Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #84811

    wou
    (w.w.vorm)

    zou willen, wilde (OVT+VTT 1e, 2e, 3e persoon)

    In NL is ‘wou’ informeel (de volksmond gebruikt het)
    Het journaal, de pers, de kranten gebruiken: ‘wilde’ i.t.t. Vlaanderen.

    Zeg niet wou maar wilde.

    ‘Top ABN Amro wou niet afzien van salarisverhoging’. (De Standaard)
    Tsipras wou vooral de rebellen in zijn partij Syriza de pas afsnijden. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 23 Aug 2015 21:02
    0 reactie(s)

    #84812

    wou
    (w.w.vorm)

    zou willen, wilde (OVT+VTT 1e, 2e, 3e persoon)

    In NL is ‘wou’ informeel (de volksmond gebruikt het)
    Het journaal, de pers, de kranten gebruiken: ‘wilde’ i.t.t. Vlaanderen.

    Zeg niet wou maar wilde.

    ‘Top ABN Amro wou niet afzien van salarisverhoging’. (De Standaard)
    Tsipras wou vooral de rebellen in zijn partij Syriza de pas afsnijden. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 23 Aug 2015 21:02
    2 reactie(s)

    #84813

    ziektes
    (meervoud)

    ziekten

    vgl. beddes

    Past maar op dat ge geen vuil ziektes opdoet.

    Vliegen op het eten kunnen ziektes veroorzaken.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 20:19
    2 reactie(s)

    #84814

    zologie
    (de ~ (v./m.), ~s)

    dierentui, zoologie

    plaats waar beesten worden geëxposeerd aan bezoekende mensen gelijk giraffen, olifanten, enz.

    uitspraak: zjolozjie
    Kempen: zjollezie

    Kom, we gaan naar de zologie, naar de kornijnen zien.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 23 Aug 2015 19:45
    3 reactie(s)

    #84815

    lokketisse
    (de ~ (v.), ~n)

    Lokketisse betekent een bloedzuiger die in het water leeft, bij voorkeur in poelen.
    De lokketisse ziet er uit als een platte zwarte slak en beweegt zich voort in golfbewegingen. Ze kan zich vasthechten op de huid en zuigt dan bloed.
    syn.: een "laken’

    MNW: locken: In het Vla. heeft lokken de beteekenis lurken, zuigen (vgl. locke bij Kil. = laeke, lieke, bloedzuiger)

    WNT: lokkedijze > lokken: zuigen
    In Vlaand. en hier en daar in ’t Z.-W. van N.-Nederl.
    - oudtijds: bloedzuiger (”Locke. j. laecke. Sanguisuga”, kil.; volgens hoeufft, Bred. T. 365, nog wel eens in fig. zin gehoord)
    - Lokkedijze: zuigdot (de bo (1873))
    Westvlaams Dialect: Ook al Lokkedijze gehoord (Waregem). Vroeger blijkbaar was een lokkedizze, een “tuutje” een fopspeen…

    Wij gingen zwemmen in de beek en bij het aankleden ontdekte ik dat er zich een lokketisse had vastgezogen op de kuit van mijn vriend.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 23 Aug 2015 19:19
    2 reactie(s)

    #84816

    voorwerp, het ~ uitmaken van
    (idioom)

    voorkomen op (of in), onderwerp zijn

    De Spaanse autoriteiten hadden hem gesignaleerd aan de Franse diensten. Hij maakte het voorwerp uit van een zogeheten S-fiche bij de Franse staatsveiligheid. (De Standaard)

    Opdrachten uitgevoerd door Audit Vlaanderen binnen het kader van het jaarlijkse auditplan en ad-hoc-opdrachten, zullen het voorwerp uitmaken van een rapport. (Audit Vlaanderen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 23 Aug 2015 17:17
    2 reactie(s)

    #84817

    voorwerp uitmaken van
    (idioom)

    voorkomen op (of in), onderwerp zijn

    De Spaanse autoriteiten hadden hem gesignaleerd aan de Franse diensten. Hij maakte het voorwerp uit van een zogeheten S-fiche bij de Franse staatsveiligheid. (De Standaard)

    Opdrachten uitgevoerd door Audit Vlaanderen binnen het kader van het jaarlijkse auditplan en ad-hoc-opdrachten, zullen het voorwerp uitmaken van een rapport. (Audit Vlaanderen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 23 Aug 2015 17:03
    2 reactie(s)

    #84818

    zot
    (bn.)

    gek, getikte
    vr.: zottin
    vgl. trap: zotter, zotst
    afleiding(en): zotheid, zotskap,

    < FR.: sot: nar, dwaas

    VD2013 online: dwaas, gek. Synoniem: krankzinnig

    Gij zij zot zeker?

