Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Toen we bouwden gaf mijn vader de raad om de garage breed genoeg te maken. Ge moet niet alleen de auto kunnen gareren maar ook op het gemak kunnen passeren.
Ik denk dat in WVL de n in peinzen weggelaten wordt.
Waar zit je ip te peizen vroeg ze; ’k peize ip mien lief dak
zo geirne zie.
Ik heb nog gezocht bij plaatsen waar naast Vlaams ook (nog) veel Frans gesproken wordt maar niets gevonden. Echter in oude krantenarchieven doken er meteen 6 treffers op.
:
23 april 1960 | Het Ypersch nieuws (1929-1971) | pagina 10
wagen in zijn garage te gareren en zou hem bij haar vrienden warm aanbevelen. Brunier door haar schoonheid en haar lieftalligheid beïnvloed, durft haar voor stel niet weigeren.
27 december 1952 | Het Ypersch nieuws (1929-1971) | pagina 8
formaliteiten en zorgen zijn auto kan gareren en er de nacht overbrengen. Hoe ziet er een motel uit Het bestaat doorgaans uit een aantal paviljoenen in een omheining aangebracht.
26 maart 1971 | Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | pagina 5
gareren of iets dergelijks. B.v. voor de bewoners van de Priesterstraat, waar er met een wagen niet kan wor den gedraaid, zal zulks best het geval zijn.
28 januari 1966 | Het Ypersch nieuws (1929-1971) | pagina 13
Is er geen gelijkgrondse berm, zoek dan een verlichte zone om uw voertuig te gareren. Het zal beter beveiligd zijn tegen aanrijdingen alsmede tegen even tuele dieven.
27 januari 1951 | Het Ypersch nieuws (1929-1971) | pagina 3
Door Vermeersch Leon. Abelesteenweg 144, Poperinge. een boekje van de spoor- .veg met bonnen voor het gareren van fiets in het station.
10 mei 1963 | Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | pagina 12
diende voor burgershuis, waren huis, winkel, met aanpalende nijverheidsgebouwen, private in gang, koer, dienende voor alle ambachten, plaats voor gareren auto’s, enz. Voordelige pacht- voorwaarden.
Ik denk dat het waarschijnlijk verouderd is.
Ik ken het niet. Verouderd? Of in welke regio’s?
‘Zitten piekeren’ wordt dan weer ‘zitten te piekeren’ in NL… Het wordt er allemaal niet simpeler op. Verder denk ik dat het Vlaamse ‘peinzen’ dichter bij het Franse ‘penser’ is gebleven en in NL de betekenis van ‘diep nadenken’ of ‘piekeren’ heeft gekregen. Zelf bedacht allemaal ;-)
Interessante theorie, LeGrognard! Om het nog moeilijker te maken: ik kan het werkwoord ‘piekeren’ alleen gebruiken na zitten/staan/liggen/…
“Ge hebt misschien gepiekerd” → kan niet
“Ge hebt misschien zitten piekeren” → perfecte zin
Maar hetzelfde geldt min of meer voor ‘peinzen’:
“Ik heb ne keer gepeisd” → kan niet echt
“Ik heb ne keer zitten peizen” → perfecte zin
Ik ben ervan overtuigd dat dat nog een belangrijk grammaticaal verschil is tussen VL en NL: de sterke voorkeur voor die hulpwerkwoorden zitten/staan/liggen/…
In de zin van Claus staat peinzen voor denken. De vuistregel die ik voor mij zelf gebruik is: als peinzen in een Vlaamse zin niet met piekeren te vervangen is betekent het denken. Maar dat is het hem just: piekeren zou in deze ook gelezen kunnen worden. Nu staat mijn theorie op zijn kop.
Typisch Vlaams en Van Dale beoordelen dat toch anders.
‘Ga nog niet weg’, zei Louis. ‘Nog niet.’ ‘Nee’, zei Papa en wachtte. ‘O ja,’ zei hij toen, ‘met Mama gaat het goed. Het is te zeggen: goed en niet goed. Gij hebt misschien gepeinsd dat zij zou komen, maar dat ging nogal moeilijk. Wat dat ik u wilde zeggen, ge hebt schrikkelijk veel complimenten van Mama.’
