Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente reacties

    De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.

    #541 lavabo

    Die voorbeeldzin van de Taalunie is wel zeer aardig, dat klinkt zo Hollands als een toeslagenaffaire, met juist ‘lavabo’ waar dat ze anders ‘wastafel’ zouden zeggen.

    “Toen hij op een keer”, wie zegt er dat nu? En “geplast”, dat zeggen alleen jonge ouders die heel hard hun best doen om afgelekt ABN te spreken tegen hun kind van maximum 3.

    Toegevoegd door nthn op 21 Aug 2023 18:02

    #542 ouwe zot

    … en nooit of van me leven, een sigarenmaker aan mijn zij…

    Toegevoegd door fansy op 14 Aug 2023 18:58

    #543 leuren, met zich laten ~

    Straf dat die er nog niet in stond. En lang geleden dat ik het nog gehoord heb.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 10 Aug 2023 07:16

    #544 plooien, in de ~ van de geschiedenis

    Waarschijnlijk een contaminatie van ‘in de plooien van de tijd’. Ook wel in NL in gebruik, ook in de media, bv:

    Een man die in de plooien van de geschiedenis verdwenen is. Maar die toch, zo verzekert Marías ons, echt heeft bestaan. (volkskrant.be).

    Maarrr… blijkbaar dikwijls mbt België:
    “Stefan Brijs onderzoekt in De vergeethoek (Atlas; euro 15,-) waarom sommige Vlaamse schrijvers wel en anderen niet in de plooien van de geschiedenis …” (volkskrant.nl)

    De daden van de naar schatting 160.000 Belgen die actief waren in het verzet verdwenen algauw ‘in de plooien van de geschiedenis’ (trouw.nl)

    En, zeker verhoudingsgewijs, veel minder in .NL dan in .BE
    Dus staat terecht in het VW.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 07 Aug 2023 07:10

    #545 likstok

    ’Lik’stok heb ik nog nooit gehoord, wordt dat echt in normaal taalgebruik gezegd of is het gewoon een hypercorrecte vorm (‘lekken’ is VL voor NL ‘likken’, dus ‘lekstok’ zal in het NL wel ‘likstok’ zijn)? De voorbeelden lijken mij alleszins allemaal kandidaten voor hypercorrectie.

    Lekstok heb ik wel al gehoord voor mannelijk geslachtsdeel, ik denk dat het wel iets erotischer getint is dan de meeste eufemismen. Ge kunt niet zomaar zeggen “meneer, uw spriet staat open, ik zie uwe lekstok”. Allez, ge kunt dat wel, maar ge gaat toch een vreemde blik krijgen.

    Toegevoegd door nthn op 06 Aug 2023 17:29

    #546 likstok

    Woordenboek van Populair Taalgebruik (MARC DE COSTER (2020-2023)): (2012) (Vlaanderen, sch.) mannelijk geslachtsdeel.

    Daarna worden 2 voorbeelden uit de boeken van Stan Lauryssens gegeven. Eerlijk gezegd denk ik niet dat dit een algemene betekenis is in VL.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 06 Aug 2023 08:16

    #547 deugflamingant

    Schitterend neologisme, het maakt meteen deel uit van mijn woordenschat. Hier nog een interview van morgen (?) waarin Tom Lanoye het woord nogmaals gebruikt. In de volgende alinea ook de prachtige Vlaamse uitdrukking ‘mens lieve deugd’, die ik zo dadelijk ga toevoegen. Zo’n oer-Vlaamse uitdrukking zouden deugflaminganten nooit in de mond nemen.

    https://www.knack.be/nieuws/belgie/politiek/de-woede-van-tom-lanoye-elke-homo-zal-opnieuw-een-verdoken-pedo-worden-genoemd/

    Toegevoegd door nthn op 01 Aug 2023 21:48

    #548 Belgisch-Nederlands

    Ja miljaardedju, ik dacht dat dat probleem van de verdwijnende lemma’s opgelost was… Merci voor de reconstructie, als er ooit terug iemand aan de software van de VW sleutelt zal er best ook nog eens een vergelijking gemaakt worden tussen de back-up en de up-to-date versie, want als een groot lemma als dat hier nog verdwenen is ná de update, zijn er garanti nog veel andere meeverschwunden.

    Toegevoegd door nthn op 01 Aug 2023 21:38

    #549 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door nthn op 29 Aug 2018 12:44

    Hier weeral zo’n prachtig voorbeeld van de neutraliteit van onze liefste Taalunie: https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/483/laat_ons_laten_we/

    De vraag: “Is het Laat ons maar vertrekken of Laten we maar vertrekken?”

