Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
zie ook: doorkleuteren
term gemunt door Machteld de VandeCandelaere om de discussie over het zittenblijven of overgaan van het kleuteronderwijs naar het basisonderwijs in Vlaanderen mee samen te vatten
Doorkleuteren is vaak beter dan overvaren. Een kind het derde kleuterklasje laten overdoen is voor veel ouders niet de meest vanzelfsprekende keuze. Toch kan het soms beter renderen dan wanneer het kind doorstroomt naar het lager onderwijs. (Machteld Vandecandelaere)
Samengevat blijken zowel doorkleuteren als overvaren belangrijke gevolgen te hebben. Op korte termijn pleiten we voor extra (psychosociale) ondersteuning bij risicokinderen die overgaan. (Fris Onderzoeksportaal)
warenhuis, grote winkel, baanwinkel
vnw: de grote magazijnen: de warenhuizen
zie ook magazijn
Tijdens een verblijf bij mijn grootmoeder in Laken besloot ze dat we naar een winkel in Brussel gingen waarvan de naam in mijn oren klonk als “bommarsjee” maar waarvan ik later te weten kwam dat het Au Bon Marché1 moest zijn.(…) Die bleef me zelfs in die mate bij dat ik later als ik bij de grote magazijnen (zoals mijn grootmoeder dat soort winkels placht te noemen) binnenging dacht: “Bommarsjeemuziek”. (wizzewasjes.be)
Overal in de westerse wereld ontwikkelen zich tussen 1870 en 1920 de grote magazijnen, de department stores, de grands magasins, modepaleizen … (knack.be)
informele term voor het containerpark, terug te brengen naar de tijd dat die daadwerkelijk nog echte stortplaatsen waren
NL: milieustraat
Breng minder naar het stort en meer naar kringwinkel (nieuwsblad.be)
Die oude kleerkast is rijp voor het stort.
Een transitiehuis is in de Belgische strafuitvoering een woonvorm voor een klein aantal gedetineerden om het laatste deel van hun straf uit te zitten. Deze strafuitvoeringsmodaliteit werd in 2019 voor het eerst in gebruik genomen in Mechelen. (wikipedia)
In Leuven opent volgend jaar het derde transitiehuis in ons land. Dat is een kleinschalig doorgangshuis voor gedetineerden die bijna aan het einde van hun straf zijn. Zij worden voorbereid om hun plaats in de maatschappij terug in te nemen. (vrt.be)
Al 37 gevangenen hebben het transitiehuis in Mechelen succesvol verlaten. Dat wil zeggen dat ze een nieuwe job en woonplaats hebben gevonden (rtv.be)
Daar waar een gevangenis toch nog een groot stigma doet ontstaan – wat tot detentieschade leidt – kan een transitiehuis veel ‘neutraler’ zijn. (demorgen.be)
speciale schoenen voor te koersen
AN: wielrenschoenen, klikschoenen
Tippelend op zijn koersschoentjes, inclusief plaatjes, nam hij zijn plaats in op ‘The Esplanade’, met zicht op de kabbelende zee van Port Philip. (Het Nieuwsblad)
Ratelende kettingen, koersschoentjes die in en uit pedalen klikken, begroetingen, conversaties, een bulderlach, de rust en de stilte is ruw doorprikt. (Cycling Vlaanderen)
een jaar langer in de kleuterklas blijven, eerder dan naar het eerste schooljaar over te gaan.
gehoord op het VRT nieuws
een aantal ouders werd door de school aangeraden dat hun kind beter nog een jaartje zou doorkleuteren.
toneelvereniging
vnw: toneelgezelschap
zie ook maatschappij
Waren er gewichtige plannen te smeden, dan hokten wij samen aan de poort van de hovenier, spraken allerlei grappen af, stichtten een repenclub of een toneelmaatschappij en troffen er aanstalten voor lange wandelingen. (Hoe ik verteller werd – Felix Timmermans: seniorennet.be)
Toen op zeker ogenblik over toneel gesproken werd, stelde iemand voor zelf een toneelmaatschappij op te richten. (trouwenmoedherent.be)
De toneelmaatschappij Mater brengt in De Kantschool op het Matersplein het toneelstuk ‘De slappe der wet’. (standaard.be)
muziekvereniging
vnw maatschappij: in België ook vereniging: muziek-maatschappij
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal Gangbaarheid: 5 Vlaamsheid: 4
zie ook maatschappij
Koninklijke Muziekmaatschappij ‘Moed en volharding’ Denderhoutem
De harmonie bestaat uit een 60-tal muzikanten waarin alle klankkleuren en instrumenten vertegenwoordigd zijn. De huidige dirigent, Cary De Clercq, heeft de taak om de harmonie naar nieuwe muzikale hoogtepunten te leiden en de sfeer hoog te houden. (haaltert.be)
1944 was het jaar van de bevrijding en dit moest natuurlijk gevierd worden. Om te feesten en te vieren is er een muziekmaatschappij nodig. (knaveldegem.be)
Het is weinigen gegeven om 65 jaar actief lid te zijn van een muziekmaatschappij. (nieuwsblad.be)
vnw: in België ook vereniging: muziek-maatschappij
zie muziekmaatschappij, toneelmaatschappij
De grote voormannen Henri Roseleth en Jozef Vogel besloten in 1892 om een eigen toneelzaal (het Gildenhuis) te bouwen, en een zelfstandige muziekmaatschappij te stichten die toegankelijk zou zijn voor de gewone man. De Fanfare “De Katholieke Gilde” van Hekelgem was geboren. (fanfarehekelgem.be)
vnw: sociale zekerheid
in België de benaming voor het gehele stelsel van sociale verzekering (Oosthoek Encyclopedie – 1916-1925)
historisch?
