Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
voorspellen
Van Dale 2018 online: BE
Prognosticeren is standaardtaal in Nederland. Pronostikeren is standaardtaal in België. Prognotiseren en prognostiseren zijn geen standaardtaal (taaladvies.net)
Ik ga hierover niet pronostikeren, het is geen voetbalwedstrijd.
“Het is niet moeilijk om te pronostikeren wie deze wedstrijd zal winnen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
het ‘geraamte’ van een fiets
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
NL-SN: fietsframe
zie ook kader
Fietskaders waren vroeger van ijzer, maar die moderne exemplaren zijn van kunststof. Kwestie van gewicht.
Eigenlijk is dat grappig dat er mannelijke en vrouwelijke fietskaders zijn: die met en zonder buis. Dat komt omdat vrouwen en mannen op een verschillende manier op de fiets stappen.
frame, dragend buizenstelsel
zie ook fietskader
Deze velo heeft een aluminium kader.
ruimtelijke omgeving, entourage
algemeen Belgisch-Nederlands
De docent had haar lessen in een vernieuwd kader gegoten.
De premier start de regering met een een vernieuwd kader.
de staf van een bedrijf, organisatie,…
de directie
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Het kader van ons bedrijf heeft vanmiddag een maandelijkse vergadering bijgewoond.
de goal, het doel, den bak
Een sjotter van Club Brugge kopte de bal binnen in het kader. Het werd 1~0.
er kan echt niets of niemand meer bij
overvol
Neen bedankt, ’t was lekker maar ik zit plompendevol.
Er was geen doen aan, de trein zat weer plompendevol.
“De kuipe was plompende vol water gepompt”, Loquela (Wdb.) (1907)
Taaladvies.net:
‘Kaderen in’ is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn onder andere passen in, deel uitmaken van, onderdeel zijn van.
Het vaakst wordt ‘kaderen in’ onovergankelijk gebruikt.
“De komst van zeven Braziliaanse jongeren naar onze school kadert in een uitwisselingsproject met Latijns-Amerika.” (standaardtaal in België)
In overgankelijk gebruik is ‘kaderen in’ synoniem met: in overeenstemming brengen met, plaatsen (in een geheel, een groter verband), laten aansluiten bij.
“We moeten onze initiatieven kaderen in het pedagogische beleid van de school.” (standaardtaal in België)
Van Dale 2018 online: BE
zie ook: inkaderen, omkaderen, kaderen
De aanleg van het nieuwe bos kadert in het milieuplan voor de provincie.
er kan echt niets of niemand meer bij
overvol
Neen bedankt, ’t was lekker maar ik zit plompendevol
Er was geen doen aan, de trein zat weer plompendevol
een kledingstuk inkorten
De rok die ik kocht in de solden is te lang maar mijn moeder zal hem wel inleggen.
pimpelmees
WNT: (…) de pimpelmees, in Zuid-Nederland geheeten keesmees (Schuermans (1865-1870)), waarnaast kezemees in West-Vlaanderen (”Hij is zoo zot als ’n kezemees”, Loquela (1888)).
zie ook keesmuske, keizemieke, kezemuske
In de winter hang ik altijd van die vetbollen voor de vogeltjes buiten. En dan zie je koolmeesjes, keismussen, roodborstjes, mussen en soms een botvink komen smullen.
vermoeidheid, neiging tot slapen
letterlijke vertaling is slaap
Van Dale:
- Klaas Vaak
- Praat(je) voor de vaak
- Vaak tussen de tanden hebben (= honger hebben)
Van Dale 2017 online: BE, verouderd in NL
Ik heb vaak, ik ga slapen.
“Ic en kan u niet meer schrijven alzoo ik groote vaeck hebbe, Adieu.” – uit ‘Brieven van en aan Maria van Reigersberch’, 1628
extraatje, toegift,
meestal diminutief gebruikt: toemaatje
Van Dale 2012 online: algemeen Belgisch-Nederlands
Als toemaatje in elk Kroatisch restaurant krijg je juliska (joelisjka) of kruskovac (kroeskovatsj).
Als toemaat op mijn 6 maanden interimjob, heb ik ooit van mijn baas toen, een toemaat van … euro’s gekregen. Hij heeft mijn respect voor heel zijn leven!
- lang gemaaid gras dat gebruikt wordt om bvb bieten mee af te dekken tegen de vorst .
- ook grasklaver en/of weidegras dat gemaaid wordt en vers wordt gebruikt voor vee bij te voederen.
- jonge klaver
Van Dale 1995: het gras dat opgroeit nadat er voor de eerste maal gehooid is
syn. nagras
Waasland, ook Lier: jonge klavers
Ik ga met de zeis toemaat maaien voor ons schapen.
overhebben, te veel hebben, over zijn
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Er zijn twee bakken bier en 10 pakken chips op overschot.
Ik heb ook nog een labojas op overschot, maat 52. Aangezien ge als doctorandus er 3 krijgt, heb ik die niet echt meer nodig.
Iemand een lief op overschot?
ligt tussen sowieso en bovendien
WNT: bijwoord. Samengetrokken uit Evenwel.
– Evenwel, niettemin. Thans nog gewestelijk, vooral in Zuid-Nederland, waar de klemtoon gewoonlijk op de tweede lettergreep valt.
“Jy weet ik wil je schade niet; Maar dit moet gy ook evel weten, ’t Is al geen voordeel ’t geen zo hiet”, Wolff en Deken, Econ. (1781).
zie ook avel
Het begint te regenen en het was evel al zo glad. ’t Begint te rengeren en ’t was evel al zoe glad.
Uit het Hoogstraatse. In omgeving ook “ivel” gebruikt.
sowieso
uitspraak: /a ’vèl/
< samentrekking van aleven < alevenwel
hetzelfde woord als evel
Geef die boodschappenlijst maar mee, ik moet avel in ’t dorp zijn.
We hebben avel weinig tijd om ons klaar te maken en dan zit jij nog te bellen naar u lief.
“Al héet em nogal veul tegenslag gehad in zijnen handel, hij héet avel veul geld gewonnen.” (Cornelissen-Vervliet 1899)
sowieso
uitspraak: /a ’vèl/
hetzelfde woord als evel
Geef die boodschappenlijst maar mee, ik moet avel in ’t dorp zijn.
We hebben avel weinig tijd om ons klaar te maken en dan zit jij nog te bellen naar u lief.
“Al héet em nogal veul tegenslag gehad in zijnen handel, hij héet avel veul geld gewonnen.” (Cornelissen-Vervliet 1899)
sowieso
uitspraak: /a ’vèl/
zie ook evel
Geef die boodschappenlijst maar mee, ik moet avel in ’t dorp zijn.
We hebben avel weinig tijd om ons klaar te maken en dan zit jij nog te bellen naar u lief.
Leuven Vlaams en Walen Buiten, was de strijd voor de taalkundige splitsing van de Katholieke Universiteit Leuven tijdens de jaren zestig, ook weleens de januari-revolte genoemd, en tevens één van de door de activisten gebruikte slogans. De strijd om Leuven Vlaams culmineerde in januari 1968, enkele maanden voor de studentenrevolte van mei 1968. (Wikipedia)
Congolezen roepen “Walen buiten” op 11 juli (demorgen.be)
“Kreten als ‘Walen Buiten’ zouden nu niet meer kunnen”. (nieuws.kuleuven.be)
Les autorités locales d’Ottignies-Louvain-la-Neuve et de Leuven signeront fin mai un accord de jumelage, près de 50 ans après les événements du “Walen buiten”. (7sur7.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
