Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
boek van een erkende havenarbeider waarin een aanwezigheidsstempel wordt aangebracht in het kot, indien de arbeider werkloos is die dag
Nen boek geeft recht op een extra vergoeding bovenop den dop.
Boek, in het Nederlands onzijdig
vergelijk: boek, op den ~, op den boek vliegen
Edde gij diejen boek al geleze?
- eten, mee-eten
- een gerecht met patatten eten
- samen iets gaan eten
zie ook steken, een frietje ~
Steekt nen patat mee, kom, ik haal u een talloor.
… lijk in oorlogstijd – en de gegoeden gingen in «De Leeren Eemer» een patat steken., (Felix Timmermans)
identiek hetzelfde, identiek dezelfde precies hetzelfde
ook krak hetzelfste, zie dezelfste
schrijf- en uitspraakvariant van SN-NL ‘krek hetzelfde’
‘Ik zeg krak hetzelfde als Churchill, hé’ (standaard.be)
Op school halen we de ziel uit de job van de leerkracht als iedereen krak hetzelfde moet doen onder het mom van de verticale samenhang. (Een school op mensenmaat – Marc Mathyssen)
Als je de programma’s bekijkt van die richting en dierenartsassistente, dan merk je meteen dat het bijna krak hetzelfde is. (9lives.be )
En met exact bedoel ik exact, precies krak hetzelfde. (zosimpelist.wordpress.com)
identiek hetzelfde, identiek dezelfde precies hetzelfde
ook krak hetzelfste, zie dezelfste
schrijf- en uitspraakvariant van SN-NL ‘krek hetzelfde’
‘Ik zeg krak hetzelfde als Churchill, hé’ (standaard.be)
Op school halen we de ziel uit de job van de leerkracht als iedereen krak hetzelfde moet doen onder het mom van de verticale samenhang. (Een school op mensenmaat – Marc Mathyssen)
Als je de programma’s bekijkt van die richting en dierenartsassistente, dan merk je meteen dat het bijna krak hetzelfde is. (9lives.be )
En met exact bedoel ik exact, precies krak hetzelfde. (zosimpelist.wordpress.com)
juist, exact (met nadruk)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Krek: in Zuid-Nederland ook krak
zie ook krak hetzelfde, krek
andere betekenis van krak
Hij dacht toen krak hetzelfde als ik.
juist, exact (met nadruk)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Krek: in Zuid-Nederland ook krak
andere betekenis van krak
Hij dacht toen krak hetzelfde als ik.
een gefronste rand aan bv. sjaal, kledingstuk
< Blijkbaar ontstaan uit Prul
Van Dale 2013 online: frul: prul, lintje of strikje Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Cf. Engels: frill.
Topje met frullekes
Ik bemerkte in de lentecollectie heel wat frullekes aan t-shirts, topjes.
“Heur kleed hing vol lintjes en frullekens”, Cornelissen-Vervliet (1899)
“Eene vrouwmuts met frullen die neêrhangen over den nek”, De Bo (1873).
lucifer
(ook sulfer)
< Latijn sulfur, sulphur (zwavel)
zie ook: stekske, sulfer, spikske
Geef een ki je surfels vor m’n sigarette aan te steken!
lucifer
< Latijn sulfur, sulphur (zwavel)
zie ook: stekske, sulfer, spikske
Geef een ki je surfels vor m’n sigarette aan te steken!
muggenziften, mierenneuken, vitten
NL: sikkeneuren
< Frans: chicaner
Hij is weeral heel den dag aan ’t chicaneren over zijn patatten.
er naar raden
iets op goed geluk af doen
niet genoeg zijn best doen
< Vroeger werd de klak bij wijze van orakel gebruikt.
In onze streke, als men uitgaat om een peerd te koopen, men smijt zijn klakke omhooge, en alwaar de vooie wijst als zij gevallen is, aldaar moet men gaan om eenen goeden koop te doen. (uit: Rond den Heerd bij De Bo (c. 1866)). (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
SN: er met de pet naar gooien
vgl. ook: klak, er met uw ~ hene slaan
nieuwsblad.be: Strijbos gooit er met zijn klak naar, werd wel eens gezegd. De meest talentrijke rijder van het peloton maar hij geeft te snel op.
seniorennet.be: Hij gooit er met zijn klak naar (raden naar)
De laatste tijd interesseert hem het doen en laten in zijn café niet echt ni meer precies want hij is er met zijn klak aan ’t henne smijten.
er naar raden
iets op goed geluk af doen
niet genoeg zijn best doen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Vroeger werd de klak bij wijze van orakel gebruikt.
In onze streke, als men uitgaat om een peerd te koopen, men smijt zijn klakke omhooge, en alwaar de vooie wijst als zij gevallen is, aldaar moet men gaan om eenen goeden koop te doen. (uit: Rond den Heerd bij De Bo (c. 1866)).
