Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
blageur, stoefer, dikke nek, blaze, blagaai
WNT: wiester
- wijster: in het West-Vlaams als eerste lid in eenige samenstellingen aangetroffen verbaalabstractum behoorend bij weisteren.
- Wiestergaai, wijstergaai: druktemaker, windbuil, dwaas, zot.
- Wiesterkapeel(e), wijsterkapeel(e), overhoop, door elkaar, in de war, verspreid, wanordelijk.
< Middelnederlands: weisteren, weinsteren, westeren, wesseren. Mogelijk van weieren, een nevenvorm van waaieren: zich veel, onrustig bewegen, beweeglijk zijn,
onrustig heen en weer lopen,
veel, druk gebaren (met de armen, bij het spreken e.d.)
zie ook wezzeren
Kijk hem lopen, de wiestergaai met zijn pies in de wind.
(Zie hem daar lopen, wat een dikke nek.)
blageur, stoefer, dikke nek, blaze, blagaai
WNT: wiester
wijster: in het West-Vlaams als eerste lid in eenige samenstellingen aangetroffen verbaalabstractum behoorend bij weisteren.
- Wiestergaai, wijstergaai: druktemaker, windbuil, dwaas, zot.
- Wiesterkapeel(e), wijsterkapeel(e), overhoop, door elkaar, in de war, verspreid, wanordelijk.
< Middelnederlands: weisteren, weinsteren, westeren, wesseren. Mogelijk van weieren, een nevenvorm van waaieren: zich veel, onrustig bewegen, beweeglijk zijn,
onrustig heen en weer lopen,
veel, druk gebaren (met de armen, bij het spreken e.d.)
zie ook wezzeren
Kijk hem lopen, de wiestergaai met zijn pies in de wind.
(Zie hem daar lopen, wat een dikke nek.)
bruisend, vitaal
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Van Dale 2018: BE bruisend, vitaal
ANW: vooral in België. Volgens Van Dale niet algemeen.
Synoniem: bruisend; vitaal; wervelend
Sommige werkgeversvertegenwoordigers wisten ons te verrassen met spitante uitspraken.
Het gaat er veelal kleurrijk aan toe en aan spitante dialogen ontbreekt het soms niet. Toch is The Perez Family – in tegenstelling tot eerder werk van Nair – geen beklijvende film. Luchtiger betekent dit keer lichter. (DS 1996)
In de Rode Zaal werd gesnoept van de spitante vertolking door mezzosopraan Mireille Capelle van De Sfinx van Georges Fragerolle. (DS 1995)
bruisend, vitaal
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Van Dale 2018: BE bruisend, vitaal
ANW: vooral in België. Volgens Van Dale niet algemeen.
Synoniem: bruisend; vitaal; wervelend
Sommige werkgeversvertegenwoordigers wisten ons te verrassen met spitante uitspraken.
Het gaat er veelal kleurrijk aan toe en aan spitante dialogen ontbreekt het soms niet. Toch is The Perez Family – in tegenstelling tot eerder werk van Nair – geen beklijvende film. Luchtiger betekent dit keer lichter. (DS 1996)
In de Rode Zaal werd gesnoept van de spitante vertolking door mezzosopraan Mireille Capelle van De Sfinx van Georges Fragerolle. (DS 1995)
bruisend, vitaal
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Van Dale 2018: BE bruisend, vitaal
ANW: vooral in België. Volgens Van Dale niet algemeen.
Synoniem: bruisend; vitaal; wervelend
Sommige werkgeversvertegenwoordigers wisten ons te verrassen met spitante uitspraken.
Het gaat er veelal kleurrijk aan toe en aan spitante dialogen ontbreekt het soms niet. Toch is The Perez Family – in tegenstelling tot eerder werk van Nair – geen beklijvende film. Luchtiger betekent dit keer lichter. (DS 1996)
In de Rode Zaal werd gesnoept van de spitante vertolking door mezzosopraan Mireille Capelle van De Sfinx van Georges Fragerolle. (DS 1995)
ook scheidingstaks of miserietaks genoemd:
Het gaat om een belasting die betaald moet worden als een onroerend goed (huis of grond) wordt verdeeld bij een erfenis of scheiding.
Vandaar de naam: miserietaks.
