Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Een hilarische discussie over bordveger in de reacties bij dit artikel:
https://neerlandistiek.nl/2017/07/standaardnederlands-op-school/
Het vnw vermeldt ook nog dit:
dat zaakje wil niet bollen: dat zaakje wil niet vlotten, loopt niet vlot
Ik weet niet waar dat vandaan komt, ik ken het niet. ‘Dat zaakje’ klinkt overigens ook niet echt Vlaams.
Ik zeg ook niet koffielepel of theelepel. Een lepeltje suiker, een klein lepeltje suiker. Ne grote lepel suiker of ne soeplepel suiker. Ne pollepel suiker, maar dan zijt ge al gelei aan het maken waarschijnlijk ;)
Hoe noemde gulder de lepel waarop de maat gebaseerd is? Voor mij is dat altijd ‘ne kleine lepel’ (met de nadruk oftewel op ‘kleine’ oftewel op ‘lepel’) of ‘e klei lepelken’ (met de nadruk op ‘lepelken’). ‘Koffielepel’ of ‘theelepel’ zeg ik niet. Bij nader inzien zeg ik dat ook bij het afwegen: “nog twee kleine lepelkes suiker en dan goed mengelen”.
Ik vond goegeltjesgewijs alleen maar resultaten voor ‘bol gewassen’. Bij het zoeken naar ‘bol wassen’ kreeg ik heel wat resultaten uit het homomilieu. Blijkbaar heeft dat in die gemeenschap ook een specifieke betekenis (met wat verbeelding kan ik me er iets bij voorstellen), maar dat is dan blijkbaar zowel NL als VL.
Soms is het VNW toch aardig. Bij het lemma bol schrijven ze:
bol knoflook: teentje knoflook
Ik geloof niet dat er iemand in VL met een bol 1 teentje bedoelt, maar wel de hele bol natuurlijk. Dus dezelfde betekenis als in NL.
Als er al iets Vlaams zou zijn dan is het een bol look eerder dan knoflook.
En daarna schrijven ze:
bolletje deeg: balletje deeg
Ik denk dat NL evengoed bolletjes deeg maken:
Recept voor kniepertjesdeeg. bolletje deeg voor knijpertjes … (landleven.nl)
erdeel op elk bolletje deeg een halve theelepel smeerboter en druk het bolletje deeg uit tot een ronde platte plak. (uitdekeukenvanfatima.nl)
Een bolletje deeg moet voor een Napolitaanse pizza tussen de 260 en 285 gram wegen. I (italieplein.nl)
enz.
Ik vermoed dat de VL voorkeur voor ‘ieder’ en de HL voorkeur voor ‘elk’ gewoon te maken heeft met de cadans: ‘ieder’ vloeit (en Vlaams wordt vloeiend gesproken), ‘elk’ stokt (en Hollands wordt staccato gesproken).
Ik heb het al dikwijls gehad over de taalonderdanigheid en taalschizofrenie van de Vlaming. Hier wat wetenschappelijk onderzoek:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/11/08/waarom-vlamingen-sneller-hollands-klinken-als-ze-met-nederlander/
Ik heb het stukske vanmiddag ook toevallig op de radio gehoord. Andere voorbeelden van Vlamingen die destijds in NL ineens N-NL gingen klappen: Marc Degryse (voetballer) en Bart Peeters.
Ziet, hij zegt ‘de taalblog’ en niet ‘het taalblog’ zoals hollandofielen zouden doen!
Ik lees op die site: “De Taalfluisteraar is de taalblog van vertaler en auteur Herman Boel.” Dat is blijkbaar de medeauteur van dat Vlaams Manifest.
Tiens, bizar stuk. Normaal gezien is de Taalfluisteraar juist zeer open tegenover het Vlaams – dat is dezelfde mens die ooit nog het ‘Vlaams Manifest’ (weliswaar door iemand anders geschreven (*)) gepubliceerd heeft. Misschien was het ironisch bedoeld?
https://taalfluisteraar.be/2016/07/02/van-zodra/:
“Volgens de normgevende taalbronnen wordt deze foute uitdrukking steeds meer gebruikt in België maar blijft ze niettemin fout en hoort ze niet tot de standaardtaal. Ook de VRT keurt deze uitdrukking af, toch hoor je ook steeds meer VRT-journalisten van zodra zeggen.
Maar taal leeft, en als steeds meer mensen een foute uitdrukking blijven gebruiken, wordt ze na verloop van tijd gemeengoed en als correct beschouwd. Voorbeelden daarvan zijn wereldwijd, tachtiger jaren, aanhankelijkheid, onuitgegeven prestatie. Had je een van deze woorden of uitdrukkingen dertig jaar geleden gebruikt, dan kreeg je een dikke rode streep. Maar nu worden ze algemeen aanvaard.
Misschien wordt van zodra over tien of twintig jaar ook goedgekeurd, maar tot dusver is dat niet het geval. Niet gebruiken dus."
De logica van de ‘taalfluiternaar’: Het is er nog niet, maar wel bijna, dus afkeuren. Dat is de logica van verwerping en afstoting. Omarming van taal zou zijn: Het is er nog niet, maar wel bijna, dus doe extra uw best om het te gebruiken, dan trekken we het laatste bastion Mia Doornaert misschien ook over de streep.
