Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Ik (Antw.) ken beide werkwoorden ook, maar in mijn begrip is die ‘met een zekere haast’ er eigenlijk juist niet bij. Afgestesseld of aangestesseld komen is eerder op zijn dooie gemak, zelfs zonder enige haast:
Ik stond daar dus al een halfuur te blinken op de afgesproken plaats, toen mijnheerke daar eindelijk op zijn dooie gemak kwam aangestesseld.
Welkom Jos DH met direct een schoon lemma. Ik heb, met uw goedvinden, het een beetje herschikt zodat het alfabetisch beter te vinden is.
In de titel staat ‘afstesselen’ terwijl in het voorbeeld ‘aanstesselen’ gebruikt wordt. Volgens mij mag er nog een lemma aanstesselen (komen) ingevoerd worden.
Een regent Nederlands en geschiedenis ook: regent Nederlands-geschiedenis
Niet in VD, maar wel ook heel veel in .NL in gebruik. Toch denk ik dat er redelijk veel typisch VL toepassingen zijn. Als zijne weledele geamsterdamte LG zijn noorderlicht eens op de voorbeelden zou willen laten schijnen?
assimilatie versus t-deletie
Progressieve assimilatie na ‘dat’ zorgt in het Vlaams voor onstemming van stemhebbende medeklinkers. Ook al wordt de /t/ niet uitgesproken (t-deletie), toch blijft die assimilatie aan het werk. We zeggen dus dat de assimilatieregel in de Vlaamse fonotaxis sterker is dan de regel van de t-deletie.
Hij doet veel. → Hij doet feel. → Hij doe feel.
Hij moet zeggen → Hij moet seggen. → Hij moe seggen.
De invoeging van /d/ in ‘dad ebben we ghad’ is een gevolg van het feit dat we niet graag twee beklemtoonde klinkers naeen hebben. /h/ is een zwakke medeklinker (wordt door sommigen ook als klinker beschouwd) en h-deletie is zeer algemeen. Ten gevolge van h-deletie ontstaan twee klinkers achtereen; dat wil het Vlaams vermijden: er is bij voorkeur steeds een afwisseling van een klinker en een medeklinker (het optimaliteitsprincipe). Zodoende wordt de /t/ van ‘dat’ hersteld onder de vorm van een invoeging van /d/, die waarschijnlijk regressief geassimileerd is door toedoen van de eerste /d/ van ‘da’.
Veel woorden staan weliswaar ongemarkeerd in VD, maar kunnen in VL beduidend meer gebruikt worden of hebben in VL een specifieke betekenis.
“een staal genomen” .be (>46.000) .nl (>1.300)
“een staal nemen” .be (>3.000) .nl (>500)
Misschien is er toch een verschil in het gebruik van ‘staal’ tussen Ned. en Vl., want is het niet eigenaardig dat een laboratorium ‘stalen’ vertaalt door ‘monsters’ voor de Nederlanders?
In Wikipedia staat iets dergelijks:
“Een staal is vooral in Vlaanderen ook een “kleine te onderzoeken hoeveelheid” in de scheikunde of ecologie. (In Nederland spreekt men van een monster." nl.wikipedia.org/wiki/staal_(monster)
Er is een ander lemma voor monster(scheikunde).
Van Dale, bij monster:
kleine hoeveelheid van een stof e. d. om de samenstelling ervan te bepalen; melkmonster, urinemonster …
bij staal: kleine hoeveelheid van een stof om daarvan een veel grotere te beoordelen; urinestaal …
in 2012 gesloten
En jammer genoeg werd deze voortreffelijke school gesloten in 2012 en met man en muis naar ’t Stad overgebracht. Een verlies voor Lier!
AN "knijpkat"
Een knijpkat is een zaklantaarn zonder batterijen, waarbij de benodigde elektrische stroom wordt opgewekt door middel van een ingebouwde dynamo die wordt aangedreven door in het apparaat te knijpen.(Wikipedia) Pitsen betekent “knijpen” in Limburg. Dit soort lantaarns wordt niet veel meer gebruikt, maar waarschijnlijk heeft men door de gelijkenis met pillamp het woord behouden.
Of wordt een ‘d’ voor een klinker, een ‘h’, …
Dad ebbe we weeral gat. (Dat hebben we weeral gehad)
Dad is zeker da. (Dat is zeker dat)
Da voor een (zachte) ‘g’ maakt van die g (soms) een ‘ch’ (van schat):
Da ching goe. (Dat ging goed)
Da cha ni. (Dat gaat niet)
demorgen.be vandaag over Verhofstadt: “Zijn kansen om de topjob binnen te rijven zijn namelijk onbestaand – of zoals een diplomaat het nogal ondiplomatisch uitdrukt: ‘nul de botten’.”
rijf
Bij ons betekent het woord “krebber” “rijf” (hark). Rijven = “krebberen”.
kozijn en nicht
nicht en kozijn vrijt fijn
maar kozijn en nicht, dat vicht
klopt inderdaad ook
Aberratie heeft in België inderdaad een heel ruim toepassingsgebied, onder meer in teksten over juridische of politieke onderwerpen leest men het wel eens. Meestal wordt het dan gebruikt als “een afwijking van de principes” en dergelijke. Volgens mij mag het dus gerust in het VW blijven staan omdat het semantisch veld blijkbaar ruimer is dan in Nederland. Dat is ook niet zo abnormaal: wij zitten nu eenmaal korter bij het Frans sprekende deel van de mensheid, ons verleden is in hoge mate Franstalig en de katholieke kerk hanteerde tot voor een halve eeuw vooral het Latijn.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
