Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5421

    tantekes, de ~
    (term)

    naam voor de gezamenlijke kinderverzorgsters van een crèche
    NL: de juffen

    N.B. sinds de z.g. “crèchemoorden” in crèche Fabeltjesland (2009) heeft het woord door het dappere optreden van deze vrouwen een heldhaftige bijklank gekregen.

    De ouders van een meisje van twee jaar oud dat ongedeerd bleef tijdens de steekpartij in Fabeltjesland hebben dinsdagmiddag getuigd over hun “ongelofelijke dankbaarheid voor de tantekes”, zoals de kinderverzorgsters werden genoemd. “Zij hebben letterlijk de eerste steken opgevangen.” (GVA)

    Zo hebben de lieve ‘tantekes’ in de crèche van mijn jongste dochter mij op een ochtend eens verwend met een potje zoute chips omdat mijn bloeddruk plotsklaps in elkaar gestuikt was. Je moest mij daar trouwens zien zitten op dat kinderstoeltje, met een tiental hummeltjes rond mij, aan het lonken naar wat er in mijn potje zat. (lichtpuntjes)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door nthn (05 Aug 2021 02:49)

    👍
    40

    #5422

    trouwkoppel
    (zn. o.; ~s)

    een koppel dat trouwt of gaat trouwen

    Top 30 intredeliedjes voor trouwkoppel en eretafel (trouwfeestdj.be)

    Het trouwkoppel – Het Nieuwsblad

    OT: dringend! ideeën huis versieren trouwkoppel (mamaforum.libelle.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 16:27)

    👍
    50

    #5423

    monsterbrand
    (z. nw. de ~ (m.) ~en)

    (neologisme) enorme brand

    Al 2.000 huizen vernield door bosbranden Australië en vuur zal komende dagen weer aanwakkeren: vrees voor “monsterbrand”. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (06 Aug 2021 00:52)

    👍
    47

    #5424

    luisterspel
    (z. nw. het ~ (o.) ~en)

    radio-uitzending (tegenwoordig ook podcast) waarin met stem en geluid geacteerd wordt, zie bruiteur

    SN-NL: hoorspel

    Het allereerste luisterspel wordt in 1931 door het NIR uitgezonden. ‘De terechtstelling’ is een vertaling uit het Duits, zo lezen we in Het Laatste Nieuws van 25/10/1931.
    De uitzending gaat overigens helemaal live! Uiteraard hebben de technici, de acteurs en de regisseur alles vooraf goed ingeoefend. ’De luisterspelers werken voor den mikrofoon met den tekst voor zich. Grammofoon en geruchtmakend tuig worden aangesproken… De zes toneelen worden door paukenslagen gescheiden’. (omroepmuseum.be)

    Een hoorspel (vooral gebruikelijk in Nederland) of een luisterspel (vooral gebruikelijk in Vlaanderen) is een vorm van drama, waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van geluid. (Wikipedia)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Jul 2021 17:04)

    👍
    44

    #5425

    voorblad
    (znw. het ~, ~en)

    SN/NL: voorpagina

    zie ook bladzijde

    Van de week staat Koen Wauters op het voorblad van alle boekskes.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (27 Jun 2021 05:18)

    👍
    35

    #5426

    koppel
    (znw. het ~, ~s)

    NL: stel, paar (in romantische zin)

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3

    zie koppel, een ~ zijn, trouwkoppel en
    verzamellemma mensen

    Koppel kan ook samengesteld worden met diersoorten maar als vaste samenstelling is duivenkoppel toch het meest gangbaar (wellicht omwille van de vermeende trouw van de duiven?)

    zie ook andere betekenis van koppel

    YoungCoupleEmbracing-20070508

    Ze zijn daar met hun getweeën als koppel naar Temptation Island vertrokken, en als vijanden teruggekeerd.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 May 2023 08:24)

    👍
    40

    #5427

    lompiteit
    (zn. v.; ~en )

    lompigheid, stommiteit, dommigheid

    vgl. lomp

    Zo las ik laatst ergens (vergeten waar, sorry) het woord “lompiteit”. Kijk, da’s mooi, da’s taal, da’s genieten. (https://taalkoeien.wordpress.com/2007/12/06/openbare-verkoping/)

    Jelle goei match maar zijn lompiteit bijna nog zure nederlaag. (wijzijnantwerp.org)

