Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #6191

    stilstand
    (zn. m.; ~en)

    halte

    vnw: halte van een trein: de trein heeft stilstanden te Brussel Noord, Brussel Centraal, Brussel Zuid, Gent Sint Pieters en Brugge

    Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen

    De IC-treinen Oostende-Antwerpen en Kortrijk-Antwerpen zullen rijden. Waarbij de IC-treinen Oostende-Antwerpen stilstanden zullen hebben in de lokale stations van Zwijndrecht, Melsele en Beveren. Hierdoor lopen zij een vertraging op van ongeveer 10 minuten. (gva.be)

    In BE/vlaams heet het veel duidelijker ´stilstanden´. Dat wordt zelfs zo omgeroepen bij vertrek als info aan de reizigers. (ommunity.ns.nl)

    Busdienst 1 pendelt tussen Lier en Herentals en omgekeerd, zonder stilstanden in de tussenliggende stations. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 14:16
    0 reactie(s)

    #6192

    stil
    (bn., bw.)

    - zacht, vooral i.v.m. spreken of zeggen gebruikt, fluisteren
    - ook algemeen m.b.t. volume van bv. muziek

    zie ook luid

    vnw:
    - stil spreken: zacht spreken, zachtjes praten
    - het geluid/de muziek stiller zetten: het geluid/de muziek zachter zetten

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    Woordenboek der Nederlandsche Taal: In het Zuiden.
    Maar, als beducht, en als verlegen, Heeft hij, zich buigend tot een’ knecht, Hem stil en fluistrend iets gezegd, ledeganck 266.

    Eline, gij spreekt zo stil tegen Sara, mag ik het niet horen misschien?

    Zet den tv is ne keer een beetje luider, hij staat veel te stil.

    Geeft mij maar liever stillere muziek als dien belachelijk luiden bucht waarmee dat ze u tegenwoordig vierentwintig uur op vierentwintig via de radio bombarderen.

    > andere betekenis van stil

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 14:15
    1 reactie(s)

    #6193

    stielwerk
    (zn. o.; ~en)

    vakwerk, perfect afgewerkt

    vnw: vakwerk, vakmanschap

    znwb: Vakwerk; soms bep.: vakmanschap; (zegsw.) het is allemaal stielwerk, ieder zijn vak.

    zie stiel

    Dat is puur stielwerk – met een snelle blik in het binnenste van een vat wordt bepaald wat ermee zal gebeuren. Een foute beslissing kost geld. (demorgen.be)

    Hij verdween achter de rommel van 40 jaar stielwerk in hetzelfde hok. “Wacht!” Hij kwam terug en liet zien wat hij bedoelde. (standaard.be)

    Gepensioneerde leerkrachten voor de klas: ‘Nu kunnen we ons tenminste op het échte stielwerk concentreren’ (knack.be)

    Ledershop Cavents zet ateliers open om stielwerk te demonstreren (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 14:13
    0 reactie(s)

    #6194

    stiel
    (de ~ (m.), ~en)

    vak, beroep, specialisatie

    vnw: vak, beroep, baan

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3

    Van Dale 2016: België, spreektaal

    vrttaal.net: verouderd Belgisch-Nederlands

    vgl. stielman; stielkennis; stielvaardigheid; stielwerk; stielbederver; twaalf stielen, dertien ongelukken; stiel, er zijn ~ van maken

    ook in samenstellingen: bakkersstiel, beestenstiel, boerenstiel, hondenstiel, metsersstiel; schildersstiel, schrijversstiel

    Dat is mijne stiel niet zo, auto’s repareren.

    Christophe Lambrecht leerde de stiel aan zijn jonge collega’s: “Alles was wat ik geleerd heb was met Christophe aan mijn zijde” (hln.be)

    Partijvoorzitters houden laatste verkiezingsdebat: “Politiek is een harde stiel en er vallen al eens klappen”. (demorgen.be)

    Toiletdame zijn is een harde stiel | Byloo | Radio 1

    Teksten nalezen is ook een stiel.(Tim Pauwels – vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 14:09
    2 reactie(s)

    #6195

    fluttezuger

    Een praktiserende homoseksuele man.

