Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
schreien, huilen
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Voorbeelden
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
achterwerk, kont, zitvlak
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
kletspraat
Staat in Van Dale, maar is niet heel courant in Nederland.
Dat dieén vertelt es quatsch, daar es niets van aan.
kletspraat, onzin
Staat in Van Dale, maar is niet heel courant in Nederland.
Dat dieén vertelt es quatsch, daar es niets van aan.
achterwerk, kont, zitvlak, reet
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
schreien, grienen, huilen
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Voorbeelden
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
heksenmeester, tovenaar
gwnt: Zuidn.
vgl. toveres
“Er is een link, met de haast hypnotiserende manier waarop de handen worden gebruikt zoals een toveraar." (demorgen.be)
LEGO BrickHeadz Leraren van Zweinstein (40560) bevat bouwbare modellen van de professoren Sneep, Anderling, Dolleman en Zwamdrift voor heksen en toveraars (brickshop.be)
We hebben gezwoegd en gezweet om al jullie heksen en toveraars bij ons te laten knutselen, en het is gelukt. (lievebaeten.be)
Zij geloven immers nog, dat de toveraars en de toverheksen, door Satans macht, de gedaante van katten aannemen, zich ’s nachts op kruisstraten … (dekroniekenvandewesthoek.be)
‘Er zijn toveraars en feeën, allemaal in prachtige kostuums. Je loopt er echt rond in een magische wereld’, zegt Un-Roen. (standaard.be)
De leerling-toveraar | Audrey Alwett – Standaard Boekhandel
dronkelap, dronkaard, zuipschuit, zuiplap, zatlap, alcoholist
kwak is jenever
“Un echte kwaksmoel même pas encore klachkop! Décidément…tu nous enterreras tous vieux zwanseur. Bon anniversaire Ketje!” (facebook 16/01/09)
(Een echte kwaksmoel, zelfs nog geen kletskop! Vast en zeker …ge zult ons nog allemaal begraven oude zwanzer. Gelukkige verjaardag Ketje!)
abri, bushokje
Klik op de afbeelding
ook: buskot
zie ook verzamellemma’s koterij, wegcode
Hij stond aan het buskotje met zijn moksje te muilen.
Zijn herstel gaat met rasse schreden vooruit zodanig dat we hem misschien zondag kunnen verwelkomen aan het buskot…met fiets. (bloggen.be)
Het begon zowaar nog te regenen, waardoor ik me terugtrok in het buskot om mijn boterhammen op te eten. (trekkings.be)
iemand die instaat voor de veiligheid in een café, club of disco, buitensmijter
meestal zijn dat getrainde veiligheidsagenten
in Nederland: uitsmijter, portier
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
vgl. buitenwippen
Den buitenwipper greep hem bij zijn kraag en zette hem op de straat.
broodje gezond
stuk Frans brood met beleg, salade en sausje
Een smoske wordt standaard gemaakt met een half Frans brood, mayonaise, hesp, kaas, sla, en op schijfjes gesneden komkommer, tomaat en hardgekookt ei. Mogelijk worden er nog groentjes toegevoegd (zoals geraspte worteltjes, ajuintjes en augurkskes). Ook kan de hesp en kaas vervangen worden door ander beleg. Een smoske met bijvoorbeeld gerookte zalm heet dan een “smos zalm”.
De meest gebruikte lunch in België, naast de klassieke brooddoos. Tegenwoordig vindt ge wel in elk dorpke wel een smossenwinkeltje, of een bakker die smoskes verkoopt.
etymologie:
In de provincie Antwerpen is een smos, eten waar ander eten is aan toegevoegd en er niet smakelijk uitziet. In een smos zit meestal een vloeibaar ingrediënt.
< de oorspronkelijke betekenis van smos was eten waarin gesmost was (smossen)
’s Morgens voor ik naar mijn werk vertrek ga ik altijd een smoske kopen.
Voor mij een smoske preparé, maar zonder wortelkes.
broodje gezond, stuk Frans brood met beleg, salade en sausje
Een smoske wordt standaard gemaakt met een half Frans brood, mayonaise, hesp, kaas, sla, en op schijfjes gesneden komkommer, tomaat en hardgekookt ei. Mogelijk worden er nog groentjes toegevoegd (zoals geraspte worteltjes, ajuintjes en augurkskes). Ook kan de hesp en kaas vervangen worden door ander beleg. Een smoske met bijvoorbeeld gerookte zalm heet dan een “smos zalm”.
De meest gebruikte lunch in België, naast de klassieke brooddoos. Tegenwoordig vindt ge wel in elk dorpke wel een smossenwinkeltje, of een bakker die smoskes verkoopt.
etymologie:
In de provincie Antwerpen is een smos, eten waar ander eten is aan toegevoegd en er niet smakelijk uitziet. In een smos zit meestal een vloeibaar ingrediënt.
< de oorspronkelijke betekenis van smos was eten waarin gesmost was (smossen)
’s Morgens voor ik naar mijn werk vertrek ga ik altijd een smoske kopen.
Voor mij een smoske preparé, maar zonder wortelkes.
SN-NL: ontbijtkoek, ontbijtcake
Snee perperkoek
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Peperkoek: Eene soort van koek, uit meel met honing, suiker of stroop gemengd gebakken, waardoor gestooten peper is gedaan; later werden ook andere kruidkoeken aldus genoemd en heet ook gewone zoetekoek soms peperkoek.
vnw: ontbijtkoek, snijkoek
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook: zoetekoek, kruidekoek, pennepisse, feeste, lekkerkoek, pomkoek, pondkoek, schijtkoek, peperkoekenhuisje
Limburg: paeperkook
Wilt ge een boterham met speculoos of met peperkoek?
