Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #60911

    bouwtoelating
    (de ~ (v.), ~en)

    toelating om te bouwen, bouwvergunning

    VD2017 online: BE

    Als we onze bouwtoelating hebben kan onze aannemer beginnen met de bouw van ons huis.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 18:22
    0 reactie(s)

    #60912

    kinderrechtencommissariaat
    (het ~, mv. niet gebruikelijk, onz. z.nw.)

    paraparlementaire instelling opgericht door het Vlaams Parlement, geleid door de kinderrechtencommissaris

    Aan het hoofd van het Kinderrechtencommissariaat staat de kinderrechtencommissaris. Zijn mandaat loopt zes jaar, en is één keer verlengbaar. Bruno Vanobbergen werd op 2 juni 2009 benoemd door het Vlaams Parlement. Een multidisciplinair team van dertien mensen – samen goed voor 10,8 fulltime banen – ondersteunt hem.(website kinderrechtencommissariaat)

    Wie beschermt een jongere die er niet meer is? Kan dat zomaar dat gelijk wat gepubliceerd wordt? Zo ja, dan vraag ik het Kinderrechtencommissariaat hier initiatief voor te nemen, dat een verdwenen of vermoorde minderjarige automatisch een advocaat krijgt die de integriteit beschermt. (Peter Adriaenssens in demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 17:00
    0 reactie(s)

    #60913

    kot houden
    (vaste uitdrukking )

    Neologisme? vermoedelijk betekent dit “zich gedragen als beesten in een kot” of iets van die aard

    W-Vl: kot houden = huishouden (zie reacties)

    Brave huisvaders en hun al even brave zoons trokken naar sportstadia om er als de wollige beestjes uit ‘The Gremlins’ te transformeren tot agressieve brulapen. Met de komst van het internet hebben diezelfde huisvaders en co plaats genomen achter hun huiskamercomputers om daar virtueel kot te houden. (Doorbraak 08/02/14)

    Kan Fiston lekker kot houden met de slagroom,zal maar plastieken zeilen op de grond leggen,zeker…. (9maand.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 30 Jul 2017 14:45
    3 reactie(s)

    #60914

    mijnenslag
    (begrip)

    De Tweede Slag om Mesen, ook bekend als Mijnenslag (van Mesen), was een belangrijk gevecht tijdens de Eerste Wereldoorlog, gestreden aan het Westfront in 1917.(…)De aanval was eigenlijk al ingezet op 3 juni met hevigere bombardementen die aanhielden tot 7 juni. Toen lagen er al 100.000 soldaten van het Tweede Leger van de Engelsen klaar om aan te vallen. Het was een heldere nacht en de maan scheen. Plots vielen de Engelse bombardementen stil, de Duitsers waren geschrokken en begonnen zelf te schieten. Twintig minuten later, in de vroege ochtend (3.10 uur) brak de hel los: 19 mijnen explodeerden. In totaal was er 431.700 kilogram explosieven (ammonal). De schok voelde aan als een aardbeving, volgens sommige verslagen kon men deze voelen tot in Parijs en kon Lloyd George, de eerste minister van het Verenigd Koninkrijk, het horen in Londen.(Wikipedia)

    ‘Mijnenslag’-tour | Flanders Fields

    Bert Govaerts is auteur van een reeks publicaties over WOI en maakte samen met Jan Coulommier de Canvas-documentaire ‘De Mijnenslag’ (2007).(deredactie.be)

    De Britse prins William en zijn echtgenote Kate Middleton brengen een bezoek aan de Westhoek voor de herdenking van de Mijnenslag. (hln.be)

    Hier werd ook een mijnenslag uitgevochten waarbij zowel de Duitsers als de Geallieerden tunnels groeven onder de vijandelijke stellingen en deze tot ontploffing brachten. (blog)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 14:09
    0 reactie(s)

    #60915

    mijnenslag
    (begrip)

    De Tweede Slag om Mesen, ook bekend als Mijnenslag (van Mesen), was een belangrijk gevecht tijdens de Eerste Wereldoorlog, gestreden aan het Westfront in 1917.(…)De aanval was eigenlijk al ingezet op 3 juni met hevigere bombardementen die aanhielden tot 7 juni. Toen lagen er al 100.000 soldaten van het Tweede Leger van de Engelsen klaar om aan te vallen. Het was een heldere nacht en de maan scheen. Plots vielen de Engelse bombardementen stil, de Duitsers waren geschrokken en begonnen zelf te schieten. Twintig minuten later, in de vroege ochtend (3.10 uur) brak de hel los: 19 mijnen explodeerden. In totaal was er 431.700 kilogram explosieven (ammonal). De schok voelde aan als een aardbeving, volgens sommige verslagen kon men deze voelen tot in Parijs en kon Lloyd George, de eerste minister van het Verenigd Koninkrijk, het horen in Londen.(Wikipedia)

