Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
dadelpalm
zie ook verzamellemma groenten en fruit
“Vader, goed” zo sprak de jong’ling; zo eenvoudig als een kind,
“’k Hebbe hem zo wel begoten; dat hij groeit en vruchten wint”.
“Vruchten?” sprak verbaasd de grijsaard; “Ja” hernam de jongeling,
Daadlen rijpen op den knuppel; die in enen boom verging"
“’k Wil dat wonder zien des Heren!”; …
En zij gingen en zij kwamen; bij den jongen dadelaar. (Frans P., Lied van de kluizenaar, ojs.ugent.be)
kaki/persimoen (boom)
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Flink wat kaki’s van één kakilaar (aan de andere boompjes niets). Snel geplukt voor de eerste echte vorstnacht. (facebook.com)
framboos (struik)
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Rubus idaeus-frambozelaar is houtig kleinfruit dat gemakkelijk te kweken is en weinig plaats vraagt. (fruitabc.blogspot.com)
Heb niet met de witbalans gespeeld en inderdaad statief gebruikt, de frambozelaar staat in een nogal donker hoekje in onze tuin. Dit is de echte kleur van een onrijpe framboos. (forum.belgiumdigital.com)
iemand die zaagt
ook vrouwelijk van zageman, zagevent
… stel je voor dat je een taxichauffeur bent en dat je een oud zagemens op je achterbank hebt zitten… (autoforum.be)
Zagemens. Schaam u!(vvpk.be)
en nee ik ben geen oude zagemens ik ben zelf student (19) die vorig jaar zijn gip heeft gemaakt ;) (circuitsonline.net)
Dit was dé dag want hij was het beu, dat gedoe thuis, zijn vader dien droge zak, moeder ’t grootste zagemens (azertyfactor.be)
kokospalm
zie ook notelaar; verzamellemma groenten en fruit
Om te beginnen: je zal maar zo een kokosnotelaar (Cocos nucifera) in de tuin hebben staan. (bruzz.be)
bananenboom (eigenlijk feitelijk een uit de hand gelopen kruid)
zie ook verzamellemma groenten en fruit
De tros met bloemen die bovenaan de bananelaar hoort te staan, wordt zo zwaar dat de plant knakt en de bloemtros gaat hangen. (bruzz.be)
We laten de overschot van onze cakes die we gisteren in Shiraz kochten en de bananen bij de nomaden achter. Ze lijken er erg gelukkig mee (geen wonder want ik heb onderweg geen enkele bananelaar zien staan) en krijgen 1.5 l doogh (= drinkyoghurt) mee. (zabona.reismee.nl, Vlaamse auteur)
kweepeer (boom)
zie ook perelaar; verzamellemma groenten en fruit
De boomgaard met blaren
wisselt feestelijk van vacht
naast de kweeperelaar
op het vloerkleed gras (Jo Gisekin, Kweeperen in cognac, pietpaaltjens.nl)
Kweeperelaars vond je vroeger nog al eens bij een oud boerderijtje, maar die zijn tijdens onze jeugd stilaan uit beeld verdwenen.
