Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5181

    dadelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    dadelpalm

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Phoenix dactylifera2

    “Vader, goed” zo sprak de jong’ling; zo eenvoudig als een kind,
    “’k Hebbe hem zo wel begoten; dat hij groeit en vruchten wint”.
    “Vruchten?” sprak verbaasd de grijsaard; “Ja” hernam de jongeling,
    Daadlen rijpen op den knuppel; die in enen boom verging"
    “’k Wil dat wonder zien des Heren!”; …
    En zij gingen en zij kwamen; bij den jongen dadelaar. (Frans P., Lied van de kluizenaar, ojs.ugent.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (15 Jul 2021 19:40)

    👍
    55

    #5182

    kakilaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    kaki/persimoen (boom)

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Diospyros kaki

    Flink wat kaki’s van één kakilaar (aan de andere boompjes niets). Snel geplukt voor de eerste echte vorstnacht. (facebook.com)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 05:02)

    👍
    40

    #5183

    frambozelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    framboos (struik)

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Fert?di zenit málna

    Rubus idaeus-frambozelaar is houtig kleinfruit dat gemakkelijk te kweken is en weinig plaats vraagt. (fruitabc.blogspot.com)

    Heb niet met de witbalans gespeeld en inderdaad statief gebruikt, de frambozelaar staat in een nogal donker hoekje in onze tuin. Dit is de echte kleur van een onrijpe framboos. (forum.belgiumdigital.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (01 Jul 2021 07:17)

    👍
    55

    #5184

    zagemens
    (zn. m.; ~en)

    iemand die zaagt
    ook vrouwelijk van zageman, zagevent

    … stel je voor dat je een taxichauffeur bent en dat je een oud zagemens op je achterbank hebt zitten… (autoforum.be)

    Zagemens. Schaam u!(vvpk.be)

    en nee ik ben geen oude zagemens ik ben zelf student (19) die vorig jaar zijn gip heeft gemaakt ;) (circuitsonline.net)

    Dit was dé dag want hij was het beu, dat gedoe thuis, zijn vader dien droge zak, moeder ’t grootste zagemens (azertyfactor.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 16:42)

    👍
    30

    #5185

    kokosnotelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    kokospalm

    zie ook notelaar; verzamellemma groenten en fruit

    1859-Martinique.web

    Om te beginnen: je zal maar zo een kokosnotelaar (Cocos nucifera) in de tuin hebben staan. (bruzz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 21:51)

    👍
    35

    #5186

    bananelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    bananenboom (eigenlijk feitelijk een uit de hand gelopen kruid)

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Banana plantation

    De tros met bloemen die bovenaan de bananelaar hoort te staan, wordt zo zwaar dat de plant knakt en de bloemtros gaat hangen. (bruzz.be)

    We laten de overschot van onze cakes die we gisteren in Shiraz kochten en de bananen bij de nomaden achter. Ze lijken er erg gelukkig mee (geen wonder want ik heb onderweg geen enkele bananelaar zien staan) en krijgen 1.5 l doogh (= drinkyoghurt) mee. (zabona.reismee.nl, Vlaamse auteur)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 00:27)

    👍
    48

    #5187

    kweeperelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    kweepeer (boom)

    zie ook perelaar; verzamellemma groenten en fruit

    Quince in Fergana

    De boomgaard met blaren
    wisselt feestelijk van vacht
    naast de kweeperelaar
    op het vloerkleed gras (Jo Gisekin, Kweeperen in cognac, pietpaaltjens.nl)

    Kweeperelaars vond je vroeger nog al eens bij een oud boerderijtje, maar die zijn tijdens onze jeugd stilaan uit beeld verdwenen.
    Tot we in Frankrijk aankwamen, daar staat het platteland bij wijze van spreken vol met “cognassiers”. (mnmvdm.wordpress.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (19 Jun 2021 14:45)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jan 2022

    👍
    42

    #5188

    mispelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    mispel (struik/boom) – mispelboom

    “In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘mispelaar’ herkend door:

    56 % van de Nederlanders;
    72 % van de Vlamingen." (nl.wiktionary.org/wiki/mispelaar)

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Mispeln

    De botanicus Linnaeus gaf aan de mispelaar de wetenschappelijke naam Mespilus germanica L. omdat hij dacht dat die in Duitsland van nature groeide. Maar de mispel is niet echt inheems, wel is hij reeds voor de Middeleeuwen bij ons ingevoerd. Hij is wel inheems in de loofbossen van Klein-Azië, Noord-Iran en de Kaukasus. (blog.natuurlijkemoestuin.be)

    Ze bloeien meestal aan het einde van de hoofd- en zijtakken. Een mispelaar is zelfbevruchtend. (FruitWijzer, provincieantwerpen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 20:07)

