Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
zeurderig type, huilebalk
We zagen het meteen toen we het veld opkwamen: wat een stel bleitsmoelen bijeen die tegenpartij.
demorgen.be: Simonneke aka Marleen Merckx (57) zal ook hier met zwier haar rol opnemen. Ooit nog op de planken bij Fabre, verpandde de actrice haar hart voorgoed aan ‘de rosse bleitsmoel’.
teelballen
zie ook sjokkedeizen, chokkedezen
Seffens schup (schuppen) ik u onder uw zjakkedijzen.
Dat weten mij zjakkedijzen ook.
bekend, gekend
standaardtaal in België
VD2013 online: geweten zijn: algemeen Belgisch-Nederlands
Het is algemeen geweten dat hij onlangs vader van een tweeling geworden is.
Waar het lichaam zich nu bevindt of wanneer de begrafenis plaatsvindt, is nog niet geweten. (GvA)
Het mag geweten zijn dat ik daar drie dagen mijne nikkel voor afgedraaid heb (afdraaien, zijne nikkel ~).
buurvrouw
Van Dale: burin
de (v.); burinnetje·
1. (verouderd) buurvrouw
De burin zijn hond liep op straat.
treinkaartje
< in de betekenis van treinkaartje is coupon Belgisch-Frans
zie ook coupong
Ik moet mijne coupon nog kopen.
schurk, schelm
maar ook meer alg. ne pipo, ne rare, …
< Flurk was een figuur in de stripreeks "de Lustige Kapoentjes ( vanaf 1950 ). Zie Wikipedia ( http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Lustige_Kapoentjes ): Flurk: de slechterik. (zie ook bij reacties)
Een al wat oudere jongen die voortdurend de Kapoentjes en de champetter pest. Hij is een echte leegloper en doet blijkbaar niets anders dan stelen, treiteren en streken uithalen. De Kapoentjes zorgen er via listen en het “poets wederom poets”-principe voor dat hij continu in handen van de Champetter terecht komt.
Ik vermoed dus dat flurk een neologisme is en dat de naam door Marc Sleen is uitgevonden naar analogie met “schurk”.
“Hé, Flurk, kom ’ns hier”, riep mijn vader indertijd. Hij bedoelde daarmee: pestkop, vervelend ventje; dat was dus gewoon plagend bedoeld.
Er is ook een geval bekend van een politieagent die men “Flurk” noemde omdat hij de mensen nogal durfde treiteren met zijn optreden. De man is gelukkig met pensioen…
demorgen.be: (Mensbrugghe op Gents Oscarfeest: Poepchique ontgoocheling) Ik ben slechts een flurk die wel een zin kan schrijven, maar voor de rest geen beginselvaste principes heeft.
Ietwat grotere borsten werden vroeger in Antwerpen wel eens “mastellen” genoemd.
< mastel
De Jef ze’n nief lief èè serieuze mastellen!
ronde sandwich met een gat erin
uitspraak: nadruk op laatste lettergreep
< Ontleend aan Oudfrans wastel, een bijvorm van gastel, nu gâteau
VD online: gewestelijk, bestel: variant van mastel:
hardgebakken gekruid masteluinbroodje, vroeger m.n. gebruikt om er pap voor kraamvrouwen van te koken
Mastellen met kaas en warme chocomelk zijn super lekker.
De smaak te pakken hebben, door iets begeesterd zijn, zin in iets gekregen hebben, enthousiast over iets geworden zijn…
ook :microbe, gebeten door de ~
DS2015 standaardtaalvariant: de microbe te pakken gekregen hebben
canvas.be: De burgemeesters vertellen hoe ze de politieke microbe te pakken hebben gekregen.
popsjot.be: Heb jij ook de inline-microbe te pakken of wens je de eerste stappen op skeelers te zetten?
Ik heb ne keer meegedaan met dat spel en toen had ik de microbe te pakken gekregen.
op z’n gemak, zonder zich te haasten, op eigen tempo
/stoi k.e/
ook op zijn stuikes
variant van staaje, op mijn ~
< stuike is de verkleinvorm van staaje (uitspraak is dezelfde)
Ik wil dat hier op mijn stuike doen. Als ge mij afjaagt, dan doe ik het niet.
op mijn gemak, zonder mij op te jagen
/oep m.en ’stoa j.e/
variant: stuike, op z’n ~ /stoa.e k.e/
< stade
Van Dale:stade
de (v.); g.mv.
(1265-1270 ‘de juiste plaats, het juiste ogenblik’) oorspr. een verl. deelw., vgl. Lat. status (gesteld, staand), van stare (staan)
Voorbeelden uit het WNT bij:
Op stade of op zijn stade, op zijn gemak, zonder zich te haasten. In Z.-Nederl.
