Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
plensbui
Na een stevige wandeling (met bijhorende pletsbui), genieten van fruitsalade en een lekker warm dekentje. (facebook)
Het was een hele leuke dag tot die zware pletsbui van een dikke 20 minuten even roet in de fun kwam gooien maar het Lommelse zand kan wel wat hebben (sidecarcross.be)
Zo werd het toernooischema volledig door elkaar geschud nadat de eerste twee dagen stevig onweer en hevige pletsbuien de Pine Needles golfbaan … (nieuwsblad.be)
Onderweg kregen we twee fatsoenlijke pletsbuien, maar de sfeer zat erin. (hbvl.be)
1) klets, slag
2) kleine hoeveelheid nat, kwak
vnw:
•klap, slag met de vlakke hand
•val, sprong in het water, plons
•geplas
•kleine hoeveelheid, restje
znwb:
I. Als tw. Ter nabootsing van het geluid van een slag met de vlakke hand, van een val in het water, van neervallend vocht enz.
II. Als znw.
1. Klap, slag (met de vlakke hand); inz. kaakslag; – ook: slag in een vloeistof; val in het water.
2. Geluid van een neerstortende vloeistof: het kletsen (bijv. van de regen), geplas.
3. Bij uitbr.: kleine hoeveelheid (van een vloeistof): klets, kwak, plas; – ook: restje (van drank of voedsel): een pletske bier, kliekje bier.
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal: v. (-en), (Zuidn.) 1. slag, klap ; 2. het kletsen, geplas: de plets van de regen.
1)
Je krijgt een plets op je billen. (icoba.be)
‘Ik heb dat toen ik thuiskwam onmiddellijk verteld tegen m’n beste kameraad, dat ik op de derde of vierde dag Cherish een plets op haar poep heb gegeven.’ (flair.be)
2)
Blitz praat, speelt, zingt, eet en slaapt bij de boom. Opeens valt er een plets op zijn gezicht. Het komt van een vogel in de boom. (pluizer.be)
Ze wekken hem ’s ochtends als een plets water in zijn gezicht. (demorgen.be)
De wind snijdt stevig en ik krijg meteen een plets zeewater in mijn gezicht. Heerlijk! (hetnieuwsvanwestvlaanderen.be)
1) pletsen geven; slaan (met de vlakke hand); met een scherpe slag slaan
2) spatten, plonsen, plenzen
vnw
•slaan, een pets geven, een kaakslag geven
•in het water slaan, plonzen, plenzen
•uitgieten, uitstorten
•een plonzend geluid maken, kletteren, gutsen, stortregenen
znwb:
1. (Iem.) met de vlakke hand slaan, een kaakslag geven; ook: in water e.d. slaan, plonzen, plenzen; – soms bep.: (in de handen) klappen.
2. (Een vloeistof) uitgieten, uitstorten, plassen, plenzen, knoeien enz.
3. Een ploffend geluid maken: plonzen, ploffen, kletteren enz.
4. Gutsen, neerstorten, inz. van de regen; soms bep.: kabbelen, klotsen. – Ook in onpers. gebr.: het regent dat het pletst.
Groot Woordenboek der Nederlandse taal:
(Zuidn.) 1. slaan: ze pletsten in elkaars hand; 2. uitgieten, uitstorten: ze pletste de melk op de vloer; 3. (onoverg.) plonzen, ploffen 4. (onoverg.) gutsen, neerstorten
1)
Toen die opgebonden poot was losgemaakt en het splinternieuw hoefijzer op de vloer pletste, sloegen de vonken er uit. (sincfala.be)
Walter pletste zijn hand tegen zijn voorhoofd, rolde zijn ogen, herpakte zich toen hij merkte dat hij werd gefilmd. (azertyfactor.be)
Ik dacht op het einde dat ze zijn oren ging afbijten (en nog wat pletsen geven..) Voordeel is wel dat ze helemaal “uitgebleit” zijn na zo’n … (kerygma.be)
2)
Marco Vanderpoorten regeert in pletsende regen: “Tweede titel”. (nieuwsblad.be)
Je huid goed reinigen is meer dan wat water in je gezicht pletsen. (nieuwsblad.be)
1) klets, slag
2) kleine hoeveelheid nat, kwak
vnw:
•klap, slag met de vlakke hand
•val, sprong in het water, plons
•geplas
•kleine hoeveelheid, restje
znwb:
I. Als tw. Ter nabootsing van het geluid van een slag met de vlakke hand, van een val in het water, van neervallend vocht enz.
