Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Interessant! Zegt ge dan ook ‘die oor’ of ‘die oog’? Of is het geslacht daar ook al weer afgezwakt naar onzijdig?
ook: d’oor van die tas is afgebroken.
En ook hier zegt het WNT:
Gesl. Alles wat bij OOG met betrekking tot het geslacht is opgemerkt, geldt ook van oor (zie Dl. X, kol. 2251)."
Ah, voor mij is het alleen hier “in d’oog”, die andere twee zijn voor mij enkel “’t oog”.
De WNT heeft nen helen uitleg over het geslacht der ogen:
Gesl. Oog is vanouds onzijdig; de uitgang -e van den oorspronkelijken vorm ooge, welke thans in de zuidelijke Nederlanden nog uitsluitend, en in Zeeuwsch Vlaanderen nog vaak gesproken, en niet zelden geschreven wordt, is echter oorzaak geweest, dat het woord gaandeweg als een vrouwelijk znw. beschouwd werd. Wellicht heeft daar ook toe bijgedragen de verzachting tot d van het lidwoord; een verschijnsel dat, zeer gewoon in de spelling, ook in de levende taal niet onbekend kan zijn geweest. Alleen in ’t Hageland is oog in twee gevallen onzijdig: men zegt daar namelijk iemand goed in ’t oog houden, en iets op ’t oog zien (zie RUTTEN 1890 op Onzijdig en Oog). Anders is ook dáár het woord altijd vrouwelijk. In het Mnl. schijnt oog meestal onzijdig gebruikt te zijn; met zekerheid is daaromtrent echter niets te beslissen, daar het woord zeer vaak voorkomt in het mv., waaraan het geslacht niet is te onderkennen. Voorbeelden van een vrouwelijk gebruik zijn: Rinclus vs. 1091, 1296; Limb. 8, 64; Lutgardis 3, 899 (Dietsche War. 4, 299); RUUSBROEC 3, 71, regels 16, 19 en 20. Merkwaardigerwijze is oog steeds vrouwelijk in den Statenbijbel, althans nog in de uitgaven, in de 17de eeuw verschenen. Blijkens de Resolutien van de beyde Collegien der Oversetters … aangaende De Duitsche Tale, mocht voor de znw. oog en oor het vrouwelijk of onzijdig geslacht onverschillig gebruikt worden (zie bij HINLOPEN, Historie van de Nederlandsche Overzettinge des Bijbels, blz. 103). Van deze vrijheid schijnt geen gebruik gemaakt te zijn: zoover zulks in de Concordantie van TROMMIUS kan worden nagegaan, is oog steeds vrouwelijk. Wellicht is deze eigenaardigheid hierdoor te verklaren, dat verscheidene der vertalers en ”overzieners”, t.w. GUILLIELMUS BAUDARTIUS, ANTONIUS WALÆUS, PETRUS PLANCIUS en FRANCISCUS GOMMARUS, Zuidnederlanders, en wel Vlamingen waren, terwijl nog een ander, JODOCUS LARENUS, uit Zeeland geboortig was (zie HINLOPEN, t. a. p., blz. 73 vlgg.) Eerst in de laatste dertig jaren is het onzijdig geslacht voor oog, ten gevolge van de steeds aangroeiende betrekkingen met het Noorden, bij Zuidnederlandsche schrijvers meer en meer in gebruik gekomen.
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M047522
de oog ook in bv: door d’oog van de naald, d’oog van de storm, in d’oog houden
Aan de googles te zien is het niet echt Vlaams, want in NL kennen ze het ook:
Zij gaan niet met vakantie, een staycation is ook fijn – Volkskrant
Er lekker effe helemaal niet tussenuit: zes tips voor de staycation (nrc.nl)
Staycation nieuwste trend in Nederland – Pretwerk
enz.
Bijlkabar kan het mesnelijk brien een teskt znoedr veel porbelmen leezn zloang de eertse en laastte lettres maar op hun pelk saatn.
Misschien was het een vergezochte woordspeling: ‘1 september’ lag op de moment van schrijven in de toekomst, en was dus nog ‘één spe’.
vanaf 1 spetember 2018 … dat wordt dan gepubliceerd door www.onderwijs.vlaanderen.be …
Over dialecten en tussentaal door wijlen J. Taeldeman. Die zijn naam blijkbaar niet gestolen heeft :) Of was hij voorbestemd?
https://www.youtube.com/watch?v=2HbtgSTgqlI
De uitspraak zal dan wel dikwijls zonder h zijn, maar dat geldt voor het lidwoord ook. Gewoonlijk houden we ondanks de uitspraak de klassieke spelling aan. Maar ik zal het in het lemma vermelden.
Tiens, ja, dat is toch wel straf. Gratis Van Dale online:
plak·band (het; o)
1 klevende plastic strook voor het dichtplakken van pakketjes enz.
Maar:
band (de; m; meervoud: banden)
1 reep van stof die dient om te binden
Volgens Hollanders en (dus) het Groen Boeksken is ‘plakband’ uitsluitend (!) onzijdig. Ik heb het zelf evenwel nog nooit anders dan mannelijk geweten, aangezien banden altijd mannelijk zijn, of ze nu van plastiek of abstract zijn en of ze nu kleefstof hebben of niet.