SN: er met de pet naar gooien
vgl. ook: klak, er met uw ~ hene slaan
nieuwsblad.be: Strijbos gooit er met zijn klak naar, werd wel eens gezegd. De meest talentrijke rijder van het peloton maar hij geeft te snel op.
seniorennet.be: Hij gooit er met zijn klak naar (raden naar)
De laatste tijd interesseert hem het doen en laten in zijn café niet echt ni meer precies want hij is er met zijn klak aan ’t henne smijten.
De hoofdzaak is een band tussen politie en bevolking te scheppen. Dit houdt in dat de politie sociaal goed geïntegreerd is en in de eerste plaats beantwoordt aan de behoeften van de bevolking en er mee samenwerkt (wijkinspecteurs en wijkagenten).
< Frans: police de proximité
Van Dale 2018 online: BE politie die dicht bij de burger staat, met politiebureaus in elke buurt en patrouilles in de straat
vergelijk nabijheidsrechter
Video zie hier
De nabijheidspolitie is één van de hoekstenen van de basispolitiezorg binnen de politiezone, waarbij de wijkinspecteurs ‘het’ aanspreekpunt bij uitstek zijn voor onze plaatselijke bevolking. (lokalepolitie.be)
De commissie wil een versterking van de nabijheidspolitie en van de diversiteit binnen het korps.
“De nabijheidspolitie werkt goed, in Brussel betere resultaten dan in Antwerpen” (terzake)
een nabijheidsrechter is een ander woord voor vrederechter. Hij heeft een gesprek met de desbetreffende partijen, met verzoening als doel. Dit gebeurt in een zittingszaal waar je zo naar binnen kijkt, en een balie waar je direct terecht kunt.
< Frans: juge de proximité
vergelijk nabijheidspolitie
In België is die eenvoudige rechtspraak er al. Elke, pakweg 65.000 inwoners, heeft een vrederechter – ook wel „nabijheidsrechter” genoemd. (nrc.nl)
Partijen kunnen gratis een traject beginnen, één gesprek in het kantoor van de nabijheidsrechter volstaat meestal.
Vrederechter Chris Huysmans is een vrouwelijke nabijheidsrechter in het Limburgse Beringen.
Een vrederechter die een nabij gesprek heeft met de desbetreffende partijen, met verzoening als doel. Dit gebeurt in een zittingszaal waar je zo naar binnen kijkt, en een balie waar je direct terecht kunt.
synoniem: vrederechter
< Frans: juge de proximité
vergelijk nabijheidspolitie
In België is die eenvoudige rechtspraak er al. Elke, pakweg 65.000 inwoners, heeft een vrederechter – ook wel „nabijheidsrechter” genoemd. (nrc.nl)
Partijen kunnen gratis een traject beginnen, één gesprek in het kantoor van de nabijheidsrechter volstaat meestal.
Vrederechter Chris Huysmans is een vrouwelijke nabijheidsrechter in het Limburgse Beringen.
1) aanstalten maken
2) geen sprake van, geen aanzet toe = geen apprense van
een verbastering van het Franse ‘apparence’: schijn. Apprense maken : de schijn geven van, de indruk geven van. En verder kom je dan bij ‘aanstalten maken’.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: apparentie
- APPRENTIE, mv. apparentiën en -s. Uit frans apparence. In Noord-Nederland in de algemene taal verouderd.
5. Aanwijzing omtrent de aanwezigheid van iets. Nog thans in het Zuiden in de verbinding geen apparentie van -, geen spoor van -.
6. In het Antwerpsch in de verbinding apprentie(s) maken: aanstalten maken
Van Dale 2018: apprensie
1899, verkort uit apprehensie
niet algemeen waarschijnlijkheid, schijn
• daar is geen apprensie van
gewoonlijk als sterke tegenspraak van iets, dat verwacht wordt
1) Hij maakte geen apprense om te vertrekken.
2) Tom trouwen met Sara? Daar is geen apprengse van!
ham
Etymologisch Woordenboek van het Nederlands:
Het woord hesp is algemeen Belgisch-Nederlands, in de Belgische dialecten komt het in diverse varianten voor. In Nederland bestaat het slechts in het Utrechts, waar de vorm hips ’hamschijf’ (met s-p-metathese, zie ook: wesp) ook bovendialectisch algemeen in gebruik is.
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
Gent, Leiestreek, kust, Brugge: hespe
provincie Antwerpen: heps
zie ook heps, Ardeense hesp, gerookte hesp
Gekookte hesp
Eerst eet ik een boke met hesp, en dan pak ik nog wel ene met kaas.
plak, snede
dim.: schelletje, schelleke
< Frans: tranche
Middelnederlands Woordenboek:
In het tegenwoordige Vlaamsch heeft het woord (schel, schelle) nog eenige andere beteekenissen ontwikkeld, namelijk “een dun afgesneden stuk vleesch, kaas, eene snede”, en “schroode aarde die met den ploeg afgesneden en omgekeerd wordt.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Snede, plak, schijf. Thans alleen in Zuid-Nederland.
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Een schel hesp
zie ook de andere definitie van schel
Ik leg twee schellen kaas tussen mijn boterham.
Mag ik 6 schellekes jonge kaas?
Een schel heps met mosterd tussen mijn boke, dat heeft gesmaakt.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
