Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Haha, Georges, de geschiedenis herhaalt zich.
fansy, ik denk dat uw uitleg ook steek houdt. Zelfs als het niet de enige reden is, zal het toch wel een invloed uitoefenen waardoor het vrouwelijk geslacht (dat vormelijk doorgaans gelijk is aan het meervoud) specifiek in die uitdrukkingen behouden is gebleven.
Georges, de paginalink (www.demorgen.be…) die ge hebt opgegeven is spijtig genoeg niet beschikbaar.
De juiste is: https://www.demorgen.be/nieuws/een-vlaamse-vloek-in-de-linkse-kerk-deel-ii-de-vloek-van-arm-vlaanderen~b445a193/
Misschien is mijn uitleg heel simplistisch, maar ik heb altijd het idee gehad dat ‘in d’ oog houden’ te maken heeft met oog in het mv.: d’ ogen (d’ oogen, mnl. mv.), dan is het geslacht uiteraard vrouwelijk.
Omdat het gemakkelijker in de mond ligt en omdat men met 2 ogen kijkt en niet met 1, tenzij ge er 1 kwijt zijt.
Dit geldt ook voor oor: vb ‘het geluid klinkt hard in d’ oor’: mv. d’ oren (d’ ooren, mnl. mv.).
Goeie toevoeging! Ik denk dat de gemiddelde Vlaming hier ook veel ‘oftewel’/‘oftwel’ gebruikt:
“Oftwel eete nu uw spruitjes op, oftwel gade naar uw bed(de). Aan u de keus.”
Als ik het goed begrepen heb, gebruikt de gemiddelde Nederlander ‘oftewel’ enkel in de betekenis ‘t.t.z.’, en die betekenis is dan volgens mij in VL weer maar weinig in gebruik.
Gartis Van Dale online zou ofwel de NL versie kunnen vermelden, ofwel de VL ofwel allebei:
of·wel (voegwoord)
1 of: ofwel jij hebt gelijk, ofwel ik heb gelijk
De NL dus, of wat hadt ge gedacht?
Misschien komt deze ‘haakvariant’ wel uit de sportvisserij.
Misschien is het daar wel van afgeleid. De standaardtaal kent wel de uitdrukking ‘geen makkelijk te bewandelen weg’.
Deze staat er al in gezondheidswandeling, geen ~
Ik heb flink wat googels moeten lezen alvorens tot een duiding te komen van deze uitdrukking. Het woord ‘schoonheidswandeling’ is los nergens te vinden, ook niet in de papieren VD.
Ondertussen denk ik dat deze uitdrukking wel eens de VL-variant zou kunnen zijn van het NL-se ’het verdient geen schoonheidsprijs.
Ik zet het op SN, dan kan het eigenlijk wel blijven staan. Zo weten we dat als we het nog eens tegenkomen.
‘goed gerief moet onder een afdak hangen’ zei de man met de bierbuik, als antwoord op een kritische opmerking van zijn wederhelft over zijn postuur.
Okee, bedankt Georges. Ik ga dit overschrijven of weghalen als ik niets beters vind.
Heel de gedachtenwisseling is blijkbaar ook al eens bij de reacties van uur, in ’t ~ gepasseerd.
Maar heel consequent ben ik toch niet blijkbaar want daar zeg ik: “’t Linkeroor is potdoof en ’t rechteroog is stekeblind.” en hierboven “Er zit een stop in de rechteroor, mijnheer doktoor.”
Het toont misschien aan dat ik ze door elkaar gebruik.
Ik denk dat ik ze mengel. Als het algemeen is, zal ik misschien eerder geneigd zijn om het oor te zeggen. Als het specifiek is die oor. In combinatie met een lidwoord zal het toch ook eerder het oor zijn, behalve voor specifieke gevallen.
Het oor van een hond is een heel gevoelig orgaan.
Die rechteroor van onze Blacky was ontstoken.
d’ Oor van die tas is afgebroken.
Een piercing door het oor is toch gewoon een oorbel?
Er zit een stop in de rechteroor, mijnheer doktoor.
d’ Oor van een varken is een lekkernij.
’t Oor dan een varken is een lekkernij.
En oor kunt ge in de bovenstaande zinnen door oog vervangen, alhoewel de betekenis dan wel soms raar wordt ;)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