    👍
    39

    #5189

    rozelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    rozenstruik

    vnw: rozenboom, rozenstruik

    “In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘rozelaar’ herkend door:
    42 % van de Nederlanders;
    86 % van de Vlamingen.” (nl.wiktionary.org/wiki/rozelaar)

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Rosa Trumpeter

    Voor het beschermen van uw rozelaars in potten of op geënte stam (stamrozelaar), handel op het juiste moment, niet te laat, maar zeker ook niet te vroeg… (magische-tuinen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 13:53)

    👍
    41

    #5190

    noenzon
    (znw. de ~ (v.), geen mv.)

    de middagzon

    niet meer in gebruik in Antwerpen (zie reacties)

    zie ook noen

    Verder verborgen zich de ruwe baksteenen achter waaiervormige morellenboomtjes, en onder den opgeleiden abrikozelaar in de noenzon. (Wazenaar, Een Vlaamsche jongen, dbnl.org)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (07 Aug 2021 00:55)

    👍
    42

    #5191

    abrikozelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    abrikoos (struik/boom) -

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Apricot tree

    De eerste échte fruitbomen staan in bloei. De pruimelaar ‘Sanguine de Wismes’ en de abrikoos ‘Tomcot’ bloeien al sinds zondag. De abrikozelaar staat sinds maandag in bloei. (fruitberg.blog)

    Verder verborgen zich de ruwe baksteenen achter waaiervormige morellenboomtjes, en onder den opgeleiden abrikozelaar in de noenzon. (Wazenaar, Een Vlaamsche jongen, dbnl.org)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 00:31)

    👍
    51

    #5192

    perzikelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    perzik (boom) – perzikenboom

    tefrente varianten: perzelaar, pechelaar, …

    zie ook peche; verzamellemma groenten en fruit

    Vineyard peaches de

    ik heb er zelfs 5, appelbomen. En een stuk of vier perenbomen. En twee pruimelaars. En een perzikelaar. ’t was dus een verantwoorde investering :-) (eigenwijzetuin.be)

    Een gezonde perelaar in dezelfde tuin bleek niet aangetast, evenals een derde hoogstamperelaar, een perzikelaar en enkele appelaars die zich binnen een straal van zowat 100m errond bevonden. (phegea.org)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (10 Oct 2021 19:20)

    👍
    34

    #5193

    olijvelaar
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    olijfboom

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Van Gogh - Olivenhain1
    Vincent van Gogh, Saint Remy (1889)

    Maar er zat nog leven in de mytische olijvelaar, de gekrenkte stronk vormde opnieuw scheuten. (radio1.be)

    Olijven en hun olie zijn een bijna-monopolie van de Europese Unie. Of beter: de wereld van de Middellandse Zee, want we mogen Tunesië niet vergeten en ook Marokko, Turkije en Syrië niet. In dat laatste land ligt mogelijk de oorsprong van de olijvelaar. (bruzz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (10 Oct 2021 15:52)

    👍
    39

    #5194

    journaalanker
    (zn. o./m.; ~s)

    schermgezicht voor het journaal, nieuwsanker

    zie ook anker

    Wat mag wel en wat mag niet? Journaalanker Wim De Vilder zet het op een rij in deze video (vrt.be)

    Oud-journaalanker Sigrid Spruyt rekent in boek af met de VRT en enkele oud-collega’s: “Verziekt, Rot en Tragisch”. (nieuwsblad.be)

    Journaalanker in spe Hanne Decoutere getrouwd. (hbvl.be)

    VRT-gezicht en journaalanker Hanne Decoutere (35) verwacht samen met haar man Geert Stockmans een tweede kindje. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Jun 2022 09:15)

    👍
    42

    #5195

    papier, neem allemaal een blad ~

    zie neem allemaal een blad papier

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 21:43)

    👍
    34

    #5196

    blad, neem allemaal een ~ papier

    zie neem allemaal een blad papier

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (31 Jul 2021 23:02)

    👍
    50

    #5197

    guerre, à la ~ comme à la ~
    (uitdrukking)

    in een noodsituatie moet men zich aanpassen; roeien met de riemen die men heeft

    De Vlaamse ziekenhuizen bereiden zich voor op een coronapiek. Zo wordt onder meer bekeken of ze in geval van nood jonggepensioneerd medisch personeel kunnen opvorderen. Ook personeel uit vakantie halen, ligt op tafel. “In extreme omstandigheden is het à la guerre comme à la guerre en moeten we alle mogelijke krachten inzetten” (nieuwsblad.be 12/03/2020) 

    Maar China zal vermoedelijk ook het eerste land zijn dat de verspreiding onder controle heeft, dankzij een drastisch systeem van quarantaine en isolatie waarbij niemand om zijn mening wordt gevraagd: à la guerre comme à la guerre.  (doorbraak.be  4 mrt. 2020)