Uit: Het verdriet van België (1983) – Hugo Claus
(…)
Het fragment uit Het verdriet van België herkent iedere Vlaming en Nederlander als oer-Vlaams. Peinzen in de neutrale betekenis van ‘denken’, een uitdrukking als het is te zeggen, schrikkelijk in de zin van ‘veel’, de complimenten van iemand hebben. Kan het eigenlijk nog Vlaamser dan dat? Nauwelijks, maar alles is wel in de Dikke te vinden.
(https://www.vandale.nl/maak-de-dikke-mee-vlaamser)
Ik peins aan u…
Trinetje-lief, mijn bieke,
mijn klinkend melodieke,
mijn lotsken en mijn lieke!…
ik kom eens even ‘kieken’
met dezen brief!
Want altijd peins ik aan u, mijn vrouwke!
zoet rooske zonder doren,
rooi kolbloem in mijn koren,
frisch haantjen op mijn toren,
o vrouwken uitverkoren,
Trinetje-lief…
Ik peins aan u!
Emiel Fleerackers
De voorbeeldzin is prima Nederlands. Wat ‘peinzen’ Vlaams maakt is als je zegt: “Ik peins dat”, die constructie wordt in NL niet gebruikt.
:
Ik peins dat een hagelwitte vloer in een museum geen goed idee is. VL
Daarom peins ik er niet over om schoenen met witte zolen aan te trekken. AN
De link gaat naar een ander artikel, maar ik had een vermoeden dat er een cijfer ontbrak, en met een 6 erachter komt ge wel op het juiste artikel terecht.
Meuleman schrijft: “uiteindelijk is grammatica een verzameling regels die we op school hebben geleerd en die wel degelijk voorgeschreven zijn”, maar dat is wel compleet, totaal, 100% fout. Op school leren ze regelkes aan, maar grammatica wordt onbewust aangeleerd. Dat maakt dan ook dat de regelkes die ze op school aanleren meestal niets met de realiteit te maken hebben, want anders moesten ze die op school niet aanleren.
Doorbreek de taal-impasse
De Taalunie zegt geen taalregels te kunnen voorschrijven, leest Sarah Meuleman. Maar vrijblijvende opties om haar/hem/hen tevreden te stellen zijn niet langer afdoende.
:
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/09/22/doorbreek-de-taal-impasse-a414284
Pijsde gei da? Geleik as da wei hier schreive leikt mei da toch vrei correct te zein ;)
In een artikel op Sporza wordt Remco Evenepoel geciteerd:
Ze hadden hem ervoor gewaarschuwd, maar toch was het even schrikken voor Remco Evenepoel toen hij vorige week op z’n trainingsritje aangevallen werd. “Ik zen aangevallen door ne vogel”, vertelde hij al lachend aan onze man ter plekke.
in de omgeving van Turnhout zelfs voewes (met korte, doffe e achteraan)
Welkom gertclaes. Dit is een spellingsvariant van doorchassen. Ik heb een verwijzing in uw lemma geplaatst.
Zowel in .BE als .NL wordt een functionaris ook gebruikt voor iemand met een specifieke opdracht, bv. functionaris gegevensbescherming. Ook om bv. buitenlander in overheidsdienst te benoemen: een Amerikaanse functionaris.
Eerlijk gezegd weet ik het niet want frul in de betekenis van strikje, lintje kende ik zelf niet. Omdat het in het vnw stond ben ik voorbeelden beginnen opzoeken die er inderdaad wel zijn. Maar of dit ook voor tapijten geldt… Is er een tapijtendokter in de zaal?
Valt ‘franje’ (mbt tapijten) hieronder van betekenis, of heeft dat een apart lemma nodig?
Aan het tapijt bijten (ze bijt er echt stukken af als ze de kans krijgt, we hebben zo’n groot tapijt met frulletjes) (beyondgaming.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.