Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
een door de overheid opgericht semi-autonoom bedrijf of instelling
vnw: (bnl.) semi-overheidsbedrijf of -instelling
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook bn. parastataal; autonoom overheidsbedrijf
Bovendien wordt erop toegezien dat de meeste contacten met de RMT, die een parastatale is, gebeuren via de Nederlandstalige medewerkers. (senate.be)
Mevrouw de minister, misschien zult u me zeggen dat dit geen overheidsopdracht is en dat het maar een parastatale is. (vlaamsparlement.be)
Aangezien De Munt een parastatale is, moet er met de overheid onderhandeld worden. (demorgen.be)
Sedert de staatshervorming en de toenemende liberalisering worden de parastatalen omgevormd tot “autonome overheidsbedrijven”. (Wikipedia)
De maatregel geldt voor de federale parastatalen (RSZ, RIZIV, RVA…..),de federale overheidsbedrijven (NMBS, De Post, Belgacom……) en ook voor de Vlaamse Overheden.(kortessem.be)
iemand die tijdens de file langs de pechstrook rapper vooruit probeert te komen of de eerstvolgende afrit probeert te bereiken
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook verzamellemma wegcode
Rijverbod en boete voor ‘pechstrookrijder’. (hln.be)
Even later registreerde de dashcam van een achterligger dat de pechstrookrijder stond te wachten terwijl een agent in burger zijn voertuig benaderde.(nieuwsplad.be)
Haat jij ook die pechstrookrijders? (vrt.be)
(neologisme) alternatieve naam door CD&V geopperd voor de Vivaldi-coalitie
“Zeg niet Vivaldi, maar avanti”, klonk het in ‘Terzake’. (hln.be)
Abortus en vermogenstaks: Vivaldi (of is het nu Avanti?) wordt nog zware bevalling, met grote pijnpunten. (newsweek.be)
Een regering mét de N-VA is met andere woorden geen optie meer. Het is Vivaldi – excuseer, Avanti – of de oppositie. (standaard.be)
Zweeds, Bourgondisch, regenboog, Vivaldi, Arizona: geen mens weet na een tijd nog wie maar vooral wat er mee bedoeld werd.(…)Deze week lanceerde Joachim Coens de Avanti-coalitie: schriftgeleerden ontdekten alras dat daar een duidelijke verwijzing tégen de N-VA in zit (als je de letters van Avanti door elkaar schudt, krijg je ongeveer anti N-VA). (Mark Coenen – demorgen.be)
op zijn gemak, gemakkelijk
Algemeen Nederlands Woordenboek: op zijn pantoffels iets doen: (vooral) in België
zie ook pantoffel
Balotelli neemt het op zijn pantoffels op tegen Pirlo en Cannavaro. (sporza.be)
Samen met zijn vijfkoppige band werkte hij zijn optreden zittend af en slenterde hij op zijn pantoffels door zijn repertoire. (humo.be)
In het Vlaams bevatten verschillende woorden een extra t in vergelijking met hun Nederlandse tegenpolen. Heel dikwijls wordt deze extra t voorafgegaan door een (eveneens bijkomende) s. Soms valt de t dan weer weg en blijft enkel de s over.
