Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
zeker snoepgoed (soort drop)
uitspr. ook zjippekes
gehoord in Limburgs, Brabants (Antwerpen, Vlaams-Brabant); ook elders?
etymologie onduidelijk: afgeleid van Fr. gingembre? (In het Brusselse hoorde ik “zjinzjipkes”.)
zie ook jejipke, zjizjipke, zjuzjuppeke
Een geef voor de kinders nog een half pond snoepkes: Belga’s, kliskes, zjipkes, zuurkes, nestels …
Gigippeke van Meulebeik of is het Jijippeke, een liedje van Urbanus.
benauwd zijn voor
Je moe nie benauwd zien van Sinterklaai.
“Benauwd zijn van zijn schaduwe (in Vlaanderen: zeer vreesachtig zijn) (1897).” (bron: WNT)
sardientje
WNT: schardijn
Schardein, znw. vr. Andere vorm voor Sardijn, waarschijnlijk onder den invloed van Schar ontstaan.
?— Niet algemeene benaming voor de sprot, Clupea sprattus.
Leeft vooral verder in de uitdrukking ‘t stikt ip geen scharding’ t.t.z. het steekt zo nauw niet, het komt er niet op aan.
slappe koffie of thee
IPA: /lu:/
zie ook pisseloe, kloekepis, loer, loeter
Moete wa vamene thee eme – alé, ag’r nix mee inzit dat ma loe is, tis ma veur mn aoge gemokt èh!
Moet ge wat van mijn thee hebben – allee, als ge er niets mee inzit dat hij slap is, het is maar voor mijn eigen gemaakt hè!
slappe koffie of (bij uitbreiding) thee
IPA: /lu:/
zie ook pisseloe, kloekepis, loer, loeter
moete wa vamene thee eme – alé, ag’r nix mee inzit dat ma loe is, tis ma veur mn aoge gemokt èh!
Moet ge wat van mijn thee hebben – allee, als ge er niets mee inzit dat hij slap is, het is maar voor mijn eigen gemaakt hè!
met voorzetsel op: sakkeren of duvelen op iets
Van Dale:
- godslasterende woorden spreken: hij vloekt als een ketter, hij vloekt als een ketellapper (ook in Vlaanderen)
- op iets vloeken: het verafschuwen (niet gebruikelijk in Vlaanderen)
- een schril, pijnlijk contrast vormen: zie bij het andere lemma vloeken
- vervloeken (niet gebruikelijk in Vlaanderen)
‘Ze laat geen kans liggen om te vloeken op het federaal en Vlaams beleidsniveau.’ (DS 01.12.15)
“Heb je ooit ook al eens gevloekt op die grote hoop informatie die je zowel online als offline vindt over het onderwerp van je spreekbeurt, taak of opstel?” (https://jongeren.ikbeslis.be/trusty-voor-jongeren)
met voorzetsel op: sakkeren of duvelen op iets
VD geeft de volgende betekenissen:
- godslasterende woorden spreken: hij vloekt als een ketter, hij vloekt als een ketellapper (ook in Vlaanderen)
- op iets vloeken: het verafschuwen (niet gebruikelijk in Vlaanderen)
- een schril, pijnlijk contrast vormen: zie bij het andere lemma vloeken
- vervloeken (niet gebruikelijk in Vlaanderen)
‘Ze laat geen kans liggen om te vloeken op het federaal en Vlaams beleidsniveau.’ (DS 01.12.15)
“Heb je ooit ook al eens gevloekt op die grote hoop informatie die je zowel online als offline vindt over het onderwerp van je spreekbeurt, taak of opstel?” (https://jongeren.ikbeslis.be/trusty-voor-jongeren)
tegen zijn goesting
Hij begint niet graag aan die karwei, ’t is tegen zijn riem.
Hij werkte dat gebakje nog naar binnen maar ’t was tegen zijn riem.
kwaad zijn op iemand, iemand niet kunnen luchten
SN: de pik hebben op iemand
Dat mens van hier neffen heeft ne pik op mij; ze kan mij niet rieken of zien.
(voor)gekauwd eten
Aan tafel ne keuj uit uw mond halen is onbeleefd.
Vroeger gaf men als fopspeen aan de baby’s ne keuj in een doekje gewikkeld.
lijsttrekker
in NL alleen gebruikelijk in de wielersport (evenals VL)
Van Dale online: BE; politiek lijsttrekker
vrouw: kopvrouw
Niet Herman, maar zoon Alexander De Croo trekt bij de gemeenteraadsverkiezingen de lijst van Open Vld in Brakel. (Open VLD)
Onze kopman Mark Demesmaeker, bewijst verkiezing na verkiezing dat hij de populairste politicus is van Halle. (NVA)
boodschap waarin men zijn steun betuigt
NL: steunbetuiging
10 x meer in VL dan in NL
Veel mensen hebben papieren of borden bij met een steunboodschap aan Charlie Hebdo. (De Standaard)
Met de toepassing kunnen sympathisanten hun profielpagina omtoveren tot een steunboodschap. (deredactie.be)
Een steunboodschap op de muur van het vliegveld in Kuala Lumpur, waar vlucht 370 van Malaysia Airlines vertrok.
