Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #3841

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    achterdeel, kont, achterwerk, zitvlak, reet , gat , billen, achterste, aars, anus, bips, billen, poeper, poepgat

    vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    CSD 2006 Cologne hotpants cropped

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 20:02
    4 reactie(s)

    #3842

    taalstatuut
    (zn. o.; ~staturen)

    taalstelsel

    vnw: (bnl.) stelsel, geheel van regels voor het gebruik van de landstalen

    znwb: Statuut betreffende het gebruik der landstalen (in België).

    De aanwezigheid van heel wat internationale organisaties is geen verantwoording om te morrelen aan het taalstatuut van Brussel. (vrt.be)

    De rustige rebel verhuist naar Luik omdat zijn actiemiddelen om Voeren een ander taalstatuut te geven op gemeentelijk vlak uitgeput zijn. (demorgen.be)

    In het reglement stond dat de markthouders er zich eenzijdig toe moeten verbinden het taalstatuut van de gemeente te respecteren bij aankondigingen aan het … (standaard.be)

    Moeten ondernemingen dan een taalstatuut kiezen in functie van het rechtssysteem? (trends.knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 20:00
    0 reactie(s)

    #3843

    taak
    (zn. v.; taken)

    huiswerk, werkstuk

    een taak maken

    vnw: huiswerk, opdracht, oefening

    znwb: Huiswerk (dat men iedere dag opgegeven krijgt).
    Opm.: In de standaardt. wel in toep. op een min of meer uitgebreide hoeveelheid huiswerk, die iem. in de vakantie moet maken, om in de hogere klasse te worden toegelaten.

    Opm: Het gwnt vermeldt in 1950: de jongen heeft een taak gekregen, hij moet, om in de hogere klasse te worden toegelaten, in de vacantie een zekere hoeveelheid werk maken: overgaan met een taak. Inmiddels is taak in .NL ook wel in gebruik in de VL betekenis.

    Hey! Ik ben Jennifer, een vlotte en enthousiaste student! Zelf vind ik taken maken echt niet vervelend en daarom zou ik jou daar graag bij willen helpen. (knoowy.be)

    De laatste weken zijn tot 19 keer zoveel taken gemaakt binnen het digitale leerplatform diddit in het secundair onderwijs. (nieuwsblad.be)

    Er moeten voor het eerst in zijn leven punten vergaard worden, taken gemaakt en examens voorbereid. (demorgen.be)

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:59
    0 reactie(s)

    #3844

    aboepertant
    (uitdrukking)

    plotseling, zomaar, halsoverkop, onverwacht

    Van Dale:
    à bout portant
    (1865) Frans
    (eigenlijk) met de loop op de borst, van vlakbij, (figuurlijk) op de man af

    Aboepertant mit dien sjtudie ophoute, dat kint toch neet.
    Zomaar met je studie ophouden dat kan toch niet.

    " ‘Afijn, komt me dieje mens op ons af en aboepertant zeet ie: Weg hier, dit is privéterrein. Wisse wij veul’. " (http://bolduque.blogspot.com/2014/01/aboepertant.html)

    Regio Maasland
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:56
    4 reactie(s)

    #3845

    pirelen
    (pirelde, heeft gepireld)

    pissen, plassen

    Na een paar pintjes moet ik plots hevig pirelen.

    Regio Vlaamse Kust
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:55
    1 reactie(s)

    #3846

    ratten
    (ww. ratte, heeft gerat)

    jatten, stelen

    Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.

    “Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:52
    4 reactie(s)

    #3847

    sjoefelen
    (ww., sjoefelde, gesjoefeld)

    morsen

    zie ook sjoefelaar

    Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:51
    0 reactie(s)

    #3848

    krasselen
    (zw. ww.: krasselde, gekrasseld )

    (eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
    VD BE; in­for­meel, iteratief van krassen

    vnw:
    •morsen, prutsen
    •krabbelen, spartelen

    vgl. rechtkrasselen; opkrasselen

    Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)

    “Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:50
    1 reactie(s)

    #3849

    verhansvollen
    (ww. (verhansvolde, verhansvold))

    - niet goed behandelen, verpesten
    - bewerken, hanteren, manipuleren

    < verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
    “Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)

    - Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.

