Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
een uitbrander krijgen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook smoren, een sigaar ~,
sigaren uitdelen
grazingland.be: Maar den baas was er niet zo blij mee dat de woonkamer ook vol lag. Dikke sigaar gekregen. Ge wilt dan als eens helpen.
komopenstop.be: Spijtig :o. Zojuist “dikke sigaar” gekregen. Met mijn brommerke, tegen lage snelheid door een stopbord gereden P.K. stond op de uitkijk, en liet mij stoppen
zijn plan trekken
de pers. vnwn kunnen veranderen: uw, haar, hun, uwen, haren, hunnen, zijnen
home.scarlet.be: Zeg, Ge kunt ewen hoebel trekken met die affeir, zenne. FM 88, da zal veul biëter zoin in leeven
houvast.be: Hij is akkoord dat ik hem op zijn nek voor frans blijf zitten, voor de rest moet hij zijne “hoebel” trekken
zie in het klooster van Sint Arjaan
.
ook: “in het klooster van Sint Sebastiaan”
“waar twee paar schoenen onder één beddeke staan”
trouwen, het bed delen
Arjaan is afgeleid van Adrianus
Lize kloeg: “zo gans alleen
Kan ik toch niet blijven leven…
Naar een klooster wil ik heen!”
“wel dan weet ik raad te geven:
keerzang:
Naar het klooster moet gij gaan, kind!
Naar het klooster van Sint Arjaan, kind!
Waar er twee paar schoenen aan
Het beddeken staan, kind!”
(Frans de Cort http://www.carpegeel.be/)
De gemeenschappen zijn verantwoordelijk voor persoonsgebonden materies, zoals onderwijs, welzijn, sport, media en cultuur; België telt op basis van de taal drie gemeenschappen: de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap.
zie materie, persoonsgebonden ~; gemeenschapsmaterie; gemeenschapsbevoegdheid; gemeenschapssenator
De Vlaamse Gemeenschap oefent haar bevoegdheden (bevoegdheid) uit in de Vlaamse provincies en in Brussel. Het Vlaams parlement en de Vlaamse regering oefenen de wetgevende macht uit van de Vlaamse Gemeenschap. Het Vlaams parlement bestaat uit 124 parlementsleden. 118 leden worden rechtstreeks verkozen in het Vlaams Gewest en zes leden, die hun woonplaats op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben, worden eveneens rechtstreeks verkozen door de Nederlandstalige kiezers van dat gewest. (http://www.belgium.be)
bijzonder rechtscollege in België dat toeziet op de naleving van de grondwettelijke bevoegdheidsverdeling tussen de Staat, de gemeenschappen en de gewesten enerzijds en de naleving van de grondrechten anderzijds.
oude benaming arbitragehof
Steden en gemeenten stappen begin juni naar het Grondwettelijk Hof als de federale regering de vennootschapsbelasting op intercommunales niet bijstuurt. (GVA 11/04/15)
tank voor opvang van afvalwater dat biologisch afbreekbaar is (slib, wc, U7 …)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
NL: septic tank
zie ook: put, septische ~
septische-put.be: Organische oplosmiddelen vertegenwoordigen een aanzienlijk vervuilingsrisico’s voor grondwater en de waterzuivering zelf. Deze producten kunnen micro-organismen in de septische tank vernietigen.
men zou hem er niet toe in staat achten, waarbij “hem” kan vervangen worden door een ander persoonlijk voornaamwoord
Van Dale:(Belgisch-Nederlands) dat zou ik hem niet nageven:
daartoe zou ik hem niet in staat achten
ook : aangeven, niet ~
Je zou het hem niet nageven, maar in alle discretie is Bart Peeters uitgegroeid tot een van de meest succesvolle Vlaamse muzikanten van het moment (DM 091010)
(stofnaam) rouge, poeder om het gelaat meer kleur te geven
blush
Ons moeder hield ervan om bloos en lippenstift te gebruiken. “Ik zal mijn oorlogskleuren eens gaan opzetten!” zei ze dan.
