Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #63761

    soudeersel
    (het ~, ~s)

    uitspraak: soedeersel;
    restanten van souduur na het solderen

    zie andere samenstellingen bij souderen

    Hebt ge gedaan met souderen? Wilt ge het het soudeersel dan opkuisen, ook hetgeen op de grond is gevallen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2017 00:36
    0 reactie(s)

    #63762

    soudeervet
    (het ~, ~ten)

    uitspraak: soedeervet
    vloeimiddel om te kunnen solderen en reinigen

    AN: soldeervet

    zie andere samenstellingen bij souderen

    Soudeervet wordt gebruikt om het souderen te vergemakkelijken.

    Kuis (kuisen) de kop van de soudeerbout met een beetje soudeervet en een nat voddeke.

    Maak de draad vast met een klein beetje soudeervet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2017 00:34
    0 reactie(s)

    #63763

    souduur
    (de ~, (m.), geen mv.)

    uitspraak: soeduur
    metaal om te souderen, soudeersel
    AN: soudure

    < Frans: soudure: lassen

    zie andere samenstellingen bij souderen

    Mag ik nog wat souduur, want den deze is wijd op.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2017 00:31
    0 reactie(s)

    #63764

    souderen
    (ww.soudeerde, gesoudeerd)

    solderen
    dicht maken, aaneen voegen

    < Frans souder (lassen)

    De oorspr. Nederlandse vorm is souderen. De vorm solderen bleef beperkt tot de oostelijke dialecten. Elders was het hoogstens boekentaal, maar vanaf het eind van de 17e eeuw lijkt men souderen te beschouwen als een slordige of vulgaire uitspraak en komt de oostelijke vorm solderen op, wellicht mede onder invloed van Kiliaans woordenboeken en de daar sterk op gebaseerde 18e-eeuwse woordenboeken. (bron: M. Philippa e.a. Etym. Woordenb. van het Ned.)

    WNT: Hetzelfde als solderen
    Ontleend aan ofr. solder uit lat. solidare. Daarnaast vroeger soudeeren, met de Nederl. ontwikkeling van ol tot ou.
    Stukken metaal aaneenhechten met behulp van een laagje gesmolten metaal of metaalalliage.
    Op desen zarck hadde Apelles ghesoudeert aldore brede vaeschen van finen goude. Brabant, 1515

    zie ook souduur, soudeerbout, soudeervet, soudeersel, soudering, voorsouderen, soudeerdraad, soudeernaad

    De as van dat vliegwieltje is afgebroken. Zou onze Frans dat niet kunnen souderen?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2017 00:29
    6 reactie(s)

    #63765

    soudeerbout
    (de ~, (m.), ~ten)

    soldeerbout

    zie andere samenstellingen bij souderen

    De soudeerbout moet goed heet zijn, anders lukt het souderen niet.

    Pas op, dat ge u niet verbrandt aan de soudeerbout en laat die goed afkoelen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2017 00:24
    0 reactie(s)

    #63766

    de kapellekes afdoen
    (uitdrukking)

    van het ene café naar het andere lopen, overal blijven plakken
    ook de kapellekes doen
    zie afdoen

    Toen we jonge gasten waren, reden we al eens op beeweg naar Scherpenheuvel en onderwegen deden we alle kapellekes af.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2017 00:20
    0 reactie(s)

    #63767

    vanaf, er ~ willen zijn

    er niet helemaal zeker van zijn, het niet precies weten (meestal wat betreft de keuze uit enkele alternatieven)

    Meestal (maar niet uitsluitend?) in de eerste persoon tegenwoordige tijd.

    Van Dale:
    in de ver­bin­ding
    er­gens van­af wil­len zijn (als aan­vul­ling bij een me­de­de­ling)
    het niet met ze­ker­heid we­ten te zeg­gen of te be­pa­len

    zie ook kwijt, ik wil het ~ zijn

    Het was in april of mei, ik wil ervan af zijn, toen ik hem laatst gezien heb.

    Ik wil ervan af zijn waar en hoe, maar ik heb die mens al eens eerder gezien.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Apr 2017 19:04
    0 reactie(s)

    #63768

    vanaf, er ~ willen zijn

    er niet helemaal zeker van zijn, het niet precies weten (meestal wat betreft de keuze uit enkele alternatieven)

    Meestal (maar niet uitsluitend?) in de eerste persoon tegenwoordige tijd.

