Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
fig. perplex staan
Wat is ’t Lucas? Van de gas gepakt man omdat ze met u een tête à tête wil doen?
slachtoffer van een aanval met gifgas
zie: in plaats van: door
Wij hadden een gebuur die onder de eerste oorlog van de gas gepakt was en als die door ’t (de, ’t) straat gegaan kwam hoorde ge hem piepen en hoesten op honderd meter afstand. Lang heeft de sukkelaar niet geleefd.
Aan de dokken werken als losser (verouderd). Vroeger werden de goederen in zakken verpakt en aan de kade op de rug gedragen door de dokwerkers.
Een vent gelijk gij achter een bureauke? Gij zijt er ene om onder de zak te lopen!
“ik weet wel dat ik soms kan “zagen” maar 400 € per week om wa rotte krieken in te pakken…da verdiende ik nog nie netto aan de “Dok” en voor da bedrag moest ge een volle week “onder de zak” lopen of gevaarlijk werk doen. (reactie op een reisblog)
Aan de dokken werken als losser (verouderd) Vroeger werden de goederen in zakken verpakt en aan de kade op de rug gedragen door de dokwerkers.
Een vent gelijk gij achter een bureauke? Gij zijt er ene om onder de zak te lopen!
“ik weet wel dat ik soms kan “zagen” maar 400 € per week om wa rotte krieken in te pakken…da verdiende ik nog nie netto aan de “Dok” en voor da bedrag moest ge een volle week “onder de zak” lopen of gevaarlijk werk doen. (reactie op een reisblog)
(politiek) verbetering of aanpassing van een tekst
Er komt wat teksttoilettage om zelfstandigen geen concurrentie aan te doen. (VRTNWS)
De reden hiervan heeft de Minister reeds in zijn antwoorden aan de Commissie uiteengezet. De teksttoilettage waarom het Rekenhof verzoekt – kan dan. (irisnet)
buik, maag
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zak: Maag van het menschelijk of dierlijk lichaam; ook: onderlijf waarin zich de maag en andere ingewanden bevinden, buik. Na het begin van de 18de e. bijna uitsl. nog in gewestelijk taalgebruik aangetroffen.
Pijn in ’t zak: buikpijn, koliek; bij paarden en koeien (Vl.-België)
Da peäd hee pijn (in) ‘t zak, (Tuerl. 1886).
’Et pèèrd hee’ pijn int zak, (Cornelissen-Vervliet 1903).
ook in de Kempen
zie ook zak, zijnen ~ vullen
Waar zijn de katten?
Ge kent ze toch: zak vol en schuppes! Die zien we voor vanavond niet terug.
zijn maag, buik vullen, goed eten en drinken
zie ook zak
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zak: Maag van het menschelijk of dierlijk lichaam; ook buik. Zijn zak vullen: Emiel ka(n) zijne zak vullen, astie (als hij) veur niet (niets) mag eten of drenken, Teirlinck 1922.
regio Haspengouw, Hageland, ook in de Kempen
Zaterdag mogen we naar een trouwfeest gaan. Dan kunnen we onze zak nog eens goed vullen.
zijn maag, buik vullen, goed eten en drinken
zie ook zak
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zak: Maag van het menschelijk of dierlijk lichaam; ook buik. Zijn zak vullen: Emiel ka(n) zijne zak vullen, astie (als hij) veur niet (niets) mag eten of drenken, Teirlinck 1922.
regio Haspengouw, Hageland, ook in de Kempen
Zaterdag mogen we naar een trouwfeest gaan. Dan kunnen we onze zak nog eens goed vullen.
buik, maag
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zak: Maag van het menschelijk of dierlijk lichaam; ook: onderlijf waarin zich de maag en andere ingewanden bevinden, buik. Na het begin van de 18de e. bijna uitsl. nog in gewestelijk taalgebruik aangetroffen.
Pijn in ’t zak: buikpijn, koliek; bij paarden en koeien (Vl.-België)
Da peäd hee pijn (in) ‘t zak, (Tuerl. 1886).
’Et pèèrd hee’ pijn int zak, (Cornelissen-Vervliet 1903).
ook in de Kempen
zie ook zak, zijnen ~ vullen
Waar zijn de katten?
Ge kent ze toch: zak vol en schuppes! Die zien we voor vanavond niet terug.
ge kunt ze kussen, ge kunt de(n) boom in,…
Van Dale 2013 online haalt het aan: (volkstaal) ze kunnen mijn zak opblazen (het pijpje hangt er bij)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zak: [gewestelijk) in Vl.-België: Je kan mijn zak opblazen e.d., loop heen, je kan me den pot op
Jongen, ge kunt mijne zak opblazen! Trekt uwe plan, ik ben ermee weg, janmijnkloten.
Blaast mijne zak op! Ik heb er genoeg van…
Ik ben het hier beu, ze kunnen hier allemaal mijne zak opblazen…
Ge moogt em allemaal eens opblazen se. Ik steek hier gene poot meer uit.