    *aanstootgevend

    “Ik wist niet dat hij voor de mannen was”, ja het is inderdaad een fluttezuger.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 19 Apr 2025 12:15
    2 reactie(s)

    #6196

    stielvaardigheid
    (zn. v.; ~heden)

    vakkennis, vakmanschap

    vnw]: vakmanschap, vakbekwaamheid

    zie stiel

    ‘Chastro kan koken, is creatief met smaken en toont stielvaardigheid’, zegt Goossens. (tijd.be)

    Hij bewerkte met grote stielvaardigheid stijlmeubelen met die techniek. (mechelenblogt.be)

    “Door de speciale technieken bij de “grafiek” creëert ze originele kunstwerken en getuigt ze van een fijnzinnig tekentalent en een grote technische stielvaardigheid”, omschreef schepen Laurent Volckaert de werken. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 10:25
    3 reactie(s)

    #6197

    stiel
    (de ~ (m.), ~en)

    vak, beroep, specialisatie

    vnw: vak, beroep, baan

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3

    Van Dale 2016: België, spreektaal

    vrttaal.net: verouderd Belgisch-Nederlands

    vgl. stielman; stielkennis; stielvaardigheid; stielbederver; twaalf stielen, dertien ongelukken; stiel, er zijn ~ van maken

    ook in samenstellingen: bakkersstiel, beestenstiel, boerenstiel, hondenstiel, metsersstiel; schildersstiel, schrijversstiel

    Dat is mijne stiel niet zo, auto’s repareren.

    Christophe Lambrecht leerde de stiel aan zijn jonge collega’s: “Alles was wat ik geleerd heb was met Christophe aan mijn zijde” (hln.be)

    Partijvoorzitters houden laatste verkiezingsdebat: “Politiek is een harde stiel en er vallen al eens klappen”. (demorgen.be)

    Toiletdame zijn is een harde stiel | Byloo | Radio 1

    Teksten nalezen is ook een stiel.(Tim Pauwels – vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 10:21
    2 reactie(s)

    #6198

    stielman
    (de ~ (m.), ~nen)

    vakman
    ook: iemand die zeer handig of bedriven is in iets

    vr. stielvrouw

    vnw: vakman, geschoold ambachtsman

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    zie ook stiel

    Onze beenhouwer is een echte stielman.

    Bij Absolute Jobs zijn we voor onze klant op zoek naar een stielman of stielvrouw, (vdab.be)

    Wil je een stielman vinden voor jouw schilderwerken, maar weet je niet waar te beginnen? (mijn-schilderwerken.be)

    En ja, ook hij, toch gekend en erkend als een echte ‘stielman’ in de duivensport moet toegeven dat een herstart na een verkoop niet altijd van een leien dakje loopt. (herbots.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 10:20
    0 reactie(s)

    #6199

    merci
    (tussenwerpsel)

    bedankt, dankuwel

    Van Dale:mer·ci (tussenwerpsel)
    (informeel) dank u wel

    Merci wordt wel in typische, bijna idiomatische Vlaamse uitdrukkingen en contexten gebruikt(soms ook pejoratief of diminutief). In NL eerder modewoord.

    zie ook awel merci; amai merci; nee, merci; bedankt en merci; merciekes; merci, een dikke ~

    Merci voor de mooie bloemen!

    En te zeggen dat ik haar altijd gesteund heb, awel merci.

    Merci zenne, als ge nog eens het wasmachien opzet doet er dan wel zeep in.

    Merciekes zenne voor de schoon bloemen, ik ga ze direct in een vaas zetten se.

    Ne grote merci voor al hetgeen ge voor mij gedaan hebt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 09:53
    10 reactie(s)

    #6200

    bedankt en merci
    (uitdr.)

    uitdrukkelijke bedanking, kan ook pejoratief gebruikt worden

    zie ook merci

    Dat is grotendeels Evenepoels eigen verdienste, al begon het eigenlijk met Tiesj Bennoot, die de race hard maakte voor diens ploegmaat Wout van Aert. ‘Bedankt en merci’, zal Evenepoel gezegd hebben. (demorgen.be)

    De eerste klanten, de dagelijkse gesprekken over het weer, geruchten in Pervijze en natuurlijk over de spijt. Bedankt en merci en niet tot morgen. Tegen de avond, toen alles weg was, sloot de bakkerin de deur, liet de luiken naar beneden en veegde alles op. (tijd.be)

    Naar de binnenspeeltuin en het buitenzwembad, zo’n groot kampvuur hebben we nog nooit gehad! We zeggen bedankt en merci voor een superfijn kamp (chirowalfergem.be)

    In 2011 speelde ze nog samen met haar inmiddels overleden man Gaston Wyckhuyse een hoofdrol in de film ‘Bedankt en Merci’, een film over de volkscafés in de Westhoek. (hln.be)

    Wij willen hen een blijvende bedankt en merci geven. (i-mens.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2025 09:52
    0 reactie(s)

    #6201

    crackerbellen
    (ww. crackerbelde, gecrackerbeld)

    Manier van bellen waarbij de GSM horizontaal voor de mond gehouden wordt waardoor het lijkt alsof de beller een cracker aan het eten is. Soms staat de speaker daarbij luid.

