Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #56731

    vermenigvuldigingsdans
    (zn. m.; ~en)

    dans die om de paar minuten onderbroken wordt zodat elke deelnemer een nieuwe danspartner op de dansvloer vraagt

    ongemarkeerd in Van Dale 2016 online
    google2016: .BE (>346), .NL (>72)

    Na een pittige mars volgde een zwoele tango en een vermenigvuldigingsdans zodat van meet af aan bijna alle stoelen onbezet bleven – zelfs enkele 90-jarigen waagden zich op de dansvloer! (neosvzw.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 25 Dec 2017 12:35
    0 reactie(s)

    #56732

    besparingstrein
    (zn. m.; ~en)

    reeks van besparingsmaatregelen

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook trein

    In Nederland dendert de besparingstrein op volle kracht door de samenleving. Toch lijken Henk en Ingrid er niet echt wakker van te liggen. (standaard.be)

    De besparingstrein is nog maar vertrokken. Eindstation: het verlies van wat rest van onze naoorlogse verworvenheden. (socialisme.be)

    De besparingstrein die al jaren aan het rijden is dendert als maar verder. Dan stel ik mij de simpele vraag: ’ Waar is mijn ( ons ) geld gebleven? (acod-spoor.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 25 Dec 2017 12:35
    0 reactie(s)

    #56733

    ik zit dik

    (Te)veel gegeten

    Amaai ik heb hier goed gegeten, ik zit dik

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Josjdw op 24 Dec 2017 20:38
    1 reactie(s)

    #56734

    portrettentrekker
    (de ~ (m.), ~s)

    fotograaf

    zie ook trekken, foto ~

    Mijn foto’s liggen nog bij den portrettentrekker.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 24 Dec 2017 17:33
    2 reactie(s)

    #56735

    trekken, foto ~

    foto maken
    zie ook fototrekker, trekken
    vgl kodak, fotokodak

    Fr. tirer une photo

    VD2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Trekt eens een foto van ons.

    We hebben op reis wel 200 foto’s getrokken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 24 Dec 2017 17:32
    10 reactie(s)

    #56736

    knoop
    (zn. m. -en)

    persoon met een kleine gestalte

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij knoop: Kort dik persoon of een dergelijk dier. In dezen zin vooral in Zuid-Nederland.
    ‘Ne knoop van e manneken’, Cornelissen-Vervliet (1899)
    ‘Da’ meisken … zal altijd ’ne kleine knoop blijven, Aldaar.

    De Paul spot altijd met mensen die naar de kleine kant zijn en het is zelf ne knoop!

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 24 Dec 2017 17:32
    0 reactie(s)

    #56737

    klauwaard
    (zn. m.; ~s)

    1) flamingant
    2) De Vlaamse vlag met klauwende leeuw

    1) VD2017 online: BE, verouderd

    1) Heel vaak wordt het beeld geschetst dat het gewone volk een klauwaard is en dus Vlaamdsgezind en elke schepen of andere stadsmagistraat een lelieaard en dus Fransgezind. (academia.edu)

    2) Als ik de Vlaming vol van bier naar huis zie keren
    De gang te wankel en de tong wat al te luid
    Als ik hem bitter humorloos zie opmarcheren
    Achter de klauwaard met te militair geluid
    Als ik ze hoor, de Vlaamse grappen al te drollig
    Vaak langs, vaak op, en heel vaak ook voorbij de rand
    Dan denk ik: Vlaanderen mag dan driftig zijn en lollig
    Maar Lieve Heer geef mij het kalme Nederland
    (groot nederlandse ballade – Miel Cools)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Dec 2017 17:16
    0 reactie(s)

    #56738

    wetsgeneesheer
    (zn. m.; ~heren)

    wetsdokter

    VD2017 online: BE
    NL: politiearts

    ANW: ((vooral) in België)

    Dat de moord op Brenda Rollier in 2010 in Beveren twee jaar lang beschouwd werd als een zelfdoding was nooit gebeurd als er een lijkschouwing bevolen was. Dat stelde wetsgeneesheer Marc De Leeuw deze voormiddag voor het Gentse hof van assisen. (hln.be)

