Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
Vlaming (dikwijls pej.)
Van Dale online 2020: niet algemeen
vgl. flamin
De Vlaam is gefocust op zijn welvaart en zijn lekkere leventje, en zolang die vreemdelingen een beetje uit het zicht blijven, zal het hem verder een zorg zijn. (politics.be)
De brave Vlaam had er genoeg van en begon te hamsteren. (Mark Coenen – De Morgen)
‘Ja, iedere Vlaam heeft ieder jaar van iedere Waal 1.000 euro tegoed!’ (humo.be)
Elke Vlaam spreekt Frans. wist je dat niet? (politics.be)
De Vlamen hebben den moed niet hun taal te spreken op straat, op de wandeling, in openbare vergaderingen! (dbnl.org)
Persoon die naar een veilig gebied in het buitenland vlucht om in eigen land de uitbreiding van het coronavirus te ontlopen. Ook om de lockdown te ontlopen omdat daar alles nog openbaar toegankelijk is.
zie ook: corona
zie ook verzamellemma geneeskunde
In Nederland is alles open. Ge kunt in Maastricht op ’n terraske Coronavluchteling gaan spelen (smoelenboek: Gert Goverts)
Ongenoegen over Belgische “corona-vluchtelingen” in Sluis, Zeeuwse autoriteiten nemen maatregelen (vrt.be)
Persoon die paniekwinkelt.
Nu met de corona-epidemie-uitbraak paniekwinkelen vele mensen uit angst tekorten te hebben wanneer men thuis in quarantaine moet blijven. Deze paniekwinkelaars vertonen echter een eigenaardig winkelgedrag: ze hamsteren wc- en keukenpapier i.p.v. voeding.
subjectsverdubbeling van 2de persoon enkelv. gij
De spelling is niet altijd evident:
“komt egij”: uitspraak komdegij
“gade gij” is eigenlijk “gaat egij”
zie ook ekik
Van woar komt-egij? (Het gezin Van Paemel – Cyriel Buysse)
De uitspraak ‘Da gade gij nie bepale hé’ zal Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) zonder twijfel nog lang achtervolgen. (nieuwsblad.be)
Ge steekt gij just niks in mijne neus weet egij da? (ugent.be)
geen idee; weet ik veel; hoe moet ik dat nu weten?
indien deel van een opsomming, is de betekenis eerder ‘enzovoort’ of ‘iet(s) in diene stijl’
ook: weet ekik (h)et veel
waarschijnlijk een variant op ‘wat weet ik het’, dat evenmin (nog) in het Nederlands lijkt te bestaan
→ in sommige dialecten wordt de verdubbelde ‘ik’ zelfs rond de ‘(h)et’ geplaatst: wa weet ik et ik
Traint em maar door é dan >_< Weet ekik et, z’n loon is iig wel vet hoog, dus ’t kan van gelijk welke skill nie meer lang duren (9lives.be)
Alé jongens, in plaats van ne keer proberen te reanimeren, mond-op-mond, hartmassage, weet ekik et veel. (‘Taalgebruik op de radio’, lib.ugent.be, citaat van radiopresentatrice Ann Van Elsen)
ik denkdat ze me klakskes bedoelen van die gastjes die me van die neppe louis vuitton en wa weet ik het petjes van turkije rond lopen. (9lives.be)
De Sasmeester moe’ misschien de woters doen werken, of de sluzen sluten, of wa’ weet ik ’et ik, en ’k gon hem te gemoete goon. (Maurits Sabbe, De filosoof van ’t Sashuis)
1) sluiten van een deur, venster, opening, …
2) sluiten van een winkel
dichtdoen
zie uitleg bij voorvoegsel toe
1) Vannacht om 23u45 begon dan het gedonder, met de wind al een eerste raam toegedaan op ons bureauke, uit schrik dat de paperassen zouden gaan vliegen. (seniorennet.be)
2) ‘Ik moet hiervoor drie uur mijn café toedoen. Voor niks.’ (Onschuldig – Luc Deflo)
> andere betekenis van toedoen
Winkelen uit paniek omdat men denkt voeding tekort te komen bij een dreiging van bepaalde rampscenario’s, zoals o.a. een epidemie-uitbraak.
