Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #3861

    reschierlijk
    (bw.)

    gewaagd, gevaarlijk, hachelijk, riskant

    Het is nogal reschierlijk om op de lange leere te klemmen.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:12
    0 reactie(s)

    #3862

    plonsbad
    (het ~ , (o.) , -en)

    -kikkerbad, pierenbad (= ondiepe gedeelte voorzien voor kinderen in het zwembad), ploeterbad

    -opblaasbaar zwembadje voor in de tuin

    vnw: ondiep zwembad voor kleine kinderen, pierebad(je), kinderbadje

    Van Dale 2016 online: BE

    Playpool

    Omdat onze jongste een echte waterrat is, heeft ‘m van z’n meter e plonsbadje gekregen.

    Daarom zal het zwembad een sportbad worden van 25 bij 13 meter. Er zal dus geen plaats zijn voor een plonsbad of een recreatief speelbad. (vrt.be)

    Het gaat om een groot recreatiebad en een plonsbad, met aansluitend onder meer een restaurant en een bar. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:12
    1 reactie(s)

    #3863

    ploeterbad
    (zn. o.; ~en)

    plonsbad, kikkerbad, pierenbad

    Van Dale 0218 online: BE

    Het ploeterbad is open van 1 mei tot 15 september op niet schoolmomenten: in het weekend en op feest- en brugdagen van 11 uur tot 19 uur en op woensdagnamiddag van 13 tot 19 uur. Vanaf 15 juni tot eind augustus is het ploeterbad iedere dag open van 11 tot 19 uur. (vlaamsbrabant.be)

    De inkom is gratis, dus moeilijk om precieze bezoekersaantallen te kennen. Voor het ploeterbad, waar de bezoekers wel geregistreerd worden, noteerde men 42.000 bezoekers, tegenover 28.000 vorig jaar, een forse stijging van bijna 50 procent. (.persinfo.org)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:11
    0 reactie(s)

    #3864

    pietjesbak
    (de ~ (m.), ~ken)

    veelhoekig bakje met vilten bodem waarop met dobbelstenen wordt gespeeld.
    Oud-Vlaams dobbelspel,

    < Het woord Pitjesbak zou verwijzen naar de ogen die op de teerlingen staan.De gelijkenis met pitten van vruchten (ook pitjes genoemd) is hier een mogelijke uitleg voor. (wikipedia)

    ook pitjesbak, tritsbak, teerlingbak

    vnw: dobbelbak
    •bak met vilten bodem waarin dobbelstenen worden gegooid
    •triktrak, dobbelspel

    Yambak

    Tegenwoordig wordt er op café niet veel meer gespeeld op de pietjesbak.

    Ik liep daar op een paar gezellige tafelschuimers, die me op een partijtje pitchesbak uitdaagden, Lebeau, 1962, (zie NZWB, 381)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:11
    4 reactie(s)

    #3865

    vors
    (de ~ (m.), ~en)

    kikker, kikvors, peut

    Noto Emoji KitKat 1f438

    Uitspraak: veus of (ves), al naargelang de streek (ontronding)

    Antw. stad: puit

    Uitdrukkingen
    ne vors in zijn keel hebben

    Die smerige veussen in ozzen hof moake de godgansige nacht laweit.
    (Die stomme kikkers in de tuin maken de godganse nacht lawaai.)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:10
    0 reactie(s)

    #3866

    kaptrui
    (de~, m., ~'s, ~en)

    trui (of sweater) met capuchon

    Hoodie-szmurlo

    NL: hoodie < Engels: hoodie/hoody

    > verzamellemma kledij

    Welk kind draagt er vandaag de dag niet graag een coole kaptrui? Vanaf nu maak je ze zelf. (stoffenheide.be)

    Het machtigste communicatienetwerk uit de geschiedenis aansturen is wat veel voor één man in een kaptrui. (VRT)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:08
    0 reactie(s)

    #3867

    bus
    (zn.)

    scrotum, balzak, zak bij de piemel waar de testikels inzitten

    zie ook beus (beurs)

    Hij moest de hele dag aan zijn bus dabben. Had hij last van schaamluizen?

    > andere betekenis van bus

    Regio Limburgse Kempen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:08
    0 reactie(s)

    #3868

    aveseren
    (ww. aveseerde, g'aveseerd)

    vooruitgaan, vooruitkomen, vorderen

    < Frans avancer

    ook in Antwerpen, Antwerpse Kempen, Limburg, Brabant

    zie ook avanceren, affeseren, affeceren, zich ~, affeceren, avanceren, zich ~

    Schat, ik ben vandaag wat later want ik sta in de file en dat aveseert hier langs geen kanten.