    Ik kreeg de karikatuur al op 31 januari toegestuurd, maar door een lompiteit had ik hem gewist… (blogspot)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 21:42)

    👍
    38

    #5428

    lomp
    (bw.)

    dom, stom

    Van Dale online kent enkel:
    1 lomp (de; v(m); meervoud: lompen)
    1.1 lap, vod
    1.2 (in het meervoud) slechte, armoedige kleren
    2 lomp (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord)
    2.1 grof van vorm; = plomp: lompe schoenen
    2.22 zeer onbeleefd: een lompe boer

    zie ook lomp, te ~ om te helpen donderen

    vgl. ook lompiteit

    Bart De Wever benadrukt zijn begrip voor de Joodse gemeenschap en gevoeligheden. Die negeren “is lomp, om het met een oud Vlaams woord te zeggen.” (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 06:14)

    👍
    54

    #5429

    Gentse Floraliën
    (begrip.)

    zie floraliën

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Jul 2021 01:05)

    👍
    42

    #5430

    juffra
    (schrijf- en uitspraakvariant)

    juffrouw

    zie ook juffra toertjes

    Ben je een dame met karakter die graag plezier maakt? Met andere woorden een ‘juffra’ die al huppelend door het leven gaat? (facebook)

    Als er een juffra opendeed dan gebaarde hij van gene paling. (De Tijdstroom, dbnl.org)

    Vandaag aan de ring rond Antwerpen ter hoogte van Borgerhout een juffra tegengekomen met een Hurri. (ligfietsers.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jul 2021 01:34)

    👍
    36

    #5431

    maraine
    (de ~, (v.), ~s/-en)

    zie marraine

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (26 Jul 2021 20:59)

    👍
    46

    #5432

    baxtervoeding
    (zn. v.; ~en)

    vloeibare voeding die via een baxter (infuus) toegediend wordt; parenterale voeding

    baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®, zie verwaterde merknamen

    Tpn 3bag

    Sondes, baxtervoeding, katheter, stoma… Voor Lesley Steyaert (36) en haar 8-jarige zoon Ilyan Verschueren is het dagelijkse koek. (demorgen.be)

    Hij moest al heel wat operaties ondergaan en leeft met een stoma en baxtervoeding. (standaard.be)

    De nodige voedingsstoffen binnenkrijgen, moest dan maar met baxtervoeding. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (07 Mar 2025 10:52)

    👍
    38

    #5433

    jongerenfuif
    (zn. v.; ~fuiven)

    fuif voor jongeren (bv. van 11 tot 16 jaar)

    Jongerenfuif. Voor jongeren van 12 tot 16 jaar. (komtuveu.be)

    Infinity ( alcoholvrije jongerenfuif 11 tot 16 jaar ). (uitinvlaanderen.be)

    Eerste jongerenfuif in de Gazo ten voordele van de Warmste Week (hbvl.be)

    Zaterdagavond was er de 1ste Chillenium jongerenfuif op de terreinen van Grasduinen in organisatie van en door jongeren zelf. (nieuwsbredene.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Aug 2021 03:23)

    👍
    30

    #5434

    bedrijfsauto
    (zn. m.; `s)

    loonwagen, salariswagen, wagen die als onderdeel van het loonpakket door de werkgever aan de werknemer beschikbaar gesteld wordt

    Opm: In NL is een bedrijfsauto eerder een auto die binnen een bedrijf gebruikt wordt (transport, leveringen, …)

    Salariswagen is mannenzaak: vrouwen krijgen drie keer minder vaak een bedrijfsauto (demorgen.be)

    ‘Weiger bedrijfsauto en kies voor supervoordelige loonsverhoging’ (standaard.be)

    De CEO behoudt ook alle voordelen die ze vroeger ook al had bij Belgacom zoals een bedrijfsauto, een hospitalisatieverzekering en een groepsverzekering. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jul 2021 11:49)

    👍
    49

    #5435

    loonwagen
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    syn. bedrijfswagen/firmawagen

    SN/NL: bedrijfsauto; leaseauto; salariswagen

    zie ook loon, wagen

    Dringend tijd dat ze die loonwagens afschaffen, zei den Bart, en hij vlamde weg in zijne Mercedes van ’t werk.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (12 Dec 2022 21:22)

    👍
    44

    #5436

    lokettenkwestie
    (begrip)

    “De Lokettenkwestie (Frans: Affaire des guichets) was een politiek conflict in België in de jaren 1970 rond het taalbeleid van de Schaarbeekse gemeentediensten.” (Wikipedia)