    ‘Mijnenslag’-tour | Flanders Fields

    Bert Govaerts is auteur van een reeks publicaties over WOI en maakte samen met Jan Coulommier de Canvas-documentaire ‘De Mijnenslag’ (2007).(deredactie.be)

    De Britse prins William en zijn echtgenote Kate Middleton brengen een bezoek aan de Westhoek voor de herdenking van de Mijnenslag. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 14:07
    0 reactie(s)

    #60916

    lomperik
    (de ~ (m.), ~en)

    dommerik

    Lomperik wordt voornamelijk in Vlaanderen gebruikt. (http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/457/971/RUG01-001457971_2011_0001_AC.pdf)

    Mijn broer is een echte lomperik. Hij vergeet alles direct.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 13:41
    0 reactie(s)

    #60917

    kwakkelweer
    (zn. o. -eren)

    onstabiel weer;
    In Vlaanderen wordt kwakkelweer heel het jaar door gebruikt, ook in de zomer.
    In Nederland spreekt men bijna uitsluitend van kwakkelweer tijdens de wintermaanden (afwisselend vorst en dooi).

    Van Dale: kwakkelweer
    zelfstandig naamwoord • het • g.mv.
    on­be­sten­dig, ver­an­der­lijk weer

    “‘Heel de zomer kwakkelweer’
    Het wordt een slappe zomer. Juli en augustus worden wisselvallige maanden met zeer weinig echt zonnige dagen. Dat voorspellen internationale weerstations.” (knack.be)

    “Kwakkelweer houdt aan, vanaf dinsdag pas beter” (hln.be 29/7/2017)

    “Het kwakkelweer bezorgt veel mensen een flinke verkoudheid. Er zijn nu een kwart meer zieken dan in een normale zomer. Het komt trouwens niet alleen door de temperatuurverschillen, ook het massale gebruik van airco’s op het werk doet veel mensen snotteren.” (nieuws.vtm.be 30/7/2014)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Jul 2017 13:40
    1 reactie(s)

    #60918

    kwakkelweer
    (zn. o. -eren)

    onstabiel weer;
    In Vlaanderen wordt kwakkelweer heel het jaar door gebruikt, ook in de zomer.
    In Nederland spreekt men bijna uitsluitend van kwakkelweer tijdens de wintermaanden (afwisselend vorst en dooi).

    Van Dale: kwakkelweer
    zelfstandig naamwoord • het • g.mv.
    on­be­sten­dig, ver­an­der­lijk weer

    “‘Heel de zomer kwakkelweer’
    Het wordt een slappe zomer. Juli en augustus worden wisselvallige maanden met zeer weinig echt zonnige dagen. Dat voorspellen internationale weerstations.” (knack.be)

    “Kwakkelweer houdt aan, vanaf dinsdag pas beter” (hln.be 29/7/17)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Jul 2017 13:30
    1 reactie(s)

    #60919

    kwakkelweer
    (zn. o. -eren)

    onstabiel weer;
    In Vlaanderen wordt kwakkelweer heel het jaar door gebruikt, ook in de zomer.
    In Nederland spreekt men bijna uitsluitend van kwakkelweer tijdens de wintermaanden (afwisselend vorst en dooi).

    Van Dale: kwakkelweer
    zelfstandig naamwoord • het • g.mv.
    on­be­sten­dig, ver­an­der­lijk weer

    “‘Heel de zomer kwakkelweer’
    Het wordt een slappe zomer. Juli en augustus worden wisselvallige maanden met zeer weinig echt zonnige dagen. Dat voorspellen internationale weerstations.” (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Jul 2017 13:28
    1 reactie(s)

    #60920

    kwakkelweer
    (zn. o. -eren)

    onstabiel weer;
    In Vlaanderen wordt kwakkelweer heel het jaar door gebruikt, ook in de zomer.
    In Nederland spreekt men bijna uitsluitend van kwakkelweer tijdens de wintermaanden (afwisselend vorst en dooi).