II. Als znw.
1. Klap, slag (met de vlakke hand); inz. kaakslag; – ook: slag in een vloeistof; val in het water.
2. Geluid van een neerstortende vloeistof: het kletsen (bijv. van de regen), geplas.
3. Bij uitbr.: kleine hoeveelheid (van een vloeistof): klets, kwak, plas; – ook: restje (van drank of voedsel): een pletske bier, kliekje bier.
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal: v. (-en), (Zuidn.) 1. slag, klap ; 2. het kletsen, geplas: de plets van de regen.
vgl. pletsen
1)
Je krijgt een plets op je billen. (icoba.be)
‘Ik heb dat toen ik thuiskwam onmiddellijk verteld tegen m’n beste kameraad, dat ik op de derde of vierde dag Cherish een plets op haar poep heb gegeven.’ (flair.be)
2)
Blitz praat, speelt, zingt, eet en slaapt bij de boom. Opeens valt er een plets op zijn gezicht. Het komt van een vogel in de boom. (pluizer.be)
Ze wekken hem ’s ochtends als een plets water in zijn gezicht. (demorgen.be)
De wind snijdt stevig en ik krijg meteen een plets zeewater in mijn gezicht. Heerlijk! (hetnieuwsvanwestvlaanderen.be)
1) klets, slag
2) kleine hoeveelheid nat, kwak
vnw:
•klap, slag met de vlakke hand
•val, sprong in het water, plons
•geplas
•kleine hoeveelheid, restje
znwb:
I. Als tw. Ter nabootsing van het geluid van een slag met de vlakke hand, van een val in het water, van neervallend vocht enz.
II. Als znw.
1. Klap, slag (met de vlakke hand); inz. kaakslag; – ook: slag in een vloeistof; val in het water.
2. Geluid van een neerstortende vloeistof: het kletsen (bijv. van de regen), geplas.
3. Bij uitbr.: kleine hoeveelheid (van een vloeistof): klets, kwak, plas; – ook: restje (van drank of voedsel): een pletske bier, kliekje bier.
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal: v. (-en), (Zuidn.) 1. slag, klap ; 2. het kletsen, geplas: de plets van de regen.
1)
Je krijgt een plets op je billen. (icoba.be)
‘Ik heb dat toen ik thuiskwam onmiddellijk verteld tegen m’n beste kameraad, dat ik op de derde of vierde dag Cherish een plets op haar poep heb gegeven.’ (flair.be)
2)
Blitz praat, speelt, zingt, eet en slaapt bij de boom. Opeens valt er een plets op zijn gezicht. Het komt van een vogel in de boom. (pluizer.be)
Ze wekken hem ’s ochtends als een plets water in zijn gezicht. (demorgen.be)
De wind snijdt stevig en ik krijg meteen een plets zeewater in mijn gezicht. Heerlijk! (hetnieuwsvanwestvlaanderen.be)
(politiek) uitdrukkelijk verkiezen, afvaardigen
vnw: met een grote meerderheid verkiezen
Zes procent van de Franstaligen en 38 procent van de Nederlandstaligen plebisciteren Leterme. (demorgen.be)
“Elke volksraadpleging is conservatief, het is een schitterende tool voor de oppositie om nieuwe initiatieven tegen te houden. Ofwel komt het initiatief van een hautaine meerderheid die zich wil laten plebisciteren en de bevolking laten zeggen hoe goed ze zijn.” Dat zegt Jef Gabriels (CD&V) (hbvl.be)
Dat werd een reusachtige overwinning, waarbij de Gentenaars hem plebisciteerden om er nog zes jaar bij te doen als burgemeester. (knack.be)
De Clercq is de absolute stemmenkampioen en door de Gentenaars geplebisciteerd voor een tweede termijn als burgemeester (standaard.be)
1) klets, slag
2) kleine hoeveelheid nat, kwak
vnw: klap, slag met de vlakke hand
znwb:
I. Als tw. Ter nabootsing van het geluid van een slag met de vlakke hand, van een val in het water, van neervallend vocht enz.
