Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Strontraper achter de elektrische trein
In mijn dialect werd er “elektrisch” aan toegevoegd.
Geef toe “ellentrieken traan” klinkt not erger dan gewoon “traan”…
Ik herinner me dat Saskia de Boer het in de jaren in de jaren ‘90 begon te gebruiken. Als het een anglicisme is zou dat dus kunnen kloppen.
NL is zoals bekend dol op anglicismen. Fun allemaal!
Dank voor de punten, maar ik heb ‘anciënniteit’ toch maar vervangen door een Vlaams woord.
Ik moet zeggen dat ik persoonlijk ook wel eerder “op een rij” zou zeggen dan “op rij”, dat kan ik mij alleen in krantenkoppen voorstellen die meestal toch al grammaticaal nergens op slaan. Op een paar kleinigheden na heeft die vent eigenlijk wel grotendeels gelijk, vind ik. Zelfs de lijst met te vervangen Engelse woordenschat is voornamelijk marketingprietpraat die via Holland vanuit de Angelsaksische wereld is overgewaaid. Allez, de Hollanders mogen voor mijn part hun taal zo veel aanpassen als dat ze maar willen, zonder geslachten, met ‘hun’ als 3e persoon meervoud, zonder beklemtoonde medeklinkers, enz., zolang of dat die taal maar niet aan ons wordt opgedrongen door instanties die het altijd beter weten.
Ja staat op bladzijde 92 in het geel boekske. En ze geven de betekenis ‘achter elkaar’. Daarom heb ik het ingevoerd.
Wel vind ik dit nog : “Tegen op rij, dat vroeger als een anglicisme werd beschouwd, maken de naslagwerken geen bezwaar meer.” (https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/taalmail-326-350)
Maar dan hebt ge een taalverbeteraar die onder de rubriek “Taalfouten die mij irriteren” sectie “Hollandicismen” het volgende schrijft:
?“De derde keer op rij”
Hoe kan dit nu ooit grammatikaal kloppen? In Vlaanderen zeggen de meesten voorlopig nog juist “De derde keer op een rij”, maar de media doen hard hun best om zulke fouten ook hier tot een gewoonte te maken.
(https://www.astrovdm.com/taalfouten.htm)
Enfin, de taalverbeteraars en de taalpausen weten het zelf blijkbaar ook niet meer. Ik zal het tot nader order op SN zetten.
In mijne vd 2005 staat bij op rij, zonder label: achter elkaar, achtereenvolgens zonder onderbreking.
Inderdaad veel googels op .nl voor dagen, maanden, jaren, diefstallen, branden enz. op rij.
Casino’s, zijn die aan de overzijde van de Schelde ook mannelijk met klemtoon op de eerste lettergreep?
(En de VRT zegt dan weer eikes: https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/uurwerk)
Tiens, Taaladvies bestempelt het als zijnde standaardtaal in België, misschien dat het toch op GV mag staan: https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1735/uurwerk_horloge/
Kunt ge in Antwerpen ook iets zeggen gelijk “kart achter te vieren” (16u15)?
Ik heb het geel boekske hier niet naast mij liggen, staat dit er echt in? Als ik eens hoehel zijn er precies ook zeer veel resultaten van .nl-websites, en ook op VRT Taal zeggen ze niets over dat het alleen in België wordt gebruikt:
“rij (op rij, op een rij)
Leenvertaling uit het Engels, maar ingeburgerd.
Ook correct zijn:
- achter elkaar
- na elkaar
- opeenvolgende
Voorbeelden:
- Zeg eens drie keer achter elkaar postkoets.
- Hij is er niet in geslaagd voor de derde keer op (een) rij de finale te bereiken.
- Ze speelt voor de derde opeenvolgende keer de finale."
(https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/rij-op-rij-op-een-rij)
Trouwens, waarom is ‘achter’ in die eerste voorbeeldzin correct SN? Dat zou toch ‘na elkaar’ moeten zijn?