voornaamwoorden:
enigte
sommigte/sommigste
verschilligte (regionaal)
bijwoorden:
misschienst/misschiens
oemmes/oemmest
vaneigenst (merk op: ‘vaneigen’ wordt/werd enkel in zuidelijk NL gezegd)
vantzelf
voorzeker(st)
zekerst/zekers
bijvoeglijke naamwoorden:
blaut (regionaal)
graut (regionaal)
varia:
geniept, in het ~
iets overal kenbaar maken, van de daken roepen, openbaar maken
Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW): (vooral) in België
Het ANW haalt ook de combinatie met andere ww aan: urbi et orbi rondbazuinen, zich urbi et orbi uitspreken, urbi et orbi zeggen
opm: urbi et orbi is de pauselijke zegen aan de stad (Rome) en aan de wereld
Ondertussen bleef Verhofstadt urbi et orbi verkondigen dat hij zijn regeerperiode ging afsluiten met een begroting met een overschot van 0,3 procent van het bbp (Het geld is op! de financiële putten van België – Alain Mouton)
De politieke overheid verkondigt urbi et orbi dat de openbare bedrijven als echte bedrijven moeten werken, dynamisch, verantwoordelijk, en zich moeten … (standaard.be)
…en u verkondigde urbi et orbi dat we bijzonder vlot de HRF-norm hadden gehaald met een overschot van ongeveer 400 miljoen … (vlaamsparlement.be)
zich al pikkelend in de omgeving voortbewegen
zie pikkelen
vgl. wandelen→rondwandelen, lopen→rondlopen
“Als ik nu soms jonge vrouwen een hele dag op hun Louboutins op hun werk zie rondpikkelen, de pijn verbijtend om vooral maar sexy te zijn (showbizz24.be)
‘Ik heb twee weken op krukken rondgelopen en daarna nog eens twee weken rondgepikkeld met een stevige brace rond de knie’ (nieuwsblad.be)
Ik ben daar een hele week mee blijven werken…al rondpikkelend! (seniorennet.be)
SN/NL: historische vereniging
verkorte vorm van heemkundige kring
zie ook heem
Heemkring Wommelgem meet schade op: “Die dieven wisten wat ze moesten hebben” (gva.be)
In Vlaanderen komt de term historische vereniging vrijwel niet voor, namen met heem erin zijn zeer dominant, af en toe duikt geschiedkundig, oudheidkundig of erfgoed op in de naam. De situatie in Noord-Brabant en Nederlands Limburg lijkt hier erg op. In veel andere Nederlandse provincies zijn namen met heem erin in afwezig of uiterst zeldzaam, terwijl de term historische vereniging juist veel voorkomt, naast andere aanduidingen. (wikipedia.org)
SN/NL: historische vereniging
dikwijls verkort tot heemkring
zie ook heem
De heemkundige kring van Wommelgem meet de schade en het verlies op na de drieste inbraak van afgelopen maandag. (gva.be)
In Vlaanderen komt de term historische vereniging vrijwel niet voor, namen met heem erin zijn zeer dominant, af en toe duikt geschiedkundig, oudheidkundig of erfgoed op in de naam. De situatie in Noord-Brabant en Nederlands Limburg lijkt hier erg op. In veel andere Nederlandse provincies zijn namen met heem erin in afwezig of uiterst zeldzaam, terwijl de term historische vereniging juist veel voorkomt, naast andere aanduidingen. (wikipedia.org)
1) harige vacht van zowat elk dier
Algemeen Nederlands Woordenboek bij pels: Wordt vaak voor de vacht van bepaalde dieren gebruikt, bijvoorbeeld roofdieren en knaagdieren, maar wordt ook wel, vooral in België, als synoniem van vacht gebruikt en is dan van toepassing op allerlei dieren, bijvoorbeeld ook op honden en katten.
2) bont
vnw:
•bont
•bontjas, bontmantel
zie ook pelsen, pelse frak, pelsen jas
1) De ongediertelijm blijkt fantatisch sterk want na herhaaldelijke wasbeurten zit het goedje nog stevig op de pels van de hond. (nieuwsblad.be)
1) Wanneer het voelbaar langer licht blijft buiten wordt de pels van het paard merkbaar dunner. (landbouwleven.be)
2) Kattenpels is volgens Alice ook economisch erg interessant. Straatkatten zijn nu eenmaal veel goedkoper dan nertsen. (standaard.be)
anw: (vooral) in België, formeel: solliciteren, inzonderheid naar een ambtelijke functie
vnw: solliciteren, dingen naar een ambt, een betrekking enz.
Ik vermoed dat die blogster gewoon op een originele manier postuleerde naar een baantje bij Dag Allemaal. (blogspot.com)
“Maar dan ben ik toch even gaan luisteren naar de toespraak van de voorzitter: Ik heb gepostuleerd naar de functie van barkeerper." (hbvl.be)
Bent u magistraat of geslaagd voor een magistratenexamen en voldoet u aan alle wettelijke benoemingsvoorwaarden, dan kan u postuleren voor een vacant ambt van magistraat. (csj.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: betrekking hebbend op een indeling in categorieën
zie ook andere betekenis van categoriek
… het laat ons ook toe om de betekenis van beide constructies te formuleren in termen van probabilistische tendensen in plaats van categorieke definities. (kuleuven.be)
… wordt er gebruik gemaakt van categorieke leeftijdsgrenzen voor zowel de gendererkenning als een voornaamsverandering. (amnesty-international.be)
De categorieke indeling van de woorden per regio in het VW is niet altijd evident.