    In het begin van de jaren ’70 hadden we de lokettenkwestie in Schaarbeek met FDF- burgemeester Roger Nols. (hbvl.be)

    Schaarbeek haalde in die periode vooral de pers door zijn beleid van uitsluiting, aanvankelijk gericht tegen de Nederlandstaligen (o.a. de lokettenkwestie), later … (tijd.be)

    … ik ben zelf 2 x veroordeeld geweest (1975 en 76) voor geweld tijdens verboden betogingen nav de lokettenkwestie van Nols in Schaarbeek.(forum.politics.be)

    De lokettenkwestie werd als communautair geschil later alleen overtroffen door het Voeren van José Happart. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Jun 2021 05:07)

    👍
    37

    #5437

    dooreenslagen
    (ww. sloeg doorheen, doorheengeslagen)

    door elkaar slagen/slaan

    DS2015 dooreenslaan: standaardtaal

    zie ook dooreen

    De spelling en de verschillende uitspraken zijn door de eeuwen heen nogal dooreengeslagen. (reacties bij braderie)

    Laten we dus niet doen, zoals sommigen hier, alsof het dooreenslagen van noemen en heten één of andere unieke Vlaamse uitvinding is (forum.politics.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Jun 2021 18:29)

    👍
    53

    #5438

    dooreenhalen
    (ww. haalde doorheen, doorheengehaald)

    door elkaar halen

    DS2015 standaardtaal

    zie ook dooreen

    Beide maken je, maar los daarvan heb je nog een heel dynamisch veld van ontmoetingen die alles dooreenhalen. (standaard.be)

    In enkele luttele seconden werd zijn leven dooreengehaald. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Jul 2021 00:52)

    👍
    48

    #5439

    mensen
    (verzamellemma)

    De Vlaming gebruikt in zijn alledaags taalgebruik ontzettend veel woorden die in het Nederlands iets anders betekenen, dan wel sterk verouderd of zelfs geheel onbekend zijn. In dit lemma houden we ne lijst bij van alle algemeen Vlaamse woorden die gebruikt worden voor te verwijzen naar familieleden, en ‘soorten’ mensen in het algemeen (gelijk: man, vrouw, kind, e.d.m.). Aan de hand van deze lijst kan een student Vlaams de betekenis van deze woorden eenvoudig achterhalen, en aldus rap mee zijn in e gesprek met moedertaalsprekers. Naast deze algemeen gebruikte woorden bestaan er ook nog tal van dialectwoorden (waarmee we enkel bedoelen dat ze slechts in een beperkte regio gekend zijn), uit praktische overwegingen nemen we deze niet op in het lemma.

    algemeen:
    bengel
    bibi
    bobon
    boeleke
    bruggepensioneerde
    familiekundige
    gast
    jonk
    jagger
    jonggepensioneerde
    jonkheid
    jonkman
    kadee
    kapoen
    kerstenkind
    kinderken
    kinneke
    koppel
    madam
    manneke
    mee
    meiske
    pateeke
    pagadder
    patotter
    pee
    smanspersoon
    vent
    vrouwmens
    wijf

    familie:
    achterkozijn
    achternakomertje
    bobon
    bomma
    bompa
    doopmeter
    dooppeter
    echteling
    echtgescheiden
    koekoekskind
    kozijn
    lief
    madam
    maman
    meemama
    meeouder
    meme
    mémé
    memoe
    moedere
    moemoe
    nonkel
    nonkel pater
    patchworkfamilie
    pepe
    plusdochter
    plusgezin
    pluskind
    plusmama
    plusouder
    pluspapa
    pluszoon
    schijnkind
    schoonbroer
    tant
    tante nonneke
    vadere
    vava
    vent
    veva
    wijf
    zuster

    Uitdrukkingen:
    aard, den ~ naar geen vreemde
    foute nonkel
    plezante nonkel
    zatte nonkel

    -

    14 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Nov 2022 08:46)

    👍
    50

    #5440

    visbokaal
    (zn. m.; ~bokalen)

    SN-NL: viskom

    DS2015 standaardtaal
    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    zie ook bokaal

    De gasten van Hotel Charleroi Airport kunnen voor 3,50 euro per nacht een visbokaal mét goudvis huren, om hen gezelschap te houden. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Jun 2021 16:12)

    👍
    35

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.