Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #58211

    pendelaar
    (zn. m., ~s)

    iemand die elke dag (bv. voor woon-werkverkeer) eenzelfde traject (bv. met het openbaar vervoer) aflegt

    zie ook pendelen

    NL: forens

    Staat ongemarkeerd in Van Dale 1995 als SN, maar volgens googlementen wordt het veel meer in Vlaanderen gebruikt waar in Nederland forens gebruikt wordt + zie verantwoording in reactie

    Bij een treinstaking zijn vooral de pendelaars de slachtoffers .

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 16:59
    5 reactie(s)

    #58212

    pendelen
    (ww. pendelde, gependeld)

    het over en weer reizen (meestal met het openbaar vervoer) i.h.b. voor woon-werkverkeer.

    < Duits pendeln (Van Dale)

    zie ook pendelaar + reactie aldaar voor verantwoording

    Van Dale 1995: ongemarkeerd SN, maar blijkens googlementen wordt het in Vlaanderen veel meer gebruikt waar in Nederland forensen gebruikt wordt.

    NL: forensen

    Voor zijn werk pendelt hij elke dag naar Brussel.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 16:58
    0 reactie(s)

    #58213

    afspannen
    (ww. spande af, afgespannen)

    omheinen, (straat) afzetten, afsluiten

    Van Dale 2016 online: BE

    De brandweer heeft heel onze straat afgespannen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 16:56
    0 reactie(s)

    #58214

    allerheiligenverlof
    (zn. o.; ~verloven)

    1 week vakantie rond Allerheiligen

    niet in Van Dale 2015 online

    zie ook verlof, paasverlof, krokusverlof

    goeiedag.be: Tijdens het allerheiligenverlof, van 25 tot en met 31 oktober, wordt de Bellestraat in Hekelgem volledig afgesloten ter hoogte van de St. Vincentiusschool en het rusthuis Van Lierde.

    vito-hoogstraten.be: Agenda – Allerheiligenverlof

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 16:06
    0 reactie(s)

    #58215

    anciënniteitsverlof
    (het ~, mv. weinig gebr.)

    extra vakantie die werknemers jaarlijks krijgen als zij een zekere anciënniteit in het bedrijf (of administratie) hebben bereikt.

    Van Dale 2015 online: in België

    Mijn collega heeft twintig vakantiedagen per jaar, en drie dagen anciënniteitsverlof: 1 voor elke vijf jaar dat zij in de firma werkt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 16:05
    0 reactie(s)

    #58216

    scholier
    (de~, (m.), ~en: vrouw.: scholiere)

    14- tot 16-jarige leden van Belgische sportverenigingen

    in Nederland: junior

    In den atletiek zit onze Jonas bij de scholieren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 14:45
    0 reactie(s)

    #58217

    scholier
    (de~, (m.), ~en)

    14- tot 16-jarige leden van Belgische sportverenigingen

    vrouwelijk: scholiere

    ANW (Algemeen Nederlands Woordenboek): in België

    In den atletiek zit onze Jonas bij de scholieren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 14:40
    0 reactie(s)

    #58218

    moelde
    (de ~ (v.), ~n)

    een houten deegtrog

    etymologie zie moulle

    Mijn grootmoeder maakt brooddeeg in de moulde.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 14:36
    0 reactie(s)

    #58219

    moulle
    (zn. v. -n)

    (eigenlijk ‘moele’)

    houten kuip

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk heeft het woord, Geschiedenis van Antwerpen Brabant, 1300-1450: “een moele metten back ende mette ghereetschap” (in een inventaris van “houdtwercke”) de betekenis kneedtrog, baktrog. Het is hetzelfde woord als moelie, dat in dezelfde beteekenis nog heden in het Vlaams bekend is.
    Kiliaan: moelie, moelde, backtroch.
    Het is hetzelfde woord als Middelhoogduits muolte (= Kiliaen’s moelde) of althans nauw daarmede verwant. Vergelijk ook Middelhoogduits mulde, dat hetzelfde beteekent, en Middelnederlands moude (uit molde), o. a. houten bak.

    zie ook moelde

    Een houten kuip waarin men deeg kneedde en liet rusten alvorens te bakken noemden wij vroeger een moulle.