    Van Dale:
    in de ver­bin­ding
    er­gens van­af wil­len zijn (als aan­vul­ling bij een me­de­de­ling)
    het niet met ze­ker­heid we­ten te zeg­gen of te be­pa­len

    Het was in april of mei, ik wil ervan af zijn, toen ik hem laatst gezien heb.

    Ik wil ervan af zijn waar en hoe, maar ik heb die mens al eens eerder gezien.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Apr 2017 19:03
    0 reactie(s)

    #63769

    het konijn
    (bijnaam)

    bijnaam voor Guy Verhofstadt, ook wel Da Joenk genoemd, omwille van zijn voorste tanden.
    In Nederland ook wel ´Broer Konijn´ genoemd (naar het stripverhaal)

    zie ook: Belgische bijnamen´

    Klik op de afbeelding
    Guy Verhofstadt die 30 Martis 2012 cropped

    Het konijn was niemand minder dan aftredend premier Verhofstadt die de koning op korte termijn moest informeren over mogelijke uitwegen uit de politieke crisis in dit land. (LSP)

    Als blijkt dat Verhofstadt door de houding van Michel zijn droomjobke op zijn buik mag schrijven moet het konijn weg van het plein. (politics.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 16:12
    0 reactie(s)

    #63770

    voeieren
    (ww. voeierde, gevoeierd)

    voederen, eten geven
    zie ook voeier, veuieren, veuier

    Klilk op de afbeelding
    Zwin 905
    Ooievaars voeieren in het Provinciaal Natuuurpark Zwin, Knokke

    Voeiert de rest van het eten maar aan de hond.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 16:10
    0 reactie(s)

    #63771

    godshuis
    (het ~, ~huizen)

    Liefdadigheidsinstelling waar om godswil armen, zieken en ouderen worden verzorgd. Vaak worden godshuis en gasthuis als synoniemen gebruikt, waarbij men in Vlaanderen een voorkeur heeft voor godshuis. (Wikipedia)

    < Frans: Maison de Dieu, Hotel de Dieu, Hospice

    Klik op de afbeelding
    AntwerpenGodshuisVanderBiest
    Godshuis Jan Van der Biest, Antwerpen

    In Brugge dateren de oudste godshuisjes uit de 14de eeuw. Er zijn nog meer dan 40 godshuiscomplexen, meestal van het binnenhoftype, wat in Nederland hofje wordt genoemd. (wikipedia)
    Godshuis De Meulenaere Brugge
    Brugge Godshuis De Meulenaere
    In sommige steden zijn de godshuizen in eigendom van het OCMW en worden ze aan bejaarden verhuurd. (Brugse Godshuisjes)

    Als de godshuizen in privé-eigendom komen, dan bestaat de kans erin dat men er een hotel, restaurant en feestzaal van maakt.
    Godshuis Sint-Laureins, Meetjesland
    Godshuis Sint-Laureins

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:48
    2 reactie(s)

    #63772

    godshuis
    (het ~, ~huizen)

    Liefdadigheidsinstelling waar om godswil armen, zieken en ouderen worden verzorgd. Vaak worden godshuis en gasthuis als synoniemen gebruikt, waarbij men in Vlaanderen een voorkeur heeft voor godshuis. (Wikipedia)

    < Frans: Maison de Dieu, Hotel de Dieu, Hospice

    Klik op de afbeelding
    AntwerpenGodshuisVanderBiest
    Godshuis Jan Van der Biest, Antwerpen

    In Brugge dateren de oudste godshuisjes uit de 14de eeuw. Er zijn nog meer dan 40 godshuiscomplexen, meestal van het binnenhoftype, wat in Nederland hofje wordt genoemd. (wikipedia)
    Godshuis De Meulenaere Brugge
    Brugge Godshuis De Meulenaere

    In sommige steden zijn de godshuizen in eigendom van het OCMW en worden ze aan bejaarden verhuurd. (Brugse Godshuisjes)

    Als de godshuizen in privé-eigendom komen, dan bestaat de kans erin dat men er een hotel, restaurant en feestzaal van maakt.
    Godshuis Sint-Laureins, Meetjesland
    Godshuis Sint-Laureins

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:45
    2 reactie(s)

