Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
iemand tegenwerken, in de weg zitten
NL: in de wielen rijden
Algemeen Nederlands Woordenboek: iemand tegen de kar rijden: ((vooral) in België) iets ondernemen waardoor men iemand dwarsboomt; iemand ontstemmen door wat men onderneemt
Vandelannoite : “Je kunt op hem rekenen op alle vlakken, maar je moet niet tegen zijn kar rijden.” (Knack)
Zoals we dat in België zeggen: je moet hem niet te vaak tegen de kar rijden. Al kan ik op de training alles tegen hem zeggen. (forum)
te voorschijn komen, op tafel komen, uitkomen
verouderd?
Ik zou graag zien dat onze jonge mandatarissen en militanten op het tapijt komen in vrije tribunes, tijdens debatten en andere confrontaties. (Knack)
Nu, onze beurt zal komen, nog wat geduld. Bij onzen terugkeer zal alles wel op het tapijt komen. (De groote oorlog)
onzeker zijn, niet in vorm zijn, niet sterk op zijn benen staan
“Voor een regering die vorige week nog op elastieken benen rondliep en dreigde te struikelen, zou een akkoord een grote opsteker zijn”. (Nieuwsblad)
De wispelturige verdediger staat de laatste weken op elastieken benen te verdedigen. Bovendien ziet De Mos ook een mentaliteitsprobleem. (voetbalprimeur.be)
Om te zeggen gevaarlijke thema’s voor wie op elastieken benen in het leven staat? Nee, voor mij betekent Samen Lezen ontspannen: even mijn gedachten in een fantasiewereld laten overgaan. (Elim)
de Ketnet-kroket is een machine met drie uitgangen waarbij een kandidaat moet raden uit welk gaatje de kroket geperst zal worden. (HLN)
Het volledige Sportpaleis kon de nummers van begin tot einde meezingen. En wat zou een terugblik naar 20 jaar Ketnet zijn zonder de Ketnetkroket. (frontview)
Om in schoonheid te stoppen heeft hij een lijst gemaakt met dingen die hij zéker nog wil doen vooraleer hij de schoenen aan de haak hangt. Eén van die dingen is de ketnetkroket spelen. (Nieuwsblad)
(euf., erotisch) mannelijk geslachtsdeel
Daeseleire die Segers waarschuwt dat die ‘hoer’ voor hij het weet met ‘zijne lekstok’ zal bezig zijn. (standaard.be)
Miljaarde toch, ik suts zo lang aan uwe lekstok tot ge geen voorhuid meer overhebt, knuppel. (wannesdaemen.com)
lekstok, lolly
Een lolly word in België soms ook een likstok genoemd het is een soort snoepgoed dat bestaat uit harde suiker dat aan een stokje gesmolten is. (jouwweb.nl)
Welke woorden zijn verschillend bij Vlaams en Nederlands? (…) BE: Likstok NL: Lolly (startpagina.nl)
In de jaren 80 zagen we – naast een banale perzik of banaan – geregeld een likstok, ijsje of potje pudding in beeld. (demorgen.be)
Bij André Cauwbergs worden de kinderen vergast op een likstok én op een andere attractie: “Deze figuur is gemaakt door mijn dochter Danja”, vertelt André. “ (hbvl.be)
Kan iemand die eens een likstok geven zodat die zwijgt? (hln.be)
Dus : geen chips, geen kauwgom, geen likstokken ! Wat natuurlijk wel nog kan: een koek of een wafel als tussendoortje. (sint-jozefsinstituut.be)
er impeccabel uitzien, onberispelijk
SN: er gelikt uitzien
… die kruidenier een kleine supermarkt van Spar, plots een koel interieur, alles ziet er afgelekt uit, wit op wit, digitale prijsbordjes… (Vlaamse bijdrage op autoblog.nl)
Kan mij precies niet echt meer schelen of het er ‘afgelekt’ bijligt of niet. Is heeeeeeeeel grote kuis geweest maar nog niet 100% zoals ik het had gewild (deverdwaaldeooievaar.be)
vnw: (bnl.) vergunning om op de openbare weg een voertuig te leren besturen, voorafgaand aan het rijbewijs
znwb: M. betr. t. het verkeersreglement: vergunning tot het leren besturen van een motorvoertuig op de openbare weg gedurende een bep. periode (één jaar of zes maanden), voorafgaand aan het verkrijgen van een rijbewijs; ook: document waarin de genoemde vergunning is vervat.