Zie: https://images.nrc.nl/gqiUMzgiUCCjqnTFUFucJKl2bTk=/1280x/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2014/03/ANP-26680009.jpg
boodschap waarin men zijn steun betuigt
NL: steunbetuiging
10 x meer in VL dan in NL
Veel mensen hebben papieren of borden bij met een steunboodschap aan Charlie Hebdo. (De Standaard)
Met de toepassing kunnen sympathisanten hun profielpagina omtoveren tot een steunboodschap. (deredactie.be)
Een steunboodschap op de muur van het vliegveld in Kuala Lumpur, waar vlucht 370 van Malaysia Airlines vertrok. Zie: https://images.nrc.nl/gqiUMzgiUCCjqnTFUFucJKl2bTk=/1280x/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2014/03/ANP-26680009.jpg
Belgisch-Nederlands voor het bezitten en/of gebruiksklaar hebben van een wapen
NL: (verboden) wapenbezit
zie ook: porderm
< Frans: port d’armes
Van Dale online: BE; niet algemeen: wapenbezit
Er is sprake van wapendracht als men het wapen bij zich heeft zodat het onmiddellijk gebruikt kan worden. Zo b.v. kan het opbergen van een wapen in het handschoenenkastje van een motorvoertuig als wapendracht beschouwd worden. (Wapenunie)
‘Wapendracht tegen België’ dekte vele ladingen. Dat kon gaan van zuiver politieke collaborateurs die zich gewapend hadden vertoond of van leden van paramilitaire formaties. (Bruno de Wever – Collaboratie tijdens WO II in België.)
stembus
ook in de betekenis van: urn, asbus (SN)
< Frans urne: vat voor as van een dode
Van Dale online: BE
Voor veel Fransen was het vandaag aanschuiven om hun kiesbrief in de urne te steken.
Over amper een maand kunnen ze weer naar de urnen trekken voor de parlementsvekiezingen.
Voor de motards onder ons is er een urne in de vorm van een naftbak beschikbaar.
(idem Fr.) stembus
ook in de betekenis van: urn, asbus (SN)
Voor veel Fransen was het vandaag aanschuiven om hun kiesbrief in de urne te steken.
Over amper een maand kunnen ze weer naar de urnen trekken voor de parlementsvekiezingen.
Voor de motards onder ons is er een urne in de vorm van een naftbak beschikbaar.
- vrouw die altijd weet wat zeggen, vorm van ‘praatziek’ zijn (kan zowel positief als negatief zijn)
- communicatie, gepraat onder mensen
< babbeling
WNT: Modern lemma: babbeling
znw. vr., mv. babbelingen. Van Babbelen met -ing.
Thans nog als Westvlaamsch opgegeven. Babbelpraat.
“Dat baart misverstand, en brengt … maar babbeling te wege” Bekker,(1691).
Aanm. De Bo (1873) vermeldt Babbelinge ook in den zin van babbelaarster.
© 2007 INL. Artikel gepubliceerd in 1895.
Als vrouw van de bakker moest Rita veel praten met de klanten. Ja, het is dan ook wel een echte babbelienge.
Mijn bejaarde mama gaat elke maand naar Neos, een namiddag voor senioren, daar krijgt ze nog wat babbelienge.
- vrouw die altijd weet wat zeggen, vorm van ‘praatziek’ zijn (kan zowel positief als negatief zijn)
- communicatie, gepraat onder mensen
zie ook: tatergat, babbelgat, tettergat, babbeleir
< babbeling
WNT: Modern lemma: babbeling
znw. vr., mv. babbelingen. Van Babbelen met -ing.
Thans nog als Westvlaamsch opgegeven. Babbelpraat.
“Dat baart misverstand, en brengt … maar babbeling te wege” Bekker,(1691).
Aanm. De Bo (1873) vermeldt Babbelinge ook in den zin van babbelaarster.
© 2007 INL. Artikel gepubliceerd in 1895.
Als vrouw van de bakker moest Rita veel praten met de klanten. Ja, het is dan ook wel een echte babbelienge.
Mijn bejaarde mama gaat elke maand naar Neos, een namiddag voor senioren, daar krijgt ze nog wat babbelienge.
haarlok die in het gezicht hangt
Doet die bles uit uw ogen, dan ziede misschien wa beter!
haarlok die in het gezicht hangt
Doet die bles uit uw ogen, dan ziede misschien wa beter!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.