‘Luister.’ ‘Ja, Mijnheer de Puydt. … Alles fout. En het is mijn eigen fout, van niemand anders. … ’Uw grootvader kan mijn zak opblazen,’ zei De Puydt. (uit: Het Verdriet van België)
term voor oplossingen en maatregelen van de linkse (socialistische) politiek
Tobback grijpt naar oude rode recepten. SP.A blijft van de pensioenen en de gezondheidszorg af: dat is de boodschap van voorzitter Bruno Tobback aan de kiezer. (De Morgen)
De rode recepten van de voorbije 20 jaar hebben niet gewerkt. Ik denk maar aan het veiligheidsvraagstuk, mobiliteit, parkeren en de hoge werkloosheid. (HLN)
speler op of deelnemer aan de immobiliënmarkt, vastgoedhandelaar
Snel begrijpen andere grote immospelers het potentieel van deze zone en verwerven ze vastgoed langs de oevers van het kanaal. (The Dock Brussel)
In Antwerpen zou de ‘immocratie’ heersen: de grote immospelers die het beleid maken, eerder dan gekozen politici. (Forum)
afzonderlijk van elkaar, niet te verwarren met ‘respectievelijk’ dat achter elkaar betekent
niet meer in gebruik in NL
NB: ga voor meer uitleg naar Taaltelefoon of Taaluniversum.
Naar de stations Nekkerspoel en Mechelen-centraal doet u er respectief 6 of 13 minuten over met de fiets. (De Hofkes)
Het duurt 12 jaar voor de respectieve vrouwen bij mekaar ontdekken dat hun mannen allebei marinier waren in Vietnam. (Björn Soenens over de Vietnamoorlog – VRTNWS)
speler op of deelnemer aan de immobiliënmarkt, vastgoedhandelaar
Snel begrijpen andere grote immospelers het potentieel van deze zone en verwerven ze vastgoed langs de oevers van het kanaal. (The Dock Brussel)
In Antwerpen zou de ‘immocratie’ heersen: de grote immospelers die het beleid maken, eerder dan gekozen politici. (Forum)
(verouderd) voorbeeld nemen aan
Wij gaan niet naar de bouwheren ze komen maar naar ons toe, neem daaraan exempel. (Radiojournaal)
Wanneer zij moest moeder gaan worden, niemand hielp haar daar in de nood. Bedenk toch eens wat droeve stonde als zij daar haar kindje vermoordt. Refrein: Jonkheid, wilt het verstaan, neem daar een exempel aan! (wreedenplezant.be}
speler op of deelnemer aan de immobiliënmarkt, (vastgoedmarkt)
NL: speculant
Snel begrijpen andere grote immospelers het potentieel van deze zone en verwerven ze vastgoed langs de oevers van het kanaal. (The Dock Brussel)
In Antwerpen zou de ‘immocratie’ heersen: de grote immospelers die het beleid maken, eerder dan gekozen politici. (Forum)
wie schade veroorzaakt moet ervoor betalen
NL: wie breekt betaalt
Het spreekwoord zegt: Potje breken is potje betalen. Vroeger was dat ook echt zo. Als je wat kapot maakte in een winkel kon je diep in je geldbeugel tasten om het te betalen. (blogspot)
Het Antwerpse parket gaat een vijftigtal hooligans dagvaarden voor het geweld dat werd gepleegd. De stad zal de schade op hen verhalen. “Potje breken is potje betalen”, zegt Bart De Wever. (Gazet Van Antwerpen)
systeem op een kruispunt waarbij auto’s en fietsers d.m.v. verkeerslichten van elkaar gescheiden worden
U hebt de discussie over conflictvrije kruispunten, wat betekent dat auto’s en vrachtwagens niet meer op hetzelfde moment als de fietsers en voetgangers groen licht hebben, ongetwijfeld gevolgd. (ademloos.be)
‘Conflictvrije’ kruispunten zijn niet overal mogelijk. In Gent vielen de voorbije drie jaar drie fietsdoden. In Antwerpen vijftien. ‘Niets is gevaarlijker dan fietsen in Antwerpen’. (De Standaard)
afzonderlijk van elkaar, niet te verwarren met ‘respectievelijk’ dat achter elkaar betekent
niet meer in gebruik in NL
NB: ga voor meer uitleg naar Taaltelefoon of Taaluniversum.
Naar de stations Nekkerspoel en Mechelen-centraal doet u er respectief 6 of 13 minuten over met de fiets. (De Hofkes)
Het duurt 12 jaar voor de respectieve vrouwen bij mekaar ontdekken dat hun mannen allebei marinier waren in Vietnam. (Björn Soenens over de Vietnamoorlog – VRTNWS)
zeuren, jammeren over een bepaalde toestand;
ook ‘zagen en klagen’
“We weten allemaal, eens goed klagen en zagen, dat kan deugd doen. “Het kan inderdaad aardig opluchten, maar dat is een kortstondig gevoel.” (deredactie.be)
“Daarom is zagen en klagen nog niet zo slecht voor je. We maken er ons allemaal wel eens schuldig aan. Klagen over het Belgische weer, mopperen over de drukte op het werk of zeuren over de ellenlange files en trage chauffeurs.” (feeling.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.