Zo’n, pakweg, 10 jaar geleden werd bloos nog gebruikt om de kaken (kaak) letterlijk in de rode of roze verf te steken. De tijden zijn veranderd. Vroeger kwam blush uit een poederdoos, nu zijn er ook andere producten die een blos op je gezicht toveren.
zie simpele duif
.
naïeveling
“Als ik uitspraken van sommige socialisten over toplonen lees, denk ik: ‘Simpele duiven!’.” ( DT Luc Van den Bossche 130315)
“Sommigen zullen me maar een simpele duif vinden die telkens hij roekoet meer van zijn pluimen verliest. (Knack 170315)
schemering
Woordenboek der Nederlandsche Taal: deemsterig
”Te wetene alleene, is mijn begheerte, Welc den meesten troost is, den menschen stervende, Van desen tverstant, moet ic zijn verwervende, Oft therte blijft, in een deimsterich haken”, Gentsche Sp. (1539)
Het is deemsterig nu met die zonsverduistering.
Als het deemsterig wordt, moet den hond binnenkomen.
donker, duister
zie ook deemstering, deemsteren
vgl wegdeemsteren
vnw: duister, donker of halfdonker
Woordenboek der Nederlandsche Taal: deemster – deimster
Middelnederlands: deemster van de stam demen, donker worden, engels dim
Duister, donker. Thans in Noord-Nederland verouderd.
Van Dale online Belgisch-Nederlands, niet algemeen
“Het wordt deemster, ontsteek de lampte. In den deemsteren avond. In eene deemstere spelonk.” De Bo (1873)
schemering, duisternis, donkerte
vnw: het deemster: duister, donker of halfdonker
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook deemstering, deemsteren, wegdeemsteren
Als kind moesten wij voor den deemster thuis zijn of er zat een vlieg aan de lamp.
duister worden, schemeren
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Deemsteren: donker, duister worden; schemeren.
Zoowel onz. als onpers. toegepast. Alleen in Vlaams-Belgische bronnen.
Een vreemde zonnestraal bekleurt de scherpe gevels, de navond rijst ter kim en ’t deemstert in de straten, Rodenbach (c. 1876)
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vnw: schemeren, donker worden
zie ook wegdeemsteren
vgl. deemster, deemstering
Het is aan ’t deemsteren, we zullen alles maar opkramen en naar binnen gaan.
(informeel) penis, piemel, piet
< vandaar gejost zijn
“Ik heb zo’n gevoel dat bij die met-hunne-jos-zwierende-oermannen alleen de echte alfamannetjes konden overleven.” (reactie op een blog)
met een cuttermes snijden
zie ook alg. cutteren
Die vinyl kunt ge niet met een schaar doorknippen, dat moet gecutterd worden.
Ik moet nog 2 passe-partouts cutteren en dan ben ik klaar.
schemering (lett. en fig.)
DS2015 geen standaardtaal
vnw: deemster (het), deemstering (de)/ het donker, duisternis of schemering
vgl. deemsteren, avonddeemstering
kuleuven.be: In de deemstering van het hiernamaalsgeloof hebben ook vele klassieke beelden van het hiernamaals een belangrijke rol gespeeld.
books.google.be: De verdwenen rechters. Analyse van een kunstroof: Ondertussen is de deemstering ingevallen. Om 191145 slaat de openbare elektrische verlichting aan. Op het Sint-Baafsplein voor de hoofdingang (westkant) …
zeer scherp mes, waarvan het lemmet meestal uitschuifbaar en/of afbreekbaar en/of vervangbaar is
< Frans cutter < overgenomen uit het Engels box cutter
NL: breekmes
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands breekmesje, stanleymes
Ik zou dat stuk vinyl hier moeten afsnijden. Hebt ge toevallig een cutter in huis?
Deze krimpfoliehoezen worden op rol geleverd en zijn af te snijden met een cutter of breekmes op elke lengte. (rajapack.be)
Met een cutter snijdt hij fragmenten uit de foto’s: ijsbergen, een panorama, bloemen, planten, dieren… (kaaitheater.be)
jongen of man op wie men weinig staat kan maken, onnozelaar, deugniet
afgeleid van F. Charles-Louis
zie ook sjarel
- Het schijnt dat de oudste van Suzanne weer in den bak zit!
- Ja, zo’ne charlewie, ge zijt er goed mee!
Lieve kleine jongens durfde men al eens bedenken met het koosnaampje “Choarlewietse”, de Gentse uitspraak van de Franse dubbelnaam CharlesLouis. In een tweede betekenis wordt het ook wel eens toegepast op een klowneske man. “Dat es mij uuk ne Charlewie, den diene”. (Ghendtsche tydingen 15 januari 2000)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
