Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #6101

    studax
    (zn. m.; ~en)

    vlijtige student

    vnw: ijverig student, studiehoofd, studiebol

    Van Dale 2018 online: BE

    Zijn leven lang bleef hij een zoekende geest, een studax, zoals ook blijkt uit dit gedicht, wellicht zijn bekendste. (kuleuven.be)

    De oudste zoon was een studax, u leest zijn verhaal in een volgend hoofdstuk, en de jongste baby werd directeur van een bankinstelling te Waregem waar hij nu nog woonachtig is. (De witte veer. Honderd jaar duivensport – Edward Baeten)

    Valeer was een studax, een pedagogische-filosofische boekenwurm, die zich uren-dagen-jarenlang met ontoombare gulzigheid een weg beet in zijn letterzware, stapelhoge privé-bibliotheek. (seniorpix.be)

    Van studax tot Teletubbie en terug: dit moet u weten over de “oude nieuwe” SP.A-minister Frank Vandenbroucke (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Apr 2025 12:24
    0 reactie(s)

    #6102

    struikelsteen
    (de ~ (m.), -stenen)

    struikelblok

    vnw: struikelblok, steen des aanstoots

    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    Dat dossier blijft een struikelsteen voor de regering.

    gva.be: Eindejaarspremie beschutte werkplaatsen is struikelsteen

    tijd.be: De vijf struikelstenen voor een brexitdeal

    ugent.be: hoeksteen of struikelsteen voor meer gelijke onderwijskansen?

    knack.be: Overname van SABMiller niet zonder struikelstenen

    demorgen.be: Belangrijkste struikelsteen is de zogenaamde disponibiliteit: de leeftijd waarop luchtverkeersleiders niet meer hoeven te werken

    standaard.be: Drie struikelstenen voor een Griekse deal

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Apr 2025 08:29
    5 reactie(s)

    #6103

    comiteit
    (zn. o./v.; ~en)

    comité, commissie, raad, vereniging (verouderd)

    vnw: (het, -en) comité, bestuur

    gwnt: o. (-en), (Zuidn.) comité

    Omstreeks 11 november 1934 werd in Nossegem het Comiteit ‘Gedenkteken’ opgericht, onder het voorzitterschap van gemeenteraadslid Edmond de Pauw. (onroerenderfgoed.be)

    Het is voor het Comiteit een aanmoedigend verschijnsel te bestatigen dat zijn werking van jaar tot jaar meer gewaardeerd en begrepen wordt. (historischekranten.be)

    De andere leden van ’t comiteit te Bornem hadden geen van al tijd om er een conferentie bij te wonen over verzorging van de tuberculosen! (wo1bornem.be)

    In Kortrijk, de geboorteplaats van de pianist, werd reeds in 1907 via de comiteit André Devaere werk gemaakt van het ondersteunen van de jonge virtuoos. (muzikaalerfgoed.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Apr 2025 05:49
    2 reactie(s)

    #6104

    stroppen
    (ww. stropte; gestropt)

    vastlopen, blijven hangen, blijven steken
    (ook fig.)

    vnw: blijven steken, vastlopen
    -de zaken stroppen, de zaken lopen vast

    gwnt: (Zuidn.) opeenschuiven, zich samenpakken, blijven steken: de draad stropte bij het naaien; het vuil stropt hier in de goot

    Woordenboek van populair taalgebruik (Marc De Coster 2020-2025): (1950) (Vlaanderen) vastlopen; niet vlotten.

    Opm: Inmiddels toch ook (in bepaalde contexten?) in .NL in gebruik. onzetaal.nl: “Is de zin ‘Het verkeer stropte’ juist als je bedoelt dat er een file ontstaat? Ja, het werkwoord stroppen kan deze betekenis hebben. De woordenboeken vermelden bij het werkwoord stroppen onder andere de betekenis ‘op elkaar schuiven, blijven steken’, ‘zich samenpakken’. Ook onderhandelingen kunnen stroppen: dan lopen ze vast.”

    Uitlevering Italiaanse kinderontvoerder stropt. (nieuwsblad.be)

    Als de ontwikkeling van een leerling stropt, kunnen we het schoolse traject even vertragen. (klasse.be)

    “Het stropte bij de begeleiding van en communicatie met de jongere roeiers”, klinkt het. (sporza.be)

    Dit keer stropte het verkeer door een aanrijding op de Kempische Steenweg. (hbvl.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Apr 2025 05:42
    0 reactie(s)

    #6105

    beuling
    (de ~ (m.), ~en)

    bloedworst

    Gaan we die beulingen nog op de barbecue leggen?