II. Als znw.
1. Klap, slag (met de vlakke hand); inz. kaakslag; – ook: slag in een vloeistof; val in het water.
2. Geluid van een neerstortende vloeistof: het kletsen (bijv. van de regen), geplas.
3. Bij uitbr.: kleine hoeveelheid (van een vloeistof): klets, kwak, plas; – ook: restje (van drank of voedsel): een pletske bier, kliekje bier.
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal: v. (-en), (Zuidn.) 1. slag, klap ; 2. het kletsen, geplas: de plets van de regen.
1)
Je krijgt een plets op je billen. (icoba.be)
‘Ik heb dat toen ik thuiskwam onmiddellijk verteld tegen m’n beste kameraad, dat ik op de derde of vierde dag Cherish een plets op haar poep heb gegeven.’ (flair.be)
2)
Blitz praat, speelt, zingt, eet en slaapt bij de boom. Opeens valt er een plets op zijn gezicht. Het komt van een vogel in de boom. (pluizer.be)
Ze wekken hem ’s ochtends als een plets water in zijn gezicht. (demorgen.be)
De wind snijdt stevig en ik krijg meteen een plets zeewater in mijn gezicht. Heerlijk! (hetnieuwsvanwestvlaanderen.be)
vlek, klad
in Antwerpen plak
vnw: vlek, klad door inkt of vet
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Een klein gedeelte der oppervlakte van iets dat anders van kleur is dan de oppervlakte er om heen. Inzonderheid: een (natuurlijke) vlek van ronden of anderen vorm op de huid van mensch of dier. Dikwijls met aanwijzing van de kleur der vlek: een blauwe plek. kunstmatig aangebrachte vlekken.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook verzamellemma geneeskunde
Met wijnplekken op een tafelkleed moet ge bij tante Kaat zijn. Die zal u vertellen hoe ge die eruit krijgt.
Ge moet nu eens zien, ik heb allemaal van die rooi plekken op mijne arm gekregen. Zou dat een of ander allergie zijn?
Op mijn armen en op mijn lijf zijn er veel blauwe plekken overal waar hij genepen heeft, Stijn Streuvels, Minnehandel (1903)
> andere betekenis van plek
een nutteloze maatregel, vergeefse moeite, een lapmiddel
vnw: een maatregel die niets uitmaakt, boter aan de galg
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
Als de politieke toestand in sommige Afrikaanse landen niet verandert, is onze materiële hulp een pleister op een houten been.
