Recente reacties

Onze marbels gaven we de naam van een renner; de mijne heette Richard De Poorter en een andere was Theo Middelkamp.

Bij ons is het tsnoens

Ik weet niet of het er tegenwoordig nog zo aan toe gaat, maar ik herinner me uit mijn schooltijd de typische woorden van de leerkracht bij het begin van de les: “Neem een blad met hoofding en …”. Dat was de start van een schriftelijke ondervraging. En als ge zo geen blad had, dan kreegt ge automatisch een nul. Het gevolg was dat er altijd tumult ontstond bij het krijgen, lenen, wisselen en kopen van blaren met hoofding om tijdig aan de ondervraging te kunnen beginnen.

Typfoutje hierboven, dat moest gewoon tsnoenens zijn.

Het is speciaal dat Louis Paul Boon niet tssnoenens, tsavonds, tsanderendaags e.d.m. schreef, nochtans zeer frequent in zijn moedertaal.

In NL zeggen ze zatjes, dus eigenlijk feitelijk zou ik dit niet echt Vlaams noemen. Ge kunt eventueel wel argumenteren dat een VL bij woorden gelijk ‘zat’ twee opties heeft: zatjes (“zatsjes”) en zattekes, en dat die laatste de voorkeur geniet, maar het zou dan eerder als veralgemeend spraakkundig lemma moeten herwerkt worden. Anders moeten we voor alles de diminutieven beginnen oplijsten: hond – hondje(n) – hondeke(n) (n.b. niet verouderd maar perfect modern Waas), …

Welkom bij de VW, Kahle.

Het straffe is dat ik die voorbeeldzin niet meer terugvind via google. Ik zal hem weg doen uit de voorbeelden.

Die eerste voorbeeldzin is volgens mij geen Vlaams maar Nedersaksisch. Zou ook verklaren waarom het over Hengelo gaat. Ik denk ook dat de regio eerder oostelijk VL is, voor mij is dat gewoon ‘sjans’.

Een titel op vrt.be: “Een kleintje met mayo en een frikandel? Ook je bestelling in de frituur is tot 20 procent duurder geworden”

“Met mayo”, een paar decennia geleden was dat hier ondenkbaar. Enfin, taal evolueert, ook al komt het van over de grens aangewaaid. Een ramp is dat niet, zolang de frieten maar goed gebakken zijn ;)

Ook in WVL.
Daar is de uitspraak ’Gotseentje en Gotbewaorjoe

Welkom, Verpleegster Sofie, en merci voor de toevoeging. Ik heb er van den eerste keer nog een link naar het Dialectloket bijgezet, met een aantal taalkaarten en een uitgebreide uitleg over pijfers en pieten en andere paard- en fluiterij.

Welkom Bernard Hebbrecht. Die samentrekkingen gaan inderdaad soms heel ver: De Ch is het restant van ‘God zegene’, dan ‘en’, en dan worre voor ‘beware u’.

Blijkbaar circuleren er nog varianten in Gent, want Stefan Hertmans gebruikt het volgende in zijn boek Oorlog en terpentijn:

“Allereerst het woord ‘Gotsedewaddu’, een versnelde en verkorte uitspraak van ‘God zegene en beware u’. (…) Zowel de overgrootouders, de grootouders als de ouders van Stefan Hertmans gebruikten dit zinnetje voor het slapengaan of
op bange momenten, zoals het vertrek van Hertmans’ grootvader naar het front. Dit zinnetje werd vroeger in veel families gebruikt om extra bescherming te vragen aan God en ging meestal gepaard met het geven van een kruisje op iemands voorhoofd.”

(marijke-s-culturele-wereld.webnode.nl/literatuur/literaire-bouwstenen/oorlog-en-terpentijn)

(Om van de voor Brabanders duidelijkere spellingen dilieten, rimoeven en ireesen te zwijgen.)

Dit is gewoon jongerentaal en dus niet specifiek Gents of zelfs Vlaams, ik ga daarom de schrijfwijze vernormalen (anders moeten we nog de synoniemen riemoeven, iereesen, enz. beginnen toevoegen) en de regio op SN zetten.

“Ik zou deze persoon gelijk uit m’n vriendenkring deleten” (babybytes.nl)

Ik zou ook nog dit aan het antwoord van nthn willen toevoegen: Dat het vroeger spannender en plezanter was wil ik geloven. We waren gewoon met meer, dus was het sowieso gezelliger. Maar dat er toen geen ‘fanatieke bemoeizucht’ zou geweest zijn is een romantische herinnering aan vervlogen tijden die er nooit geweest zijn: Het volstaat om de historiek van de lemma’s en de reacties na te gaan om vast te stellen dat het er toen veel heftiger aan toe ging dan nu: Er werden zonder boe of ba woorden en betekenissen overschreven of gewijzigd. En er werd soms heel fel over en weer gediscuteerd. De ‘leegloop’ van actieve medewerkers is volgens mij gewoon te wijten aan een zekere moeheid (het huidige VW is nu ook niet direct gebruiksvriendelijk te noemen) en ook aan het feit dat het vinden van nieuwe lemma’s niet zo evident meer is. Het laaghangend fruit is al heel lang geleden geplukt. Nu moeten we het vooral zoeken in samenstellingen, uitdrukkingen, grammaticale wendigen, … En dat vergt ook meer opzoekwerk. Zoals onderhavig lemma aantoont is het niet altijd Vlaams wat erop lijkt. Dat alles ‘nu draait om Vlaams en Vlaamsheid’ vind ik wel een heel aardige opmerking: Tenzij ik iets gemist heb zitten we hier toch op het ‘Vlaamse’ woordenboek en niet op het woordenboek met interessant en merkwaardig taalgebruik? Dat is nu zo en dat was vroeger zo. En zoals nthn reeds duidelijk beargumenteerd heeft, heeft dat niets met de Vlaemsche (pejoratief) identiteit te maken. Au contraire. (Met verontschuldigingen aan onze overigens sympathieke Taalgardenier ;)

