm aan de schouders. (2dehands.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 01:32)

    👍
    184

    #8039

    antiseksismewet
    (de ~, ~en vrouw. zelfst. nw.)

    wet waarmee seksistisch gedrag kan worden gestraft

    wordt ook geschreven met een koppelteken

    “Voor de eerste keer heeft een rechter in ons land iemand veroordeeld op basis van de antiseksismewet.” (DM060218)

    Sinds 3 augustus bestaat er een nieuwe
    ANTI-SEKSISME wet.
    Voortaan kan elk gebaar of elke handeling waarbij een persoon zwaar publiekelijk geminacht wordt omwille van zijn/haar geslacht
    leiden tot een verschijning voor de rechtbank, gevangenisstraf of geldboete. (http://www.lokalepolitie.be/5410/archief/422-nieuwe-anti-seksisme-wet.html 100515)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (11 Aug 2021 00:43)

    👍
    243

    #8040

    pelse frak
    (zn. m. -ken)

    bontjas

    vnw: pelsen:
    •van bont gemaakt
    -een pelsen frak: bontjas

    West-Vlaanderen: velne frak, vellen frak

    schrijfvariant: pelsen frak

    zie ook pelsen; verzamellemma kledij; pels

    Colorful, woman, portrait, fur coat, frost, woods, winter Fortepan 19358

    “Nu zie je hier echt vanalles lopen, ne pelse frak en ne mini-rok, ene met een pots en handschoenen en mokkes topless aan hun strandkabine (en neen ik heb die luxe niet).” (uit een forum)

    … l’embarras du choix van madame kaka, staande voor haar garderobe, niet wetend welke van haar vierendertig sacochen alweer uitgekozen. het motiefje uit de muts van mobutu was terug te vinden in haar pelsen frak, … (Stoppen met roken in 87 gedichten – Dimitri Verhulst)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Oct 2024 07:26)

    👍
    192

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.