    ‘Crackerbellen’, ‘zebradrinken’ en ‘manosfeer’ zijn de drie populairste woorden volgens het Team Taaladvies van de Vlaamse overheid. (Het Nieuwsblad)

    Kan iedereen stoppen met #crackerbellen in de trein? Ik wil niet horen hoe je gesprekspartner nog in bed ligt. (Treinleven)

    ‘Crackerbellen’ is het populairste woord van het jaar, maar het verschijnsel zelf roept toch vooral irritatie op: waar komt het vandaan? (GVA)

    Een 54-jarige Fransman moet 200 euro betalen omdat hij in het treinstation van Nantes aan het telefoneren was met zijn smartphone die op luidsprekerstand stond. De politie had hem daar al voor gewaarschuwd, maar hij dacht dat het om een grap ging. ‘Crackerbellen’ wordt door de meeste mensen als bijzonder irritant ervaren. (HBVL)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 18 Apr 2025 21:32
    0 reactie(s)

    #6202

    kasseihelling
    (zn. v.; ~en)

    sport: typische met kasseien geplaveide helling, meestal in de Vlaamse Ardennen, die in de Vlaamse klassiers en andere koersen door de coureurs opgereden moet worden

    Iconische kasseihelling opnieuw in parcours Ronde van Vlaanderen (nieuwsblad.be)

    De Oude Kwaremont, één van de beroemde beklimmingen tijdens de Ronde Van Vlaanderen, staat vooral bekend omwille van zijn pittige kasseihelling van ruim anderhalve kilometer. (visitvlaamseardennen.be)

    Voor de overgang van de typisch Vlaamse kasseihellingen naar de typische Ardennen klimmetjes moet je in de Druivenstreek zijn. (debrabantsepijl.be)

    Niet op de fiets, maar met de fiets aan de hand trotseren sommigen de kasseihellingen. (vrt.be)

    De Paterberg, één van de wereldberoemde kasseihellingen van Kluisbergen. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 13:11
    0 reactie(s)

    #6203

    kassei
    (de ~ (m./v.), ~en, ~s)

    straatsteen van natuursteen (meestal porfier), kinderkopke

    anw: (vooral) in België: dikke, min of meer vierkante straatsteen met een afgeronde bovenkant

    vnw:
    •kei als straatsteen, soort kinderhoofdje, kinderkopje
    •straatweg met keien

    Van Dale: kassei
    1300 ‘straat­weg, straatsteen’ < Pi­car­disch cauchee (Frans chaussée)

    DS2015 kasseien: straatstenen: standaardtaal

    zie ook kasseiweg, kasseibaan, kasseistraat, kasseiwegel, kasseidreef, kasseilegger, kasseikapper, kasseisteen, kasseihelling

    Cobblestone J1

    Mijn armen doen zeer van te veel op kasseien te fietsen.

    Als ge met dees regenweer de kasseis gaat doen, past op dat ge met uwe velo er ni van onderuit schuift.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 13:05
    5 reactie(s)

    #6204

    stiel, de ~ leren
    (uitdr.)

    oorspronkelijk letterlijk: een ambacht leren
    veralgemeend: het vak leren; iets leren; iets onder de knie krijgen; iets eigen maken

    znwb: de stiel leren: het vak leren

    zie ook stiel

    De school waar privaatbankiers de stiel leren (tijd.be)

    “Natuurlijk kan Remco al in een peloton rijden, maar op die smalle Vlaamse wegen kan hij nog meer de stiel leren”, zegt koersdirecteur Rony De Sloovere. (hbvl.be)

    Word je geboren als directeur, of kan je de stiel leren? (cno.uantwerpen.be)