Is dat geen SN? En toch ook in NL, zoals hier (https://www.eerstekamer.nl):
Voor Prinsjesdag is jaren de volgende benadering gekozen:
1. Voorzitter Tweede Kamer;
2. Lid met de hoogste anciënniteit uit de grootste partij van de Eerste Kamer;
3. Lid met de hoogste anciënniteit uit de grootste partij van de Tweede Kamer;
4. Lid met de hoogste anciënniteit uit de een na grootste partij van de Eerste Kamer;
5. Lid met de hoogste anciënniteit uit de een na grootste partij van de Tweede Kamer;
En zo verder naar de derde partijen, en eventueel vierde partijen.
;-)
Talloor is gewoon gepikt uit het Limburgs (teijer). Al eeuwen lang wordt ‘ôs sjwan sjpröäkske’ geplunderd door Vlamingen, Hollanders en Pruisen. Dachste dat veer dat neet woste?
Ah, op die manier. Ja, ik vind ook dat ge moeilijk kunt zeggen dat ‘pertang’ geen Vlaams zou zijn omdat onze voorgangers het van de Fransen hebben gepikt en niet van de Duitsers, zeker als ge bedenkt dat er nog altijd ontzettend veel meer gelijkenissen tussen alle Indo-Europese talen zijn dan verschillen. Bovendien gaat een dergelijk standpunt uit van het idee dat een taal, van de moment dat ze haar (duidelijk) afsplitst, in zekere zin ‘perfect’ is en geen suggesties voor verbetering van buitenaf meer mag ontvangen, quod non. Leenwoorden bestaan er niet alleen omdat de sprekers intellectueel willen doen, maar ook omdat de taaleigen (mogelijke) varianten ervan, en bij uitstek in de Germaanse talen, nogal de neiging hebben om ‘log’ te zijn. Ik zeg dan toch liever “salu” dan “tot wederziens, vrinden”.
Ik denk dat het altijd in de vaste woordverbinding ‘… keer op rij’ is. Iemand een tegenvoorbeeld?
Dat het ‘interessant is’ zowel de oorsprong van woorden te kennen als de oorsprong van het taalgebruik, daar ben ik het volledig mee eens. Maar noch het een of het ander kan een criterium zijn om het woord al dan niet als authentiek Vlaams te bestempelen. Taalgardenier heeft de neiging om alleen Vlaams met Germaanse roots te weerhouden en daar ben ik het niet mee ’t akkoord. Ieder zijn mening natuurlijk.
Ik denk dat ik de Taalgardenier zijn punt wel versta, het is waarschijnlijk interessanter om te vermelden dat ‘goesting’ ontstaan is onder Spaans bewind, dan dat het 2000 jaar eerder terug te voeren is op de Latijnse voorganger van het Spaans dat hier is blijven hangen. Met de gusta van de Romeinen heeft de Vlaamse goesting eigenlijk niks meer te maken. Anders kan er ook meteen de veronderstelde Proto-Indo-Europese wortel bij staan, en verliest de oorsprong eigenlijk alle betekenis. Het gaat m.a.w. om het verschil tussen de oorsprong van woorden en de oorsprong van taalgebruik. Het eerste is interessant om verschillende talen met mekaar te vergelijken, het andere om de geschiedenis van één taal weer te geven.
Wat de talloren betreft ga ik zeker akkoord dat ze een Germaanse oorsprong hebben, maar dat die oorsprong daarom eigener of correcter is zou ik niet durven zeggen. Het is perfect mogelijk dat ‘talloor’ in vrijwel geheel het Germaans taalgebied werd gebruikt, maar hier niet of in onbruik was geraakt, en het pas is (her)ingevoerd toen de Fransen het al van de Duitsers hadden gepikt. Als terugontleningen kunnen, dan kunnen omwegontleningen ook.
Ge moet bij die Latijnse oorsprongen ook altijd een kanttekening plaatsen dat “het Latijn” nooit een zuivere taal met één centrum is geweest, en die ‘talea’ kan even goed een oorsprong hebben buiten het Romaans taalgebied. Misschien heeft Jules César himself het wel ooit opgepikt tijdens zijn bezoek aan Gallië.
Volgens mij ontbreekt er hier een reactie van Leo Flandriae over de Germaanse oorsprong van het woord, waarop de Bon en Grytolle gereageerd hebben. Die reactie van Leo Flandriae heeft fansy blijkbaar bij telloor gereproduceerd.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.