Recente reacties

Kindje kopen en kinneke kopen staan er bij mijn weten al heel lang in. Ik denk niet dat dit Standaard Nederlands is. Wellicht kan deze zeer goede beschrijving beter als reactie onder een van de bestaande lemma’s geplaatst worden.

In het Vlaams via het Frans, en in het Nederlands via het Engels? Het zou niet den eerste keer zijn, maar anderzijds gebruiken ze in NL ook gewoon klare taal, klare lucht, opklaren, enz. Misschien is het vooral de uitdrukking “het is klaar dat” (c’est clair, it’s clear).

Maar dan zit er mij toch nog iets dwars: voor ‘klaar’ in de betekenis ‘gereed’ zeg ik ‘klèèr’, met een zwaarlange e, maar voor ‘klaar’ in de betekenis ‘helder’ zeg ik ‘klaar’ met een lange a. Hebben we hier met een dubbele ontlening, of met een betekenisontdubbeling te maken?

Van Dale 2023 online geeft de verklaring ‘duidelijk’ bij klaar ongemarkeerd weer met als voorbeeld ‘klare taal’.

Anderzijds wordt een naast in het vnw ook in het Zuidnederlands Woordenboek (1981) weergegeven:
Duidelijk (te onderscheiden); gemakkelijk te doorzién, begrijpelijk, verstaanbaar; – het is klaar (dat -), duidelijk; – iets in het klare trekken, iets ophelderen, klaren, in het reine brengen (gall., naar fr. tirer au clair).

Vroeger Vlaams en nu SN?

‘Gunders getweêënt/gedrijent/…’ is voor mij ook een normale manier om meerdere mensen tegelijk aan te spreken. Idem voor ‘zunders getweêënt/…’, maar vreemd genoeg zou ik het in de 1e persoon meervoud niet direct gebruiken. Misschien omdat ik ‘wij’ zeg, en ‘wijs getweêënt/…’ niet echt klinkt.

Hoe zoude dat noemen, een collectief persoonlijk voornaamwoord? Komt dat ook in een of andere vorm voor ten oosten van de Schelde?

“Gunders getweêënt kunt toch van makander nie afblijven he.”
“Sedert da ze me hunder(s) gevierent naar ’t hol van Pluto verhuisd zijn, hebben ze noôit nie meêr iet laten weten.”

Merk ook op dat ik alleen in de tweede voorbeeldzin de s van de partitieve genitief kan laten vallen. Ik vind niet direct andere voorbeelden online.

PajdW, ge moogt gerust in een reactie schrijven dat ge het niet eens zijt met de term pajotter, maar het is niet de bedoeling om de voorbeelden van anderen te overschrijven. Ik heb het oorspronkelijke voorbeeld hersteld.
Ge kunt uw mening wel altijd kwijt in een reactie.

PajdW, ge moogt gerust voorbeelden toevoegen, maar het is niet de bedoeling de voorbeelden van anderen te verwijderen. Ik heb het voorbeeld van de Bon teruggesplaatst.

PajdW, ik heb uw opmerking in bovenstaande reactie gezet want het is niet de bedoeling een lemma van iemand anders op die manier te overschrijven. Maar ge moogt er natuurlijk altijd uw gedacht over hebben.

Reactie van PajdW (01 Apr 2023 13:47):

Voor een inwoner van het Pajottenland bestaat maar één juiste benaming nl. “Pajot”. De auteur F.J. De Gronckel alias F.J. Twyfelloos van het boekje “’T Payottenland” noemt zichzelf “advocaat en Payot” en draagt het op “Aen alle vrye en vrolijke Payotten”. Waarmee het duidelijk is dat hiermee over de inwoners van de streek gaat. Zie: R.De Wolf in Pajottenland. Een land om lief te hebben, herziene uitgave 2007, 592p, Lannoo, ISBN 978-90-812-3321-7.

Eerder 'niet droog' in het Westvlaams

Hallo,

In het Westvlaams dat ik ken is nes nog iets droger dan vochtig, zonder droog te zijn. Het voorbeeld van de cake wordt daarbij meestal gegeven om het uit te leggen: een cake is het best als ie net niet droog is. Een vochtige cake zou niemand willen.
Ik heb het ook horen gebruiken als beschrijving voor de (landbouw)grond. De grond is al maar nes nie meer. Maw, de grond staat op het punt om droog te vallen, maar het is nog net haalbaar voor de planten.

Leo

Ja, sofort is een Duits woord dat in het Vlaams binnengeslopen is. Zoals sacoche een Frans woord is dat in Vlaanderen gebruikt wordt.
Ik zal het in het lemma vermelden.

dit is toch een Duits woord?