Tot we in Frankrijk aankwamen, daar staat het platteland bij wijze van spreken vol met “cognassiers”. (mnmvdm.wordpress.com)
mispel (struik/boom) – mispelboom
“In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘mispelaar’ herkend door:
56 % van de Nederlanders;
72 % van de Vlamingen." (nl.wiktionary.org/wiki/mispelaar)
zie ook verzamellemma groenten en fruit
De botanicus Linnaeus gaf aan de mispelaar de wetenschappelijke naam Mespilus germanica L. omdat hij dacht dat die in Duitsland van nature groeide. Maar de mispel is niet echt inheems, wel is hij reeds voor de Middeleeuwen bij ons ingevoerd. Hij is wel inheems in de loofbossen van Klein-Azië, Noord-Iran en de Kaukasus. (blog.natuurlijkemoestuin.be)
Ze bloeien meestal aan het einde van de hoofd- en zijtakken. Een mispelaar is zelfbevruchtend. (FruitWijzer, provincieantwerpen.be)
rozenstruik
vnw: rozenboom, rozenstruik
“In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘rozelaar’ herkend door:
42 % van de Nederlanders;
86 % van de Vlamingen.” (nl.wiktionary.org/wiki/rozelaar)
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Voor het beschermen van uw rozelaars in potten of op geënte stam (stamrozelaar), handel op het juiste moment, niet te laat, maar zeker ook niet te vroeg… (magische-tuinen.be)
de middagzon
niet meer in gebruik in Antwerpen (zie reacties)
zie ook noen
Verder verborgen zich de ruwe baksteenen achter waaiervormige morellenboomtjes, en onder den opgeleiden abrikozelaar in de noenzon. (Wazenaar, Een Vlaamsche jongen, dbnl.org)
abrikoos (struik/boom) -
zie ook verzamellemma groenten en fruit
De eerste échte fruitbomen staan in bloei. De pruimelaar ‘Sanguine de Wismes’ en de abrikoos ‘Tomcot’ bloeien al sinds zondag. De abrikozelaar staat sinds maandag in bloei. (fruitberg.blog)
Verder verborgen zich de ruwe baksteenen achter waaiervormige morellenboomtjes, en onder den opgeleiden abrikozelaar in de noenzon. (Wazenaar, Een Vlaamsche jongen, dbnl.org)
perzik (boom) – perzikenboom
tefrente varianten: perzelaar, pechelaar, …
zie ook peche; verzamellemma groenten en fruit
ik heb er zelfs 5, appelbomen. En een stuk of vier perenbomen. En twee pruimelaars. En een perzikelaar. ’t was dus een verantwoorde investering :-) (eigenwijzetuin.be)
Een gezonde perelaar in dezelfde tuin bleek niet aangetast, evenals een derde hoogstamperelaar, een perzikelaar en enkele appelaars die zich binnen een straal van zowat 100m errond bevonden. (phegea.org)
olijfboom
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Vincent van Gogh, Saint Remy (1889)
Maar er zat nog leven in de mytische olijvelaar, de gekrenkte stronk vormde opnieuw scheuten. (radio1.be)
Olijven en hun olie zijn een bijna-monopolie van de Europese Unie. Of beter: de wereld van de Middellandse Zee, want we mogen Tunesië niet vergeten en ook Marokko, Turkije en Syrië niet. In dat laatste land ligt mogelijk de oorsprong van de olijvelaar. (bruzz.be)
schermgezicht voor het journaal, nieuwsanker
zie ook anker
Wat mag wel en wat mag niet? Journaalanker Wim De Vilder zet het op een rij in deze video (vrt.be)
Oud-journaalanker Sigrid Spruyt rekent in boek af met de VRT en enkele oud-collega’s: “Verziekt, Rot en Tragisch”. (nieuwsblad.be)
Journaalanker in spe Hanne Decoutere getrouwd. (hbvl.be)
VRT-gezicht en journaalanker Hanne Decoutere (35) verwacht samen met haar man Geert Stockmans een tweede kindje. (hln.be)
in een noodsituatie moet men zich aanpassen; roeien met de riemen die men heeft
De Vlaamse ziekenhuizen bereiden zich voor op een coronapiek. Zo wordt onder meer bekeken of ze in geval van nood jonggepensioneerd medisch personeel kunnen opvorderen. Ook personeel uit vakantie halen, ligt op tafel. “In extreme omstandigheden is het à la guerre comme à la guerre en moeten we alle mogelijke krachten inzetten” (nieuwsblad.be 12/03/2020)
Maar China zal vermoedelijk ook het eerste land zijn dat de verspreiding onder controle heeft, dankzij een drastisch systeem van quarantaine en isolatie waarbij niemand om zijn mening wordt gevraagd: à la guerre comme à la guerre. (doorbraak.be 4 mrt. 2020)
De rest was à la guerre comme à la guerre. Het scherm werd op een tafel gemonteerd met een heel dikke steen om de stabiliteit te verbeteren. (blikopafrika.be 29 jan. 2015)
Ik smeer de sandwiches met een roestig breekmes, maar ze smaken er daar niet minder om! À la guerre comme à la guerre. (Sailingsailing.digitalcomet.be 16 mrt. 2017)
De cafetaria van het ziekenhuis was vlakbij. Het was misschien niet de geschiktste plek om iemand te interviewen, maar à la guerre comme à la guerre. (Pieter Aspe, Misleid)
vaste uitdrukking van een leerkracht bij de aanvang van een test, toets, taak, opdracht…
ook buiten de klasmuren als geijkte uitdrukking gebruikt.
