Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
ondertussen, intussen
uitspraak Antwerpen: taaidterwaail; ook tijdterwijlen
Antwerpse Kempen: taterwaal
As ik baa de kwaffeur mut wachte, lees ik taaterwaal e boekske. (Als ik bij de kapper moet wachten, lees ik ondertussen een boekje.)
’k Zal hem taterwaal wel bezig houden.
achterdeel, kont, zitvlak, zitwerk, reet , gat, hol, aars, anus, poeper, poepgat
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
alweer, opnieuw, terug, wederom
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015: geen standaardtaal
zie ook Vlaamse volgorden
Het is vandaag weeral aan het regenen.
Ik ben weeral mijn sleutels kwijt.
Weeral een man op een kraan – De Standaard
Waarom moest dit weeral bij ons gebeuren – De Standaard
Bel20-index weeral over belangrijke grens – De Standaard
Comeback Hargreaves valt weeral in water – De Standaard
Weeral auto uit de bocht en tegen muurtje (Lommel) – De Standaard
Kortrijk Xpo weeral bijna te klein (Kortrijk) – De Standaard
Weeral nieuwe start voor sociale inspectiediensten – De Standaard
pietjesbak; dobbelbak
vnw: dobbelbak
Voor niet-kaarters is een teerlingbak voorzien. (ksvoudenaardejeugd.be)
In de meeste cafés en herbergen gaat het samen met een kaarting of een teerlingbak. (nieuwsblad.be)
Voor hen voorzien de organisatoren een teerlingbak als amusement. (hln.be)
Bij de teerlingbak werd Nicole Noppe de kampioen, gevolgd door Lydie Nuyttens. (kw.be)
befaamd, beroemd
SN: geschiedkundig, gedenkwaardig (De slag bij Nieuwpoort was een historische gebeurtenis)
Ik heb de historische Fred De Bruyne nog wielercommentaar weten geven.
pejoratieve benaming voor een jonge vrouw. Meestal wordt gesuggereerd dat ze te jong is om op de hoogte te zijn van een bepaalde materie.
Die snotvink aan het onthaal heeft ons niet kunnen helpen.
dobbelbak, veelhoekig bakje met vilten bodem waarop met dobbelstenen wordt gespeeld.
Oud-Vlaams dobbelspel
< Het woord Pitjesbak zou verwijzen naar de ogen die op de teerlingen staan.De gelijkenis met pitten van vruchten (ook pitjes genoemd) is hier een mogelijke uitleg voor. (wikipedia)
ook pitjesbak, tritsbak, teerlingbak
vnw:
•bak met vilten bodem waarin dobbelstenen worden gegooid
•triktrak, dobbelspel
Tegenwoordig wordt er op café niet veel meer gespeeld op de pietjesbak.
Ik liep daar op een paar gezellige tafelschuimers, die me op een partijtje pitchesbak uitdaagden, Lebeau, 1962, (zie NZWB, 381)
aanstaand, eerstvolgend, komend
vnw: aanstaand, volgend
-toekomende zondag, aanstaande zondag
-toekomende week, volgende week
Toekomende zondag gaan we met de kleinkinderen naar de kermis.
Stad verwacht nieuwe wielerevenementen toekomend jaar (nieuwsblad.be)
aankomen, binnenkomen, arriveren
vnw: in België ook: aankomen, arriveren
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: toecomen:
1) komst: oudste attestatie: Brugge, West-Vlaanderen, 1295
2) van personen: aankomen, naderen, overkomen: oudste attestatie: Limburg, 1240
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
Hij kwam toe met de trein en is dan te voet verder gegaan.
Ze waren veilig op hun vakantiebestemming toegekomen.
Ze kwam voor dag en dauw op de afspraak toe.
Wanneer komt die trein nu eindelijk toe? (laatste 3 voorbeelden uit Taallink 25.1.10)
Ketnet.be: Sinterklaas is toegekomen in onze studio!!!
nieuwsblad.be: Een week nadat Sinterklaas in Antwerpen is toegekomen, was hij zaterdagmiddag al te gast in Kapellen.
lerarenforum.be: Zo is de sint reeds toegekomen met een helikopter,…
standaard.be: Susan Halliburton is toegekomen in de Tour.
deredactie.be: et geneesmiddel is toegekomen in het ziekenhuis waar de patiënt verblijft, …
gva.be: Julie Colpaert is aanwezig op het overwinningsfeest met N-VA in Hoboken, waar Bart De Wever intussen is toegekomen.
