Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
dans die om de paar minuten onderbroken wordt zodat elke deelnemer een nieuwe danspartner op de dansvloer vraagt
ongemarkeerd in Van Dale 2016 online
google2016: .BE (>346), .NL (>72)
Na een pittige mars volgde een zwoele tango en een vermenigvuldigingsdans zodat van meet af aan bijna alle stoelen onbezet bleven – zelfs enkele 90-jarigen waagden zich op de dansvloer! (neosvzw.be)
reeks van besparingsmaatregelen
Van Dale 2016 online: BE
zie ook trein
In Nederland dendert de besparingstrein op volle kracht door de samenleving. Toch lijken Henk en Ingrid er niet echt wakker van te liggen. (standaard.be)
De besparingstrein is nog maar vertrokken. Eindstation: het verlies van wat rest van onze naoorlogse verworvenheden. (socialisme.be)
De besparingstrein die al jaren aan het rijden is dendert als maar verder. Dan stel ik mij de simpele vraag: ’ Waar is mijn ( ons ) geld gebleven? (acod-spoor.be)
fotograaf
zie ook trekken, foto ~
Mijn foto’s liggen nog bij den portrettentrekker.
foto maken
zie ook fototrekker, trekken
vgl kodak, fotokodak
Fr. tirer une photo
VD2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Trekt eens een foto van ons.
We hebben op reis wel 200 foto’s getrokken.
persoon met een kleine gestalte
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij knoop: Kort dik persoon of een dergelijk dier. In dezen zin vooral in Zuid-Nederland.
‘Ne knoop van e manneken’, Cornelissen-Vervliet (1899)
‘Da’ meisken … zal altijd ’ne kleine knoop blijven, Aldaar.
De Paul spot altijd met mensen die naar de kleine kant zijn en het is zelf ne knoop!
1) flamingant
2) De Vlaamse vlag met klauwende leeuw
1) VD2017 online: BE, verouderd
1) Heel vaak wordt het beeld geschetst dat het gewone volk een klauwaard is en dus Vlaamdsgezind en elke schepen of andere stadsmagistraat een lelieaard en dus Fransgezind. (academia.edu)
2) Als ik de Vlaming vol van bier naar huis zie keren
De gang te wankel en de tong wat al te luid
Als ik hem bitter humorloos zie opmarcheren
Achter de klauwaard met te militair geluid
Als ik ze hoor, de Vlaamse grappen al te drollig
Vaak langs, vaak op, en heel vaak ook voorbij de rand
Dan denk ik: Vlaanderen mag dan driftig zijn en lollig
Maar Lieve Heer geef mij het kalme Nederland
(groot nederlandse ballade – Miel Cools)
VD2017 online: BE
NL: politiearts
ANW: ((vooral) in België)
Dat de moord op Brenda Rollier in 2010 in Beveren twee jaar lang beschouwd werd als een zelfdoding was nooit gebeurd als er een lijkschouwing bevolen was. Dat stelde wetsgeneesheer Marc De Leeuw deze voormiddag voor het Gentse hof van assisen. (hln.be)
‘Mag ik de wetsgeneesheer even euh… opbellen, kolonel?’ vraagt hij. (Z17 – Jef Geeraerts)
Een wetsgeneesheer wordt aangesteld door de onderzoeksrechter bij bepaalde misdrijven. Meestal zijn die verbonden aan bepaalde ziekenhuizen waar ze gespecialiseerd personeel hebben. (juridischforum.be)
forensisch geneesheer, wetsgeneesheer
ANW: Belg.-Ned.
VD2016 online: BE
NL: politiearts
Bij het begin van een aflevering van Witse wordt er een moord gepleegd en is de eerste die ter plaatse is de wetsdokter. Bij Baantjer is het juist hetzelfde, alleen is het daar een wetsgeneesheer.
stomp, stoot, mep, klap
mv soms ook doeven
zie ook: doefen, voor ~ spelen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Die jongen was het lief van een stoere gast aan ’t opvrijen. Die bink kon er ni mee lachen en gaf da joenk een farme doef op zijn wezen.
robotfoto; tekening op basis van beschrijvingen, bv. van iemand die gezocht wordt
VD2017 online: BE
Ben Claes en Peter Clauwaert zijn twee forensische tekenaars bij de federale politie. Samen met nog twee andere collega’s maken zij jaarlijks 1.000 tot 1.200 robottekeningen. (bruzz.be)
Een lang smal gezicht, een grote bril en een snorretje: zo ziet de robotfoto van de “Reus” van de Bende van Nijvel eruit. Al decennialang staat de gele affiche met de bendeleden in het geheugen gegrift. Afgelopen week werd er plots een naam op de robottekening geplakt. (vrt.be)
drukkend warm weer, zwoel, laf
Van Dale online:
Belgisch-Nederlands, niet algemeen, van het weer, de atmosfeer
Het is doef weer vandaag, het zal allicht gaan onweren.