    De rest was à la guerre comme à la guerre. Het scherm werd op een tafel gemonteerd met een heel dikke steen om de stabiliteit te verbeteren. (blikopafrika.be 29 jan. 2015)

    Ik smeer de sandwiches met een roestig breekmes, maar ze smaken er daar niet minder om! À la guerre comme à la guerre. (Sailingsailing.digitalcomet.be 16 mrt. 2017)

    De cafetaria van het ziekenhuis was vlakbij. Het was misschien niet de geschiktste plek om iemand te interviewen, maar à la guerre comme à la guerre. (Pieter Aspe, Misleid)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 04:29)

    👍
    43

    #5198

    neem allemaal een blad papier
    (uitdrukking)

    vaste uitdrukking van een leerkracht bij de aanvang van een test, toets, taak, opdracht…
    ook buiten de klasmuren als geijkte uitdrukking gebruikt.

    varianten: neem allemaal een bladje papier; neem allemaal een blaadje papier

    google2020: voor alle varianten in .NL 2 goegels mbt .BE

    Neem allemaal een bladje papier! Tijd om te testen of je goed hebt opgelet tijdens aflevering 1 van Sporza @school. (vrt.be)

    ‘Neem allemaal een blaadje papier,’ zegt ze. ‘Vandaag is de rekentest. Het resultaat komt in je verslag.’ (Baas van de wereld – Dirk Nielandt)

    Neem allemaal een blaadje papier en los de vragen hieronder op. Spieken bij je buur mag, we beschouwen dat als een nuttige oefening (kw.be)

    De zin ‘Neem allemaal een blaadje papier …’ kan nog bij veel mensen voor koude rillingen zorgen.(Klaskit: tools voor topleraren – Pedro De Bruyckere)

    Neem allemaal een blad papier en teken een bloem. (unicef.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Jul 2021 20:55)

    👍
    46

    #5199

    tous ensemble
    (uitdr.)

    allemaal tesamen
    uitdrukking die het hele land aanspoort om zich ergens achter te scharen, bv. de Rode Duivels, maar nu bv. ook in de strijd tegen de corona

    uitspraak op zijn Frans

    Tous ensemble tegen corona! (twitter)

    Tous ensemble, zoals in Frankrijk en zoals we de Rode Duivels aanmoedigen (standaard.be)

    Tous ensemble in de strijd tegen deze sluwe dreiging want we willen zo snel mogelijk terug naar ‘normaal’ (dewereldmorgen.be)

    “Tous ensemble”: 6 Vlamingen vertellen over hoe omgaan met crisis, van aperitieven met videocalls tot de coronabingo (vrt.be)

    Tous ensemble? Alleen maar als het goed gaat, zo lijkt. Waar is de steun voor de Rode Duivels? (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 10:59)

    👍
    36

    #5200

    corona
    (voorvoegsel)

    in deze tijden worden er tientallen, zoniet honderden woorden met het voorvoegsel corona gevormd. Ad hoc woorden waarvan de meesten niet zullen blijven. Ze zijn waarschijnlijk ook niet specifiek Vlaams, want in NL maakt men ook allerlei samenstellingen. Dit lemma om de meest opvallende voorbeelden te bundelen om te vermijden dat het allemaal afzonderlijke lemma’s worden.

    zie ook: coronacoalitie, coronacommissaris, coronanummer, coronaregering, coronavluchteling, coronavrijwilliger, corona-idioot, corona-idiotisme, coronatoerist

    Zie verzamellemma corona

    zie ook coronationalisme

    Voorbeelden alfabetisch op het coronawoord:

    “Filmpjes opnemen, spelletjes bedenken, zelfs een speciale corona-bingo maken. Dat maakt het niet alleen voor hen, maar ook voor mij een stuk leuker.” (vrt.be)

    Ouders starten zelf met alternatieve lessen thuis: “We hebben een groot coronalessenrooster gemaakt” (vrt.be)

    “Ik heb een coronaviruslessenrooster opgesteld om toch wat structuur te hebben”, vertelt Annelies Schouppe uit Gent. (vrt.be)

    Boswachter Björn Deduytsche heeft alvast aangekondigd op zijn Instagramaccount dat hij vandaag “coronatoezicht” houdt in de bossen van de Vlaamse Ardennen. (vrt.be)

    Erika Vlieghe, hoofd van de Dienst Infectieziekten in UZ Antwerpen en lid van het corona-comité, legt in “De ochtend” uit dat we de cijfers per … (vrt.be)

    “Maar gelukkig konden we een beroep doen op de brandweer om de mensen weg te houden, zodat onze ‘coronaploegen’ de controles konden verderzetten”. (vrt.be)

    11 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Nov 2021 20:29)

    👍
    54

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.