    In het antwoord staat der “in gewoon taalgebruik is laten we… het meest gangbaar”

    En wat staat der een paar regels verder? “Laat mij … of laat ons … is gangbaarder in België”

    Gelijk altijd wordt dus ons taalgebruik beschouwd als abnormaal, als niet gewoon. Holland en Vlaanderen worden opgeteld als 1 onlosmakelijk geheel (tiens, als dat niet stinkt naar onverbloemd Groothollandisme weet ik het ook niet meer), en omdat wij in de minderheid zijn is dus alles wat dat wij ook maar durven zeggen direct per definitie fout, archaïsch, abnormaal, …

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:46

    #550 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door de Bon op 04 Jul 2018 19:39

    https://www.demorgen.be/opinie/de-nieuwe-van-dale-niet-langer-versteend-bc3c0dd4/

    (Vorige link van Georges naar hetzelfde artikel werkte niet meer. Die heb ik verwijderd.)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:46

    #551 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door LeGrognard op 23 Feb 2014 12:54

    Van Dale, woordenboek der Nederlandse en Vlaamse taal.
    Nog even geduld…

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:45

    #552 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 22 Feb 2014 20:24

    Van Dale is een woordenboek Nederlands zeggen ze. Wat te denken van de betekenis 1 bij currysaus:
    1. (Nederlands) curryketchup

    Ze bedoelen waarschijnlijk dat curryketchup Noord-Nederlands is? Geef toe de label ‘Nederlands’ in een woordenboek Nederlands wel heel verwarrend is. Langs de andere kant ben ik wel te vinden over de label. Op voorwaarde dat de titel van het woordenboek Groot Woordenboek van De Nederlandse en Vlaamse taal wordt. Dan wordt het labelen eenvoudiger: gemeenschappelijke woorden moeten niet gelabeld worden; typisch Nederlandse woorden zijn ‘Nederlands’ en typisch Vlaamse woorden zijn ‘Vlaams’.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:45

    #553 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door Flipper op 06 Nov 2013 17:54

    voortvarend

    voortvarend staat bin het groene boekje en ook in de VD

    voort·va·rend (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) 1met ijver, met spoed: voortvarend te werk gaan

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:44

    #554 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 06 Nov 2013 10:10

    Hoera, mijn nieuwe MS-Word kent Belgisch-Nederlands!
    Het woordje ‘historiek’ werd blauw onderlijnd. Door er met de rechtermuisknop op te drukken kwam er ‘Belgisch-Nederlands, geen suggestie’. Blauw betekent: waarschijnlijk niet echt fout, maar het kan beter. (Bv. een spatie te veel wordt blauw onderlijnd.)
    En daar ben ik het niet mee eens, temeer dat Nederlands-Nederlands zoals ‘doeg’ niet onderlijnd wordt.
    Ik zal maar een brief aan Bill Gates schrijven zeker? (Of zou die al e-mail hebben?)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:44

    #555 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door de Bon op 17 Aug 2013 19:30

    nderdaad, ‘in België’ bestaat langer.
    Ik heb hier een oude Van Dale gevonden en bij croque-monsieur staat (in België).

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:43

    #556 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 17 Aug 2013 17:19

    Ik denk dat ‘Belgisch-Nederlands’ recenter door Van Dale gebruikt wordt dan ‘in België’.
    Vroeger dacht ik dat er een logica achter zat, dat ‘in België’ voor woorden of begrippen was die enkel of specifiek in België van toepassing zijn. Bv. alarmbelprocedure: (in België). Dat is dus SN, want als ze er in NL over willen spreken zullen ze dat woord ook moeten gebruiken, alleen is het gebonden aan een Belgische situatie. Zo is ‘schepen’ in België. ‘Wethouder’ zou zo ‘in Ned.’ moeten zijn, maar dat schrijven ze er niet bij natuurlijk, dat is evident (NL is normaal, BE of VL is uitzondering). In ieder gavl schepen en wethouder zijn geen echte synoniemen, hoogstens analogon. Belgisch-Nederlands is dan eerder taalspecifiek: ‘pudding’ (Belg-Ned) voor ‘vla’ NL-Ned.
    Ik dacht dus dat het zo in elkaar zat, want het klopt al lang niet meer.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:42

    #557 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door de Bon op 17 Aug 2013 15:51

    Waarschijnlijk doordat wij een andere betekenis geven aan quasi. Bij quasi – zet vd:
    1. (weinig gebruikt) als eerste lid in samengestelde zn. ter aanduiding dat het in het tweede lid genoemde slechts in schijn, slechts naar de vorm is

    Roulatie zal wel ergens uit het Franse rouler komen, maar niet rechtstreeks uit een Frans woord (bv. roulation bestaat niet).