varianten: neem allemaal een bladje papier; neem allemaal een blaadje papier
google2020: voor alle varianten in .NL 2 goegels mbt .BE
Neem allemaal een bladje papier! Tijd om te testen of je goed hebt opgelet tijdens aflevering 1 van Sporza @school. (vrt.be)
‘Neem allemaal een blaadje papier,’ zegt ze. ‘Vandaag is de rekentest. Het resultaat komt in je verslag.’ (Baas van de wereld – Dirk Nielandt)
Neem allemaal een blaadje papier en los de vragen hieronder op. Spieken bij je buur mag, we beschouwen dat als een nuttige oefening (kw.be)
De zin ‘Neem allemaal een blaadje papier …’ kan nog bij veel mensen voor koude rillingen zorgen.(Klaskit: tools voor topleraren – Pedro De Bruyckere)
Neem allemaal een blad papier en teken een bloem. (unicef.be)
allemaal tesamen
uitdrukking die het hele land aanspoort om zich ergens achter te scharen, bv. de Rode Duivels, maar nu bv. ook in de strijd tegen de corona
uitspraak op zijn Frans
Tous ensemble tegen corona! (twitter)
Tous ensemble, zoals in Frankrijk en zoals we de Rode Duivels aanmoedigen (standaard.be)
Tous ensemble in de strijd tegen deze sluwe dreiging want we willen zo snel mogelijk terug naar ‘normaal’ (dewereldmorgen.be)
“Tous ensemble”: 6 Vlamingen vertellen over hoe omgaan met crisis, van aperitieven met videocalls tot de coronabingo (vrt.be)
Tous ensemble? Alleen maar als het goed gaat, zo lijkt. Waar is de steun voor de Rode Duivels? (hbvl.be)
in deze tijden worden er tientallen, zoniet honderden woorden met het voorvoegsel corona gevormd. Ad hoc woorden waarvan de meesten niet zullen blijven. Ze zijn waarschijnlijk ook niet specifiek Vlaams, want in NL maakt men ook allerlei samenstellingen. Dit lemma om de meest opvallende voorbeelden te bundelen om te vermijden dat het allemaal afzonderlijke lemma’s worden.
zie ook: coronacoalitie, coronacommissaris, coronanummer, coronaregering, coronavluchteling, coronavrijwilliger, corona-idioot, corona-idiotisme, coronatoerist
Zie verzamellemma corona
zie ook coronationalisme
Voorbeelden alfabetisch op het coronawoord:
“Filmpjes opnemen, spelletjes bedenken, zelfs een speciale corona-bingo maken. Dat maakt het niet alleen voor hen, maar ook voor mij een stuk leuker.” (vrt.be)
Ouders starten zelf met alternatieve lessen thuis: “We hebben een groot coronalessenrooster gemaakt” (vrt.be)
“Ik heb een coronaviruslessenrooster opgesteld om toch wat structuur te hebben”, vertelt Annelies Schouppe uit Gent. (vrt.be)
Boswachter Björn Deduytsche heeft alvast aangekondigd op zijn Instagramaccount dat hij vandaag “coronatoezicht” houdt in de bossen van de Vlaamse Ardennen. (vrt.be)
Erika Vlieghe, hoofd van de Dienst Infectieziekten in UZ Antwerpen en lid van het corona-comité, legt in “De ochtend” uit dat we de cijfers per … (vrt.be)
“Maar gelukkig konden we een beroep doen op de brandweer om de mensen weg te houden, zodat onze ‘coronaploegen’ de controles konden verderzetten”. (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.