een op basis van getuigenissen en beschrijvingen gecomponeerde foto, bv. van iemand die gezocht wordt
ro·bot·fo·to (de)
VD2017 online: BE
vgl. robottekening
Op tv laten ze soms robotfoto’s zien van overvallers in de hoop dat iemand ze herkent en de polies opbelt.
een rittenkaart voor het openbaar vervoer geeft recht op x aantal keer gebruik van de trein, bus, tram, …
VD2017 online: BE: strippenkaart voor het openbaar vervoer
Wil je meer comfort? Deze rittenkaart is ook beschikbaar voor 1ste klas (belgianrail.be)
Lijnkaart (10-rittenkaart): Het voordeligste vervoerbewijs voor wie af en toe met bus of tram reist (delijn.be)
Een meerrittenkaart is per rit heel wat goedkoper dan een biljet. Een 5-rittenkaart JUMP kost 8€. Een 10-rittenkaart kost 14€. (ehbo-ov)
< Ten tijde van Napoleon was Pauwel Kwak brouwer en eigenaar van herberg ‘De Hoorn’ in het Dendermondse. Elke dag kwamen er postkoetsen pauzeren. Maar in die tijd mochten de koetsiers het gespan niet verlaten om samen met de passagiers hun dorst te lessen. De inventieve herbergier liet daarom een speciaal Kwakglas blazen, dat aan de koets kon opgehangen worden. Zo konden de koetsiers hun Kwakbier veilig en wel bij de hand houden. (bestbelgiansoecialbeers.be)
Gezellig op een terraske met een Kwakske erbij zal U plezieren.
< Ten tijde van Napoleon was Pauwel Kwak brouwer en eigenaar van herberg ‘De Hoorn’ in het Dendermondse. Elke dag kwamen er postkoetsen pauzeren. Maar in die tijd mochten de koetsiers het gespan niet verlaten om samen met de passagiers hun dorst te lessen. De inventieve herbergier liet daarom een speciaal Kwakglas blazen, dat aan de koets kon opgehangen worden. Zo konden de koetsiers hun Kwakbier veilig en wel bij de hand houden. (bestbelgiansoecialbeers.be)
Gezellig op een terraske met een Kwakske erbij zal U plezieren.
afkorting van “poesjenellentheater”, een Vlaams poppentheater in Antwerpen.
Er zijn slechts enkele “Poesje”-theaters in Antwerpen, waarvan dat in de Repenstraat de poesjenellenkelder de bekendste is.
“De Poesje” (niet het) is geen handpoppen- maar een marionettentheater met stangenpoppen. (Wikipedia.be)
De stukken van de Poesje-theaters worden enkel in het Antwerps dialect gespeeld, en hun hoofdpersonage is “De Neus” (een pop met een grote neus), en het andere benoemde personage is Jan zonder vrees, alle overige personages hebben bijnamen als Mie Vis, Jan Lawijt, Den Bronze (met rood haar) etc…
zich druk maken
Ge moet uw eigen zo niet opboeien, dat is slecht voor het hart!
Maar aan de telefoon zag Marc Janssen (…) het eerst niet zitten om met een Antwerp-fan af te spreken. “Ik ga me te veel opboeien.” (demorgen.be)
de eerste schoolstrijd duurde van 1878 tot 1884 en was vooral een strijd tussen de liberale partij die streefde naar openbaar onderwijs zonder godsdienstonderricht tijdens de lesuren (Wet-Van Humbeeck 1879) en de katholieke kerk die zich daartegen verzette; de tweede schoolstrijd was een periode van sociale onrust naar aanleiding van de wet-Collard (1955) die de subsidies van de vrije scholen sterk verminderde; in tegenstelling tot Nederland ging het hier om een strijd tussen het vrije en het staatsonderwijs
zie ook schoolpact; schooloorlog
De goedkeuring van de wet-Collard bracht de Schoolstrijd tot een hoogtepunt, met massabetogingen georganiseerd door de CVP-oppositie en actief gesteund door de katholieke kerk. (opstel P. Buyse)
tweede schoolstrijd van 1950-1958
Pholien voerde vanaf augustus 1950 de homogene cvp-ploeg aan. Een jaar later werd prins Boudewijn de vijfde koning der Belgen. Vier dagen vóór de troonsbestijging was het eerste ‘schot’ gevallen in het conflict dat de jaren vijftig door en door zou tekenen: de schooloorlog. (Luc Huyse, De gewapende vrede. Politiek in België na 1945 )
Na de Tweede Wereldoorlog was de zogenaamde ‘schooloorlog’ in België in alle hevigheid weer opgelaaid. Kort samengevat wilden de christendemocraten van de toenmalige CVP het katholiek onderwijs meer middelen geven, terwijl socialisten en liberalen eerder het rijksonderwijs wilden uitbouwen. (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.