Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
waterbekken, grote (metalen) kom, teil
zie ook basseng
Frans bassin (Franse woorden die op een nasale klank uitgaan (-in, -on, -an/ant …) werden oudtijds in Limburg, maar vermoedelijk ook elders, met -ng uitgesproken):
perzoeng (prison), beloeng (ballon), bedoeng (bidon), meloengsteen (melon, soort natuursteen), pertang (pourtant), Zjang/Zjeng (Jean), Reng (Laurent), koek de Nang (couque de Dinant), zich sjangeneren (se chagriner)
‘Bassing’ was vroeger ook een voornaam.
praktische organisatie op een werf, bouwplaats
google 2018: .BE (>33.000) ; .NL (>2.090)
Dit is een vaste post in je aannemingsbestek, waarvoor de aannemer een forfaitaire som aanrekent. In feite omvat de werfinrichting alle hulpmiddelen en werkuren die de aannemer nodig heeft om de bouwwerken naar behoren te kunnen uitvoeren. (bouwsite.be )
Project “de werfinrichting” – Thomas More
Hieronder volgen een paar puntjes die voor dakdekkers belangrijk zijn m.b.t. werfinrichting en veiligheid op de werf. (derbigum.be)
Zodra de aannemer gekend is, zal hij een voorstel voorleggen aan de bevoegde instanties om toelating te ontvangen om een deel van het openbaar domein in te nemen voor de werfinrichting en stockage van materialen en materieel. (antwerpen.be)
Bij warmtekrachtkoppeling (wkk) wordt tegelijkertijd warmte en elektriciteit geproduceerd met behulp van een motor op één brandstof. Dat kan een fossiele brandstof (stookolie of aardgas) of hernieuwbare brandstof zijn (biogas of biomassa). De techniek is vooral ontwikkeld voor grote gebouwen met een grote warmtebehoefte zoals ziekenhuizen. Voor thuisgebruik, de micro-wkk, is een systeem dat qua uitzicht en grootte vergelijkbaar is met een gewone condensatieketel. (energiegids.be)
standaardspelling: warmte-krachtkoppeling
info zie hier
zie ook groene warmte, warmtekrachtcertificaat,
Warmtekrachtkoppeling is goed voor de portemonnee en het milieu. (energiegids.be)
Warmtekrachtkoppeling is een brandstofbesparende manier om tegelijkertijd warmte en elektriciteit op te wekken in één proces. Hierdoor wordt minder energie verbruikt dan wanneer warmte en elektriciteit apart worden opgewekt. (vlaanderen.be)
hebben en houden, bazaar
< Frans: prendre ses cliques et ses claques
WNT: zie klak: naam voor een ratel, reeds door Kiliaan (1599) als verouderd aangewezen; doch vergelijk de bet.: lazarusklep
Klacke. vetus. Crepitaculum. Ang. klacke. Kiliaan (1599)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook klikken en klakken, met uw ~ buitenvliegen
Die grote wou over de muur klefferen maar hij viel er bijna met zijn klikken en klakken af.
Na zijn escapades is hij met zijn klikken en klakken buitengevlogen.
“With your kliks and your klaks” ofte met uw klikken en klakken (tegen de sterren op)
hebben en houden, bazaar
< Frans: prendre ses cliques et ses claques
WNT: zie klak: naam voor een ratel, reeds door Kiliaan (1599) als verouderd aangewezen; doch vergelijk de bet.: lazarusklep
Klacke. vetus. Crepitaculum. Ang. klacke. Kiliaan (1599)
Als een pestlijder verbannen werd nam hij zijn spullen, zijn “claquoir” en zijn “cliquettes”, om niet meer terug te komen. Claquoir en cliquettes waren geluidsintrumentjes die de pestlijder moest gebruiken om anderen te verwittigen van zijn nabijheid.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook klikken en klakken, met uw ~ buitenvliegen
Die grote wou over de muur klefferen maar hij viel er bijna met zijn klikken en klakken af.
Na zijn escapades is hij met zijn klikken en klakken buitengevlogen.
“With your kliks and your klaks” ofte met uw klikken en klakken (tegen de sterren op)
hebben en houden, bazaar
zie ook klikken en klakken, met uw ~ buitenvliegen
< Frans: prendre ses cliques et ses claques
WNT: zie klak: naam voor een ratel, reeds door Kiliaan (1599) als verouderd aangewezen; doch vergelijk de bet.: lazarusklep
Klacke. vetus. Crepitaculum. Ang. klacke. Kiliaan (1599)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Die grote wou over de muur klefferen maar hij viel er bijna met zijn klikken en klakken af.
Na zijn escapades is hij met zijn klikken en klakken buitengevlogen.
“With your kliks and your klaks” ofte met uw klikken en klakken (tegen de sterren op)
het gewone woord voor touw
Noord-Nederland alleen touw of kabel voor koorddansers en in sommige uitdr. aan één koord trekken, op het slappe koord dansen.