    #63773

    godshuis
    (het ~, ~huizen)

    Liefdadigheidsinstelling waar om godswil armen, zieken en ouderen worden verzorgd. Vaak worden godshuis en gasthuis als synoniemen gebruikt, waarbij men in Vlaanderen een voorkeur heeft voor godshuis. (Wikipedia)

    < Frans: Maison de Dieu, Hotel de Dieu, Hospice

    Klik op de afbeelding
    AntwerpenGodshuisVanderBiest
    Godshuis Jan Van der Biest, Antwerpen

    In Brugge dateren de oudste godshuisjes uit de 14de eeuw. Er zijn nog meer dan 40 godshuiscomplexen, meestal van het binnenhoftype, wat in Nederland hofje wordt genoemd. (wikipedia)

    In sommige steden zijn de godshuizen in eigendom van het OCMW en worden ze aan bejaarden verhuurd. (Brugse Godshuisjes)

    Als de godshuizen in privé-eigendom komen, dan bestaat de kans erin dat men er een hotel, restaurant en feestzaal van maakt.
    Godshuis Sint-Laureins, Meetjesland
    Godshuis Sint-Laureins

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:44
    2 reactie(s)

    #63774

    godshuis
    (het ~, ~huizen)

    Liefdadigheidsinstelling waar om godswil armen, zieken en ouderen worden verzorgd. Vaak worden godshuis en gasthuis als synoniemen gebruikt, waarbij men in Vlaanderen een voorkeur heeft voor godshuis. (Wikipedia)

    < Frans: Maison de Dieu, Hotel de Dieu, Hospice

    Klik op de afbeelding
    AntwerpenGodshuisVanderBiest
    Godshuis Jan Van der Biest, Antwerpen

    In Brugge dateren de oudste godshuisjes uit de 14de eeuw. Er zijn nog meer dan 40 godshuiscomplexen, meestal van het binnenhoftype, wat in Nederland hofje wordt genoemd. (wikipedia)

    In sommige steden zijn de godshuizen in eigendom van het OCMW en worden ze aan bejaarden verhuurd. (Brugse Godshuisjes)

    Als de godshuizen in privé-eigendom komen, dan bestaat de kans erin dat men er een hotel, restaurant en feestzaal van maakt. (Godshuis Sint-Laureins, Meetjesland)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:40
    2 reactie(s)

    #63775

    godshuis
    (het ~, ~huizen)

    Liefdadigheidsinstelling waar om godswil armen, zieken en ouderen worden verzorgd. Vaak worden godshuis en gasthuis als synoniemen gebruikt, waarbij men in Vlaanderen een voorkeur heeft voor godshuis. (Wikipedia)

    < Frans: Maison de Dieu, Hotel de Dieu, Hospice

    Klik op de afbeelding
    AntwerpenGodshuisVanderBiest
    Godshuis Jan Van der Biest, Antwerpen

    In Brugge dateren de oudste godshuisjes uit de 14de eeuw. Er zijn nog meer dan 40 godshuiscomplexen, meestal van het binnenhoftype, wat in Nederland hofje wordt genoemd. (wikipedia)

    In sommige steden zijn de godshuizen in eigendom van het <span class="caps">OCMW</span> en worden ze aan bejaarden verhuurd. (Brugse Godshuisjes)

    Als de godshuizen in privé-eigendom komen, dan bestaat de kans erin dat men er een hotel, restaurant en feestzaal van maakt. (Godshuis Sint-Laureins, Meetjesland)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:38
    2 reactie(s)

    #63776

    convent
    (het ~, ~en)

    Conventen waren gemeenschapshuizen voor begijnen die geen huis konden bouwen of huren. Ze werden gesticht door rijke begijnen of geestelijken. Elke begijn beschikte over een eigen slaapruimte naast gemeenschappelijke ruimten zoals keuken, refter, werkplaats en spreekkamer. De kandidaat-begijnen of novicen verbleven eveneens een aantal jaren in het Convent. (kempenserfgoed.be)

    vgl. begijnhof, besloten hof

    < Frans: couvent

    Klik op de afbeelding
    Lier Begijnhof4
    Convent Lier

    WNT: Thans alleen nog in Z.-Ndl. Een huis in een begijnhof waar een groot aantal begijnen, inzonderheid nieuwelingen, onder toezicht samenwonen.