Maar de energie die dat levert in vergelijking met boterhammen met peperkoek of andere toestanden is enorm. (forum.mountainbike.be)
hondenlijn, leiband
< leis < Middelnederlands leisse < Frans laisse
of rechtstreeks van het Frans laisse
Hageland: lits
Leiestreek: lisse
Doe de les es aan bij den hond en gaat er es mee wandelen. Maar em goe bij de les vasthouden.
> andere betekenis van les
ja, bedoeld als:
- vanzelfsprekend, evident, duidelijk
- geruststellend (zonder zekerheid te hebben)
- zwakke goedkeuring: bah jot
- Jot, wij gaan a zeker helpen!
- Jot, die komt zeker terug.
- Is dit genoeg? Bah jot!
opnieuw, wederom
ook opternief, oeptnieft, oepternieft
Bij het downloaden van die bestanden was de internetverbinding ineens weg en moest ik opternieuw beginnen.
Jehova’s getuige
alternatieve spelling: getuige van Jehovah (zie voorbeelden)
opm: De getuigen van Jehova spellen zelf in hun in hun communicatie ‘Jehovah’ (met een-h). Maar de Taalunie doet dat niet. Zie: https://onzetaal.nl/taalloket/jehovas-getuigen-jehovahs-getuigen-jehovahs-getuigen
In Dison, nabij Verviers, is zaterdag een man opgepakt en verhoord, omdat hij een getuige van Jehova met opzet had aangereden. (standaard.be)
De getuigen van Jehova tellen wereldwijd meer dan 7 miljoen leden. Zij konden in 2007 voor bijna 300.000 bekeringen zorgen, vooral in Afrika, Zuid-Amerika … (demorgen.be)
Pascal Mertens is mede-oprichter van het externe meldpunt Reclaimed Voices voor seksueel misbruik bij de getuigen van Jehova. (vrt.be)
De man, zelf een getuige van Jehovah, deed er vrijwillig klusjes. (hln.be)
De Leuvense getuigen van Jehovah hebben zo’n twee maanden geleden op twee weekends een nieuwe ontmoetingsplaats gebouwd aan de Tiensesteenweg in Korbeek-Lo. (nieuwsblad.be)
- Ze zijn met 2, bellen altijd op ongepaste momenten en zeggen “Waj zeijn twie Amewikanen.” Wat is het?
- Mormonen
- Ze zijn met een hele hoop, bellen altijd op ongepaste momenten en zeggen “Wij brengen u het goede nieuws.” Wat is het?
- De getuigen van Jehova.
(Ik heb lang gedacht hoe deze mop grappig moet eindigen, maar ik vind niks. Uw inbreng wordt gewaardeerd…)
Jehova’s getuige
alternatieve spelling: getuige van Jehovah
opm: De getuigen van Jehova spellen zelf in hun in hun communicatie ‘Jehovah’ (met een-h). Maar de Taalunie doet dat niet. Zie: https://onzetaal.nl/taalloket/jehovas-getuigen-jehovahs-getuigen-jehovahs-getuigen
In Dison, nabij Verviers, is zaterdag een man opgepakt en verhoord, omdat hij een getuige van Jehova met opzet had aangereden. (standaard.be)
De getuigen van Jehova tellen wereldwijd meer dan 7 miljoen leden. Zij konden in 2007 voor bijna 300.000 bekeringen zorgen, vooral in Afrika, Zuid-Amerika … (demorgen.be)
Pascal Mertens is mede-oprichter van het externe meldpunt Reclaimed Voices voor seksueel misbruik bij de getuigen van Jehova. (vrt.be)
De man, zelf een getuige van Jehovah, deed er vrijwillig klusjes. (hln.be)
De Leuvense getuigen van Jehovah hebben zo’n twee maanden geleden op twee weekends een nieuwe ontmoetingsplaats gebouwd aan de Tiensesteenweg in Korbeek-Lo. (nieuwsblad.be)
- Ze zijn met 2, bellen altijd op ongepaste momenten en zeggen “Waj zeijn twie Amewikanen.” Wat is het?
- Mormonen
- Ze zijn met een hele hoop, bellen altijd op ongepaste momenten en zeggen “Wij brengen u het goede nieuws.” Wat is het?
- De getuigen van Jehova.
(Ik heb lang gedacht hoe deze mop grappig moet eindigen, maar ik vind niks. Uw inbreng wordt gewaardeerd…)
grauw, vaal, verkleurd, onfris
< analogische -d in het onzijdig naar ouw/oud en kouw/koud; zoals bij rauw en blauw
zie ook blaut
uitspraak in Antwerpen: groot
Kempen: graat
Zijn tanden zien erg wel erg verkleurd uit!
Zen taande zien er serieus “graut” uit!
schoorsteenveger of poppenspeler
Schavies’ is een oud Antwerps woord voor schoorsteenveger of poesjespeler. (Katastroof)
Pol Pasmans was een poppenspeler die geregeld voorstellingen gaf in de kelder van een café onder de Kaasstraat. Omdat hij eigenlijk schoorsteenveger was kreeg hij de bijnaam “de schavies”. (Wikiwand)
Vör die mij nog ni kend
Neus de Schavies is mijne naam
z’iête mij voddebaal
ik zen nen oute vent
de klaente van de Riêpestraat
mokten ek wriêd content
mor die van et staduis
die dochte da’s ni pluis
da’ z’ier lak over onderd jaar nog lêve ’t is ni waar
brekt ze mor af, doud ze mor oem die kluis
da poeshenellenuis. (Wannes van de Velde, antwerps.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