    ‘Mag ik de wetsgeneesheer even euh… opbellen, kolonel?’ vraagt hij. (Z17 – Jef Geeraerts)

    Een wetsgeneesheer wordt aangesteld door de onderzoeksrechter bij bepaalde misdrijven. Meestal zijn die verbonden aan bepaalde ziekenhuizen waar ze gespecialiseerd personeel hebben. (juridischforum.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Dec 2017 15:03
    0 reactie(s)

    #56739

    wetsdokter
    (zn. m., ~s)

    forensisch geneesheer, wetsgeneesheer

    ANW: Belg.-Ned.
    VD2016 online: BE

    NL: politiearts

    Bij het begin van een aflevering van Witse wordt er een moord gepleegd en is de eerste die ter plaatse is de wetsdokter. Bij Baantjer is het juist hetzelfde, alleen is het daar een wetsgeneesheer.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Dec 2017 14:59
    0 reactie(s)

    #56740

    doef
    (de ~ (m.), ~en)

    stomp, stoot, mep, klap
    mv soms ook doeven

    zie ook: doefen, voor ~ spelen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Die jongen was het lief van een stoere gast aan ’t opvrijen. Die bink kon er ni mee lachen en gaf da joenk een farme doef op zijn wezen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Dec 2017 14:54
    0 reactie(s)

    #56741

    robottekening
    (zn. v. ; ~en)

    robotfoto; tekening op basis van beschrijvingen, bv. van iemand die gezocht wordt

    VD2017 online: BE

    Ben Claes en Peter Clauwaert zijn twee forensische tekenaars bij de federale politie. Samen met nog twee andere collega’s maken zij jaarlijks 1.000 tot 1.200 robottekeningen. (bruzz.be)

    Een lang smal gezicht, een grote bril en een snorretje: zo ziet de robotfoto van de “Reus” van de Bende van Nijvel eruit. Al decennialang staat de gele affiche met de bendeleden in het geheugen gegrift. Afgelopen week werd er plots een naam op de robottekening geplakt. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Dec 2017 14:54
    0 reactie(s)

    #56742

    doef
    (bn.)

    drukkend warm weer, zwoel, laf

    Van Dale online:
    Belgisch-Nederlands, niet algemeen, van het weer, de atmosfeer

    Het is doef weer vandaag, het zal allicht gaan onweren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Dec 2017 14:53
    4 reactie(s)

    #56743

    robotfoto
    (de ~ (m./v.), ~'s)

    een op basis van getuigenissen en beschrijvingen gecomponeerde foto, bv. van iemand die gezocht wordt

    ro·bot·fo·to (de)

    VD2017 online: BE

    vgl. robottekening

    Op tv laten ze soms robotfoto’s zien van overvallers in de hoop dat iemand ze herkent en de polies opbelt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Dec 2017 14:50
    0 reactie(s)

    #56744

    rittenkaart
    (zn. v.; ~en)

    een rittenkaart voor het openbaar vervoer geeft recht op x aantal keer gebruik van de trein, bus, tram, …

    VD2017 online: BE: strip­pen­kaart voor het open­baar ver­voer

    Wil je meer comfort? Deze rittenkaart is ook beschikbaar voor 1ste klas (belgianrail.be)

    Lijnkaart (10-rittenkaart): Het voordeligste vervoerbewijs voor wie af en toe met bus of tram reist (delijn.be)

    Een meerrittenkaart is per rit heel wat goedkoper dan een biljet. Een 5-rittenkaart JUMP kost 8€. Een 10-rittenkaart kost 14€. (ehbo-ov)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Dec 2017 14:47
    0 reactie(s)

    #56745

    kwak (bier)
    (de ~ (m) ~en)

    < Ten tijde van Napoleon was Pauwel Kwak brouwer en eigenaar van herberg ‘De Hoorn’ in het Dendermondse. Elke dag kwamen er postkoetsen pauzeren. Maar in die tijd mochten de koetsiers het gespan niet verlaten om samen met de passagiers hun dorst te lessen. De inventieve herbergier liet daarom een speciaal Kwakglas blazen, dat aan de koets kon opgehangen worden. Zo konden de koetsiers hun Kwakbier veilig en wel bij de hand houden. (bestbelgiansoecialbeers.be)