De scholing via de leervergunning, het voorlopig rijbewijs model 1 en model 2 worden afgeschaft. (OpenJustice.be)
Ik heb een vraagje, indien je leervergunning verlopen is, en je nog steeds niet geslaagd bent voor het examen, moet je dan overstappen op een ander model of theorie opnieuw doen ofzo? (gratisrijbewijsonline-forum.be – 2005)
Na een geslaagd theoretisch rijexamen is het tijd om de koe bij de horens te vatten en rijervaring op te doen met een voorlopig rijbewijs of leervergunning. (jongverzekerd.be – 2023)
instelling die leerlingen begeleidt in bijzondere leertrajecten zoals het leercontract
vnw: instelling die toezicht houdt op de opleiding van leerlingen
Eigenlijk was het een leersecretariaat. Jongeren die een beroep wilden aanleren, kregen er les. (nieuwsblad.be)
Als bijlage voeg ik een afschrift van het leercontract, afgeleverd door het leersecretariaat. (sggpi.be)
“Ik zat in het leersecretariaat van de Middenstand in de Lekkerbeetstraat. Het was een soort voorganger van Syntra’ (kw.be)
spiegel die boven een lavabo hangt
Dicht bij de lavabospiegel kies je voor indirecte verlichting ter hoogte van het gezicht. Als je de spiegel te hoog plaatst, zal hij de wallen onder je ogen benadrukken. Plaats je hem te laag dan zal de schaduw van je gezicht geaccentueerd worden. (lafiness.be)
Zelf had ik het nog niet echt door, ik kon mezelf in de lavabospiegel slechts tot net onder mijn schouders bekijken en in de rest van mijn lijf was ik niet geinteresseerd. (seniorennet.be)
De wc’s zijn van de topdesigner Philippe Starck, de lavabospiegels zijn afgewerkt met Hollywood-lichtjes, ‘om de afwerking een vrouwelijke look te geven’. (standaard.be)
uitroep van ontsteltenis
eigenlijk: mens lieven deugd
→ ‘deugd’ is een mannelijk woord dat begint met een d, waardoor ‘lieve’ de buigingsuitgang ‘-n’ krijgt
NL: lieve deugd
In andere teksten sneerde Elchardus ook al naar zogenaamde ‘kosmopolieten’. Met dat woord viseerden ze ooit de Joden. Mens lieve deugd! (knack.be)
Mens-lieve-deugd gaat het nu nooit ophouden met regenen? (blog.seniorennet.be/bojako)
Een ongelofelijk avontuur. Maar de auto’s zijn moe en gewond – velen toch. Alle ophangingen stuk, vele motoren lopen nog sputterend op een paar cylinders rond, achterbruggen kapot, amortisseurs – menslievendeugd – een kerkhof amortisseurs hebben we gezien. (alltrack.be)
het Nederlands zoals in België gebruikt
De betekenis hangt af van de gebruiker/bron:
Van Dale gebruikt het als label om iets als standaardtaal in België te kwalificeren, gaande van ‘niet algemeen’ tot ‘algemeen’. Daarnaast gebruikt Van Dale soms ook de label in België. Het onderscheid tussen deze labels is niet altijd duidelijk en vermoedelijk historisch. Het label gewestelijk kan soms ook op Vlaamse toepassingen wijzen, maar is er geen garantie voor. Vanaf oktober 2015 gebruikt Van Dale het label BE
In Vlaamse taalmilieus (bv. belned.wordpress.com/, Vlaamsetaal.be of onderhavig Vlaams Woordenboek) zal het eerder in de betekenis van Vlaams opgevat worden.
Vergelijk ook DS2015
Van Dale: voorbeeld bij ‘Nederlands’:
‘Belgisch-Nederlands, Nederlands-Nederlands, Surinaams-Nederlands
het Nederlands zoals dat in resp. België, Nederland, Suriname gesproken wordt’
niet te verwarren met het Vlaams, noch met het Zuid-Nederlands
De uitdrukking ‘al te voortvarend’ (voortvarend, al te ~) is volgens Van Dale algemeen Belgisch-Nederlands.
Noemen voor heten wordt door velen als een taalfout beschouwd terwijl het voor mij Belgisch-Nederlands is om de eenvoudige reden dat het (ondertussen) in heel Vlaanderen (alle media, registers, milieus, …) gebruikt en/of begrepen wordt. Hoe noemt zoiets? Taalverloedering of taalverrijking? Taalvooruitgang voor mij.
