Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
vnw: verkorting van pedagogie: tehuis voor meisjesstudenten, studentenhuis
De peda’s waren vroeger gescheiden voor de jongens en de meiskes en met strikte bezoeksregels, maar den dag van vandaag is dat allemaal veel losser geworden en zijn der geen aparte jongens- en meiskespeda’s niet meer. Zou dat tot meer rondpoeperij geleid gehad hebben?
Op zoek naar een kamer in de Mechelse regio? Dan is ons warm internaat (vanaf 15 jaar) en peda (voor studenten) de oplossing! (pedarooienberg.staging.kitosscholen.be)
Enkele topics over onze peda. Voor secundaire studenten vanaf de derde graad, kan je in ons internaatsrestaurant kiezen voor vol pension, indien gewenst. (delasalle.be)
volle vorm van peda, volledig in onbruik geraakt
In den beginne waren de pedagogies gescheiden, met aparte jongens- en meiskespeda’s.
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: uit twee palen en een lat bestaand frame van een doel dat gebruikt wordt bij het beoefenen van verschillende sporten, bv. voetbal, handbal of hockey; vaak ook meer bepaald: doellat
“Gered door het doelhout” – Het Nieuwsblad Mobile
Pechvogel Davy Brouwers (Patro Eisden) trof tweemaal het doelhout (hln.be)
Doelhout en Wetteren-doelman Verhoeven houden Torhout KM van verdiend punt (0-1). (kw.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: bord op een Brusselse taxi, waarop in het rood het woord taxi staat tegen een witte achtergrond met het logo van het Brusselse gewest en dat met een knipperlicht verlicht wordt
zie ook andere betekenissen van spoetnik
Nieuwe spoetniks voor Brusselse taxi’s zijn aerodynamischer (bruzz.be)
‘De auto’s zijn in het zwart geschilderd, met op de zijkant een oranje dambord-striping waarin het serienummer van de taxi is verwerkt. Op het dak is een grote spoetnik gemonteerd met de vermelding taxi. Zowel deze taxi’s als de ‘anonieme’ (limousine)taxi’s hebben een nummerplaat die begint met 1-TX.’ (standaard.be)
Het voertuig is een zwarte MERCEDES 220 en is ontdaan van zijn kenmerken; de spoetnik “Taxi Brussel” is verwijderd en bevindt zich aan de voet van de achterbank.(killersbrabant.be)
SN/NL: dit
zie dat
-
SN/NL: dit
dikwijls, maar niet noodzakelijk, wordt het door ‘dat’ bepaald zelfstandig naamwoord gevolgd door ‘hier’
Ik heb da (hier) getekend. (NL: Ik heb dit getekend.)
Da is (hier) dikke zever. (NL: Dit is je reinste onzin.)
Da huis (hier) is (hier) nu van ons. (NL: Dit huis is nu van ons.)
> andere betekenis van dat
wordt gebruikt bij imperatieven als hulpwerkwoord, uitsluitend in infinitiefvorm
ook in West-Vlaanderen
mogelijke oorsprong: ‘ga en …’ → ‘gaen …’ → ‘gaan …’
→ bv. ‘ga en vermenigvuldigt u’ → ‘gaen vermenigvuldigt u’ → ‘gaan vermenigvuldigt u’
vgl. Engels ‘go …’, Frans ‘va …’
op wa wachtte gij nog, gaan haalt u rap een e46 m3 in duitsland :D (9lives.be)
Onze groene sukkel gaat het es uitleggen ze. Gaan eet nog wa gras jongen. (9lives.be)
naar elkaar
de ‘aa’ wordt doorgaans verkort uitgesproken en de ‘ee’ is scherplang, dus klinkt dikwijls als ‘noriën’
voornamelijk ten oosten van de Schelde
zie ook tegeneen
Als ik vroeg wie da der de vaas had omgesmeten, keken ze ne keer naareen en zeeden ze tesamen: “ikke nie”!
syn. ambetanterik; ambetant persoon
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Ik mis toch een beetje den embetanterik Mario De Clercq… (4bikers.be)
Want de heilige Geest is een ‘embetanterik’. (preken.be)
Je kunt ook stoppen met liegen, en de zaak niet laten escaleren, je hebt bereikt wat je wou : een embetanterik die je door heeft is weg. (happymama.be)
1) toekomst: binnenkort, weldra
vnw
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: binnen afzienbare tijd; weldra
Opm: In NL is er een voorkeur voor ‘eerdaags’
2) verleden: kortelings, sedert kort
zie ook reacties
1) ‘Alderweireld zet eerstdaags z’n kribbel’ | Voetbal24
2) Eerstdaags liep hij nog met krukken, maar intussen stapt hij al. (kvk.be)
1) 2)Na 10 dagen pas een melding dat de fiets niet meer beschikbaar is, nadat eerstdaags werd meegedeeeld dat eerstdaags beschikbaar zou zijn. (nl-be.trustpilot.com)
bijnaam voor Jan Jambon
zie ook Sterke Jan, Belgische bijnamen; hesp
… meer gebruikelijk maar het kan nog altijd om veiligheidsredenen zo decreteerde Minister van Binnenlandse Zaken Jean Hesp – Jan Jambon … (dewereldmorgen.be)
…en als je per toeval Jan Jambon heet, mag je voortaan ook door het leven gaan als Jean Hesp. (twitter)
Ten einde raad belt hij naar partijgenoot minister-president Jean Hesp, die op dat ogenblik gebogen zat over de Vlaamse inburgeringscursus. (.detijdhervonden.be)
juridisch begrip: belaging/stalking met elektronische middelen zoals sms, mail, …
google2020: .NL (enkel mbt tot BE)