    Klik op de afbeelding
    Belgium-6544 - Kwak (14122043764)

    Gezellig op een terraske met een Kwakske erbij zal U plezieren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Dec 2017 14:33
    3 reactie(s)

    #56746

    kwak (bier)
    (de ~ (m) ~en)

    < Ten tijde van Napoleon was Pauwel Kwak brouwer en eigenaar van herberg ‘De Hoorn’ in het Dendermondse. Elke dag kwamen er postkoetsen pauzeren. Maar in die tijd mochten de koetsiers het gespan niet verlaten om samen met de passagiers hun dorst te lessen. De inventieve herbergier liet daarom een speciaal Kwakglas blazen, dat aan de koets kon opgehangen worden. Zo konden de koetsiers hun Kwakbier veilig en wel bij de hand houden. (bestbelgiansoecialbeers.be)

    Klik op de afbeelding
    Belgium-6544 - Kwak (14122043764)

    Gezellig op een terraske met een Kwakske erbij zal U plezieren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Dec 2017 14:32
    3 reactie(s)

    #56747

    De Poesje
    (begrip en eigennaam)

    afkorting van “poesjenellentheater”, een Vlaams poppentheater in Antwerpen.
    Er zijn slechts enkele “Poesje”-theaters in Antwerpen, waarvan dat in de Repenstraat de poesjenellenkelder de bekendste is.

    Klik op de afbeelding
    De Poesje theater in Antwerpen

    “De Poesje” (niet het) is geen handpoppen- maar een marionettentheater met stangenpoppen. (Wikipedia.be)

    De stukken van de Poesje-theaters worden enkel in het Antwerps dialect gespeeld, en hun hoofdpersonage is “De Neus” (een pop met een grote neus), en het andere benoemde personage is Jan zonder vrees, alle overige personages hebben bijnamen als Mie Vis, Jan Lawijt, Den Bronze (met rood haar) etc…

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 24 Dec 2017 13:58
    1 reactie(s)

    #56748

    opboeien, zich ~
    (ww., boeide zich op, heeft zich opgeboeid)

    zich druk maken

    Ge moet uw eigen zo niet opboeien, dat is slecht voor het hart!

    Maar aan de telefoon zag Marc Janssen (…) het eerst niet zitten om met een Antwerp-fan af te spreken. “Ik ga me te veel opboeien.” (demorgen.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Dec 2017 09:06
    0 reactie(s)

    #56749

    schoolstrijd
    (de ~ (m.), g.mv.)

    de eerste schoolstrijd duurde van 1878 tot 1884 en was vooral een strijd tussen de liberale partij die streefde naar openbaar onderwijs zonder godsdienstonderricht tijdens de lesuren (Wet-Van Humbeeck 1879) en de katholieke kerk die zich daartegen verzette; de tweede schoolstrijd was een periode van sociale onrust naar aanleiding van de wet-Collard (1955) die de subsidies van de vrije scholen sterk verminderde; in tegenstelling tot Nederland ging het hier om een strijd tussen het vrije en het staatsonderwijs

    zie ook schoolpact; schooloorlog

    De goedkeuring van de wet-Collard bracht de Schoolstrijd tot een hoogtepunt, met massabetogingen georganiseerd door de CVP-oppositie en actief gesteund door de katholieke kerk. (opstel P. Buyse)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Dec 2017 18:13
    3 reactie(s)

    #56750

    schooloorlog
    (begrip)

    tweede schoolstrijd van 1950-1958

    Pholien voerde vanaf augustus 1950 de homogene cvp-ploeg aan. Een jaar later werd prins Boudewijn de vijfde koning der Belgen. Vier dagen vóór de troonsbestijging was het eerste ‘schot’ gevallen in het conflict dat de jaren vijftig door en door zou tekenen: de schooloorlog. (Luc Huyse, De gewapende vrede. Politiek in België na 1945 )

    Na de Tweede Wereldoorlog was de zogenaamde ‘schooloorlog’ in België in alle hevigheid weer opgelaaid. Kort samengevat wilden de christendemocraten van de toenmalige CVP het katholiek onderwijs meer middelen geven, terwijl socialisten en liberalen eerder het rijksonderwijs wilden uitbouwen. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Dec 2017 18:12
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.