    Hij leert de stiel in de clubs van Parijs, toert een jaar met het Gipsy Project van stergitarist Biréli Lagrène en formeert Thomas Dutronc et les Esprits Manouches. (bruzz.be)

    Hij is de stiel nog aan het leren. Premier zijn is niet moeilijker of makkelijker dan de Vlaamse regering leiden, maar het is een totaal andere job. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 12:56
    0 reactie(s)

    #6205

    stielkennis
    (de ~ (v.))

    vakkennis

    vnw: vakkennis

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal

    DS2015 standaardtaal

    zie ook stiel

    In de vakschool krijgen de leerlingen genoeg theoretische stielkennis maar te weing praktijk

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 12:34
    0 reactie(s)

    #6206

    twaalf stielen, dertien ongelukken
    (uitdr.)

    SN-NL: twaalf ambachten, dertien ongelukken
    Al vanalles gedaan hebben, maar nooit succesvol

    vnw: twaalf stielen, dertien ongelukken: twaalf ambachten, dertien ongelukken

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    zie stiel

    Jacques Vermeire heeft vroeger ooit in een muziekgroep gespeeld. Hij zij daarover van zichzelf: “Ik heb al vanalles gedaan, ja. Twaalf stielen en dertien ongelukken.”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 12:33
    0 reactie(s)

    #6207

    stielbederver
    (zn. m. -s)

    oorspronkelijk iemand die onder de gangbare prijs werkte;
    ook iemand die volgens zijn medewerkers te snel, te hard, te goed werkt

    google 2024: slechts 4 hits in .NL

    zie ook stielbederf; stiel

    De enthousiaste jonge ambtenaar werd al rap door zijn collega’s bestempeld als stielbederver.

    Ik ben de stielbederver van de nieuwsredactie: ik doe veel meer dan van me gevraagd wordt. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 12:32
    0 reactie(s)

    #6208

    stiel
    (de ~ (m.), ~en)

    vak, beroep, specialisatie

    vnw: vak, beroep, baan

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3

    Van Dale 2016: België, spreektaal

    vrttaal.net: verouderd Belgisch-Nederlands

    vgl. stielman; stielkennis; stielbederver; twaalf stielen, dertien ongelukken; stiel, er zijn ~ van maken

    ook in samenstellingen: bakkersstiel, beestenstiel, boerenstiel, hondenstiel, metsersstiel; schildersstiel, schrijversstiel

    Dat is mijne stiel niet zo, auto’s repareren.

    Christophe Lambrecht leerde de stiel aan zijn jonge collega’s: “Alles was wat ik geleerd heb was met Christophe aan mijn zijde” (hln.be)

    Partijvoorzitters houden laatste verkiezingsdebat: “Politiek is een harde stiel en er vallen al eens klappen”. (demorgen.be)

    Toiletdame zijn is een harde stiel | Byloo | Radio 1

    Teksten nalezen is ook een stiel.(Tim Pauwels – vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 12:31
    2 reactie(s)

    #6209

    sterkhouder
    (de ~ m mv: ~s)

    drijvende kracht, leider (sport en politiek)

    vnw: sterk element, stabiele factor, drijvende kracht

    DS2015: standaardtaal
    Van Dale 2016 online: BE

    ook sterktehouder

    Zonder zijn sterkhouder gaat de club deze keer niet winnen.

    Met de nieuwe sterkhouder doet de partij het fors beter in de peilingen.

    radio2: ‘Hij krijgt het gezelschap van showbizzwatcher en mediatrainer Jo De Poorter en van onze charmante sterktehouder van het eerste uur Sabine De Vos’

    dfib.net: ‘Met sterke merken als Devos-Lemmens, Imperial, Royco en nog veel meer, is Campbell’s een sterktehouder in de food-sector.’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 12:29
    0 reactie(s)

    #6210

    steriliseren
    (~, ~de, gesteriliseerd)

    inmaken, wecken, opleggen

    vnw: groenten/fruit steriliseren: wecken

    Van Dale BE; mbt. le­vens­mid­de­len con­ser­ve­ren door ze van de lucht af te slui­ten in gla­zen pot­ten en ver­vol­gens te ko­ken

    zie ook steriliseerbokaal, steriliseerketel, steriliseerpot

    Dan mogen we de potten gesteriliseerde tomaten en boontjes niet vergeten en de talloze potten confituur.(blog seniorennet/ bas en belle/28./08./09)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 18 Apr 2025 12:29
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.