school volgens de pedagogie van Rudolf Steiner
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
in NL is dit een waldorfschool of vrijeschoolonderwijs
In de Steinerschool in Brussel gaat de eerste schooldag gepaard met een openingsceremonie en daarvoor gebruiken ze … bamboestokken. (bruzz.be)
Dat een aantal zesdejaars van de Antwerpse Steinerschool niet kan doorstromen naar het middelbaar in hetzelfde gebouw, zet bij ouders kwaad bloed. (hln.be)
Ze denken dat we naar de Steinerschool komen om niet te moeten werken. Wel, niets is minder waar. (mijnleuven.be)
een publicatie met open vacatures
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Veertien procent gebruikt enkel een jobkrant, slechts 11 procent beperkt zich louter tot het internet. (gva.be)
De VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding) start binnenkort met de uitgave van een jobkrant. (tijd.be)
Bovendien krijgt het blad sinds enige tijd felle concurrentie van Jobat , de jobkrant van de Vum-groep (De Standaard, Het Nieuwsblad ). (standaard.be)
Op zoek naar een job in jouw regio? Kijk dan zeker eens in de jobkrant van Roeselare! (facebook)
officiële vestigingsplaats van een club of vereniging
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Ath, Wervik, Poperinge, Harelbeke, Zottegem, Mont-Saint-Guibert om uiteindelijk aan te komen bij de clubzetel van RAC Junior, de club die de aankomst van de eerste en het vertrek van de tweede lus voor de vierde opeenvolgende keer heeft georganiseerd. (fmb-bmb.be)
> andere betekenis van clubzetel
politieker Jan Jambon
zie ook Belgische bijnamen; Jean Hesp
“Sterke Jan is heel sterk in miscommunicatie”, schertst Vlaams Belangvoorzitter Tom Van Grieken. (vrt.be)
Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) is in de markt gezet als ‘Sterke Jan’, maar dat komt er niet echt uit. (tijd.be)
Onze opinie. ‘Sterke Jan’ mag voor N-VA geen ‘slapjanus’ worden (hln.be)
Zelfverzekerde N-VA als één man achter ‘Sterke Jan’ (standaard.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: luxe leren stoel met armleuningen; fauteuil; clubfauteuil
zie ook zetel
Stijlvolle Donna clubzetel uitgevoerd in zwart of bruin kunstleder. (inofec.be)
Maar na de vraag der vragen ging Olivier meteen met zijn porto in een clubzetel zitten en kwam er de rest van de avond niet meer uit.(duetrelatiebemiddeling.be)
De clubzetel is een grote, tijdloze klassieker en is herkenbaar aan zijn dikke en aangenaamee zitting, zijn gestructureerde armleuniingen en zijn comfortabele rugleuning met genereuze garnissage die uitnodigt om te rusten. (vente-unique.be)
> andere betekenis van clubzetel
Opm: Kwam in het nieuws (2020) n.a.v. de val van Remco Evenepoel maar bestaat al veel langer
Die zogenaamde ‘finalebidon’ heeft ondertussen een zeer slechte naam gekregen als een soort toverdrank uit het oude wielrennen, maar grotendeels onterecht. De realiteit is dat bidons in de finale gewoon handiger en veel minder plakkerig zijn dan gels. Wat zit er in zo’n bidon? Cola, Red Bull of een beetje cafeïne. Niks dat verboden is. In die van ons zitten al zeker geen pijnstillers, want onze ploeg doet niet aan smeerlapperij. Tramadol hebben wij nooit ofte nimmer gebruikt. (nieuwsblad.be)
Planckaert over finalebidon Evenepoel: “Ik vind dat we nu toch ver gaan”. (sporza.be)
SN-NL: koolmonoxidevergiftiging
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
CO-vergiftiging is de belangrijkste vorm van dodelijke intoxicatie in België! (antigifcentrum.be)
Meisje (18) dood door CO-vergiftiging in Jemappes | De Morgen
Een nieuwe preventiecampagne moet Vlamingen wijzen op de gevaren van CO-vergiftiging. (vrt.be)
brandweervoertuig: Een tankautospuit (in België autopomp genoemd) heeft een ingebouwde pomp en een eigen watervoorraad van minimaal 1500 liter. (wikipedia)
“Bij het naderen van de brand werd de autopomp plotseling bekogeld met glazen flessen, gegooid door personen die hadden plaatsgenomen op het dak van een gebouw”, zegt brandweerwoordvoerder Walter Derieuw. (vrt.be)
De brandweerpost Heusden-Zolder heeft een nieuwe multifunctionele autopomp. (heusden-zolder.eu)
Diksmuide De brandweerzone Westhoek investeerde ruim 300.000 euro in een moderne autopomp voor de post in Diksmuide. (hln.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.