Ik ben gaan zoeken op ‘wa kost da‘ en begonnen met de Gentse voorbeeldzin van kavka. Gaande heen kwamen er meer voorbeelden van forums bij, met zoals gebruikelijk warrige teksten vol jargon en afko’s (afkortingen).
De fonetische zin zal ik weghalen ook omdat hier meerdere onderwerpen door elkaar spelen. Ik zal het lemma herbewerken en uw voorbeeldzinnen mee gebruiken. Ze zijn schoner Vlaams dan de mijne.
Maar ik heb even tijd nodig.

Het is ruimer dan Gent, ook zeker Antwerpen en ik vermoed ook Brabant. Daarom zou ik suggereren om de fonetische spelling weg te laten en te vervangen door ‘wat kost dat spel’. Een Gentenaar, Antwerpenaar of Leuvenaar zullen dat wel op hun eigen manier uitspreken. Overigens zijn daar ook goegels voor te vinden:

Wat kost dat spel? Daarop kom ik in drie minuten terug, meneer X. (talentvoorsales.be)

Wat kost dat spel hier? ? €6 euro voor inkom ? (partyspotter.be)

Het voordeel van de algemene spelling is ook dat de woorden en uitdrukkingen gemakkelijker terug te vinden zijn in de index. Al bij a valt dat met ‘wa’ en ‘da’ nog mee, maar veronderstel een uitdrukking met ‘gaan’ kan dan op 101 manieren gespeld worden: gaan, gon, gong, goan, …

Het is maar een tip natuurlijk, maar we hebben er in het verleden al dikwijls over gepalaberd.

Ik vrees dat deze oude betekenis niet typisch Vlaams is want ze werd/wordt ook in NL gebruikt:

Via de grote trap of ‘wentelsteen’, die bestaat uit vijftigduizend stenen waaraan meer dan honderd dagen werd gemetseld, komen we in de Blauwe Zaal op de eerste verdieping. (volkskrant.nl)

Tijdens de bouw van de nieuwe Broederschapskapel (de huidige Sacramentskapel) werd dit orgel in 1495-1496 met een rugpositief uitgebreid door de Utrechtse orgelbouwer Gerrit Petersz., maar van een verplaatsing van het instrument wordt niet gerept, het bleef op zijn oude plaats die nochtans deel van het nieuwe koor was met ‘de wentelsteen de wenteltrap in de traptoren tegen het noordtransept in ons choir staende, daer ons orgelen aen staen’. (bossche-encyclopedie.nl)

Ik vind overigens meer goegels voor “wentelsteen” in combinatie met trap in .NL dan in .BE

Ik zal het tot nader order op SN zetten?

Dan zal Frank Deboosere de term misschien wel algemeen en officieel als weerterm geïntroduceerd hebben, Toon Hermans heeft het destijds ook al op lyrisch-poëtische wijze gebruikt:

Maar ’t pleintje klinkt al lenterig. Lala lala. Er speelt een lekker straatkwartetje. Lala lala. En die geven ’m van jetje. Lala lala (Zaltbommel – Toon Hermans)

Ik had het lemma oorspronkelijk in enkelvoud geschreven met de bemerking: ‘meestal in meervoud gebruikt’. Omdat ik geen goede voorbeelden in enkelvoud vond heb ik au dernier moment de boel veranderd en de meervoudsvorm als trefwoord ingevoerd met “onderwijsterm” als woordkenmerk.

Het enkelvoud wordt ook gebruikt:

Binnen een sleutelcompetentie worden sommige leerplandoelen best in samenhang gerealiseerd. (g-o.be)

Daarom misschien beter het enkelvoud als titeltje voor het lemma gebruiken?

Welkom BasvdPutten.

Ik denk dat het vooral als geleerde leenvertaling voor het marginaler klinkend ‘marginaal’ gebruikt wordt.

Welkom Genze Zever. Goed gezien, volksberoep is inderdaad een neologisme dat de laatste dagen veel gebezigd wordt in de politiek. Alleen denk ik dat de betekenis die ge geeft niet helemaal klopt. Met volksberoep wordt er bedoeld dat de Kamer van Volksvertegenwoordigers beslissingen van bepaalde rechtbanken ongedaan zou kunnen maken met de discussie over de scheiding der machten tot gevolg. Volksberoep is het beroep van het volk via de verkozen volksvertegenwoordigers en niet via een volksraadpleging of referendum. Dat is toch een groot verschil.