Spoed u zoo niet, doe het op uwe staaie, Schuermans (1865-1870).
Oep zijne stoa werke, Tuerl.
Doet da’ werk op sta(d)e, Corn.-Vervl.
-Wilt gij na den middag meer op stade een uurtje met ons komen kouten, gij zult welkom zijn, Consc.(ed. 1867).
En ik heb dat allemaal ingeladen op mijn staaje. En als de doos vol was, dan heb ik een ander gepakt. (gehoord van mijn tante Imelda)
ruit, vierkant
dim. karoke, karookes
> Fr. “carreaux” zoals in “étoffe à carreaux”
zoals in een “ruitjeshemd”,… een karooën hém.
Die karoo is groter dan die 2 ander.
Dat rood-wit karoo tafellaken past schoon bij de landelijke interieurstijl.
vlinder : een vlinder bestaat uit 5 delen, een romp en 4 vleugels. Dit is een zuid westvlaams woord uit de streek van Avelgem. ( = volksetymologie, zie reactie)
bij De Bo: fijfouter
< WNT: Modern lemma: vijfwouter
— VIJVOUTER —, znw. m., mv. – s, zelden – en. Mnl. *vivouder, viveltere, vivalter(e). Een in velerlei vormen verspreid germaans woord, grondvorm *fifal?rôn -, dat waarschijnlijk een met latijns papilio overeenkomende reduplicatieve formatie is bij een wortel die ‘fladderen’ beteekent
Antwerpen: wiewouter
Antwerpse Kempen: flikketeer
Laarne: moddevijver
Tielt: flieflotter
Vlaamse Ardennen: vliegenbout, vliegenbouter
’s zomers zitten er veel vijffouters in onze vlierstruik
vlinder.tot nu toe nergens anders gehoord dan in de omgeving van Laarne.
< vervorming van motte (vlinder) + vijffouter
Kom, we gaan moddevijvers vangen.
Door iets begeesterd zijn, zin in iets gekregen hebben, enthousiast over iets geworden zijn…
ook: microbe, de ~ te pakken hebben
DS2015 standaardtaalDe Pieter, de zoon van de Jean, is door dezelfde microbe gebeten als zijn vader: postzegels verzamelen.
Eens dat ge gebeten zijt door de microbe van het VW komt ge hier elke dag kijken naar nieuwe Vlaamse woordjes en uitdrukkingen.
Door iets begeesterd zijn, zin in iets gekregen hebben, enthousiast over iets geworden zijn…
ook :microbe, gebeten door de ~
DS2015 standaardtaalvariant: de microbe te pakken gekregen hebben
canvas.be: De burgemeesters vertellen hoe ze de politieke microbe te pakken hebben gekregen.
popsjot.be: Heb jij ook de inline-microbe te pakken of wens je de eerste stappen op skeelers te zetten?
Ik heb ne keer meegedaan met dat spel en toen had ik de microbe te pakken gekregen.
boodschappen doen
ook varianten:
- iets van de winkel meebrengen
- moet er iets van de winkel zijn?
Ik moet dringend naar de winkel (gaan), de muizen protesteren voor de ijskast.
Ik ga naar de winkel, wat moet ik meebrengen?
Kelly Pfaf zegde het nog in het spelprogramma “zot van Vlaanderen” op de vraag ‘wat doen Vlamingen voor elkaar?’: Naar de winkel gaan! Boodschappen doen was inderdaad juist.
Ik ga naar ’t dorp. Moet ik iets van de winkel meebrengen?
in Vlaanderen: rennen, hardlopen;
in Nederland: zich te voet voortbewegen, gebruikt ipv. het gewone ‘gaan’ of ‘stappen’
(SN) in uitdrukkingen als leren lopen, op handen en voeten ~, op z’n kousen ~, tegen het lijf ~, e.a.
DS2015 standaardtaal
Ik heb de hele afstand gelopen.
Loopt, of ge mist uwen bus straks nog!
Waar is Armand naartoe? Hij is kwaad naar buiten gelopen.
1. lege flessen, lege bakken van bier
2. statiegeld
Van Dale: leeggoed
1. verzamelnaam, algemeen Belgisch-Nederlands) lege flessen, kratten, kisten e.d.
2. (Belgisch-Nederlands, spreektaal) statiegeld
DS2015 lege flessen, … : standaardtaal; statiegeld: geen standaardtaal
Ik heb twee bakken leeggoed in de garage staan.
Krijgen we nog leeggoed van deze flessen, of gooi ik ze in de glasbak?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