Intussen gebruiken ook andere bronnen dit label ‘Belgisch-Nederlands’, zoals o.a. het ANW, VRT Taalnet, encyclo.nl, mijn woordenboek.nl,…
sport:
vnw: laterale pas: breedtepas
Arénate onderschepte een slechte laterale pas van Vermeiren en bediende Njo-Léa, die Dender meteen op rozen zette. (nieuwsblad.be)
Hasselt kan pas later in dat kwartje dichterbij komen na een mooie laterale pas naar Milan B, die Jasper bedient voor de 6-4. (waterpolohasselt.be)
neologisme, politiek: ‘Vlaming die deugt’, die strikt handelt volgens hetgeen het flamingantisme voorstaat
opm: Neologisme door Tom Lanoye gelanceerd. Het valt af te wachten of dit begrip veralgemeend wordt.
Standaardnederlands mag niet door “deugflaminganten” worden gebruikt om mensen uit te sluiten. Dat is de opvallende stelling van schrijver Tom Lanoye in zijn boek “Woke is het nieuwe Marrakech-pact”. (vrt.be)
En net zoals Tom Waes krijg ik weleens het verwijt dat ik geen Algemeen Geaffecteerd Nederlands spreek. Ik heb mij mateloos geërgerd aan de kritiek op de figuur en het taalgebruik van Tom Waes in Het verhaal van Vlaanderen. Zoals te verwachten, kwam hij uit de hoek van de deugflaminganten. Zo noem ik mensen als Geert Bourgeois, die ons graag voorschrijven hóé we Vlaming moeten zijn. Belachelijk. Geen enkele Vlaming heeft het nodig dat een andere Vlaming hem, haar of hun komt zeggen wat je moet doen en hoe je je moet gedragen om een keurige Vlaming te zijn. (demorgen.be)
het is nog niet allemaal om zeep: Een W-Vlaamse uitdrukking die in het algemeen taalgebruik binnengeslopen is in discussies over de toestand van de wereld, in het bijzonder het klimaat
zie wuppe, naar de ~
‘t Is nog al nie naar de wuppe. Nog zo’n dooddoener in het groene discours: “Onze planeet is om zeep”. Nonsens. (knack.be)
Ja, er gebeurt nog te weinig en het gaat te traag, maar de tanker verandert wel van koers. Ja, de toestand is zeer ernstig, maar ’t is nog al nie naar de wuppe. (demorgen.be)
’t Is nog al nie naar de wuppe, maar toch vreest één op de twee dat de wereld binnen afzienbare tijd onbewoonbaar zal worden voor de mens (humo.be)
Ik raad iedereen aan van in de Raak van maart eens de korte kwis op blz 21 in te vullen, onder de titel “’t is nog al nie naar de wuppe”. Zeer leerrijk! (kwbternat.be)
Dit was 2017: ’t is nog al nie naar de wuppe. 2017 kondigde zich aan als een gitzwart jaar. Werd het dat daadwerkelijk? (twitter)
Het kwik en CO2-concentratie stijgen, maar ’t is nog al nie naar de wuppe: deze klimaatveranderaars werken aan originele oplossingen om de opwarming te … (demorgen.be)
De aarde warmt op
Maar de wereld verkilt
Naar d’Ardennen of naar de zee
dat hadden we toch altijd gewild
D’r zijn meer bommen gemaakt
Dan dat er zijn ontploft
Er wordt nog altijd meer gelogen
Dan dat er wordt geloofd
’t is nog al nie naar de wuppe
’t is nog al nie naar de wuppe
’t is nog al nie naar de wuppe
Doe maar voort
(Naar de wuppe – Wannes Cappelle)
SN: te wensen overlaten
vnw: veel te wensen laten: veel te wensen overlaten
Dat gezegd hebbende, lage deposit casino’s laat veel te wensen. (kadrage.be)
te Wichelen is er een school (1595), maar het onderwijs laat veel te wensen (1600) (hetlandvanaalst.be)
Ook de controle op allergenen liet veel te wensen. (haspengouwsnieuws.be)
Omdat we op kamp hebben ondervonden dat jullie kookkunsten veel te wensen laten gaan we vandaag nog eens een kookvergadering doen. (scoutsgooik.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
