Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #7051

    tijdterwijl
    (bw.)

    ondertussen, intussen

    uitspraak Antwerpen: taaidterwaail; ook tijdterwijlen
    Antwerpse Kempen: taterwaal

    As ik baa de kwaffeur mut wachte, lees ik taaterwaal e boekske. (Als ik bij de kapper moet wachten, lees ik ondertussen een boekje.)

    ’k Zal hem taterwaal wel bezig houden.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:34
    5 reactie(s)

    #7052

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    achterdeel, kont, zitvlak, zitwerk, reet , gat, hol, aars, anus, poeper, poepgat

    CSD 2006 Cologne hotpants cropped

    vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:33
    7 reactie(s)

    #7053

    weeral
    (bijw.)

    alweer, opnieuw, terug, wederom

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    DS2015: geen standaardtaal

    zie ook Vlaamse volgorden

    Het is vandaag weeral aan het regenen.

    Ik ben weeral mijn sleutels kwijt.

    Weeral een man op een kraan – De Standaard
    Waarom moest dit weeral bij ons gebeuren – De Standaard
    Bel20-index weeral over belangrijke grens – De Standaard
    Comeback Hargreaves valt weeral in water – De Standaard
    Weeral auto uit de bocht en tegen muurtje (Lommel) – De Standaard
    Kortrijk Xpo weeral bijna te klein (Kortrijk) – De Standaard
    Weeral nieuwe start voor sociale inspectiediensten – De Standaard

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:31
    5 reactie(s)

    #7054

    graaf
    (bn.)

    cool, stoer

    Wa een graaf spel is da.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:30
    8 reactie(s)

    #7055

    teerlingbak
    (zn. m.; ~ken)

    pietjesbak; dobbelbak

    vnw: dobbelbak

    Voor niet-kaarters is een teerlingbak voorzien. (ksvoudenaardejeugd.be)

    In de meeste cafés en herbergen gaat het samen met een kaarting of een teerlingbak. (nieuwsblad.be)

    Voor hen voorzien de organisatoren een teerlingbak als amusement. (hln.be)

    Bij de teerlingbak werd Nicole Noppe de kampioen, gevolgd door Lydie Nuyttens. (kw.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:27
    0 reactie(s)

    #7056

    historisch
    (adj.)

    befaamd, beroemd

    SN: geschiedkundig, gedenkwaardig (De slag bij Nieuwpoort was een historische gebeurtenis)

    Ik heb de historische Fred De Bruyne nog wielercommentaar weten geven.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:26
    0 reactie(s)

    #7057

    snotvink
    (de ~ (v.), -en)

    pejoratieve benaming voor een jonge vrouw. Meestal wordt gesuggereerd dat ze te jong is om op de hoogte te zijn van een bepaalde materie.

    Die snotvink aan het onthaal heeft ons niet kunnen helpen.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:26
    0 reactie(s)

    #7058

    pietjesbak
    (de ~ (m.), ~ken)

    dobbelbak, veelhoekig bakje met vilten bodem waarop met dobbelstenen wordt gespeeld.
    Oud-Vlaams dobbelspel

    < Het woord Pitjesbak zou verwijzen naar de ogen die op de teerlingen staan.De gelijkenis met pitten van vruchten (ook pitjes genoemd) is hier een mogelijke uitleg voor. (wikipedia)

    ook pitjesbak, tritsbak, teerlingbak

    vnw:
    •bak met vilten bodem waarin dobbelstenen worden gegooid
    •triktrak, dobbelspel

    Yambak

    Tegenwoordig wordt er op café niet veel meer gespeeld op de pietjesbak.

    Ik liep daar op een paar gezellige tafelschuimers, die me op een partijtje pitchesbak uitdaagden, Lebeau, 1962, (zie NZWB, 381)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door staUnKOftu op 30 May 2025 20:23
    4 reactie(s)

    #7059

    toekomend
    (bn.)

    aanstaand, eerstvolgend, komend

    vnw: aanstaand, volgend
    -toekomende zondag, aanstaande zondag
    -toekomende week, volgende week

    Toekomende zondag gaan we met de kleinkinderen naar de kermis.