Ware ‘kik nen taalpaus, ik zou charlatan Johan Taeldeman eeuwig verdoemen voor zijn uitvinding van dat volstrekt onnodig en beledigend woord ’tussentaal’. Der is geen énkel ander land ter wereld waar dat der een ook maar enigszins soortgelijk concept bestaat.
Eerlijkheidshalve moet het wel gezegd dat na “Tommeke Tommeke Tommeke” niet “wa doede nu”, maar “wat doe je nu” kwam. Het kon dus wel nog Vlaamser.
Is dat dan met of zonder ‘h’? Gezien dat ‘het’ met een consistent uitgesproken ‘h’ een noordelijke uitvinding is, vraag ik mij af hoe dat dat dan hier beland is als denigrerend voornaamwoord.
Ze vergeten wel te vermelden dat niemand minder dan de Hollanders zelf (van Noord- en Zuid-Holland) hun land gedurende hun veroverings- en andere handelstochten overal ter wereld ‘Holland’ genoemd hebben, hun taal ‘Hollands’ en hun eigen ‘Hollanders’. Hun naam na al die jaren in die andere talen veranderen lijkt mij vergeefse moeite. Los van de stereotypen is ‘Holland’ ook gewoon een naam die veel gemakkelijker over de lippen komt in eender welke taal dan ‘The Netherlands’, maar dat zeggen ze ook in het geluidsfragment. Zeker als ze het dan nog eens met een Hollands accent zeggen.
Trouwens, ‘The Voice of Holland’ (overigens de eerste ‘The Voice’), ‘Heel Holland Bakt’, en de vermelde website holland.com, misschien hadden ze daar dan toch iets beter over moeten nadenken…
Verder volgend citaat:
“Holland heeft toch een negatieve connotatie. (…) Belgen denken ook meteen aan luidruchtige en directe mensen.”
Tiens, hoe zou dat nu komen?
Haha, “de druk bijgewoonde wereldcreatie”, dat lijkt mij toch een contradictio in terminis. Zelf ook nog niet in deze betekenis gehoord.
Het is in het VLAAMS regeerakkoord opgenomen dat ze bij de VRT het Standaard Nederlands moeten hanteren, met hier en daar een uitzondering. In De Morgen over de VRT:
“Het taalgebruik op de openbare omroep is nog zo’n stokpaardje van de N-VA. Meremans bevestigt dat wat hem betreft de lat gerust een stuk hoger mag. “Ik heb de indruk dat er wat die standaardtaal betreft een zekere luiheid is ingeslopen bij de VRT. In een reeks als Flikken werd in de beginjaren wel degelijk standaardtaal gehanteerd. Maar dat is daarna afgegleden naar een soort tussentaal.”
(Euh, wat spreken ze in flikken Maastricht? Is dat SN?)
En dan ook nog dit:
Ook de wielerverslaggeving komt in het vizier, en dan vooral het sappige accent van bijzitters als Sven Nys, José De Cauwer of Eddy Planckaert. “Een renner als Philippe Gilbert spreekt beter Nederlands dan bepaalde co-commentatoren. Dat kan echt niet meer.”
Zoudt ge daar nu gene floeren van sch***!
We gaan hier niet aan politiek doen, want dat is er hier het forum niet voor, maar over taalpolitiek mogen we toch wel iets zeggen: Er is een enorm politiek discours over identiteit, de canon, Vlaamse identiteit enzoverder. Nu bestaat er een uitdrukking ‘De koers is van ons’ (koers, de ~ is van ons). Het zou bijna een politieke slogan kunnen zijn. Koers is heel Vlaams, de geschiedenis, de traditie, de Flandrien, … En daarom dat in tegenstelling tot bijvoorbeeld de voetbal, de wielerverslaggeving ook veel meer Vlaams is. Doorspekt met Vlaams jargon (waarvan er heel wat inmiddels is doorgesijpeld naar het SN) en Vlaams taalgebruik. Er zijn heel wat Nederlanders die graag naar de koers op de vrt kijken, precies omwille van de verslaggeving. De ex-wielrenners Sven Nys, José De Cauwer of Eddy Planckaert spreken uitstekend Standaard Vlaams, maar ook de professional Michel Wuyts spreekt Vlaams. Denken ze nu echt dat die zijn ‘Tommeke, Tommeke, Tommeke’ in te ruilen is voor ‘Tommetje, Tommetje, Tommetje’ of, godbetert, ‘Tommie, Tommie, Tommie’?
Arm Vlaanderen!
Als het niet meestal is, dan toch dikwijls ;) Aangepast.
Ik kende het woord eerlijk gezegd niet in deze betekenis, maar vond het in het gele boekske van De Standaard (DS2015) waarin het wordt afgewezen. Weinig voorbeelden te vinden, maar het eerste was wel in, jawel, De Standaard ;)
Meestal benadrukt uitgesproken? Ik heb het denk ik voornamelijk gewoon als ‘t’ gehoord, bijvoorbeeld:
- W’hemmen da 150 euro betaald.
- Hiere se, ’t spreekt.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.