Zie ook paniekwinkelaar
Tijdens de dreiging van de uitbreiding van het coronavirus merkt men dat velen paniekwinkelen ondanks dat bakkers, supermarkten en apotheken niet sluiten.
politiek manouvre dat als typisch voor de CD&V, of de tsjeven (tsjeef) beschouwd wordt en wat erop neerkomt dubbel spel te spelen (‘enerzijds-anderijds’); tsjevenstreek
ook tsjeventruc
In hun tjeventrucs ligt zelfs verlangen naar een verrottingsstrategie. (Camps in De Morgen)
Ik belde direct naar het nummer dat van Rompuy mij gegeven had, en een Waalse aardappelboer op rust en met een hond Trikkie nam op. ?Yves??, probeerde ik voorzichtig, want de zware Luikse tongval waarmee hij opnam voorspelde geen goeds. Van Rompuy had mij een verkeerd nummer doorgegeven. Een typische tsjeventruc. (bloggen.be)
Wie dat niet doet of wie dat weigert, doe mee aan tsjeventrucs. (oost-vlaanderen.be)
De schuld uitspreiden over àlle politiekers is een tjeventruc. (nageltjes.be)
incassobureau, iemand die in opdracht van een schuldeiser bij schuldenaars achterstallige betalingen invordert
google2020: .NL (9) m.b.t. .BE
M.a.w., de door de consument aan de schuldinvorderaar gedane betalingen krijgt hij in dit geval niet alleen terug, hij moet ze ook niet meer verrichten ten aanzien van de schuldeiser. (fgov.be)
In de Commissie Economie van de Kamer is een akkoord bereikt om de overmatige schuldenlast bij consumenten aan te pakken wanneer die het gevolg is van schuldinvorderaars zoals incassokantoren, gerechtsdeurwaarders en advocaten die grote winsten maakt op de schulden van mensen. (vrt.be)
FIDUCRE NV is ingeschreven als schuldinvorderaar conform het Koninklijk besluit van 17/02/2005 tot regeling van de inschrijving van de personen die een activiteit van minnelijke invordering van schulden uitoefenen en van de waarborgen waarover deze personen moeten beschikken en dit binnen de lidstaat België. (fiducre.be)
“Een Kunstencentrum is een door de Vlaamse overheid gedefinieerde, erkende en gesubsidieerde organisatie die actief is in het creëren en presenteren van verschillende kunstvormen.” Wikipedia
In VL is kunstencentrum een welgedefinieerd begrip en de kunstencentra zijn op de Wikipedia pagina opgelijst. In NL bestaan er ook kunstencentra, maar daar is de invulling van het woord niet vast bepaald of omlijnd.
Aansluitend op De Zwaarste Lijst kan je op paaszondag 12 april in Kunstencentrum Vooruit terecht voor een stevige streep gitaargeweld, headbangen en frisse pintjes.(stubru.be)
Wil u deze zomer genieten van kunstwerken van jong opkomend talent, dan moet u beslist eens naar het kunstencentrum ‘Wiels’ afzakken (bruzz.be)
Het Herman Teirlinckinstituut, alias Studio Herman Teirlinck, verhuist naar het kunstencentrum deSingel. (gva.be)
Bozar en Smak dienden een aanvraag in als kunstencentrum, maar beide huizen kregen een negatief preadvies. (standaard.be)
boerderij waar het publiek (tegen betaling) zelf fruit en groenten kan komen oogsten
google2020: .NL (35) bijna alle betrekking op .BE
zie ook zelfoogstboerderij
Het aantal zelfoogst- en zelfplukboerderijen is de laatste jaren enorm toegenomen. (vrt.be)
Studiebegeleiding op school, daten voor 60-plussers, of zelf groenten oogsten uit de zelfplukboerderij. (ocmwgent.be)
Maak kennis met de CSA- Zelfplukboerderij in Zandbergen en ontdek hoe je kan meedoen en meegenieten van (h)eerlijke producten.(natuurenbos.be)
boerderij waar het publiek (tegen betaling) zelf fruit en groenten kan komen oogsten
google2020: .NL (35) bijna alle betrekking op .BE
zie ook zelfplukboerderij
Aantal zelfoogstboerderijen stijgt: “Mensen willen weten waar hun eten vandaan komt” (vrt.be)
t’ Groenselveld is een CSA zelfoogstboerderij te Zeveneken (Lochristi) waar groenten, kruiden, bloemen, klein- en pitfruit geoogst kunnen worden. (tgroenselveld.be)
Lokaal, duurzaam en professioneel boeren, kan dat? Dat is wat de zelfoogstboerderij Kruisbos uitzoekt.(ecowijzer.be)
weinig waarde toekennen aan iets of iemand waarvan achteraf blijkt dat er toch potentieel in zit
vgl: frank, ge zoudt hem vijf ~ geven
“Ik zou mezelf bijna geen vijf frang hebben gegeven, vijf jaar geleden, toen ik eraan begon. Hoeveel mensen hebben onze partij niet dood verklaard.” (Tom Van Grieken in de Afspraak 9/3/2020)
“Ik heb zelf studenten die je omzeggens als je ze ziet geen vijf frank zou geven, maar die op een examen toch blijk geven van correct en juist te kunnen redeneren, …” (juridischforum.be 16 mei 2013)
“Waar men geen vijf frank voor haar kansen had gegeven, had zij zich een weg gezocht, dus waar zou zij zich nu, als volwassen vrouw, nog geremd door …” (Yannick Ottoy, En toen werd het zwart.)