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 14:34
    0 reactie(s)

    #58220

    moelejan
    (z.nw. de ~(m) ~e)

    veelprater, kletser

    Joep is zonne moelejan, dae kalt dich de oeare van de kop.
    Joep is zo´n leuteraar, die kletst je de oren van het hoofd.

    Regio Maasland
    Bewerking door de Bon op 22 Dec 2017 14:01
    0 reactie(s)

    #58221

    gezelschapsdienst
    (zn. m.; ~en)

    een dienst van de Gezinsbond die gezelschap voor ouderen of hulpbehoevenden voorziet

    google2017: .BE (>3.280) ; .NL (416, veel mbt BE)

    Steeds meer mensen doen een beroep op gezelschapsdienst voor hulpbehoevende ouders (vrt.be)

    Heb je af en toe nood aan een babbel, aan iemand om samen met jou een wandeling te maken of gewoon aan een gezellig ‘samen zijn’? Dan is de gezelschapsdienst misschien iets voor jou. (dezilverensleutel.be)

    De mantelzorgers kunnen de ‘gezelschapsdienst’ inschakelen om een aantal (zorg)taken/momenten mee op te nemen (een boek lezen, boodschappen doen, hulp bij het eten, …). (wichelen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Dec 2017 08:45
    1 reactie(s)

    #58222

    gezelschapsdienst
    (zn. m.; ~en)

    een dienst van de Gezinsbond die gezelschap voor ouderen of hulpbehoevenden voorziet

    Steeds meer mensen doen een beroep op gezelschapsdienst voor hulpbehoevende ouders (vrt.be)

    Heb je af en toe nood aan een babbel, aan iemand om samen met jou een wandeling te maken of gewoon aan een gezellig ‘samen zijn’? Dan is de gezelschapsdienst misschien iets voor jou. (dezilverensleutel.be)

    De mantelzorgers kunnen de ‘gezelschapsdienst’ inschakelen om een aantal (zorg)taken/momenten mee op te nemen (een boek lezen, boodschappen doen, hulp bij het eten, …). (wichelen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Dec 2017 08:41
    1 reactie(s)

    #58223

    warmtekrachtcertificaat
    (het ~, ~en onz. zelfstandig naamw.)

    Een warmte-krachtcertificaat toont aan dat een bepaalde hoeveelheid primaire energie werd bespaard in een kwalitatieve warmte-krachtinstallatie in vergelijking met een situatie waarin dezelfde hoeveelheid elektriciteit en/of mechanische energie en warmte gescheiden worden opgewekt.

    zie ook groenestroomcertificaat, warmtekrachtkoppeling

    Ook in 2012 is het overschot aan groenestroom- en warmtekrachtcertificaten maar blijven aangroeien. Dat blijkt uit cijfers van de Vlaamse energieregulator Vreg.

    Het aantal ingeleverde certificaten overtreft al enkele jaren het aantal opgekochte certificaten, ook al is het quotum waar leveranciers aan moeten voldoen enkel maar toegenomen. (HLN 16/05/13)

    De correcte spelling is warmte-krachtcertificaat. (taaltelefoon.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Dec 2017 08:25
    0 reactie(s)

    #58224

    rappe
    (zn.; m. of v.; ~n)

    iemand die rap is, rap handelt, bij de hand is

    vgl. het leven is aan de rappen

    Hij is een rappe, he. Dat hij met zijn eigen handen een ree kan vangen. (knack.be)

    Plankgas is een rappe die wil vooral vooruit (musixmatch.com)

    Opnieuw verschillende van onze lopers die aanwezig waren en zoals steeds kon iedereen er zijn ding doen; van een rappe die 10 km loopt in 40’ tot een slaksken . (bloggen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Dec 2017 22:55
    1 reactie(s)

    #58225

    rappe
    (zn.; m. of v.; ~n)

    iemand die rap is, rap handelt, bij de hand is

    vgl. het leven is aan de rappen

    Hij is een rappe, he. Dat hij met zijn eigen handen een ree kan vangen. (knack.be)

    Plankgas is een rappe die wil vooral vooruit (musixmatch.com)

    Opnieuw verschillende van onze lopers die aanwezig waren en zoals steeds kon iedereen er zijn ding doen; van een rappe die 10 km loopt in 40’ tot een slaksken . (bloggen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Dec 2017 22:53
    1 reactie(s)