    Van Dale: kwakkelweer
    zelfstandig naamwoord • het • g.mv.
    on­be­sten­dig, ver­an­der­lijk weer

    ;

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Jul 2017 13:23
    1 reactie(s)

    #60921

    breedsprakerig
    (bn.)

    met veel woorden

    SN-NL: breedsprakig
    VD2017 online: BE
    ANW: (vooral) in België

    “Ik hoor altijd van anderen dat ik zo goed kan schrijven, maar ik vind van mezelf dat ik niet breedsprakerig genoeg ben om een boek vol te schrijven”, vertelt Anne-Marijke Claeys. (hln.be)

    Het expressieve wordt niet pathetisch of breedsprakerig: de rauwe kreet wordt onderdrukt, zoals ook het veelbetekenend handgebaar van de vrouw haar smart bedwingt. (tento.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 13:11
    0 reactie(s)

    #60922

    koterij
    (de ~ (v.), ~en)

    Kleine gebouwen in aanbouw bij een huis.

    Van Dale 1995: gewestelijk
    Van Dale online 2017: BE;
    on­gun­stig; voornamelijk meer­voud
    1. ver­za­me­ling on­aan­zien­lij­ke huis­jes
    2. de bij­ge­bouw­tjes naast een huis of hoe­ve

    We wonen in een oud boerderijtje met veel koterij achter de woning.
    “U weze dus gewaarschuwd, Nederlandse lezers: de zetel van mijn grootmoeder zal nooit een fauteuil worden, en de koterij van mijn grootvader nooit een aanbouw.” (Ann De Craemer DM300514)

    De wereldberoemde Nederlandse architect Rem Koolhaas werkt aan een boek over België. Nee, niet over de Belgische koterijen en fermettes. Over de kunst van het compromis, want daar zijn Belgische politici jarenlang meesters in geweest, vindt Koolhaas. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Jul 2017 12:31
    9 reactie(s)

    #60923

    gewestelijk
    (label)

    Van Dale gebruikt de label gewestelijk om aan te duiden dat bepaald taalgebruik eerder regionaal, in bepaalde gebieden voorkomt. Soms kunnen deze gewestelijke taalgebieden min of meer samenvallen met Vlaamse taalgebieden of kunnen ze Vlaamse taalgebieden insluiten of overlappen. De label gewestelijk sluit de kwalificatie van Vlaams zeker niet uit maar is er ook zeker geen synoniem van.

    zie ook BE, Belgisch-Nederlands, in België, standaardtaal in België, Vlaams

    Voor een voorbeeld: van voor door is voor Van Dale gewestelijk.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Jul 2017 12:29
    4 reactie(s)

    #60924

    koterij
    (de ~ (v.), ~en)

    Kleine gebouwen in aanbouw bij een huis.

    Van Dale 1995: gewestelijk
    Van Dale online 2017: BE;
    on­gun­stig; voornamelijk meer­voud
    1. ver­za­me­ling on­aan­zien­lij­ke huis­jes
    2. de bij­ge­bouw­tjes naast een huis of hoe­ve

    We wonen in een oud boerderijtje met veel koterij achter de woning.
    “U weze dus gewaarschuwd, Nederlandse lezers: de zetel van mijn grootmoeder zal nooit een fauteuil worden, en de koterij van mijn grootvader nooit een aanbouw.” (Ann De Craemer DM300514)

    De wereldberoemde Nederlandse architect Rem Koolhaas werkt aan een boek over België. Nee, niet over de Belgische koterijen en fermettes. Over de kunst van het compromis, want daar zijn Belgische politici jarenlang meesters in geweest, vindt Koolhaas. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Jul 2017 12:27
    9 reactie(s)

    #60925

    koterij
    (de ~ (v.), ~en)

    Kleine gebouwen in aanbouw bij een huis.

    VD95: gew.

    We wonen in een oud boerderijtje met veel koterij achter de woning.
    “U weze dus gewaarschuwd, Nederlandse lezers: de zetel van mijn grootmoeder zal nooit een fauteuil worden, en de koterij van mijn grootvader nooit een aanbouw.” (Ann De Craemer DM300514)

    De wereldberoemde Nederlandse architect Rem Koolhaas werkt aan een boek over België. Nee, niet over de Belgische koterijen en fermettes. Over de kunst van het compromis, want daar zijn Belgische politici jarenlang meesters in geweest, vindt Koolhaas. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 11:27
    9 reactie(s)

    #60926

    koterij
    (zn. v.; ~en)

    fig.: een chaotisch samenraapsel of constructie. Dit kan van toepassing zijn op reglementen, wetten, voorschriften, … en andere zaken

    Sp.a noemt het zomerakkoord van de federale regering een koterij met 0,15 procent rechtvaardigheid. (hln.be)

    Vlaamse sociale bescherming: “decreet Vandeurzen is koterij” (groen.be)