boreling
ook boeleke, plat ~
zie ook plat
“We kregen als het ware een ‘platte’ baby mee, die een grote achterstand had in te halen.” (standaard.be)
Toen John een baby was, was ik bang dat ik hem een been zou uitvijzen. Nu denk ik bij Polly: dat is tof, zo’n platte baby. (demorgen.be)
Veel papa’s vinden die ‘platte baby’-fase niet echt leuk. Behoor jij ook tot die groep? (hln.be)
Toen Emiel anderhalf jaar was, begon ze aan haar zoektocht. “Hij was toen eigenlijk nog een platte baby." (nieuwsblad.be)
Een baby verandert op amper een jaartje tijd van een liggende, “platte” baby naar een stappend klein mensje (mamabaas.be)
Ik vind het wel leuker nu ze een paar maand oud is, want dan ontwikkelt ze meer een karaktertje, dan zo een platte baby (lacht). (flair.be)
Jasmijn veranderde van een platte baby in een actieve peuter en kleuter. Nu is ze zes jaar en leert ze lezen en rekenen. (cm.be)
De eerste maanden zijn het nog “platte” baby’s, maar dan beginnen ze echt iets te kunnen. (goedgezind.be)
benaming voor de 180.000 weggevoerde Belgische burgers die tijdens de eerste wereldoorlog voor de Duitsers dwangarbeid moesten verrichten (zie voorbeeldzin)
http://deredactie.be/permalink/1.281505
afgeleide begrippen o.a.: Weggevoerdenstraat en Weggevoerdenplein
Ruim 180.000 Belgen werden opgeëist om aan het Belgische en Franse front of in de Duitse industrie of landbouw slavenarbeid te gaan verrichten. Velen onder hen overleefden dit niet; véél meer dan ooit werd aangenomen! Honderd jaar lang bleef het lot van deze ´weggevoerden’ een blinde vlek in ons collectief geheugen.
Bron: Donald Buyze – deredactie.be.
De toekenning van een levenslange rente ten voordele van zeevissers, weerstanders tegen het nazisme, werkweigeraars of weggevoerden voor de verplichte tewerkstelling is afhankelijk van de periode van erkenning : een semester of 180 dagen erkenning is het minimum. (fgov.be)
gemetseld verhoog (bank) tegen de muur van het schotelhuis, waarop het vaatwerk staat
“Ga eens nen aker (= emmer) water halen. En zet hem in ’t schotelhuis op de burrebank.”
Van het oude huis bleef er na de brand alleen de woonkamer, één slaapkamer en één kleine plaats met burrebank (aanrecht) over. (Jeugdherinneringen-roger-de-troyer)
dennenappel
> afkorting van masteprop
zie ook mastentop
Die kinnekes gaan met de school in de herfst altijd proppe rapen om mee te knutselen.
voor alle zekerheid, voor alle gevallen die zich kunnen voordoen te voorzien, uit voorzorg
Het gaat percies niet regenen, maar ik neem toch mijne paraplu mee, vërallevalleveur.
chocolade bonbon
< Belgisch-Frans: praline
vnw: chocoladebonbon
anw: praline
((vooral) in België)
lekkernij die bestaat uit een omhulsel van chocolade gevuld met suikerwerk, likeur of crème in diverse smaken
standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook ijspraline; likeurpraline; paaspraline; vlaaipraline; pranil
vgl. pralinetop
De Belgische pralines zijn de beste van de hele wereld!
“Jean Neuhaus gaf aan zijn chocoladebonbon de naam ‘praline’, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse edelman César de Choiseul, graaf van Plessis-Praslin. Volgens een overlevering zou de brave man aan het einde van zijn leven ernstige spijsverteringsklachten hebben gehad die hij bestreed met een soort bonbon van medicijnen, suiker, amandelen en chocolade. Het verhaal spoorde blijkbaar Neuhaus aan om zijn chocoladebonbon naar Plessis-Praslin te vernoemen.” (https://historiek.net/j)
achterwerk, kont, zitvlak
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
perceel bouwgrond in een verkaveling
VD2016 online: BE, niet algemeen
hln.be: Laatste bouwlot in Hellestraat toegewezen
gva.be: Laakdal biedt een bouwlot te koop aan in de Ursulinenstraat in GrootVorst(Laakdal).
organisatieschema, structuurschema, afbeelding van een organisatiestructuur
Het synoniem organigram wordt in Vlaanderen meer gebruikt. Zie reactie.
een organogram in verschillende kleuren
organisatieschema, structuurschema, afbeelding van een organisatiestructuur
Het synoniem organigram wordt in Vlaanderen meer gebruikt. Zie reactie.
[[Bestand:Organisatieschema.png|right|300px|thumb|
een organogram in verschillende kleuren
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
