Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente reacties

    De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.

    #4001 spijtoptant

    Haha, ich lach mien eige kapot hiej!

    Toegevoegd door koarebleumke op 19 Sep 2019 13:37

    #4002 spijtoptant

    Schandalig! Zoiets zou in België niet kunnen bestaan. Niet dat we geen Albert Heijn hier hebben tegenwoordig, maar het ethisch besef van onze Laurent ligt toch stukken hoger denk ik.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 19 Sep 2019 13:17

    #4003 spijtoptant

    Voor Willempie hadden we 3 kroontantes. Enfin, de schatten hebben tot 2 keer toe de paleismeubeltjes aan de staat der Nederlanden verkocht en blijven malgré tout toch nog de onderhoudskosten ervan beuren.
    Al met al een bedragje waar je meermalen bij Albert Heijn boodschappen kunt doen…

    Toegevoegd door koarebleumke op 19 Sep 2019 12:59

    #4004 telethuiswerkdag

    Voor de computeraars welteverstaan. De loodgieter die Peeters, Kris en andere bofkonten hunnie der verstopte WC moet repareren mag aanschuiven in de file.

    Toegevoegd door koarebleumke op 19 Sep 2019 12:50

    #4005 spijtoptant

    Voor de tantist van uwe Willem Alexander moet ge een contaminatie maken van kroongetuige en spijtoptant, en dan komt ge uit bij kroontant. Met de overschot kunt ge dan ook nog spijtgetuige maken, wat dat ook zou mogen betekenen.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 19 Sep 2019 12:28

    #4006 spijtoptant

    Toch wel een beter woord dan ‘kroongetuige’ waarvan ik me nog steeds afvraag of het nu met de tandarts of met Willem Alexander te maken heeft.

    Toegevoegd door koarebleumke op 19 Sep 2019 10:19

    #4007 Vlaamse Gebarentaal

    De Vlaamse Gebarentaal was vandaag in het internationale nieuws:
    https://www.demorgen.be/nieuws/ophef-in-israel-over-haakneus-in-vlaams-woordenboek-voor-gebarentaal~bbcb3a72/

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 17 Sep 2019 21:21

    #4008 ene keer

    Met een keer staat er nog niet in (zie doodlopende link), al met een keer wel.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 17 Sep 2019 20:11

    #4009 ene keer

    Godverdikke, ineens zie ik dat het West-Vlaams ‘ommeki’ gewoon inkorting is van ‘al met een keer’.

    Toegevoegd door nthn op 17 Sep 2019 16:54

    #4010 ene keer

    Merci, zo te zien stonden ze hier allebei zelfs al in: in ene keer en met een keer.

    Toegevoegd door nthn op 17 Sep 2019 16:48

    #4011 ene keer

    Ook ‘me(t) ne keer’ voor ‘in ene keer’ (plots). Zie o.a. voorbeeld bij schampevie: Het jongentje was hier aan het spelen, maar al met ne keer was hij schampevie.
    of:
    Al met ne keer. Wat hoort boer Naas. Juist achter hem in dien tronk? (Boerke Naas (Guido Gezelle) – Deuntjes)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 17 Sep 2019 13:56

    #4012 ene keer

    “in ene keer” voor plots is vrij algemeen denk ik. Ikzelf (Antw) ken/gebruik het en ik zie ook veel voorbeelden:

    en opeens vertrok hij, op één, twee, drei (in ene keer) was ei de piest in. er hangt ijs, buiten aan de ramen, er angen prekels on de vengsters. (Sint-Niklaas dialect – Mijnwoordenboek)

    Maar in ene keer, was die mutten weg en hij ligt aan den overkant …(ugent.be)

    zag ma-gwang (quest vent die ge moe kille ma em is paars op lvl30) dus jij der naartoe en in ene keer was em weg ma diene ma-gwang liep …(9lives.be)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 17 Sep 2019 12:22

    #4013 eenmaal dat

    Zodra online monitoren mogelijk is … Het ging over die betekenis.

    Wat die overtollige en redundante taal betreft, ben ik het eens met nthn. De Vlaming spreekt zoals hij woont; in lintbebouwing en met veel koterij. Dat ge alles duidelijk, krachtig en bondig moet formuleren (taaleconomie) heeft ertoe geleid dat er tegenwoordig in one-liners en slogans geschreven en gesproken wordt waarbij zelfs een bijzin uit den boze is. Het gevolg is dat er veel nuance verloren gaat, want, zoals koarebleumke zelf zegt, ‘omdat dat’ is niet hetzelfde als ‘omdat het’. Ik heb er al dikwijls op gewezen dat taalverbeteraars bijna altijd de betekenis en de nuance van de originele zin geweld aandoen.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 17 Sep 2019 08:47

    #4014 eenmaal dat

    De laatste is misschien nog ambigu zou ik zeggen, Georges. Ge kunt zowel “eenmaal dat … online monitoren” als “eenmaal… dat online monitoren” lezen.