    “Dit Europa is niet sociaal te krijgen. Je kunt wel wat koterij bijbouwen, maar dat verandert niets aan de kern van de zaak. De huidige EU is asociaal.” (demorgen.be)

    Het wetboek van Strafvordering mag dan al als een “juridische koterij” beschreven worden, dat is al zo sinds 1808. (deredactie.be)

    “Ons fiscaal systeem is een koterij geworden met een heleboel duiventillen.” (HN 261013)

    “Grote multinationals slagen erin om nauwelijks belastingen te betalen, dankzij de vele achterpoortjes in onze wetten. Die ‘fiscale koterij’ zorgt voor een onoverzichtelijke en oneerlijke fiscale wetgeving, zegt Trends-journalist Alain Mouton. Wie het hardste roept, krijgt het meest gunstige fiscaal regime.” (Z-expert 070213)

    demorgen.be (ivm hervormingen in de gezondheidszorg): Wie het Belgische huis wil verfraaien, moet voorzichtig handelen. Anders stort de hele koterij in.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 11:26
    1 reactie(s)

    #60927

    koterij
    (zn. v.; ~en)

    fig.: een chaotisch samenraapsel. Dit kan van toepassing zijn op reglementen, wetten, voorschriften, … en andere zaken

    Sp.a noemt het zomerakkoord van de federale regering een koterij met 0,15 procent rechtvaardigheid. (hln.be)

    Vlaamse sociale bescherming: “decreet Vandeurzen is koterij” (groen.be)

    “Dit Europa is niet sociaal te krijgen. Je kunt wel wat koterij bijbouwen, maar dat verandert niets aan de kern van de zaak. De huidige EU is asociaal.” (demorgen.be)

    Het wetboek van Strafvordering mag dan al als een “juridische koterij” beschreven worden, dat is al zo sinds 1808. (deredactie.be)

    “Ons fiscaal systeem is een koterij geworden met een heleboel duiventillen.” (HN 261013)

    “Grote multinationals slagen erin om nauwelijks belastingen te betalen, dankzij de vele achterpoortjes in onze wetten. Die ‘fiscale koterij’ zorgt voor een onoverzichtelijke en oneerlijke fiscale wetgeving, zegt Trends-journalist Alain Mouton. Wie het hardste roept, krijgt het meest gunstige fiscaal regime.” (Z-expert 070213)

    demorgen.be (ivm hervormingen in de gezondheidszorg): Wie het Belgische huis wil verfraaien, moet voorzichtig handelen. Anders stort de hele koterij in.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 11:26
    1 reactie(s)

    #60928

    koterij
    (de ~ (v.), ~en)

    Kleine gebouwen in aanbouw bij een huis.

    VD95: gew.

    We wonen in een oud boerderijtje met veel koterij achter de woning.
    “U weze dus gewaarschuwd, Nederlandse lezers: de zetel van mijn grootmoeder zal nooit een fauteuil worden, en de koterij van mijn grootvader nooit een aanbouw.” (Ann De Craemer DM300514)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 11:25
    9 reactie(s)

    #60929

    koterij
    (zn. v.; ~en)

    fig.: een chaotisch samenraapsel. Dit kan van toepassing zijn op reglementen, wetten, voorschriften, … en andere zaken

    Sp.a noemt het zomerakkoord van de federale regering een koterij met 0,15 procent rechtvaardigheid. (hln.be)

    Vlaamse sociale bescherming: “decreet Vandeurzen is koterij” (groen.be)

    “Dit Europa is niet sociaal te krijgen. Je kunt wel wat koterij bijbouwen, maar dat verandert niets aan de kern van de zaak. De huidige EU is asociaal.” (demorgen.be)

    Het wetboek van Strafvordering mag dan al als een “juridische koterij” beschreven worden, dat is al zo sinds 1808. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 11:24
    1 reactie(s)

    #60930

    kot, ~ houden
    (vaste uitdrukking )

    Neologisme? vermoedelijk betekent dit “zich gedragen als beesten in een kot” of iets van die aard

    W-Vl: kot houden = huishouden (zie reacties)

    Brave huisvaders en hun al even brave zoons trokken naar sportstadia om er als de wollige beestjes uit ‘The Gremlins’ te transformeren tot agressieve brulapen. Met de komst van het internet hebben diezelfde huisvaders en co plaats genomen achter hun huiskamercomputers om daar virtueel kot te houden.(Doorbraak 08/02/14)

    Kan Fiston lekker kot houden met de slagroom,zal maar plastieken zeilen op de grond leggen,zeker…. (9maand.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Jul 2017 11:04
    3 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.