De taks zou van 1 naar 2 procent gaan, zo was aanvankelijk beslist. Maar er kwam veel protest tegen – onder meer omdat de belasting mensen treft die het al (door een scheiding) moeilijk hebben.
zie verdeeltaks
demorgen.be: Wie vindt de moed om de afschaffing van de miserietaks te eisen?
zie verdeeltaks
demorgen.be: Wie vindt de moed om de afschaffing van de miserietaks te eisen?
belasting, heffing, accijnzen
zie leegstandtaks, gemeentetaks, miserietaks, overlasttaks, scheidingstaks, verdeeltaks
schrijfvariant: tax
De taks op sigaretten wordt verhoogd.
“Hij kan zijnen taks niet betalen”, De Bo (1873).
door de gemeente geheven belasting
Ook de gezinnen met een laag inkomen zullen de extra gemeentetaks moeten betalen.
label die de nieuwe Van Dale online sinds oktober 2015 gebruikt om taalgebruik als Belgisch-Nederlands te categoriseren. Om de typisch Nederlandse woorden te labelen gebruikt Van Dale de label NL.
Definitie van Van Dale: Belgisch-Nederlands
Het Nederlands heeft zoals veel andere talen geografische varianten. Onder Belgisch-Nederlands verstaan we het Nederlands zoals dat gesproken wordt in België, door moedertaalsprekers maar ook door anderstaligen die er Nederlands geleerd hebben.
Regionale variatie doet zich voor op nagenoeg alle gebieden van een taal: de uitspraak, de woordenschat, de spraakkunst. Typisch Belgisch-Nederlands is bijvoorbeeld de uitspraak /teeraapeut/ voor therapeut en de klemtoon op de eerste lettergreep in het woord bikini. Bij de meeste sprekers uit Nederland klinken deze woorden als /teeraapuit/ en /bie-KIE-nie/.
In België hebben ze het over een bankkaart en een kredietkaart, in Nederland over een pinpas en een creditcard. Voor een Belg is het vliegtuig niet kunnen landen, voor een Nederlander heeft het niet kunnen landen.
Typisch Belgisch-Nederlandse varianten worden in dit woordenboek als zodanig gemarkeerd. Uit die markering mag niet worden afgeleid dat ze nooit in een ander deel van het Nederlandse taalgebied voorkomen. Regionale varianten kunnen door persoonlijke contacten of via de media ook in de rest van het taalgebied ingang vinden en gaandeweg een algemeen karakter krijgen.
Belgisch-Nederlandse varianten zijn niet fout. Woorden en uitdrukkingen die in dit woordenboek zonder enige verdere markering opgenomen zijn, behoren tot de standaardtaal in België en worden in het publieke domein algemeen gebruikt. Andere behoren tot de spreektaal of worden niet algemeen gebruikt.
Wie regionale varianten gebruikt, moet zich er wel bewust van zijn dat mensen uit een andere regio die varianten misschien niet begrijpen.
voorbeeld: kleedje, in een nieuw ~ steken
En toch blijven ze koppig sommige woorden veroordelen als ‘BE; niet algemeen’ zoals bv. a rato van. Nu zou ik één VL willen kennen die dit niet verstaat of niet gebruikt. Zelfs Hugo Camps mag meedoen deze keer.
label die de nieuwe Van Dale online sinds oktober 2015 gebruikt om taalgebruik als Belgisch-Nederlands te categoriseren. Om de typisch Nederlandse woorden te labelen gebruikt Van Dale de label NL.
Definitie van Van Dale: Belgisch-Nederlands
Het Nederlands heeft zoals veel andere talen geografische varianten. Onder Belgisch-Nederlands verstaan we het Nederlands zoals dat gesproken wordt in België, door moedertaalsprekers maar ook door anderstaligen die er Nederlands geleerd hebben.
Regionale variatie doet zich voor op nagenoeg alle gebieden van een taal: de uitspraak, de woordenschat, de spraakkunst. Typisch Belgisch-Nederlands is bijvoorbeeld de uitspraak /teeraapeut/ voor therapeut en de klemtoon op de eerste lettergreep in het woord bikini. Bij de meeste sprekers uit Nederland klinken deze woorden als /teeraapuit/ en /bie-KIE-nie/.