    Stad verwacht nieuwe wielerevenementen toekomend jaar (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 May 2025 20:22
    0 reactie(s)

    #7060

    toekomen
    (ww. kwam toe, is toegekomen)

    aankomen, binnenkomen, arriveren

    vnw: in België ook: aankomen, arriveren

    Vroegmiddelnederlands Woordenboek: toecomen:
    1) komst: oudste attestatie: Brugge, West-Vlaanderen, 1295
    2) van personen: aankomen, naderen, overkomen: oudste attestatie: Limburg, 1240

    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal

    Hij kwam toe met de trein en is dan te voet verder gegaan.
    Ze waren veilig op hun vakantiebestemming toegekomen.
    Ze kwam voor dag en dauw op de afspraak toe.
    Wanneer komt die trein nu eindelijk toe? (laatste 3 voorbeelden uit Taallink 25.1.10)

    Ketnet.be: Sinterklaas is toegekomen in onze studio!!!

    nieuwsblad.be: Een week nadat Sinterklaas in Antwerpen is toegekomen, was hij zaterdagmiddag al te gast in Kapellen.

    lerarenforum.be: Zo is de sint reeds toegekomen met een helikopter,…

    standaard.be: Susan Halliburton is toegekomen in de Tour.

    deredactie.be: et geneesmiddel is toegekomen in het ziekenhuis waar de patiënt verblijft, …

    gva.be: Julie Colpaert is aanwezig op het overwinningsfeest met N-VA in Hoboken, waar Bart De Wever intussen is toegekomen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 May 2025 20:21
    2 reactie(s)

    #7061

    platte baby
    (uitdr.)

    boreling

    Anna at 11 days

    ook boeleke, plat ~

    zie ook plat

    “We kregen als het ware een ‘platte’ baby mee, die een grote achterstand had in te halen.” (standaard.be)

    Toen John een baby was, was ik bang dat ik hem een been zou uitvijzen. Nu denk ik bij Polly: dat is tof, zo’n platte baby. (demorgen.be)

    Veel papa’s vinden die ‘platte baby’-fase niet echt leuk. Behoor jij ook tot die groep? (hln.be)

    Toen Emiel anderhalf jaar was, begon ze aan haar zoektocht. “Hij was toen eigenlijk nog een platte baby." (nieuwsblad.be)

    Een baby verandert op amper een jaartje tijd van een liggende, “platte” baby naar een stappend klein mensje (mamabaas.be)

    Ik vind het wel leuker nu ze een paar maand oud is, want dan ontwikkelt ze meer een karaktertje, dan zo een platte baby (lacht). (flair.be)

    Jasmijn veranderde van een platte baby in een actieve peuter en kleuter. Nu is ze zes jaar en leert ze lezen en rekenen. (cm.be)

    De eerste maanden zijn het nog “platte” baby’s, maar dan beginnen ze echt iets te kunnen. (goedgezind.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 May 2025 17:13
    0 reactie(s)

    #7062

    weggevoerden
    (begrip (m) mv. van weggevoerde )

    benaming voor de 180.000 weggevoerde Belgische burgers die tijdens de eerste wereldoorlog voor de Duitsers dwangarbeid moesten verrichten (zie voorbeeldzin)

    http://deredactie.be/permalink/1.281505

    afgeleide begrippen o.a.: Weggevoerdenstraat en Weggevoerdenplein

    Ruim 180.000 Belgen werden opgeëist om aan het Belgische en Franse front of in de Duitse industrie of landbouw slavenarbeid te gaan verrichten. Velen onder hen overleefden dit niet; véél meer dan ooit werd aangenomen! Honderd jaar lang bleef het lot van deze ´weggevoerden’ een blinde vlek in ons collectief geheugen.
    Bron: Donald Buyze – deredactie.be.

