Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
kortademig
ook in Vlaams-Brabant & prov. Antwerpen
VD: dampig: van paarden, schertsend ook van mensen:kortademig
> dampig: damp
Middelnederlands: dempich
Zo dempig als een koe.
Poeh, ik ben dempig gegeten! Ik kan geen pap meer zeggen.
“Al te heete sporen maecken een peerd dempigh en doen ‘t haest t’ eynden aessem loopen,” – uit ‘Bankket-werk van goede gedagten’, Johan de Brune, 1658 (“t’ eynden”: zie tenden (t’enden), “aessem”: zie asem)
kortademig
ook in Vlaams-Brabant & prov. Antwerpen
VD: dampig: van paarden, schertsend ook van mensen:kortademig
> dampig: damp
Middelnederlands: dempich
Zo dempig als een koe.
Poeh, ik ben dempig gegeten! Ik kan geen pap meer zeggen.
“Al te heete sporen maecken een peerd dempigh en doen ‘t haest t’ eynden aessem loopen,” – uit ‘Bankket-werk van goede gedagten’, Johan de Brune, 1658 (“t’ eynden”: zie tenden (t’enden), “aessem”: zie asem)
kortademig
ook in Vlaams-Brabant & prov. Antwerpen
VD: dampig: van paarden, schertsend ook van mensen:kortademig
> dampig: damp
Middelnederlands: dempich
Zo dempig als een koe.
Poeh, ik ben dempig gegeten! Ik kan geen pap meer zeggen.
“Al te heete sporen maecken een peerd dempigh en doen ‘t haest t’ eynden aessem loopen,” – uit ‘Bankket-werk van goede gedagten’, Johan de Brune, 1658 (“t’ eynden”: zie tenden (t’enden), “aessem”: zie asem)
drummen, roffelen
Die ene in ’t orkest kan nog al eens een stukske roefelen.
onhandig prutsen, knoeien, aanmodderen
vgl. viggelen en uitfiggelen
afleidingen: figgelaar, figgeling
ook in W.-Vl.
Figgelen, dat kon mijne vroegere gebuur, die kon niets gemaakt krijgen.
bloedneus
Dagelijks een bloeneuze hebben, daar is niks leuks aan.
Wallonië, Waals België
zie ook: Vlaanderenland en Belgenland
De kompels die naar het Walenland pendelden waren de eerste Limburgse mijnwerkers die te maken kregen met de sluiting van een mijn en de gevolgen daarvan, eind jaren vijftig. (demijnen.nl)
Wat is der Belgen Vaderland,
is ’t" Vlaenderland, is ’t Walenland,
is ’t waer de Lei en Schelde vloeit,
of waer aen Maes de wyndruif gloeit?
O neen, o neen, o neen,
ons hart en vaderland is één!
O neen, o neen, o neen!
ons hart en vaderland is één. Bron: F.A. Snellaert-liederenbank.nl)
een beleid dat ingrijpt en vasthoudend is, niet loslaat
“Precies vanuit die instellingen verwacht onze fractie wat ik zou noemen een aanklampend beleid: een beleid dat de mensen niet loslaat. (openvld)
“Ik pleit voor een snel en aanklampend terugkeerbeleid”, zegt het Kamerlid. “Het is belangrijk te vermijden dat mensen hier jarenlang in de illegaliteit verzeild raken.” (deredactie.be)
een doodzieke persoon het H.-Oliesel toedienen
Vroeger kon je wel eens een paster tegenkomen die met een misdienaar en kruisbeeld op weg was naar een zieke om hem te berechten.
Een warm, koud en desserten buffet rijk aan typische Belgische streekgerechten, die men ten tijde van Brueg(h)el ook zou gegeten hebben. Cfr. het schilderij van Bruegel de Oude, de boerenbruiloft.
Een breughelbuffet wordt meestal bereid voor trouwfeesten, bedrijfsfeesten, jubilea, ed.
vgl. ook breugelfeest, breugelkermis, breugheliaans
Een breughelbuffet bestaat o.a. uit:
Warm: Erwtensoep met korstjes, konijn op grootmoeders wijze, witte en zwarte pensen met appelmoes, breughelspek met of zonder eitje, boerenbrood of gebakken patatten,…
Koud: Frikadellenkoek met kriekjes, boerenpaté met ajuinconfituur, breughelhesp met asperges, breughelkop met mosterd, boerenbrood of gebakken patatten,…
Dessert: Rijstpap met bruine suiker, vlaaien, belgische kazen
koeienvlaai, uitwerpselen van een koe
ook in de Kempen
Het is niet plezant, als je in de wei in zo een vlaai trapt.
vechtersbaas, rauwdouwer (bijnaam van voetbaltrainer Marc Wilmots)
Maar er is ook goed nieuws, Sire!
Geert Hoste die een jaartje overslaat, ja, dat ook.