In België hebben ze het over een bankkaart en een kredietkaart, in Nederland over een pinpas en een creditcard. Voor een Belg is het vliegtuig niet kunnen landen, voor een Nederlander heeft het niet kunnen landen.
Typisch Belgisch-Nederlandse varianten worden in dit woordenboek als zodanig gemarkeerd. Uit die markering mag niet worden afgeleid dat ze nooit in een ander deel van het Nederlandse taalgebied voorkomen. Regionale varianten kunnen door persoonlijke contacten of via de media ook in de rest van het taalgebied ingang vinden en gaandeweg een algemeen karakter krijgen.
Belgisch-Nederlandse varianten zijn niet fout. Woorden en uitdrukkingen die in dit woordenboek zonder enige verdere markering opgenomen zijn, behoren tot de standaardtaal in België en worden in het publieke domein algemeen gebruikt. Andere behoren tot de spreektaal of worden niet algemeen gebruikt.
Wie regionale varianten gebruikt, moet zich er wel bewust van zijn dat mensen uit een andere regio die varianten misschien niet begrijpen.
voorbeeld: kleedje, in een nieuw ~ steken
En toch blijven ze koppig sommige woorden veroordelen als ‘BE; niet algemeen’ zoals bv. a rato van. Nu zou ik één VL willen kennen die dit niet verstaat of niet gebruikt. Zelfs Hugo Camps mag meedoen deze keer.
label die Van Dale gebruikt
zie Belgisch-Nederlands, BE
vgl.ook DS2015
;
teelballen
zie ook sjokkedeizen, chokkedezen
Seffens schup (schuppen) ik u onder uw zjakkedijzen.
Dat weten mij zjakkedijzen ook.
meer dan
Volgens vrtTaal.net standaardtaal in België, terwijl dubbel en dwars de NL variant is
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
NL: dubbel en dwars
Amai, we hebben wel zeven kilometer gestapt denk ik. Een frisse pint hebben we dubbel en dik verdiend.
Als onze Jeroen met een buis voor wiskunde naar huis komt, heeft em dat dubbel en dik verdiend want hij heeft er gene klop voor gedaan.
Dat zet ik hem dubbel en dik betaald.
1) ingraven
2) ontpitten: zie pitten, kersen ~
3) Mest in putjes naast de tabaksplanten doen
4) Een ronde hoop van aarde maken en middenin er een stok voor de hopplanten steken. Bij Westvlaamsche hopboeren.
Van Dale 2014 online: gewestelijk putten, inkuilen
WNT: Middelnederlands pitten: gewestelijke bijvorm van putten.
Van tabak: mesten, vetten, door de mest in kuiltjes naast de planten te doen. In Vlaanderen.
1) Eerst een rij putjes graven, water erin gieten, de plantjes er inzetten, met jeir pitten en de scheuten vastzetten.
2) Dit jaar heb ik veel kriekengelei kunnen maken maar de vruchten pitten was een langdurig en smosserig jobke.
3) Het pitten van tabak noemt men pitvetten. (West-Vlaanderen: Wervik, Harelbeke)
4) Dat hommelhof zal wel een pond te pitte (voor elken pit) geven, De Bo (1873) (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
1) ingraven
2) ontpitten: zie pitten, kersen ~
3) Mest in putjes naast de tabaksplanten doen
4) Een ronde hoop van aarde maken en middenin er een stok voor de hopplanten steken. Bij Westvlaamsche hopboeren.
Van Dale 2014 online: gewestelijk putten, inkuilen
WNT: Middelnederlands pitten: gewestelijke bijvorm van putten.
Van tabak: mesten, vetten, door de mest in kuiltjes naast de planten te doen. In Vlaanderen.
1) Eerst een rij putjes graven, water erin gieten, de plantjes er inzetten, met jeir pitten en de scheuten vastzetten.
2) Dit jaar heb ik veel kriekengelei kunnen maken maar de vruchten pitten was een langdurig en smosserig jobke.
3) Het pitten van tabak noemt men pitvetten. (West-Vlaanderen: Wervik, Harelbeke)
4) 5) Dat hommelhof zal wel een pond te pitte (voor elken pit) geven, De Bo (1873) (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