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door de Bon op 23 Aug 2015 17:02
    5 reactie(s)

    #84819

    onderwerp uitmaken van
    (idioom)

    voorkomen op (of in), onderwerp zijn

    De Spaanse autoriteiten hadden hem gesignaleerd aan de Franse diensten. Hij maakte het voorwerp uit van een zogeheten S-fiche bij de Franse staatsveiligheid. (De Standaard)

    Opdrachten uitgevoerd door Audit Vlaanderen binnen het kader van het jaarlijkse auditplan en ad-hoc-opdrachten, zullen het voorwerp uitmaken van een rapport. (Audit Vlaanderen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 23 Aug 2015 16:10
    2 reactie(s)

    #84820

    Vlaamse bronnen

    Dit artikeltje wordt gebruikt om een aantal bronnen op te lijsten voor Vlaamse taal. Er wordt geen waardeoordeel over de kwaliteit van de bronnen gegeven. Wel is het aan te raden om altijd kritisch te blijven en verschillende bronnen te vergelijken.

    (Het lijstje mag natuurlijk aangevuld worden)

    gedrukte bronnen: DS2015; TV2015

    http://wablief.eu/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=34&Itemid=5&limitstart=20

    http://www.belgen.nl/cgi-bin/forum/cutecast.pl?session=ubPDub3IvX2d9qao7xSUU3VVgA&forum=4

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Belgisch-Nederlands#F

    http://vorige.nrc.nl/buitenland/article2529353.ece/Belgisch_politiek_woordenboek_Wetstratees

    http://www.vlaamsetaal.be/artikel/24/algemene-vlaamse-woorden

    http://www.vandale.be/opzoeken#.U24m-fl_uPw
    opm: Voor Vlaamse woorden gebruikt VD o.a. de labels in België; België; Belgisch-Nederlands; gewestelijk (soms); …

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Politieke_terminologie_in_Belgi%C3%AB

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verschillen_tussen_het_Nederlands_in_Nederland,_Suriname_en_Vlaanderen

    artikel over ‘A Frequency Dictionary of Dutch’ http://www.demorgen.be/dm/nl/983/Nieuws/article/detail/1983544/2014/08/08/De-en-in-van-op-de-5-000-woorden-die-u-dagelijks-gebruikt.dhtml

    Discussie over Belgisch-Nederlands, Vlaams, …
    http://nl.taal.narkive.com/hALTRbBy/algemeen-belgische-woorden

    lijst met typisch Vlaamse wielertermen van Michel Wuyts:
    http://www.standaard.be/cnt/dmf20120628_186

    Interessant: Om te controleren of een woord/uitdrukking misschien van BE naar NL overgewaaid is, kan men NL publicaties doorzoeken met www.delpher.nl. (Tip van LeGrognard. Zie voorbeeld in reacties bij geen klein bier zijn

    Google: om op google te BE en NL voorkomens te vergelijken (en te tellen): woord/uitdrukking tussen aanhalingstekens plaatsen en daarachter site:.BE of site:.NL vermelden.

    Vlaamse studententaal (uitgebereid, interessant en gedocumenteerd): http://club.studiant.be/plutonica/studententaal.html

    Over verschillen VL en N-NL door de taaltelefoon:
    http://www.taaltelefoon.be/standaardtaal-verschillen-tussen-belgi%C3%AB-en-nederland

    Vlaams legerjargon:
    http://nl.milpedia.org/wiki/Belgisch_militair_jargon

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 15:17
    11 reactie(s)

    #84821

    muur, de ~ doen
    (uitdrukking)

    voor miliciens: de kazerne verlaten zonder toelating;
    de letterlijke betekenis is: over de omheiningsmuur klimmen

    “Op een keer hadden we de muur gedaan en bij het terugkeren, het moest zo rond een uur of drie in de morgen geweest zijn, was een van de kameraden met zijn zatte botten in een fontein in Leuven gesukkeld.” (seniorennet.be)
    botten, met zijn zatte ~

    mil.be: (Brochure Koniklijke Militaire School) Op vrijdagavond gaan ze naar huis en ze worden pas maandagochtend terug op school verwacht. “De muur doen” hoeft dus echt niet meer…

    boek.be: (Den troep) Een Vigneron, bleukes en boefers, de muur doen, ballen rapen… … meteen straffe verhalen en – al dan niet leuke – herinneringen op aan hun tijd bij het leger.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 15:13
    1 reactie(s)

    #84822

    muur, de ~ doen
    (uitdrukking)

    voor miliciens: de kazerne verlaten zonder toelating;
    de letterlijke betekenis is: over de omheiningsmuur klimmen

    “Op een keer hadden we de muur gedaan en bij het terugkeren, het moest zo rond een uur of drie in de morgen geweest zijn, was een van de kameraden met zijn zatte botten in een fontein in Leuven gesukkeld.” (seniorennet.be)
    botten, met zijn zatte ~

    mil.be: (Brochure Koniklijke Militaire School) Op vrijdagavond gaan ze naar huis en ze worden pas maandagochtend terug op school verwacht. “De muur doen” hoeft dus echt niet meer…

    boek.be: (Den troep) Een Vigneron, bleukes en boefers, de muur doen, ballen rapen… … meteen straffe verhalen en – al dan niet leuke – herinneringen op aan hun tijd bij het leger.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 15:12
    1 reactie(s)