En dat de Rode Duivels een nieuwe trainer hebben, geen Kampfschwein maar een heer van stand, dat is ook meegenomen. (Lodewijk van Dievel)
streep, galon, die de graad van de drager aanduidt
Mij moet ge niet vragen hoeveel latten nen adjudant of ne korporaal hebben. Ik heb nooit ne voet in een kazaarme gezet.
Antwerpse uitspraak van kazerne
“Ik heb nog nooit ne voet in een kazaarme gezet.” (voorbeeldzin in het Vlaams Woordenboek bij lat)
" … Ook n/mwisseling (met eenen > bedjeeme) is niet onbekend in de dialectologie. Zowel in het (oudere) werk van H. Smout als in het (veel recentere) woordenboek van J. De Graef lezen we dat Antwerpenaren kazerne uitspreken als kazaarme. Of hoe een dialectologische speurtocht soms meer dan éé??n plausibele verklaring kan opleveren…" (Hanne Kloots, De herkomst van bedjeeme: een speurtocht)
resultaten van de opzoeking via zoekmachine google over de frequentie van een woord in Vlaanderen dan wel Nederland
woord gevormd en vrijwel uitsluitend gebruikt op vlaamswoordenboek.be
Nog geen 1000 van de meer dan 35000 googlementen op computerklas in .NL
Soms wordt ook de opzettelijke contaminatie tussen proficiat en gefeliciteerd gebruikt: geproficiateerd (>13.000 googlementen) en geproficiteerd (>4000 googlementen)
Blijkens aantal googlementen, VD online (voorschrift dat de basis vormt: de statuten van een vereniging het reglement), online woordenboeken, … is deze specifieke betekenis van statuut in NL niet algemeen. In VL is het dagdagelijks taalgebruik.
koppig zijn, zwijgen
zie ook zwijgen gelijk een vis
ALs het bij onze pa niet met zijn goesting was, dan kon die op zijn minst 3 dagen kop houden.
niets zeggen, blijven zwijgen, meestal als men kwaad is
zie ook kop houden
WNT: In Z.-Nederl. bezigt men vervolgens ook de uitdr. zwijgen (ge)lijk een visch.
Hij zweeg lijk een visch en kropte zijn woede en zijn verdriet op, timmermans, Anna-Marie 99 (1921)
Omdat hij zijn goesting niet kreeg en geen gelijk kon halen, bleef hij 3 dagen zwijgen gelijk een vis.
vlees noch vis; iets dat ergens tussenin is
VD2015 online: noch mosselen, noch vis Belgisch-Nederlands
WNT: Des te minder kon ik hem zijn laksheid vergeven, zijn houding die noch mossel noch visch was, uit vrees om den steun van enkele socialistische politici te moeten ontberen, de man, Herinn. 127 (1941)
hetnieuwsblad.be: ‘We wonnen of verloren niet. Eigenlijk moet ik een analyse maken van mossel noch vis. We domineerden de match, maar na een snelle omschakeling kwamen we op achterstand.’
Zo’ne vegetarische quorn, dat is nu toch eens letterlijk mossel noch vis, hé. Naar wat smaakt dat nu eigenlijk?
dick.wursten.be: “De Herziene Statenvertaling: mossel noch vis – voor de Hollanders: ‘vlees noch vis’
Het is u misschien ontgaan, maar op 4 december 2010 werd in de Grote Kerk in Dordrecht de Herziene Statenvertaling (HSV) gepresenteerd.”
dbnl.org: De Zuidnederlandse zegswijze mossel noch vis zijn, die zowat overeenstemt met de Noordnederlandse vis noch vlees zijn, reikt wel niet tot de middeleeuwen terug.
vlees noch vis; iets dat ergens tussenin is
VD2015 online: noch mosselen, noch vis Belgisch-Nederlands
WNT: Des te minder kon ik hem zijn laksheid vergeven, zijn houding die noch mossel noch visch was, uit vrees om den steun van enkele socialistische politici te moeten ontberen, de man, Herinn. 127 (1941)
hetnieuwsblad.be: ‘We wonnen of verloren niet. Eigenlijk moet ik een analyse maken van mossel noch vis. We domineerden de match, maar na een snelle omschakeling kwamen we op achterstand.’
Zo’ne vegetarische quorn, dat is nu toch eens letterlijk mossel noch vis, hé. Naar wat smaakt dat nu eigenlijk?
dick.wursten.be: “De Herziene Statenvertaling: mossel noch vis – voor de Hollanders: ‘vlees noch vis’
Het is u misschien ontgaan, maar op 4 december 2010 werd in de Grote Kerk in Dordrecht de Herziene Statenvertaling (HSV) gepresenteerd.”
dbnl.org: De Zuidnederlandse zegswijze mossel noch vis zijn1), die zowat overeenstemt met de Noordnederlandse vis noch vlees zijn, reikt wel niet tot de middeleeuwen terug.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.