Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #58991

    pielelucht
    (het ~ (o.), ~en)

    zaklamp

    < piele (batterij) + lucht (licht)

    zie ook pillicht, pillamp

    Flashlight

    In mijn nachtkastje ligt er altijd een pielelucht, voor het geval dat de elektriciteit uitvalt.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Dec 2017 13:12
    3 reactie(s)

    #58992

    oornaam
    (de ~ (m.), -en)

    bijnaam

    Iemand een oornaam geven is zijn eigenlijke naam veranderen, b.v Jan en die is nogal dik wordt den dikke.

    “De scholier klaagde dat zijne maatjes hem altijd oornamen gaven.” De Bo (1873)

    Regio Westhoek
    Bewerking door de Bon op 02 Dec 2017 12:40
    1 reactie(s)

    #58993

    exempel, ~ nemen aan
    (idioom)

    (verouderd) voorbeeld nemen aan

    De bouwheren komen maar naar ons toe, neem daaraan exempel. (Radiojournaal)

    Wanneer zij moest moeder gaan worden, niemand hielp haar daar in de nood. Bedenk toch eens wat droeve stonde als zij daar haar kindje vermoordt. Refrein: Jonkheid, wilt het verstaan, neem daar een exempel aan! (wreedenplezant.be}

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 02 Dec 2017 11:13
    0 reactie(s)

    #58994

    zaag, een ~ spannen
    (uitdr.)

    zeuren

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    Mens, gij kunt nogal een zaag spannen over dat het crisis is!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Dec 2017 00:08
    1 reactie(s)

    #58995

    zaag
    (de ~ (v.), zagen)

    (verouderd) vertelseltje, sprookje (vergelijk Nederlands sage)

    Grammeir! Vertél nog èns ’n zaog … ’n zaog van de kattemaog ên van de roj geet wo èn bèd deet. (grootmoeder, vertel nog eens een verhaaltje … van de kattenmaag en de rode geit die in bed doet)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 02 Dec 2017 00:07
    0 reactie(s)

    #58996

    bakken
    (ww. zonder vervoeging)

    vriezen

    Amai jongens, het is goed aan ’t bakken buiten. ’t Vriest de stenen uit de grond.

    “Het zal deze’ nacht goe’ bakken.” Cornelissen-Vervliet, Idioticon van het Antwerpsch dialect (stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen) (1899-1906).

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 23:37
    1 reactie(s)

    #58997

    bakken
    (ww. zonder vervoeging)

    vriezen

    Amai jongens, het is goed aan ’t bakken buiten. ’t Vriest de stenen uit de grond.

    “Het zal deze’ nacht goe’ bakken.” Cornelissen-Vervliet (1899-1906)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 23:34
    1 reactie(s)

    #58998

    kickeren
    (ww. kickerde, gekickerd)

    tafelvoetbal spelen

    Van Dale 2015 online: BE

    zie ook sjotterkes

    Wij hebben gisteren avond in het café gekickerd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 23:24
    0 reactie(s)

    #58999

    kickeren
    (ww. kickerde, gekickerd)

    tafelvoetbal spelen

    Van Dale 2015 online: BE

    zie ook sjotterkes

    Wij hebben gisteren avond in het café gekickerd

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 23:24
    0 reactie(s)

    #59000

    sjotterkes
    (zn. (mv.))

    kickerspel, tafelvoetbal
    zie ook kickeren, sjotten, sjotter

    Futbolín-español1-rafax

    In de jeugdclub hebben ze nen toppenbiljart en sjotterkes in het ontspanningslokaal staan.

    Gaan we met de sjotterkes spelen? Ik met de rooi, want den blauwe kipper (keeper) staat scheef.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 23:23
    0 reactie(s)

    #59001

    z-plaat
    (de ~, (v.), ~platen)

    commerciële nummerplaat; handelaarsplaat

    Van Dale 2017 online: BE

    zie ook groene nummerplaat

    Klik op de afbeelding
    Belgian vehicle registration plate for car dealers

    Voor mij rijdt een BMW met een Z-plaat; samen rijden we achter mekaar naar de autokeuring.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 23:15
    0 reactie(s)

    #59002

    vlakaf
    (bw.)

    zonder meer, zonder omwegen, botweg, in zijn gezicht

    standaardtaal in België (VRT-Taalnet)

    Van Dale 2016 online: BE

    Volgens de meester is Piet een dommerik. Hij heeft het hem vlakaf gezegd.