    De toekenning van een levenslange rente ten voordele van zeevissers, weerstanders tegen het nazisme, werkweigeraars of weggevoerden voor de verplichte tewerkstelling is afhankelijk van de periode van erkenning : een semester of 180 dagen erkenning is het minimum. (fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 May 2025 16:02
    0 reactie(s)

    #7063

    burrebank
    (zn. v.; ~en)

    gemetseld verhoog (bank) tegen de muur van het schotelhuis, waarop het vaatwerk staat

    “Ga eens nen aker (= emmer) water halen. En zet hem in ’t schotelhuis op de burrebank.”

    Van het oude huis bleef er na de brand alleen de woonkamer, één slaapkamer en één kleine plaats met burrebank (aanrecht) over. (Jeugdherinneringen-roger-de-troyer)

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 May 2025 14:08
    0 reactie(s)

    #7064

    prop
    (zn. v. ~pen)

    dennenappel
    > afkorting van masteprop

    zie ook mastentop

    Pine cones - Scots Pine

    Die kinnekes gaan met de school in de herfst altijd proppe rapen om mee te knutselen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 30 May 2025 13:12
    0 reactie(s)

    #7065

    veurallevalleveur

    voor alle zekerheid, voor alle gevallen die zich kunnen voordoen te voorzien, uit voorzorg

    Het gaat percies niet regenen, maar ik neem toch mijne paraplu mee, vërallevalleveur.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 30 May 2025 12:37
    1 reactie(s)

    #7066

    praline
    (de ~ (v.), ~n, ~s)

    chocolade bonbon

    Godiva-jp-giftbox-GV-50

    < Belgisch-Frans: praline

    vnw: chocoladebonbon

    anw: praline
    ((vooral) in België)
    lekkernij die bestaat uit een omhulsel van chocolade gevuld met suikerwerk, likeur of crème in diverse smaken

    standaardtaal in België (VRT-Taalnet)

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook ijspraline; likeurpraline; paaspraline; vlaaipraline; pranil

    vgl. pralinetop

    De Belgische pralines zijn de beste van de hele wereld!

    “Jean Neuhaus gaf aan zijn chocoladebonbon de naam ‘praline’, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse edelman César de Choiseul, graaf van Plessis-Praslin. Volgens een overlevering zou de brave man aan het einde van zijn leven ernstige spijsverteringsklachten hebben gehad die hij bestreed met een soort bonbon van medicijnen, suiker, amandelen en chocolade. Het verhaal spoorde blijkbaar Neuhaus aan om zijn chocoladebonbon naar Plessis-Praslin te vernoemen.” (https://historiek.net/j)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 May 2025 12:02
    3 reactie(s)

    #7067

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    achterwerk, kont, zitvlak

    CSD 2006 Cologne hotpants cropped

    vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 May 2025 12:00
    7 reactie(s)

    #7068

    bouwlot
    (zn. o.; ~loten)

    perceel bouwgrond in een verkaveling

    VD2016 online: BE, niet algemeen

    hln.be: Laatste bouwlot in Hellestraat toegewezen

    gva.be: Laakdal biedt een bouwlot te koop aan in de Ursulinenstraat in GrootVorst(Laakdal).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door kwakske op 30 May 2025 08:45
    0 reactie(s)

    #7069

    organogram

    organisatieschema, structuurschema, afbeelding van een organisatiestructuur

    Het synoniem organigram wordt in Vlaanderen meer gebruikt. Zie reactie.

    een organogram in verschillende kleuren

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door kwakske op 30 May 2025 08:40
    1 reactie(s)

    #7070

    organogram

    organisatieschema, structuurschema, afbeelding van een organisatiestructuur

    Het synoniem organigram wordt in Vlaanderen meer gebruikt. Zie reactie.

    [[Bestand:Organisatieschema.png|right|300px|thumb|

    een organogram in verschillende kleuren

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door kwakske op 30 May 2025 08:40
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.