    - “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:50
    4 reactie(s)

    #3850

    botermelkpap
    (zn. v. ~pen)

    pap met botermelk gemaakt, karnemelkpap

    En dan nog, meestal was dat gezuurde melk. Later, en tot ver in de twintigste eeuw, was het pap, in allerhande versies: botermelkpap, rijstpap, … (bruzz.be)

    Het is vanavond pap, botermelkpap, en ik eet dat zoo gaarne. (Abel Gholaerts – Louis-Paul Boon)

    Hij heeft het dan ook over een boterham met gestoofde ajuin, broodpudding en botermelkpap.(nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:49
    0 reactie(s)

    #3851

    ratten
    (ww. ratte, heeft gerat)

    stelen

    Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.

    “Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 May 2025 19:46
    4 reactie(s)

    #3852

    gerarium
    (zn. m. -s)

    geranium

    uitspraak: zjeeraerioem, zjeraerioem, zjèraerioem …

    Cornelissen P.J., & Vervliet J.B. (1899-1903). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
    gerarium: znw., m. – Geranium

    Another Day in NYC (2539547867)

    “hoi mijn gerarium staat nog altijd in de bloem hoor natuurlijk als het nog kouder wordt zal hij wel bevriezen hé weet niet of jullie het zien hij zag het ook eerst niet hoor ga het niet zeggen hoor anders is de lol er af hé gr vic” (50plussers.nl 19 jan. 2012)

    “Een hommel op een gerarium macrorhizum in onze tuin. Na wat proberen met de 70-300mm zoom toch een opname die min of meer gelukt is.” (forum.belgiumdigital.com 14 mei 2010)

    “Werkelijk -10% op ALLES
    enkele voorbeelden van ons gamma:
    snijbloemen – boeketten – kamerplanten – potterie – hortensia – mandavilla – citrusboompjes – olijfboompjes – hangpotten – hangzakken – lavendel – potgrond – gerarium in verschillende maten – surfina – bacopa – enz…”
    (freedelity.be 27 april 2019)

    “Tijdens het voorjaar en de daaropvolgende zomer bieden wij u steevast een groot gamma aan van niet-winterharde bloeiende zomerplanten, Van gerarium tot bougainvillea.” (plantencentrum-wijns.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 May 2025 19:45
    1 reactie(s)

    #3853

    kaarsroet
    (zn. o.; ~en)

    vnw: kaarsvet

    znwb: kaarsvet

    ook: kaarsriet (zie voorbeelden)

    verouderd? Waar nog in gebruik?

    (Ze) doet alsof ze wat kaarsriet komt wegkrabben, of de vaas met bloemen eens nazien, en weet dan altijd in gesprek te komen, (Felix Timmermans).

    Het behangsel droeg ettelijke sporen van de stormen, die onder de regering van de studenten, mijn voorgangers, in dit verblijf gewoed hadden, en telkenmaal dat men de deur opende, steeg er van onder uit de kruidenierswinkel een gemengde geur omhoog van haring en kaas, stokvis en citroenen, kaarsroet en gedroogde appelen, waaraan men zich met der tijd gewennen moest. (literairgent.be)

    Zo sprak mijn moeder vroeger altijd over ‘kaarsriet’… als ze het vet van de kaars bedoelde. (seniorennet.be)

    Het gesmolten kaarsriet of wat het ook is hoeft voor mij niet, maar dat is mijn mening. (tuinadvies.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 May 2025 19:43
    0 reactie(s)

    #3854

    kaarsriet

    zie kaarsroet

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 May 2025 19:42
    0 reactie(s)

    #3855

    jaarebees
    (de ~ (v.), -zen)

    aardbei
    ook jarrebees, jerbees, jetbees, jebbees

    < jaard + bees

    Bowl of Strawberries

    ’k hem lekkere jaarebezen gegeten met kinnekessuiker

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:42
    2 reactie(s)