Tv-maker Bart De Pauw zal zich voor de rechter moeten verantwoorden voor stalking en elektronische overlast. (vrt.be)
Jan Kooijman en SBS Belgium voor rechter wegens elektronische overlast, belaging en laster (hln.be)
nieuwvorming/vervlaamsing van het Nederlands ‘hamvraag’, waarbij de ‘ham’ in kwestie een stuk hesp was
doorgaans ironisch gebruikt, aangezien het woord ‘hamvraag’ uit NL werd geïmporteerd zonder de etymologische context (een radioprogramma waarbij deelnemers een hesp kosten winnen door de vraag correct te beantwoorden), en de ‘ham’ in ‘hamvraag’ in VL betekenisloos is
En of er hoe dan ook een Belgische literatuur bestaat, blijft ook na het lezen van dit boek de hespvraag. (demorgen.be)
De hamvraag – de hespvraag dus – aan de Jan Breydels en Pieter De Conincks van deze tijd is daarmee gesteld: is de taal alleen het gansche volk, en is heel het volk alleen maar zijn taal? (demorgen.be)
De hespvraag: waar gaat u het liefst eten met de kinderen? En waarom precies daar? (gentblogt-archief.stad.gent)
Een door de overheid opgericht bedrijf of instelling met semi-autonoom bestuur
Sedert de staatshervorming en de toenemende liberalisering worden de parastatalen omgevormd tot “autonome overheidsbedrijven”. (Wikipedia)
zie parastatale
skeyes is een autonoom overheidsbedrijf met als missie de veiligheid van het luchtverkeer te verzekeren in het luchtruim waarvoor België verantwoordelijk is. (skeyes.be)
De NMBS is een autonoom overheidsbedrijf. (vlaanderen.be)
De Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn is het autonoom overheidsbedrijf dat stads- en streekvervoer verricht in opdracht van het Vlaams Gewest (mobielvlaanderen.be)
een door de overheid opgericht semi-autonoom bedrijf of instelling
vnw: (bnl.) semi-overheidsbedrijf of -instelling
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook bn. parastataal; autonoom overheidsbedrijf
Bovendien wordt erop toegezien dat de meeste contacten met de RMT, die een parastatale is, gebeuren via de Nederlandstalige medewerkers. (senate.be)
Mevrouw de minister, misschien zult u me zeggen dat dit geen overheidsopdracht is en dat het maar een parastatale is. (vlaamsparlement.be)
Aangezien De Munt een parastatale is, moet er met de overheid onderhandeld worden. (demorgen.be)
Sedert de staatshervorming en de toenemende liberalisering worden de parastatalen omgevormd tot “autonome overheidsbedrijven”. (Wikipedia)
De maatregel geldt voor de federale parastatalen (RSZ, RIZIV, RVA…..),de federale overheidsbedrijven (NMBS, De Post, Belgacom……) en ook voor de Vlaamse Overheden.(kortessem.be)
iemand die tijdens de file langs de pechstrook rapper vooruit probeert te komen of de eerstvolgende afrit probeert te bereiken
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook verzamellemma wegcode
Rijverbod en boete voor ‘pechstrookrijder’. (hln.be)
Even later registreerde de dashcam van een achterligger dat de pechstrookrijder stond te wachten terwijl een agent in burger zijn voertuig benaderde.(nieuwsplad.be)
Haat jij ook die pechstrookrijders? (vrt.be)
(neologisme) alternatieve naam door CD&V geopperd voor de Vivaldi-coalitie
“Zeg niet Vivaldi, maar avanti”, klonk het in ‘Terzake’. (hln.be)
Abortus en vermogenstaks: Vivaldi (of is het nu Avanti?) wordt nog zware bevalling, met grote pijnpunten. (newsweek.be)
Een regering mét de N-VA is met andere woorden geen optie meer. Het is Vivaldi – excuseer, Avanti – of de oppositie. (standaard.be)
Zweeds, Bourgondisch, regenboog, Vivaldi, Arizona: geen mens weet na een tijd nog wie maar vooral wat er mee bedoeld werd.(…)Deze week lanceerde Joachim Coens de Avanti-coalitie: schriftgeleerden ontdekten alras dat daar een duidelijke verwijzing tégen de N-VA in zit (als je de letters van Avanti door elkaar schudt, krijg je ongeveer anti N-VA). (Mark Coenen – demorgen.be)
op zijn gemak, gemakkelijk
Algemeen Nederlands Woordenboek: op zijn pantoffels iets doen: (vooral) in België
zie ook pantoffel
Balotelli neemt het op zijn pantoffels op tegen Pirlo en Cannavaro. (sporza.be)
Samen met zijn vijfkoppige band werkte hij zijn optreden zittend af en slenterde hij op zijn pantoffels door zijn repertoire. (humo.be)
In het Vlaams bevatten verschillende woorden een extra t in vergelijking met hun Nederlandse tegenpolen. Heel dikwijls wordt deze extra t voorafgegaan door een (eveneens bijkomende) s. Soms valt de t dan weer weg en blijft enkel de s over.
voornaamwoorden:
enigte
sommigte/sommigste
verschilligte (regionaal)
bijwoorden:
misschienst/misschiens
oemmes/oemmest
vaneigenst (merk op: ‘vaneigen’ wordt/werd enkel in zuidelijk NL gezegd)
vantzelf
voorzeker(st)
zekerst/zekers
bijvoeglijke naamwoorden:
blaut (regionaal)
graut (regionaal)
varia:
geniept, in het ~
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