    Regio Hageland
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:06
    1 reactie(s)

    #3869

    kommapunt
    (znw. het ~, ~en)

    SN/NL: puntkomma, semicolon (leesteken)

    anw: (vooral) in België

    opm.: ‘puntkomma’ wordt ook in VL gebruikt

    zie ook punt, dubbelpunt, afkappingsteken, uitroepingsteken; spatiegebruik bij leestekens

    As ge ni zeker zijt of dat e kommapunt gepast is, kunde best een gewone komma gebruiken, da valt minder op voor taalverbeteraars.

    Gebruik alle interpunctietekens (punt, puntkomma/kommapunt, dubbelepunt, open de haakjes, sluit de haakjes, open de aanhalingstekens, sluit de aanhalingstekens, copyrightteken of -symbool, merkteken of -symbool, plusteken of -symbool, enz.), en ook “nieuwe alinea” en “nieuwe regel” terwijl u dicteert. (speechware.beà

    Typografie: er wordt geen spatie geplaatst voor de leestekens dubbelpunt, vraagteken, kommapunt; er wordt één spatie gelaten na een punt. (kzm.be)

    Een tekst tot op het laatste kommapunt afwerken geeft mij telkens weer dat rollercoastergevoel. (sofieschrijft.be)

    De vertalers permitteren zich bijvoorbeeld om de lange zinnen soms door te knippen en een punt te zetten waar Proust een kommapunt gebruikte. Dat had Proust in het Frans zelf ook gekund, want hij overdrijft soms met zijn kommapunt. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:05
    0 reactie(s)

    #3870

    schremen
    (ww. schreemde, heeft geschreemd)

    huilen, grienen

    Tears of Mary of Clopas
    Detail van de Kruisafneming van Rogier van der Weyden (1435)

    < Middelnederlands ‘scremen’

    Synoniemen
    wenen, schreien, schreeuwen, schreemen

    “Begind hier nie te skreêmn, da pakk’n zy hier nie. Z’hen ‘t hier nie’ vô jankers en zeker nie’ voôr iemand gelik gy.” (Hannelore Bedert – Ol de mens’n)

    Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, (De Bo 1873)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:04
    7 reactie(s)

    #3871

    schremen
    (ww. schreemde, heeft geschreemd)

    huilen, grienen, schreien, wenen

    Tears of Mary of Clopas
    Detail van de Kruisafneming van Rogier van der Weyden (1435)

    < Middelnederlands ‘scremen’

    Synoniemen
    wenen, schreien, schreeuwen, schreemen

    “Begind hier nie te skreêmn, da pakk’n zy hier nie. Z’hen ‘t hier nie’ vô jankers en zeker nie’ voôr iemand gelik gy.” (Hannelore Bedert – Ol de mens’n)

    Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, (De Bo 1873)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:04
    7 reactie(s)

    #3872

    vlo
    (de ~ (m.), ~s)

    velo, villo, fiets

    zie ook wegcode

    Left side of Flying Pigeon

    Hier, pakt mijne vlo maar, ik kom wel met den tram.

    “ik heb nog maar 15km mee menne nieuwe vlo gebold en er zit al ne slag in da achterwiel, das toch nie normaal denk e, ofwel??” (forum.mountainbike.be)

    “N-VA Leuven heeft het fietsdeelsysteem ‘Vlo’ gelanceerd dat, in tegenstelling tot de systemen van commerciële bedrijven in Antwerpen, Brussel, Gent en Namen, minder duur is.” (hln.be 20.01.2017)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:03
    2 reactie(s)

    #3873

    uitgaan
    (ww. ging uit; uitgegaan)

    een processie, optocht, stoet die door de straten trekt

    vnw: de stoet/optocht/processie gaat uit: de stoet/optocht/processie trekt erop uit

    znwb: uitgaan van een processie, een optocht e.d.: uittrekken.