    Toen hij ook nog eens beuling op de Meir ging kopen was hij bij N-VA-gezinde twitteraars kop van Jut. (vrt.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 28 Apr 2025 21:05
    1 reactie(s)

    #6106

    bus
    (zn. v.; ~sen)

    conservenblik (zie ook buske)
    metalen of plastieken recipiënt voor vloeistoffen ( drinkbus, jerrycan, verpakking)

    meestal diminutief, bv. buske cola

    Je kunt wel een paar boterhammen en een bus Cola mee nemen, maar je weet nooit op voorhand hoe lang je daar gaat staan. (seniorennet.be)

    Heerlijke pizza zoals een pizza hoort te zijn en dat helemaal uit new york en voor het wachten een buske cola… (facebook)

    Ineens van profiteren om te schoven. Buske Fanta, een broodje en een hele pikante chorizoworst.(blogspot.com)

    Ik twijfel of ik dit (nostalgische) stukje ‘Buske stamp’ zal noemen of ‘Blikspuit’. Ik kies voor de Vlaamse variant. (koenschyvens.wordpress.com)

    “weet iemand kort bij limburg in belgie kort bij de nederlandse grens waar je een goede 1/25 naft kan kopen ? dan ga ik mij zo een bus naft halen alvast bedankt :-D” (https://www.modelbouwforum.nl/threads/welke-naft.76339/)

    “… wat onze goede kollega R. V. van
    «De Nieuwe Gazet» de geestige opmerking
    deed neerpennen dat daar geen aanstoot mag
    in gevonden worden gezien ook Defalle en
    Chomé naar Holland waren gekomen met hun
    pakske boterhammen en een buske koffie.” (’t Pallieterke 1951)

    “Op de rotonde is een kunstwerk dat het riet van de Wijers voorstelt en dat versierd is met twee fonteintjes. Met een bus detergent verandert die rotonde echter heel snel in een schuimbad.” (nieuwsblad.be 2016)

    > andere betekenis van bus

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Apr 2025 15:07
    0 reactie(s)

    #6107

    godsblok
    (de ~, ~en, man. zelfst. nw. meestal enkelv.)

    (te) braaf iemand, goedzak

    vroeger algemeen in Zuid-Nederlandse dialecten, nu nog in Westhoek en Limburg

    Godsblok: sul, goedzak, zware vent. Nen godsblok van nen vent. (De Bo). Roeselare, 1928.(Biekorf. Jaargang 66 · dbnl)

    “Mijn vader was een godsblok, maar wij kregen soms een lap rond ons oren en we verdienden dat.” (Tiecelijn, tijdschrift uit Sint-Niklaas)

    Regio Westhoek
    Bewerking door de Bon op 28 Apr 2025 14:52
    0 reactie(s)

    #6108

    stroppen
    (ww. stropte; gestropt)

    door middel van een koord dichttrekken

    vnw: dichtsnoeren, met touw dichthalen, strikken

    znwb: (Iets) door middel van een snoer of een strik toehalen; (dicht)snoeren, strikken

    wnt: (Zuidn.)

    vgl. toestroppen

    Vul de zak met een dekentje, strop de zak toe en je hebt de schattigste zitzak ooit! (hiphoi.be)

    Mijn grootvader zaliger stropte zijn das wanneer hij in de tuin ging werken. (doorbraak.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 11:29
    0 reactie(s)

    #6109

    toestroppen
    (stropte toe, toegestropt)

    dichtknopen

    vgl. stroppen

    Ge moet de vuilzak goe toestroppen, anders komen de honden erop af.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 11:21
    0 reactie(s)

    #6110

    stropen, iemand ~
    (uitdr.)

    iemand afzetten

    vnw: in België ook: afzetten, te veel doen betalen

    “jamaar GDF heeft ons gestroopt met die goedkope aankoop van die windmolens en gaat daar nu veel winst mee maken als we de wind-uitstap ongedaan maken – we moeten dus zo snel mogelijk af van wind energie om GDF de kans niet te gunnen om daar veel munt uit te slaan”. (ecobouwers.be)

    Niet omdat onze koopkracht werd gestroopt, onze pensioenen onder vuur lagen, jongeren in laag betaalde jobs werden geduwd, de kinderarmoede de pan uit rees of het klimaat naar de vaantjes wordt geholpen. (nl.socialisme.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:52
    0 reactie(s)

    #6111

    stropen, een kei kan je niet ~
    (uitdr.)

    i.v.m. geld: als er niets inzit kunt ge er ook niets uithalen

    zie afstropen, een kei het vel ~

    vgl. stropen

    Naar die 500 euro die ge nog van hem moet hebben zult ge wel kunnen fluiten. Een kei kunt ge niet stropen hé.

    De Standaard (i.v.m. besparingen): ‘Een kei kan je niet stropen. De kleine verdieners zitten vandaag al met problemen.’

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:40
    0 reactie(s)

    #6112

    konijnenstrop

    strop om konijnen te vangen

    gwnt: (Zuidn.)