27 juni 1969 : wet tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. (etaamb.openjustice.be)
De werkgever stort de bijdrages door naar de rijksdienst voor maatschappelijke zekerheid (vandaag Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) die het systeem financiert en organiseert. (vrt.be)
Na een tussenstop in het onderwijs belandde hij bij de Rijksdienst voor Maatschappelijke Zekerheid, daarna bij het ABVV. (demorgen.be)
Vijfenzeventig jaar geleden, op 28 december 1944, werd in Brussel de "Besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders” ondertekend (vbo.be)
vnw: maatschappelijk werk
vgl. dienstbetoon
Steyaert werkte tot 1954 bij het Centrum voor Maatschappelijk Dienstbetoon in Elsene, waarna ze als vrijgestelde terechtkwam op de studiedienst van het Nationaal Verbond van de Kristelijke Arbeiders Vrouwengilden (KAV). (nevb.be)
Innovatie en valorisatie van ons onderzoek, al dan niet in partnerschap met de industrie onder diverse samenwerkingsvormen, en aansluitend, maatschappelijk dienstbetoon leveren onder diverse vormen, van wetenschapspopularisering tot beleidsondersteuning. (vub.be)
Voormalig veelvoudig Italiaans premier Silvio Berlusconi mag zijn verplicht maatschappelijk dienstbetoon – “werken” in een bejaardentehuis – voortijdig stoppen (demorgen.be)
‘Ik zie het als maatschappelijk dienstbetoon’, zegt Luc Van den Bossche over zijn beslissing om voorzitter van de raad van bestuur van NTGent te worden. (standaard.be)
De meeste experts schrijven met hun pet van ‘academicus’ op en zien de opdracht als maatschappelijk dienstbetoon. (standaard.be)
vnw: de maat van twee/drie/vier enz.: tweekwartsmaat/driekwarts-/vierkwarts-, enz.
Stap fanfaregewijs mee in de maat van twee/vier of dans vrij tijdens het carnaval. (degrotepost.be)
Zorg dat je in de maat van twee blijft. De leerkracht schrijft de woorden op het bord, met het ritme erboven. (museumvleeshuis.b)
incident waarbij gasten op een verjaardagsfeest van (toenmalig) vicepremier en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne tegen een lege combi pisten
ook (al) figuurlijk gebruikt
wegens het hoog humoristisch gehalte zeer snel overgenomen in de buitenlandse pers
zie ook pipi, Wetstratees
‘Pipigate toont aan hoe camera’s in het straatbeeld grote privacyrisico’s met zich meebrengen’ (demorgen.be)
Dat is een reuzengrote pipigate, omdat de overheid door die gebrekkige werking de rechtzoekende op een systematische wijze “in de zeik zet”. (jubel.be)
De buren ontdekken pipigate (en lachen zich te pletter) (standaard.be)
Belgische justitieminister diep door het stof na ‘pipigate’ (telegraaf.nl)
Belgian justice minister apologises for ‘Pipigate’ scandal (bbc.com)
En Belgique, le ministre de la justice contraint de s’expliquer sur le « pipigate » (lemonde.fr)
vnw bij maar: in België niet alleen als tegenstellend of beperkend voegwoord:
- als het maar dát is: als dat alles is
google 2023: slechts 1 hit in .NL van een Bruggeling op tripadvisor.nl (zie voorbeelden)
Kamers waren ruim en verzorgd helaas was hier de badkamer ook terug wat op zn kleinst (als het maar dat is uiteraard 😬) leuke troef ruim balkon met tafel en stoeltjes ter beschikking. (monet86 – Brugge, België op tripadvisor.nl)
‘Als het maar dat is’, dacht ik. Bij verdere onderzoeken zag men echter dat er op bepaalde momenten minder hersenactiviteit was (alzheimerliga.be)
Ik kan zingen, ja, maar als het maar dat is, ben je enkel de zanger, plus diegene die met zijn gat zwaait op het podium. (standaard.be)
Allemaal geen pretje maar dan troost ik mezelf : als het maar dat is en: als het daarmee zou opgelost zijn (seniorennet.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.