Het kuisen van prinsessen/sperzieboontjes – niet zozeer de uiteinden afsnijden maar vooral de langsdraadjes verwijderen – “veizen” dus.
Bij fijne boontjes die je in de supermarkt koopt (en nogal eens uit Kenia of Senegal komen…) is dat laatste niet echt nodig, maar zelf geweekte boontjes werden vaak redelijk dik en daar moesten dus de “veizen” van verwijderd worden.
Als de boontjes niet geveizd worden krijgt ge die veizen in uwe mond en dat is niet smakelijk.
studentenrestaurant
zie ook resto
Het ondersteunend personeel van de Universiteit van Gent werkt vandaag niet. Concreet gaat het om het personeel van de studentenresto’s, de cafetaria’s, de schoonmaak en de kinderdagverblijven. (vrt.be)
Studentenresto De Brug heropent na verbouwingswerken (hln.be)
een vergiftigd geschenk krijgen, iets dat mooi lijkt maar waar een angel aan zit
De Cauwer was natuurlijk niet onder de indruk daarvan: “Ze gooien met bloemetjes, maar de potten zitten er nog aan”, grapte hij live op Sporza. (wielerkrant.be)
Deze brief, heren, om u te waarschuwen: u wordt niet alleen gehuldigd, maar ook gebruikt. U krijgt een bos bloemen toegeworpen waar de pot nog aan hangt. (demorgen.be)
doel (bv. voetbal)
de Ultra’s, met in midden de geschorste aanvoerder Dessoleil in ontbloot bovenlijf, schreeuwden om Penneteau, maar de doelman bleef in zijn kot (hln.be)
Nadien stond hij ver jankend in zijn kot, en heeft hij zeker nog twee keer grat neven de bal gepakt bij het uitkomen op hoge ballen. (iendracht.be)
Neuer er al 3 in zijn kot en dat tegen Bayern hmmmmz …(9lives.be)
1) thuis, binnen blijven (maar eventueel ook minder strikt, in uw omgeving blijven)
2) zich gedeisd houden (antoniem: uit zijn kot komen (kot, uit z’n ~ komen)
vnw: in zijn kot blijven: thuisblijven of stil zijn
zie ook verzamellemma koterij; kot
zie ook blijf in uw kot
1) “Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. (hln.be)
1) ‘Vrouwen, blijf in uw kot op Internationale Vrouwendag!’ (demorgen.be)
1) Hoe doe ik dat, in mijn kot blijven? Ik ga een keer naar de supermarkt, te voet, in het daluur. Een mens moet eten en drinken. Ik ga een keer naar de apotheker, ik ga de krant kopen. (Louis van Dievel – vrt.be)
2) Maar zoals gezegd: blijf niet in uw kot zitten, ga rond, stuur zelf brieven en toon initiatief.
2) “Vrijdagmiddag zat u in het middagnieuws van VTM, om oppositie te voeren tegen de volgens u verwarrende communicatie van de federale overheid. Daarmee zwengelde u de verwarring nog wat aan. Ik zou u willen vragen: doe dat nu even niet. Blijf in uw kot.” (Joël De Ceulaer – De Morgen)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.