    Volgens mij is ‘in België’ en ‘Belgisch-Nederlands’ kif-kif. Misschien heeft Belgisch-Nederlands een beetje een negatieve connotatie gekregen en vinden ze ‘in België’ neutraler.

    Jaren geleden stond in Franse woordenboeken bij een Belgisch-Frans woord ‘belgicisme’, dat hebben die ook veranderd in ‘en Belgique’.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:42

    #558 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 17 Aug 2013 13:34

    labels VD

    Er is al veel gezegd over de ‘labels’ in VD. Maar nu heb ik er toch eentje tegen gekomen die ik nog niet eerder gezien had: Bij ‘roulatie’ (bv. een film in roulatie brengen) staat er quasi-Frans. Dat het uit het Frans kromt zal wel zijn, maar quasi-Frans? Dan zijn er wel duizenden woorden quasi-Frans of quasi-Engels. Ik geraak er meer en meer van overtuigd dat ze bij VD het zelf niet zo goed weten welke etiketten ze waar en wanneer gebruiken. Ik zou nog altijd eens een goeie uitleg willen lezen over het verschil tussen de label ‘in België’ en ‘Belgisch-Nederlands’.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:41

    #559 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door fansy op 04 Aug 2013 15:55

    http://taalschrift.org/reportage/000458.html

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:41

    #560 Belgisch-Nederlands

    Toegevoegd door fansy op 25 Feb 2013 03:23

    Oorsprong Belgisch is Keltisch-Germaans

    Buiten de 6 bekende Keltische talen (vanaf 400 AD: Bretons, Cornish, Welsh, Iers, Gaelic, Manx), sprak men in onze contreien een 7de taal: het Belgisch.
    Deze talen noemt men samen het Keltisch dat behoort tot de Westelijke talen van de Indo-Europese talenfamilie.
    Veel werd er door hen niet opgeschreven behalve in Ierland en West Engeland kende men een schrift nl. het Oghamalfabet.

    Hoewel het “Nederlands” vrijwel geheel op het Germaans is terug te voeren zijn er nog wel een paar Keltische woorden in aan te treffen, bijvoorbeeld:

    ambt, ambacht, kar en gijzel- en eed. Ook de namen van metalen zoals ijzer en lood zijn waarschijnlijk op de Kelten (die als smeden beroemd waren) terug te voeren. Ook duin, lei(steen), bok, eed, erf(genaam), kade, klok en vrij. Een budget was oorspronkelijk een ‘zak’. Plaatsnamen op -ik, -rijk (Doornik, Kortrijk, Kamerijk) komen van Keltisch -acum en hetzelfde geldt voor -dunum als in Loosduinen of Lugdunum (Fort van Lugh). Menhir is “steen (men) lang (hir)”. Ook woorden als “broek” (De Romeinen spraken spottend over Gallia bracata), Mouton en Ardennen zijn ook van Keltische origine. Via het Frans kwamen ook woorden als baret, bek, broche, bruusk, changeren, crème, graveel, lans, mijn (als ertsader), saai, tronie (allen uit het Gallisch). Uit het Bretoens erfden we woorden als: bijou, dolmen (letterlijk “tafelsteen”), harnas, menhir. Uit het Schots Gaelisch komen woorden als clan, cairn (steenstapel), plaid, slogan (letterlijk: “oorlogskreet”). Uit het Iers: brogue (schoentype), whiskey, uit het Welsh: corgi “dwerghond”, cromlech “kromme steen”, flanel, pinquin “witkop”.
    Volgens betrouwbare bronnen zou in de Lage Landen noch Keltisch, noch Germaans zijn gesproken, maar een taal daartussenin: “Belgisch” (Vlaams). Er zou ook een aristocratie vanuit Duitsland zijn geleverd, wat tot een zekere Germanisering leidde.
    Die invloed is heel goed te horen in Nederland en in Limburg.
    Zie ook reactie bij tussentaal

    Bron: http://www.denachtuil.eu/kelten.htm

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 01 Aug 2023 13:40

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.