LeGrognard, ge hebt gelijk, de label SN klopt hier eigenlijk niet geheel, maar met “nevel in de kop” (tussen dubbele aanhalingstekens) in te tikken krijg ik (buiten de VW) alleen resultaten van Nederlandse websites te zien. Op één resultaat na, waarbij ik niet direct kan uitmaken of het eventueel een Belg op een Nederlands forum is, zijn alle resultaten geschreven door Nederlanders (o.a. iemand op een forum die het in zijn voorgaande commentaar had over “de Sjaak” zijn – veel Hollandser wordt het niet – maar ook een vissersvereniging van Nederlands Limburg, tegen de Belgische grens).

Nu, als ik “nevel in het hoofd” intik vind ik zowel resultaten van BE als NL, maar dat zijn dan voornamelijk figuurlijke omschrijvingen van Alzheimer. Eén resultaat van een Belgische site en auteur gebruikte de uitdrukking wél voor dronkenschap:

“Dat zien we nu nog in de Overpoort: met voldoende bier in de maag en nevel in het hoofd kunnen de meest uiteenlopende soorten studenten prima door dezelfde deur.” (schamper.ugent.be)

Is het dan wél een uitdrukking die in beide taalgebieden bestaat, en heeft bovenstaande auteur het lichaamsdeel gewoon ‘opgekuist’ naar ‘hoofd’ omdat ‘kop’ in dezelfde hoek als ‘kapot’ wordt geplaatst (nl. dat het vuil Vlaams dialect zou zijn, terwijl het dat niet is)? Of is elk voorkomen van de uitdrukking een heruitvinding (wegens in tijd en ruimte behoorlijk gespreid)? Ik kan het niet zeggen. Ik zal de label aanpassen naar regio onbekend. Ik hoop dat de update van de VW ooit van de grond komt en het mogelijk wordt om woorden op label te filteren, want er zijn zo nog veel woorden die op een te kleine of te grote, of gewoon verkeerde regio staan.

Het is spijtig om u te zien vertrekken, want ge hebt een zeer grote en belangrijke bijdrage aan de VW geleverd, en uw inbreng zal, om Anthony Liekens te parafraseren, geweldig gemist worden. Ik wil er wel bij vermelden dat bij mijn weten niemand zich hier echt moeit met andermans lemma’s, we proberen alleen maar onjuistheden en misvattingen recht te zetten. Ik heb ook zelf al ettelijke keren lemma’s toegevoegd die eigenlijk niet echt Vlaams waren, en dat is allemaal geen drama, zolang iemand het uiteindelijk maar rechtzet.

Ge moet u inbeelden dat ge een anderstalige zijt die hier wilt leren spreken gelijk de ‘locals’. Voorbijgaand aan het feit dat er praktisch geen cursussen Vlaams bestaan en de bestaande cursussen zeker niet perfect zijn, als ge in een Vlaamse woordenboek zoekt achter woorden en uitdrukkingen, dan zoude toch niet willen dat ge “met de nevel in de kop” leert en uw gesprekspartner u verbaasd aankijkt? Ge verwacht uiteindelijk toch ook niet dat een woordenboek Perzisch de uitdrukking “steenrijk maar verwijfd” zou bevatten omdat Europese bezoekers aan Perzië dat ooit over de Perzen schreven? Ik heb niets tegen folklore of poëtische omschrijvingen, maar als dat niet gekoppeld is aan bestaand Vlaams taalgebruik hoort dat in mijn ogen niet thuis als lemma in een woordenboek. Het opzet van de Vlaamse Woordenboek is dan ook “het schrijven en bouwen van een woordenlijst van typisch Vlaamse woorden en uitspraken”.

Over “hun voeten afvegen aan de Belgische vlag” moogde wel niet vergeten dat zelfs de koning van België dat doet – zonder zever, de tricolordweil is een teken van nationale trots.

Afscheid

Heren, na ampele overwegingen heb ik besloten te stoppen met het Vlaamse woordenboek waar ik sinds 2010 aan meewerk. In die tijd was het nog plezant en spannend om mee te doen. Er werd nog eens gelachen. Echter, sinds enige jaren is er een niet te stuiten leegloop gaande die – naar mijn idee- nog eens verergerd wordt door de fanatieke bemoeizucht van de overblijvers. Alles draait nu om Vlaams en Vlaamsheid. Identiteit, het is de miserie van onze tijd.
Ik wens u en de andere deelnemers een goede voortzetting.

Salut, LeGrognard.

Blijkens de voorbeelden wordt ‘van iets gedaan zijn’ wel gebruikt, maar het is inderdaad misschien een verkorte vorm van ‘van iets aangedaan zijn’. Aangedaan zelf is SN, maar ik heb de indruk dat het in SN-NL ‘door iets aangedaan zijn’ is, terwijl het in VL ‘van iets aangedaan zijn’ is. Zo blijkt o.a. inderdaad uit de goegels van ‘ervan aangedaan’ en ‘erdoor aangedaan’.

Voert gij het in, nthn?

Zouden ze “van iets aangedaan zijn” zijn bedoeld hebben? Dat ken ik en gebruik ik zelf, en lijkt volgens de zoekresultaten ook 100% VL.