fransquillon

fransquillon

(de ~, ~s man. zelfstandig naamw.)

zie franskiljon

Woordenboek der Nederlandsche Taal: FRANSQUILLON —, znw. m. Een woord uit streken waar het Fransch en ook eene andere taal wordt gesproken, naar het schijnt met een Franschen verkleiningsuitgang gevormd van ndl. en hd. fransch.

255

Een ´quillon´ is niet meer dan het gevest van een zwaard of sabel (bij korte steekwapens: de stootplaat) Hoe kan het dan in samen stelling met ´frans´ een pejoratief geworden zijn voor een Vlaming die de Franse taal aanhangt?
Ikkezoekemorniewete!

Wel gevonden:
fransquillonner
(Belgique) Parler le français de façon affectée, en évitant de montrer son accent. Sans prétendre résoudre ces difficultés, encore une fois quasi insurmontables, le manuel auquel je songe, Le belge, tel qu’on le parle, rendrait d’utiles services aux voyageurs soucieux de ne pas « fransquillonner » à l’excès. — (Georges Lebouc, Dictionnaire de belgicismes, (Larousse)

fransquillonner fr??skijone v.i.
Péjor. En Belgique, parler français avec un accent affecté. (free dictionairy)

Ik vind dat zeer merkwaardig. Dat van die quillon kan ik ook niet plaatsen tenzij geïnsinueerd wordt dat bepaalde Belgen zich vastklampten aan een geaffecteerd Frans om hun identiteit te verdedigen, maar dat is puur speculatie. Nog merkwaardiger vind ik dat dit typisch Vlaams scheldwoord eigenlijk van Franse herkomst is: mensen die zo “goed” Frans praatten dat het belachelijk werd.

We gaan het vinden Marcus, plus tôt plus tard.

M. Philippa e.a. (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands : “Ontleend aan oorspr. Brussels-Frans fransquillon, met bovengenoemde betekenissen in vindplaatsen uit respectievelijk 1739 (Piron 1954) en tweemaal 1835 (De Vreese). Dit woord is met het pejoratieve achtervoegsel -illon afgeleid van het Nederlandse bn. fransch ‘Frans’. Wellicht naar het voorbeeld van Frans francillon ‘(scheldwoord voor) Fransman’ 1594, Antwerpen; Piron 1954.”
M. De Coster (2007), Groot scheldwoordenboek : “ Het is een samenstelling van het bijvoeglijk naamwoord Frans en het pejoratieve achtervoegsel -illion. Wellicht gevormd naar analogie van ‘francillon’ (een schimpnaam voor een Fransman). De flaminganten* pasten daarop franskiljons als scheldwoord toe op de Frans sprekende Vlamingen. Het liedje ‘Les flamingants’ bezorgde Jacques Brel in 1977 bij Vlaamse nationalisten de reputatie van vuile smerige franskiljon.”

Bovenstaande citaten uit Etymologiebank.nl

Merci!

WNT kent ook nog wat afleidingen:

Afl. Franskiljonnerij, de manier van doen der franskiljons (”Wat ons bij al die franskiljonnerij … het pijnlijkst viel, was” enz., J. V. RIJSWIJCK Jr., Geschr. 1, 131)

franskiljonsch (”Dan rolt over de franskiljonsche lippen een vloed van gemeene zetten,” J. V. RIJSWIJCK Jr., Geschr. 1, 159).