    Peer Stoet in Herenthout is de oudste carnavalsstoet van ons land. De stoet gaat uit sinds 1892. (vrt.be)

    De optocht ging uit onder de slogan ,,geen Vlaams verraad in Vilvoorde’’. De betogers protesteerden tegen de coalitie van CVP, SP en Agalev die Dehaene op … (standaard.be)

    “Toen Maria van Bourgondië na de val van haar paard op sterven lag, is er zelfs een processie uitgegaan tussen Brugge en Sint-Kruis om haar te genezen. Tevergeefs.” (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:02
    0 reactie(s)

    #3874

    uitgenomen
    (voorz. en voegw.)

    behoudens, behalve, uitgezonderd

    vnw: behalve, uitgezonderd

    Typisch Vlaams: behalve, met uitzondering van (formeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1

    znwb:
    I. Als voegw.: Behalve, uitgezonderd.
    II. Als voor- en achterzetsel: Behalve, uitgezonderd, met uitzondering van.
    Opm.: In de standaardt. zo goed als ongebruikelijk (freq. 1); thans behorend tot de zeer bijz. stijl.

    zie ook uitgenomen van

    Alle sectoren gaan vooruit, uitgenomen vreemd genoeg de media. (vrt.be)

    “Op Batibouw zijn helemaal geen kredietmakelaars met standen, uitgenomen erkende kredietverstrekkers.” (demorgen.be)

    Voor K.L. kreeg drie jaar met uitstel, uitgenomen de voorhechtenis en eveneens een (verminderde) boete van 1.375euro. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:01
    0 reactie(s)

    #3875

    tweestuks
    (bn.)

    tweedelig, bestaand uit twee delen

    vnw: tweedelig

    Bovenop is ook nog een tweestuks puzzel in de vorm van een schelp. Het spelen met de vormenstoof prikkelt de zintuigen van je kind om te ontdekken (tippietoe.be)

    Indien een tweestuks uniform wordt gedragen, dienen de twee stukken elkaar te overlappen (vives.be)

    Zonder tussenkomst van de wetgever raakte de tweestuks soutane geleidelijk in onbruik ten voordele van de ééndelige toga. (elfri.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Noodnummer op 26 Jun 2025 17:00
    0 reactie(s)

    #3876

    schremen
    (ww. schreemde, heeft geschreemd)

    huilen

    Tears of Mary of Clopas
    Detail van de Kruisafneming van Rogier van der Weyden (1435)

    < Middelnederlands ‘scremen’

    Synoniemen
    wenen, schreien, schreeuwen, schreemen

    “Begind hier nie te skreêmn, da pakk’n zy hier nie. Z’hen ‘t hier nie’ vô jankers en zeker nie’ voôr iemand gelik gy.” (Hannelore Bedert – Ol de mens’n)

    Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, (De Bo 1873)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 26 Jun 2025 16:16
    7 reactie(s)

    #3877

    het weer uitgeven
    (uitdr.)

    het weer voorspellen

    vnw: ze geven goed/slecht weer uit: ze voorspellen goed/slecht weer

    zie ook het weer

    We zouden van het weekend willen BBQ-en, welk weer geven ze uit?

    Ze geven voor van het weekend schoon weer uit. Het mag wel eens.

    Wilt ge weten wat voor weer ze uitgeven? De vrt is als zo’n toestelleke van vroeger: verschijnt het vrouwke Sabine met haar paraplu, dan gaat het regenen. Komt het ventje Frank met zijn fiets, dan gaat de zon schijnen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jun 2025 15:04
    7 reactie(s)

    #3878

    uitgeven, het weer ~
    (ww.)

    voorspellen, gezegd van het weer

    vnw: ze geven goed/slecht weer uit: ze voorspellen goed/slecht weer

    zie het weer uitgeven

    - Wat voor weer geven ze uit voor morgen?
    - Het gaat regenen

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jun 2025 15:03
    0 reactie(s)

    #3879

    uitgeven op
    (gaf uit op, heeft uitgegeven op)

    uitzien op, toegang geven tot

    vnw: uitgeven op, uitkomen op, grenzen aan, toegang geven tot, uitzien op

    standaardtaal in België
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands (van ramen en deuren)

    DS2015 standaardtaal

    De voordeur geeft uit op de straat.

    Die weg rechtdoor geeft uit op het marktplein.

    De keuken geeft uit op den hof.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jun 2025 15:02
    0 reactie(s)

    #3880

    uitgeregend zijn
    (uitdr.)

    - doorregend zijn
    - door overvloedige regen verpest zijn (een activiteit, een feest, een evenement,…)

    vnw: verregend

    Niet in Van Dale 1995
    Van Dale 2016 online: uitregenen: BE

    We zijn van ’t weekend naar de zee geweest en totaal uitgeregend. De gasten hebben zelfs niet met de karrekes kunnen rijden.

    De Standaard online: Sinterklaas doet feestelijke intrede in uitgeregend Antwerpen.

    nog een titel: Bierfeesten in Middelkerke uitgeregend.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jun 2025 15:01
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.