    #84823

    muur, de ~ doen
    (uitdrukking)

    voor miliciens: de kazerne verlaten zonder toelating;
    de letterlijke betekenis is: over de omheiningsmuur klimmen

    “Op een keer hadden we de muur gedaan en bij het terugkeren, het moest zo rond een uur of drie in de morgen geweest zijn, was een van de kameraden met zijn zatte botten in een fontein in Leuven gesukkeld.” (seniorennet.be)
    botten, met zijn zatte ~

    mil.be: (Brochure Koniklijke Militaire School) Op vrijdagavond gaan ze naar huis en ze worden pas maandagochtend terug op school verwacht. “De muur doen” hoeft dus echt niet meer…

    boek.be: (Den troep) Een Vigneron, bleukes en boefers, de muur doen, ballen rapen… … meteen straffe verhalen en – al dan niet leuke – herinneringen op aan hun tijd bij het leger.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 15:12
    1 reactie(s)

    #84824

    muur, de ~ doen
    (uitdrukking)

    voor miliciens: de kazerne verlaten zonder toelating;
    de letterlijke betekenis is: over de omheiningsmuur klimmen

    “Op een keer hadden we de muur gedaan en bij het terugkeren, het moest zo rond een uur of drie in de morgen geweest zijn, was een van de kameraden met zijn zatte botten in een fontein in Leuven gesukkeld.” (seniorennet.be)
    botten, met zijn zatte ~

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 23 Aug 2015 15:00
    1 reactie(s)

    #84825

    milicien
    (de ~ (m.), -s)

    dienstplichtige

    In de standaardtaal in België wordt naast dienstplichtige ook milicien gebruikt. Dat woord raakt echter stilaan verouderd, wellicht omdat het typisch verwees naar Belgische dienstplichtigen en omdat de dienstplicht in België al vele jaren is opgeschort. Taaladvies.net

    Miliciens wisten wat ‘de muur doen’ betekende.
    (muur, de ~ doen)

    ‘Je hoeft niet te denken, het leger denkt voor jou’, was de eerste slogan die de miliciens te horen kregen. (standaardtaal in België) Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 23 Aug 2015 14:56
    0 reactie(s)

    #84826

    muur, de ~ doen
    (uitdrukking)

    voor miliciens: de kazerne verlaten zonder toelating;
    de letterlijke betekenis is: over de omheiningsmuur klimmen

    “Op een keer hadden we de muur gedaan en bij het terugkeren, het moest zo rond een uur of drie in de morgen geweest zijn, was een van de kameraden met zijn zatte botten in een fontein in Leuven gesukkeld.” (seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 23 Aug 2015 14:54
    1 reactie(s)

    #84827

    afdreigen
    (ww. dreigde af of dreeg af, afgedreigd of afgedregen)

    bedreigen

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    opm.: afdreigen voor het juridische begrip chanteren is SN

    hln.be: Berlusconi betrapt bij het afdreigen van mediaregulator

    clint.be: Wout Bru: “Ik laat me niet afdreigen!”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 14:22
    2 reactie(s)

    #84828

    bloeden, ga maar al liggen ~
    (uitdr.)

    afdreiging, iemand een nederlaag/afgang voorspellen

    ook: ga maar al liggen bloeien

    voetbalbelgie.be: En dan een Frutos die terugkomt, ga maar al liggen bloeien clubbrugge!!!!!!

    9lives.be: ga maar al liggen bloeien gij vuil varken!

    facebook.com: Hou je vast want we worden wereldkampioen, ga maar al liggen bloeden allemaal, the red demons are coming to kill you, …

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 14:22
    1 reactie(s)

    #84829

    afdreigen
    (ww. dreigde af of dreeg af, afgedreigd of afgedregen)

    bedreigen (eigenlijk iets sterker)

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    opm.: afdreigen voor het juridische begrip chanteren is SN

    hln.be: Berlusconi betrapt bij het afdreigen van mediaregulator

    clint.be: Wout Bru: “Ik laat me niet afdreigen!”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 14:21
    2 reactie(s)

    #84830

    afdreiging
    (zn. v.; ~en)

    bedreiging, dreigement

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    opm.: afdreiging voor het juridische begrip chantage is SN

    vgl. afdreigen

    hln.be: “De BAM voert een politiek, inclusief afdreiging, die in de vorige eeuw thuishoort.”

    tijd.be: De nucleaire afdreiging werd een belangrijk wapen voor de landen die beschikken over een kernarsenaal.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Aug 2015 14:21
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.