De permanente sluiting van de parking in Westkerke noemt Moreels een pleister op een houten been: “Het probleem is daarmee niet opgelost." (focus-wtv.be 22 jan. 2018)
“Internationale minimumbelasting op komst…
“Dit is een pleister op een houten been”, klinkt het. Ook het feit dat Ierland en enkele EU-landen niet meedoen doet de wenkbrauwen fronsen.” (nieuwsblad.be 3 jul. 2021)
“(2022) (Vlaanderen, jeugd) het drinken van een alcoholisch drankje afwisselen met een niet-alcoholisch drankje (doorgaans water).” (Woordenboek van Populair Taalgebruik – Marc De Coster – 2020-2024)
google 2024: slechts enkele hits in .NL
Ook zebradrinken, waarbij je tussen elk glas alcohol een alcoholvrij drankje drinkt, kan helpen om je alcoholconsumptie onder controle te houden. (demorgen.be)
Op feestjes kan zebradrinken helpen om de ongewenste effecten van alcohol te verminderen. Zebradrinken is een steeds populairder wordende drinkstrategie, waarbij iemand na elk glas alcohol een alcoholvrij drankje drinkt. (vlaanderen.be)
‘Zebradrinken’ is het afwisselend drinken van een alcoholisch en een non-alcoholisch drankje, net zoals de strepen van een zebra elkaar afwisselen. (druglijn.be)
‘Zebradrinken’ is een goed idee: een glas alcohol afwisselen met een glas water. (hln.be)
Jeugdverenigingen in Tielt krijgen subsidie om goedkoop water aan te bieden op fuiven: “Zebradrinken is een succes” (vrt.be)
Gerda: Jean, ge zijt weer zat aan het worden. Zoudt ge eens niet aan zebradrinken doen: een pint, water, een pint, water, een pint, water, …
Jean: M..m..mor Gerdakke, sch…schatteb…b…bolleke toch, da…da..z..zebradingense, da…doen ‘k toch: tussen..tussen tw…twee pintjes in goan ’k toch altijd m’n m’n w…w…water make… Neeje soms?
“(2022) (Vlaanderen, jeugd) het drinken van een alcoholisch drankje afwisselen met een niet-alcoholisch drankje (doorgaans water).” (Woordenboek van Populair Taalgebruik – Marc De Coster – 2020-2024)
google 2024: slechts enkele hits in .NL
Ook zebradrinken, waarbij je tussen elk glas alcohol een alcoholvrij drankje drinkt, kan helpen om je alcoholconsumptie onder controle te houden. (demorgen.be)
Op feestjes kan zebradrinken helpen om de ongewenste effecten van alcohol te verminderen. Zebradrinken is een steeds populairder wordende drinkstrategie, waarbij iemand na elk glas alcohol een alcoholvrij drankje drinkt. (vlaanderen.be)
‘Zebradrinken’ is het afwisselend drinken van een alcoholisch en een non-alcoholisch drankje, net zoals de strepen van een zebra elkaar afwisselen. (druglijn.be)
‘Zebradrinken’ is een goed idee: een glas alcohol afwisselen met een glas water. (hln.be)
Jeugdverenigingen in Tielt krijgen subsidie om goedkoop water aan te bieden op fuiven: “Zebradrinken is een succes” (vrt.be)
Gerda: Jean, ge zijt weer zat aan het worden. Zoudt ge eens niet aan zebradrinken doen: een pint, water, een pint, water, een pint, water, …
Jean: M..m..mor Gerdakke, sch…schatteb…b…bolleke toch, da…da..z..zebradingense, da…doen ik toch: tussen..tussen tw…twee pintjes in goan ik toch altijd m’n m’n w…w…water make… Neeje soms?
equivalent van “geweest”
steeds gebruikt in combinatie met een ander werkwoord
ergens geweest zijn om iets te doen
in algemeen Nederlands gebruikt men hiervoor een combinatie met de werkwoorden “zijn” of “gaan”
uitspraak met doffe i
zie ook west, weest
We zimme wiste kijken → We zijn geweest om te gaan kijken → We zijn gaan kijken.
In Nederland gebruikt men “wezen”
We zijn wezen kijken.
we, wij – enkel ná het werkwoord (vóór het werkwoord blijft het ‘we’)
→ in West-Vlaanderen kan ‘me’ ook vóór het werkwoord staan
ongebruikelijk in Limburg
zie ook men
En daar stoenge me dan … te koekeloeren in de regen.