Uitdrukking in Vlaanderen: kat, nu komt de ~ op de koord
zie ook zeel
Hebt ge nog ergens ’nen bol koord? Ik wil die doos stevig vastknopen op het rek.
springtouw
Ze was heel droevig want ze vroeg een springkoord voor haar verjaardag, maar haar zuster kreeg het en zij botsballen.
springtouw
Ze was heel droevig want ze vroeg een springkoord voor haar verjaardag, maar haar zuster kreeg het en zij botsballen.
weekend met veel verkeersdrukte op de wegen
zie ook rood verkeersweekend
Op de verkeersdruktekalender van Bison Futé (Frankrijk) is de verkeersdrukte onderverdeeld in 4 kleuren:
Groen: normale situatie
Oranje: druk
Rood: zeer druk
Zwart: topdrukte
“Zwart verkeersweekend voor de deur.
Het komende weekend belooft extra druk te worden, niet alleen in België, maar ook in de rest van Europa. Vooral op de grote toeristische verbindingswegen wordt veel ellende verwacht.” (autogids.be)
“Zwart verkeersweekend van en naar het zuiden: waar zijn er al problemen?” (De Redactie.be)
Weekend waarop verkeersproblemen verwacht worden. Dikwijls in vakantieperiodes waarbij veel mensen op vakantie vertrekken of van vakantie terugkomen.
kortweg ook: rood weekend
zie ook zwart verkeersweekend
google2017 ‘rood weekend’: .BE (>1.150) ; NL (>380; meestal ivm politiek)
Rood weekend op Europese wegen, een overzicht – HLN.be
‘Rood weekend’ op de wegen richting zuiden – Het Nieuwsblad
Rood weekend op Franse wegen – Het Nieuwsblad
Touring verwacht ‘rood’ verkeersweekend – De Standaard
Rood verkeersweekend op komst (Brussel) – Het Nieuwsblad
In Zwitserland is het een rood weekend. De vakantie eindigt hier ook op vele plaatsen. (vab.be)
knoest in hout
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
Klik op de afbeelding
zie ook op een weer zitten
In die plank zitten heel wat weren.
niet verder kunnen, niet kunnen beslissen
(Zoals een weer in het hout verhindert om het door te zagen)
ook: blijven doorzagen over een onderwerp; zie wier
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
De sociaal-artistieke werking zit op een weer. Hoewel nogal eens bekeken als ‘kunst door sociale gevallen’, is ze het amateurisme ontgroeid en wil ze als volwassen kunstvorm behandeld worden. (demorgen.be)
De Jean is de planning voor volgend jaar aan het opstellen, maar hij zit op een weer: er willen er te veel tegelijk op verlof.
niet verder kunnen, niet kunnen beslissen
(Zoals een weer in het hout verhindert om het door te zagen)
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
De sociaal-artistieke werking zit op een weer. Hoewel nogal eens bekeken als ‘kunst door sociale gevallen’, is ze het amateurisme ontgroeid en wil ze als volwassen kunstvorm behandeld worden. (demorgen.be)
De Jean is de planning voor volgend jaar aan het opstellen, maar hij zit op een weer: er willen er te veel tegelijk op verlof.
zeer erg Fransgezind
Van Dale “BE; ongunstig heftig franskiljons, anti-Vlaams”
zie ook Engelsdol
Vlaams Belang: “Anti-Gordel initiatief Brusselse Regering is anti-Vlaamse provocatie. Wil Fransdol Brussel de Vlaamse Rand annexeren?” (politics.be.01/09/2005) zie Gordel, de ~
blijk gevend van incivisme, burgerlijk ongehoorzaam
Frans incivique
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Wanneer de omzendbrief-Peeters wordt afgeschaft en de Franstaligen al hun documenten (en dus ook hun kiesbrieven) in de toekomst automatisch in het Frans zouden krijgen, wordt de incivieke strijd van de Fransdolle would-be-burgemeesters beloond en verglijden de zes faciliteitengemeenten naar een tweetalig statuut. (splits.be)
politiek onbetrouwbaar sujet, (ook) collaborateur
Frans incivique
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Weg met de incivieken en ander gebroed!
Aan de katholieke Vlaamse minister van Justitie werd verweten dat er niet hard en niet breed genoeg werd opgetreden tegen de incivieken.
blijk gevend van incivisme, burgerlijk ongehoorzaam
Frans incivique
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Wanneer de omzendbrief-Peeters wordt afgeschaft en de Franstaligen al hun documenten (en dus ook hun kiesbrieven) in de toekomst automatisch in het Frans zouden krijgen, wordt de incivieke strijd van de Fransdolle would-be-burgemeesters beloond en verglijden de zes faciliteitengemeenten naar een tweetalig statuut. (splits.be)
1. gebrek aan burgerzin, burgerlijke ongehoorzaamheid; 2. landverraad, collaboratie
Frans incivisme
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
Met ‘fiscaal incivisme’ bedoelt men “belastingontduiking of -ontwijking, als uiting van een gebrekkig politiek en sociaal verantwoordelijkheidsgevoel”. (Van Dale, sub ‘incivisme’)
De bestraffing van het incivisme van politiek onbetrouwbare burgers.
1. gebrek aan burgerzin, burgerlijke ongehoorzaamheid; 2. landverraad, collaboratie
Fr. incivisme
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
Met ‘fiscaal incivisme’ bedoelt men “belastingontduiking of -ontwijking, als uiting van een gebrekkig politiek en sociaal verantwoordelijkheidsgevoel”. (Van Dale, sub ‘incivisme’)
De bestraffing van het incivisme van politiek onbetrouwbare burgers.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