    “Ik heb hem uiteraard onmiddellijk bevrijd. Of het nu een bewuste actie was van een kattenhater of pech bij een konijnenstrop, ik weet het niet.” (gva.be)

    Op de spijskaart verscheen wel ‘Varken aan ’t spit’ maar in werkelijkheid had de plaatselijke stroper zijn twaalf konijnenstroppen leeggehaald. (dilbeek.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:39
    0 reactie(s)

    #6113

    strop
    (de ~ (v.), ~pen)

    strik van ijzer- of koperdraad om wild mee te vangen

    vnw: strik om wild te vangen

    Van Dale BE; niet al­ge­meen

    zie ook konijnenstrop

    Joske kan het stropen niet laten. Gisteren heeft hij zijn stroppen weer eens uitgezet.

    > andere betekenis van strop

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:37
    0 reactie(s)

    #6114

    stropzitten
    (ww. zat strop, heeft stropgezeten)

    vastzitten, letterlijk of figuurlijk

    vnw: strop zitten: vastzitten

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal

    vgl. strop

    Het was te verwachten dat hij vlug strop zou zitten. Hij had zich totaal niet voorbereid.

    “Dat leidde tot een lange file die opliep tot ruim 20 kilometer op de E17 en ook de parallelwegen zoals de N43 zaten strop.” (hln.be 4 dec. 2014)

    “Dat overleg zit strop. Het bedrijf heeft al een verzoening aangevraagd. “We blijven ons inspannen om de dialoog met de sociale partners open …” (metrotime.be 2019/12/20)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:36
    0 reactie(s)

    #6115

    strop zitten

    zie stropzitten

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:36
    0 reactie(s)

    #6116

    stropzitten
    (ww. zat strop, heeft stropgezeten)

    vastzitten, letterlijk of figuurlijk

    vnw: strop zitten: vastzitten

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal

    Het was te verwachten dat hij vlug strop zou zitten. Hij had zich totaal niet voorbereid.

    “Dat leidde tot een lange file die opliep tot ruim 20 kilometer op de E17 en ook de parallelwegen zoals de N43 zaten strop.” (hln.be 4 dec. 2014)

    “Dat overleg zit strop. Het bedrijf heeft al een verzoening aangevraagd. “We blijven ons inspannen om de dialoog met de sociale partners open …” (metrotime.be 2019/12/20)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:35
    0 reactie(s)

    #6117

    strop
    (de ~ (v.), ~pen)

    strik van ijzer- of koperdraad om wild mee te vangen

    vnw: strik om wild te vangen

    Van Dale BE; niet al­ge­meen

    Joske kan het stropen niet laten. Gisteren heeft hij zijn stroppen weer eens uitgezet.

    > andere betekenis van strop

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:34
    0 reactie(s)

    #6118

    strooiweide
    (zn. v., ~n)

    plaats, meestal grasperkje, op het kerkhof waar asses van overledenen uitgestrooid worden

    vnw: strooiakker

    Van Dale 1995 (Belg.)
    NL: strooiakker zie strooibos

    zie ook asverspreidingsweide

    In Holland noemen ze een strooiweide een strooiakker of een strooiveld. Dan vraag ik mijn eigen toch wel af of ze die daar regelmatig omploegen?

    Elk kerkhof heeft tegenwoordig een strooiweide. Ik denk dat ze het idee gehaald hebben van dat liedje: En als we dood zijn groeit er gras op mijnen buik, gras op mijnen buik…

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:33
    0 reactie(s)

    #6119

    strooibriefje
    (het~ onz. mv ~s)

    pamflet, flyer

    ook strooibrief

    vnw: strooibiljet, folder

    Van Dale BE; niet al­ge­meen strooi­bil­jet

    wikiwoordenboek:
    In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “strooibrief” herkend door:
    69 % van de Nederlanders;
    93 % van de Vlamingen.4

    In strooibriefjes werd de bevolking tot waakzaamheid opgeroepen.

    “Strooibriefjes tegen gewelddadige voetbalouders (Titel)
    Twee jeugdploegen moeten flyers uitdelen na agressie tussen een vader en een grootvader van spelers.” (DS 05/05/08)

    Dit gebeurt door het bussen van een strooibrief in volgende straten: Acaciastraat, Wilgenstraat (tot aan rondpunt), Sint-Jozefstraat en Eikstraat. (traxroeselare.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 07:32
    0 reactie(s)

    #6120

    stresseren
    (ww. stresseerde; gestresseerd)

    gespannen of zenuwachtig worden van iets; stressen

    vnw: stressen

    Typisch Vlaams: stressen: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4

    Mensen kennen vaak niet de juiste woorden of zinnen, of hebben geen idee wat hen stresseert of kalmeert. (pm.be)

    Veel verandering, aldus Easterbrook, leidt tot verbetering, maar verandering zelf stresseert mensen en werkt ze op hun zenuwen (vrt.be)

    En mijn vader was een agressieve man, constant gestresseerd door zijn werk, waardoor hij ook zijn gezin stresseerde. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2025 06:37
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.