    #3856

    proper
    (bn.)

    schoon, net, netjes

    Belgisch-Nederlands volgens het RBBN

    Van Dale 2008: proper
    1 goed verzorgd
    2 schoon
    3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig

    Van Dale 2017 online:
    1 goed ver­zorgd, keu­rig, fraai
    2 BE; spreek­taal goed schoon
    = zin­de­lijk (1), rein
    •er pro­per uit­zien
    •pro­per ge­kleed zijn
    •met pro­pe­re han­den
    •een pro­pe­re zak­doek
    3 BE; spreek­taal on­dub­bel­zin­nig, niet schuin
    •een pro­pe­re mop
    4 BE; spreek­taal goed, net­jes, zo­als het hoort
    •iets pro­per re­ge­len, op­los­sen

    vnw:

    proper
    proper (bn.)

    •keurig, verzorgd, netjes, schoon
    -iets proper houden: iets netjes houden
    -iets proper maken: schoonmaken, poetsen
    •niet schuin, ondubbelzinnig van moppen
    •fair, correct, niet gemeen
    -dat is niet proper: dat is niet correct, dat is gemeen

    vgl. proper en opgekuist; proper zetten, iets ~

    Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.

    “Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)

    Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben (nagel, geen ~ voor aan zijn gat te krabben), maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)

    Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)

    Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)

    Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen proper onderbroek en proper kousen aan te doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 May 2025 19:41
    3 reactie(s)

    #3857

    jarrebees
    (de ~ (v.), -zen)

    aardbei

    zie ook jerbees, eirbees, jaarebees, etsbees, jetbees, jebbees

    Bowl of Strawberries

    > jarrebees is de recente en deftige uitspraak van jaarebees
    > in Antwerpen wordt aarde uitgesproken als jaard

    Geef me nog eens wat jarrebezen, ze zijn lekker.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:41
    0 reactie(s)

    #3858

    drift
    (de ~ m geen mv)

    stroom van drijfzand en water onderin een waterput

    Nonkel Jules was de waterput aan ’t kuisen toen plots de ladder, waarop hij stond, begon weg te zakken in de drift. We hebben nogal moeten sleuren om hem eruit te krijgen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 May 2025 19:40
    0 reactie(s)

    #3859

    ratten
    (ww. ratte, heeft gerat)

    jatten, stelen

    Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.

    “Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:39
    4 reactie(s)

    #3860

    gerarium
    (zn. m. -s)

    Een geranium

    uitspraak: zjeeraerioem, zjeraerioem, zjèraerioem …

    Cornelissen P.J., & Vervliet J.B. (1899-1903). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
    gerarium: znw., m. – Geranium

    Another Day in NYC (2539547867)

    “hoi mijn gerarium staat nog altijd in de bloem hoor natuurlijk als het nog kouder wordt zal hij wel bevriezen hé weet niet of jullie het zien hij zag het ook eerst niet hoor ga het niet zeggen hoor anders is de lol er af hé gr vic” (50plussers.nl 19 jan. 2012)

    “Een hommel op een gerarium macrorhizum in onze tuin. Na wat proberen met de 70-300mm zoom toch een opname die min of meer gelukt is.” (forum.belgiumdigital.com 14 mei 2010)

    “Werkelijk -10% op ALLES
    enkele voorbeelden van ons gamma:
    snijbloemen – boeketten – kamerplanten – potterie – hortensia – mandavilla – citrusboompjes – olijfboompjes – hangpotten – hangzakken – lavendel – potgrond – gerarium in verschillende maten – surfina – bacopa – enz…”
    (freedelity.be 27 april 2019)

    “Tijdens het voorjaar en de daaropvolgende zomer bieden wij u steevast een groot gamma aan van niet-winterharde bloeiende zomerplanten, Van gerarium tot bougainvillea.” (plantencentrum-wijns.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Welzand op 13 May 2025 19:39
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.