    #58226

    rappe
    (zn.; m.; ~n)

    iemand die rap is, rap handelt, bij de hand is

    vgl. het leven is aan de rappen

    Hij is een rappe, he. Dat hij met zijn eigen handen een ree kan vangen. (knack.be)

    Plankgas is een rappe die wil vooral vooruit (musixmatch.com)

    Opnieuw verschillende van onze lopers die aanwezig waren en zoals steeds kon iedereen er zijn ding doen; van een rappe die 10 km loopt in 40’ tot een slaksken . (bloggen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Dec 2017 22:52
    1 reactie(s)

    #58227

    punten voor sfeer en gezelligheid
    (uitdr.)

    Oorspronkelijk een score uit het programma Komen eten, maar ondertussen in het algemene taalgebruik geslopen om iets te zeggen over de algemene sfeer van een gebeurtenis, een evenement, …

    Tien punten voor sfeer en gezelligheid, met zo’n mooi versierde kerstboom in de woonkamer. Maar het wordt net iets minder sfeervol als zo’n groene trots je huiduitslag en ademhalingsproblemen bezorgt (hln.be)

    Geniet van de warme stemming in huis dankzij deze tapijten! Onze punten voor sfeer en gezelligheid? Een 10! (outspot.be)

    Doorgaans scoort Antwerpen tijdens de preselecties de hoogste punten voor sfeer en gezelligheid. Ook vanavond hebben de tien bands weer voor de gelegenheid alle mogelijke fanclubs opgetrommeld wat geregeld voor een wel erg enthousiaste dansvloer zorgt. (indiestyle.be)

    Levi’s laat op die manier de klanten de marketing doen, een begeerte creëren, punten voor sfeer en gezelligheid uitdelen. (knack.be)

    Een vuurschaal is sowieso een succes op je tuinfeest. Want wij zijn niet de enigen die urenlang kunnen staren naar de golvende vlammen van het vuur in die nieuwe vuurkorf. Het ziet er mooi uit maar de warmte kan ook aangenaam zijn. De punten voor sfeer en gezelligheid schieten gegarandeerd omhoog! (fun.be )

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Dec 2017 22:33
    0 reactie(s)

    #58228

    correctionaliseren
    (ww. correctionaliseert; gecorrectionliseerd)

    (België) het doorverwijzen van een beklaagde naar de correctionele rechtbank door de Raadkamer of Kamer van Inbeschuldigingstelling bij verzachtende omstandigheden (woorden.org)

    Een opvallende ingreep is om voor bijna alle misdaden correctionalisering mogelijk te maken. (knack.be)

    Er gelden twee uitzonderingen: ernstige criminele feiten tegen politiemensen en misdaden waarbij minderjarigen betrokken zijn en de familie zich verzet tegen een correctionalisering. (demorgen.be)

    Tot nu was slechts een beperkte lijst van misdaden correctionaliseerbaar. Wat betekent dat ze behandeld kunnen worden door de correctionele rechtbank, in plaats van door het hof van assisen. (polinfo.kluwer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Dec 2017 21:54
    0 reactie(s)

    #58229

    correctionaliseren
    (ww. correctionaliseert; gecorrectionliseerd)

    juridisch (België) het doorverwijzen van een beklaagde naar de correctionele rechtbank door de Raadkamer of Kamer van Inbeschuldigingstelling bij verzachtende omstandigheden (woorden.org)

    Een opvallende ingreep is om voor bijna alle misdaden correctionalisering mogelijk te maken. (knack.be)

    Er gelden twee uitzonderingen: ernstige criminele feiten tegen politiemensen en misdaden waarbij minderjarigen betrokken zijn en de familie zich verzet tegen een correctionalisering. (demorgen.be)

    Tot nu was slechts een beperkte lijst van misdaden correctionaliseerbaar. Wat betekent dat ze behandeld kunnen worden door de correctionele rechtbank, in plaats van door het hof van assisen. (polinfo.kluwer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Dec 2017 21:53
    0 reactie(s)

    #58230

    rappen, het leven is aan de ~

    zie het leven is aan de rappen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Dec 2017 21:26
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.