    Nu worden leegstaande Conventen verbouwd tot afzonderlijke huisjes, waarvan een gedeelte als kunstgalerij wordt ingericht of waar bijeenkomsten kunnen gehouden worden voor bvb. minicursussen of workshops.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:18
    1 reactie(s)

    #63777

    begijn, naakte ~
    (uitdr.)

    Herfsttijloos. Het is een krokusachtige bloem die geen bladeren heeft bij de bloei. De plant is zeer giftig en kan dodelijk zijn.
    In de volksgeneeskunde werd de plant gebruikt tegen geelzucht. In de Middeleeuwen werd de plant gezien als een toverkruid. Het dragen van de knol zou bescherming bieden tegen tandpijn en tegen de pest. Vroeger gebruikte men een bepaalde geneeskrachtige stof uit de plant als ontstekingsremmend middel tegen jicht en bij de behandeling van kanker. Deze stof wordt nog regelmatig gebruikt bij de behandeling van hartziekten, vooral om recidive van acute pericarditis te voorkomen. (Wikipedia)

    zie ook naakte madam

    Klik op de afbeelding
    2009-08-22Colchicum autumnale029
    naakte begijn of herfsttijloos

    Eerst dachten we dat de lente in de herfst terug kwam maar het was de naakte begijn die bloeide.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:14
    0 reactie(s)

    #63778

    begijn, naakte ~
    (uitdr.)

    Herfsttijloos. Het is een krokusachtige bloem die geen bladeren heeft bij de bloei. De plant is zeer giftig en kan dodelijk zijn.
    In de volksgeneeskunde werd de plant gebruikt tegen geelzucht. In de Middeleeuwen werd de plant gezien als een toverkruid. Het dragen van de knol zou bescherming bieden tegen tandpijn en tegen de pest. Vroeger gebruikte men een bepaalde geneeskrachtige stof uit de plant als ontstekingsremmend middel tegen jicht en bij de behandeling van kanker. Deze stof wordt nog regelmatig gebruikt bij de behandeling van hartziekten, vooral om recidive van acute pericarditis te voorkomen. (Wikipedia)

    zie ook naakte madam

    Klik op de afbeelding
    2009-08-22Colchicum autumnale029
    naakte begijn of herfsttijloos

    Eerst dachten we dat de lente in de herfst terug kwam maar het was de naakte begijn die bloeide.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 15:13
    0 reactie(s)

    #63779

    begijnhof
    (het ~, ~hoven)

    Het is een verzameling van individuele en/of gemeenschappelijke woningen, huizen en conventen genoemd, van begijnen meestal in de nabijheid van een kapel of kerk en al dan niet omgeven door een muur met een of meerdere toegangspoorten. (Wikipedia)

    klik op de afbeelding
    Brugge Begijnhof R01
    Begijnhof in Brugge

    WNT: Hof: Het geheel der gebouwen van een kloosterlijk gesticht (eigenlijk de ruimte waar zij om heen staan). Soms staat het woord blijkbaar als eene verkorting van eene samenst. als begijnhof.

    vgl besloten hof, convent

    Begijnhoven waren besloten hoven waar weduwen en ongehuwde vrouwen een religieus geïnspireerd, maar zelfstandig leven leidden. Er was zelfbestuur onder leiding van een grootjufrouw. (visitlier.be)

    De begijntjes voorzagen in hun levensonderhoud door te weven, kant te maken of te borduren. Ze legden de gelofte van zuiverheid en gehoorzaamheid af, maar niet van armoede. Er was een grote harmonie tussen het spirituele en materiële leven. Op elk moment konden ze het begijnhof verlaten. (visitlier.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 14:59
    1 reactie(s)

    #63780

    besloten hof
    (het ~, ~ hoven)

    Het is een ommuurd kloostercomplex waarbij de gebouwen geschikt zijn rondom een binnenhof.

    Klik op de afbeelding
    Besloten hof binnenplein links

    WNT: hof: Het geheel der gebouwen van een kloosterlijk gesticht.

    vgl. begijnhof, convent

    Het Besloten Hof is een kloostergebouw uit 1693 dat zich in Herentals bevindt. (Geschiedenis: zie hier)

    De abdijwinkel De Besloten Hof is gesitueerd in Heverlee.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Apr 2017 14:59
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.