    Dat is vlakaf het slechtste dat ik ooit al gezien heb.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 23:13
    1 reactie(s)

    #59003

    aasaard

    het is een aasaard: het is meegenomen.

    Ik kon twee dingen ineens doen, het was een aasaard.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 21:02
    2 reactie(s)

    #59004

    windpokken
    (de ~ (mv.))

    waterpokken, wijnpokken

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    Karelke staat vol met rode vlekskes, heeft hij misschien de windpokken?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 20:58
    0 reactie(s)

    #59005

    wijnpokken
    (zn. mv. )

    waterpokken, windpokken

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Ne zona of gordelroos komt van hetzelfde virus als wijnpokken.

    CM.be: Waterpokken of windpokken, ook wijnpokken of varicella genoemd, is een zeer besmettelijke kinderziekte, die zich vooral kenmerkt door hevig jeukende blaasjes.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 20:58
    0 reactie(s)

    #59006

    zona
    (de ~ (m.), -'s)

    gordelroos, Sint-Antoniusvuur

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook windpokken, wijnpokken

    Ik heb de zona gehad op mijn linker schouderblad en had er geweldige jeuk van.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 20:56
    2 reactie(s)

    #59007

    brom
    (de ~, (m.), geen mv. )

    Brom, broem, broes, broesem, broemsel.
    Dik, vuil schuim.
    Term die gebruikt werd bij het bierbrouwen en bij het maken van een bouillon.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: oudtijds ook BREM en, gewestelijk nog,
    BROEM, znw. m.; zonder mv.
    Een woord voor: Schuim, welks afkomst onbekend is.
    “Den broem van de soep afscheppen”. Cornelissen (1899)
    < In de prov. Antwerpen is broem, brom ook, als vr. woord, bekend voor: bekaamsel, laag schimmel op bier, wijn enz. (Cornelissen)

    Als ge ne goeie bouillon wilt maken, dan gebruikt ge best soepvlees, boullie of mergpijpen. Na een tijdje koken verschijnt er echter brom of een vies witgrijs schuim bovenaan in de pot. Die moet ge dan afscheppen met een schuimspaan, want anders ziet uw soep er gekabbeld (kabbelen) uit. Vies !

    Regio Scheldeland
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 18:16
    0 reactie(s)

    #59008

    pree
    (de ~ (v.), ~s)

    salaris, loon

    zie ook pré

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:Modern lemma: pree
    znw. vr. Uit frans prêt, dat oudtijds de beteekenis had van ”payement de solde que le roi faisait faire par avance aux soldats enz.” ( …)
    - Ik heb mijne maandelijksche pree getrokken, Schuermans (1865-1870).

    Mijn pree wordt op het einde van de maand uitbetaald.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 18:14
    2 reactie(s)

    #59009

    pree
    (de ~ (v.), ~s)

    zakgeld

    zie ook zondag

    Karel krijgt al 2 euro pree per week.

    “Ik geef mijnen zoon alle Zondagen een frank voor zijne pree” Rutten (1890) (Woordenboek der Nederlandsche Taal)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 18:13
    1 reactie(s)

    #59010

    leer
    (de ~ (v.), -en)

    ladder

    meest voorkomende uitspraak/vorm:
    /lie.er/ [lir], soms /lier/ [li:r] (prov. Antwerpen, Vlaams-Brabant)
    /lie.er.e/ [li
    r?] (Oost-Vlaanderen, delen van West-Vlaanderen)
    /lee.er.e/ [le??r?] (delen van West-Vlaanderen)
    /leij.er/ [l?ij?r] (oostelijk Limburg)

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: znw. vr., mv. en. Middelnederlands leer. Samentrekking uit Leeder, dat hetzelfde woord is als Ladder. De vorm Leer is zoowel in Zuid- als Noord-Nederland gebruikelijk.

    Mijn vroegste herinnering van toen ik vier jaar (oud) was, is een pompier die bij het blussen, met zijn spuit van een leer naar beneden gevallen was, en door vier omstaanders op een klein leerke werd binnengedragen in het huis van een gebuur.

    Een beroemd woordgrapje afkomstig van komiek Chris Van den Durpel als Kamiel Spiessens (eigenlijk al een oeroude Vlaamse mop):
    (tegen een getuige van Jehovah) “Als ’t voor de leer van Christus is, zet ze maar tegen de gevel!”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 Dec 2017 18:12
    15 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.