(W-Vl:) Me gon wieder dat hinnekot verandern in e slapkamer. (volksverhalenbank.be)
> andere betekenis van me
we, wij – enkel ná het werkwoord (vóór het werkwoord blijft het ‘we’)
→ in West-Vlaanderen kan ‘me’ ook vóór het werkwoord staan
ongebruikelijk in Limburg
En daar stoenge me dan … te koekeloeren in de regen.
(W-Vl:) Me gon wieder dat hinnekot verandern in e slapkamer. (volksverhalenbank.be)
> andere betekenis van me
(politiek) uitdrukkelijk verkiezen, afvaardigen
vnw: met een grote meerderheid verkiezen
Zes procent van de Franstaligen en 38 procent van de Nederlandstaligen plebisciteren Leterme. (demorgen.be)
“Elke volksraadpleging is conservatief, het is een schitterende tool voor de oppositie om nieuwe initiatieven tegen te houden. Ofwel komt het initiatief van een hautaine meerderheid die zich wil laten plebisciteren en de bevolking laten zeggen hoe goed ze zijn.” Dat zegt Jef Gabriels (CD&V) (hbvl.be)
Dat werd een reusachtige overwinning, waarbij de Gentenaars hem plebisciteerden om er nog zes jaar bij te doen als burgemeester. (knack.be)
De Clercq is de absolute stemmenkampioen en door de Gentenaars geplebisciteerd voor een tweede termijn als burgemeester (standaard.be)
geluksvogel, iemand die veel chance heeft.
van het Frans chançard.
Dieje Luc is toch echt ne chansaar, weeral 4 azen!
equivalent van “geweest”
steeds gebruikt in combinatie met een ander werkwoord
ergens geweest zijn om iets te doen
in algemeen Nederlands gebruikt men hiervoor een combinatie met de werkwoorden “zijn” of “gaan”
We zimme wiste kijken → We zijn geweest om te gaan kijken → We zijn gaan kijken.
In Nederland gebruikt men “wezen”
We zijn wezen kijken.
In het Belgisch-Nederlands is de wederkerende vorm van ‘jullie’ niet ‘je’, maar ‘jullie’ (of hyper-hypercorrect ‘zich’).
Dit komt omdat de Vlaamse dialecten voor de wederkerende vorm van de 2e persoon meervoud geen nadrukloze vorm kennen, maar een vorm gebruiken die identiek is aan de subjectsvorm ‘gijlder’/‘gijle’ (en uitspraakvarianten), maar dan zonder initiële g: ‘ijlder’/‘ijle’ (en uitspraakvarianten). Hierdoor vertaalt een Vlaamstalige automatisch die heel stoute dialectvorm (en uitspraakvarianten) naar het nochtans evenmin correct Nederlandse ‘jullie’, want voor een Vlaamstalige gaat ‘je’ als wederkerend voornaamwoord voor de 2e persoon meervoud in tegen het eigen taalgevoel.
Sommige Vlaamstaligen merken dat ‘jullie jullie’ toch ook maar vreemd klinkt, en corrigeren het vervolgens tot het net zo min correcte ‘jullie zich’.
(Vandaar ook dit taaladvies over ‘jullie jullie’ en ‘jullie zich’.)
n.b. ook wel enkele zoekresultaten uit NL, het lijkt daar vooral om Surinamers te gaan
Hebben jullie jullie lijstje al gemaakt? (facebook.com)
Jullie moeten jullie pluimpje bijdragen om hier echte verwenkussens van te maken. (kuleuven.be)
Onze Vic at zijn bo’kes het liefst tussen een envelop. En hoe eten jullie jullie boterhammen het liefst? (facebook.com)
Hebben jullie zich al afgevraagd wat er met onze kippenstal gebeurt tussen 2 tomen kippen? (facebook.com)
Hebben jullie zich al durven wagen aan onze Tik Tok Challenge? (facebook.com)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