    Hewel koarebleumke, dat ge in geschreven taal een uitgebreidere, misschien zelfs iets andere, woordenschat hanteert dan in de gesproken taal vind ik normaal, want als ge spreekt moet ge het eerste het beste woord kiezen dat in u opkomt, meestal het gemakkelijkste, maar als ge schrijft hebt ge de luxe van de tijd en kunt ge u dus meer variatie veroorloven. Daarentegen vind ik niet dat ge in de geschreven neerslag dingen moet steken die in de gesproken taal raar tot zelfs grammaticaal verkeerd zijn. Het is nu eenmaal eigen aan het Vlaams dat praktisch elk zinsdeel op een of andere manier verdubbeld wordt, en zinnen zonder die verdubbeling zijn simpelweg grammaticaal onjuist, want een moedertaalspreker zou ze nooit zo uitspreken. Dan zitten er ook nog eens veel ‘nutteloze’ lettergrepen en voorvoegsels in, bij uitstek in de historisch Vlaamse dialecten, waarin er enorm veel woorden die in het modern Algemeen Nederlands en Algemeen Vlaams éénlettergrepig zijn – door Limburgse expansie dan nog (zonder zever!) – nog altijd over twee lettergrepen beschikken (bv. kat – katte, bed – bedde). Het gedacht dat die ‘nutteloze’, ‘overbodige’ verdubbelingen en lettergrepen uit de schrijftaal (en vandaaruit uit de spreektaal) moeten geweerd worden bestaat al honderden jaren en is een belangrijke reden (naast het feit dat meer letters gewoonweg meer kosten, tijd en geld) waarom ge, als ge uit oudere teksten wilt afleiden hoe ze werkelijk spraken, ge voornamelijk naar de vergetelheden van de schrijvers moet kijken (zoals we in de voorbeeldzinnen in dit en vele andere lemma’s eigenlijk nog altijd doen), maar ik ga niet t’akkoord. Schrijftaal is een neerslag, secundair aan de spreektaal. Ma bon.

    Toegevoegd door nthn op 17 Sep 2019 00:40

    #4015 ene keer

    Kunde ook ‘ene keer’ in de betekenis ‘plots’ gebruiken, of is dat enkel West-Vlaams?

    Toegevoegd door nthn op 17 Sep 2019 00:07

    #4016 eenmaal dat

    Amai, ja, hier had ik de bal totaal mis geslagen. Heb het rechtgezet, en hopelijk zonder kemels deze keer.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 16 Sep 2019 22:40

    #4017 sensibiliseren

    “Ons doel is de lokale actoren te sensibiliseren”, hoorde ik vandaag een politicus op het journaal zeggen. Wat bedoelt die gast toch vroeg ik me af. Zou het kunnen zijn: “die pummels in de provincie moeten eens wakker worden”?

    Toegevoegd door koarebleumke op 16 Sep 2019 22:04

    #4018 eenmaal dat

    In het Nederlands zou ik ‘omdat dat’ proberen te ondervangen met ‘omdat het’ maar, in een discussie is ‘omdat dat’ vaak onvermijdelijk om goed aan te sluiten bij de voorafgaande bewering. ‘Omdat het’ zou dan te algemeen zijn.
    Wel moet ge er rekening mee houden dat er voor geschreven taal – zeker de literaire – andere regels gelden dan voor de gesproken taal. De kunst is natuurlijk vloeiend te spreken en soepel te klinken om je gehoor vast te houden.
    Dus: steeds een arsenaal aan alternatieven paraat hebben om dubbele woorden en kromme zinnen te vervangen.
    Bart de Wever is daar kampioen in. Die heeft zijn antwoorden al drie dagen van te voren klaar…

    Toegevoegd door koarebleumke op 16 Sep 2019 21:56

    #4019 fuifbeest

    Of ne pretboer

    Toegevoegd door Kastanjeoog op 16 Sep 2019 18:54

    #4020 eenmaal dat

    Jama, ge zegt wel bv. “omdat dat zo is”, daar zitten ook twee datten in, één dervan is in het Nederlands gewoon versteend. Zinnen met een onderschikking waarin het voornaamwoord ‘dat’ volgt op het onderschikkend voegwoord, zonder een extra onderschikkende ‘dat’, vind ik zelf zeer stroef om te lezen, want ik lees dan iedere keer de ‘dat’ als voegwoord en niet als voornaamwoord, waardoor de rest van de zin dan nergens meer op slaat.

    Ik bedenk mij eigenlijk net dat de problematische voorbeeldzinnen ook op een andere manier kunnen geïnterpreteerd worden:

    Eenmaal da ’t gebeurd is
    Eenmaal da ’t wel gebeurd was
    Eenmaal da ’t probleem van de baan was

    Een Vlaming spreekt die “da ’t” op praktisch dezelfde manier uit als een Nederlander zijn “dat”.

    Toegevoegd door nthn op 16 Sep 2019 11:28

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.