Begin oktober zouden we uit de federale fase kunnen gaan en zouden de taken van het coronacommissariaat elders worden gestockeerd. (hbvl.be)
Stockeren voor onderbrengen in deze betekenis ken ik niet. Is dat ergens gangbaar? Waar? Andere voorbeelden?
Ik ken het in deze betekenis van ‘geen werk willen (vinden)’ niet. Eerder de betekenis bij twaalf stielen, dertien ongelukken: al vannalles gedaan hebben en niets gekunnen.
De voorbeeldzin zou ik interpreteren als dat hij al vanalles gedaan heeft en deze keer het op een tanker is gaan zoeken. Niet dat hij geen vast werk zou willen of vinden.
Nu moeten we er eerlijkheidshalve wel aan toevoegen dat Ruud Hendrickx de wetenschappelijkheid van die bevraging zelf ook wel gerelativeerd heeft omwille van de redenen die ge aanhaalt. Maar het klopt dat er aan het taalbeleid een incestueus aspect is.
“In onze Facebookgroep hielden we een kleine enquête om na te gaan hoe de taalgebruiker naar het dialect kijkt.”
Ja, dat is gelijk een politieke partij die navraag over hun voorstellen of hun beleid doet bij de eigen leden en daaruit extrapoleert naar de ganse samenleving. De mensen die zichzelf lid gemaakt hebben van een Facebookgroep van VRT Taal zijn er in verschillende gradaties van overtuigd dat taalzuivering een goed idee is – bij sommigen moet al het inheemse eruit, bij anderen is er nog wat speling, maar finaal zijn ze allen gericht op hetzelfde doel: de ultieme overheersing van het Nederlands.
Taalmail 1 van de VW:
✎ De Bruyne zal de kwartfinale wel halen, maar voor Hazard wordt het kantje boord.
✓ De Bruyne zal de kwartfinale wel halen, maar voor Hazard wordt het kantje boordje.
? ‘Kantje boordje’ is een vaste uitdrukking. ‘Kantje boordje’ betekent zoveel als ‘aan de uiterste rand, nog net aan boord’ en vandaar ‘op het nippertje’.
Via de taalmails van Ruud Hendrickx kwam ik op volgende Faceboo-live “De dialecten zijn dood. Leve de dialecten!”:
https://vrttaal.net/nieuws/de-dialecten-zijn-dood-leve-de-dialecten?deliveryName=DM134299
Ja, het dialect is op sterven na dood. Ja, dat komt (groten)deels door de nefaste invloed van de ABN-campagnes zoals “Hier spreekt men Nederlands” destijds. (En door de kruisvaarten van de taalverbeteraars, maar dat wordt in dit gezelschap met zoveel woorden niet gezegd.) En ja, wat er van overblijft kan alleen maar gered worden als het dialect aan de kinderen doorgegeven wordt. Over dat laatste is iedereen het eens, alleen blijft de vraag hoe dat dan moet nogal onbeantwoord. De oproep om uw kinderen in het dialect op te voeden blijft achterwege. Chris Dusauchoit, m.i. nog de taalconservatiefste van het gezelschap, komt niet verder dan aan de kinderen de educatieve boodschap mee te geven dat naast camion er ook nog het mooie alternatief vrachtwagen bestaat. Ja wadde.
Ik heb het al dikwijls gezegd en dit programma bevestigt het nog eens: dialect wordt als folklore beschouwd (en zal het self-fulfillingsgewijs ook worden).
Wat me ook opvalt is dat, alhoewel het over dialect gaat, er op de letter SN gesproken wordt. Het klinkt ongelooflijk verkrampt, stijf en bijna bekakt. Zelfs de humor is als rozebottelthee zonder rozebottel. Ge zoudt nochtans mogen verwachten dat op zo’n fasseboek-dinges ze uit een ander taalregister zouden mogen tappen. Niet dus. (Dat van die taalregisters waar ze altijd mee schermen is overiegens grotendeels flauwe kul, maar dat is een andere discussie.)
Taalmail 698:
✎ De Bruyne zal de kwartfinale wel halen, maar voor Hazard wordt het kantje boordje.
✓ De Bruyne zal de kwartfinale wel halen, maar voor Hazard wordt het kantje boord.
? ‘Kantje boord’ is een vaste uitdrukking. ‘Kantje boord’ betekent zoveel als ‘aan de uiterste rand, nog net aan boord’ en vandaar ‘op het nippertje’.
Annabelle De Blieck heeft die afwijzing van Ruud Hendrickx opgenomen in haar masterproef “De Taalmails van Ruud Hendrickx: een onderzoek
naar de motivering van goedkeuring en afkeuring
van varianten”: https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/786/736/RUG01-001786736_2012_0001_AC.pdf
Het argument ‘vaste uitdrukking’heeft iets fundamentalistisch: het staat in steen gebeiteld en kan door geen mens veranderd worden. Ook het overgrote deel van de VL niet, de VL (kwaliteits)media niet, niemand niet. Het is zo en het blijft zo. Basta!
in NL is het begrip BOB overgenomen. Maar daar vervoegen ze het ww. bobben blijkbaar:
“Bob jij of Bob ik?” (Wikipedia)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
