Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #33521

    orendul

    erg kwaad zijn, het hysterisch zijn nabij

    zie ook horendol, ergens ~ van worden, hoorndul

    ook in de Antw.Kempen

    ‘Wie honger lijdt, schreeuwt om iemand oorendul te maken’ Teyrlinck, Land van Belofte.

    Regio Westhoek
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 15:33
    5 reactie(s)

    #33522

    bougeren
    (ww. bougeerde, gebougeerd)

    bewegen
    ook figuurlijk

    uitspraak in Antwerpen: klik hier

    < Frans bouger

    Op het spitsuur op den tram is er geen bougeren aan. Als ge wilt afstappen, moet ge u op tijd naar de deur wriemelen.

    Hij moet mij nog 20 euro, maar hij bougeert niet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 08 Mar 2019 15:27
    2 reactie(s)

    #33523

    dul draaien
    (vaste woordgroep)

    Wordt gezegd als een vijs niet meer pakt, meestal omdat de draad versleten of beschadigd is.

    Ik krijg die vijzen niet meer uit dat scharnier want ze draaien dul, dan zal ik ze maar loswringen met een koevoet.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 13:55
    1 reactie(s)

    #33524

    dul
    (bn.)

    kwaad, boos

    Van Dale 1995: gewestelijk
    Van Dale 2018: dul
    < 1599, ver­kort uit duil
    3. niet al­ge­meen boos

    Je moet je niet dul maken, er is niets gebeurd.

    > andere betekenis van dul

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 13:38
    0 reactie(s)

    #33525

    brak
    (bn. )

    Brak is het Antwerps/Kempisch (jeugd) woord voor de staat na de dronkenschap, ook wel de kater genoemd. Kan ook staan voor zware vermoeidheid.

    “Kzen echt zo brak, kheb al twee keer moete spauwen.”

    “Heel den dag gewerkt, kzen brak !”

    “Bert, ge hed echt den brakste kop van vlaanderen”

    > andere betekenis van brak

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 13:09
    5 reactie(s)

    #33526

    brak
    (bn.)

    1. heel zout: ‘zo zout als brak’ (in deze uitdrukking ook gebruikt in Antwerpen stad)
    2. zuur, uitdr.: brak, zo zuur als ~.
    3. goor
    4. zoet: zie zo zoet als brak

    1. Dat water van de patatten is precies brak. Hoeveel zout hebt ge erin gedaan?

    2. Kapt (kappen) die pap maar weg, die is brak.

    3. Dat afwaswater is brak, laat maar proper water lopen voor de potten af te wassen.

    De aquarium van dien ouwe veva moet dringend ververst worden. Het water is brak geworden. Ge ziet de vissen amper zwemmen.

    > andere betekenis van brak

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 13:06
    0 reactie(s)

    #33527

    brak
    (bn. )

    1. de staat na de dronkenschap, een kater = SN
    2. zware vermoeidheid, oep zijn
    3. lelijk

    1. “Kzen echt zo brak, kheb al twee keer moete spauwen.”

    2. “Heel den dag gewerkt, kzen brak !”

    3. “Bert, ge hed echt den brakste kop van vlaanderen”

    > andere betekenis van brak

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 13:05
    5 reactie(s)

    #33528

    brak
    (de ~ (m.), ~ken)

    kwajongen, straatbengel
    brakkevolk, braker(m.)-braak (v.)

    (woord is verouderd in genoemde regio)
    in Lier wordt dit nog gebruikt: ook brakkejoeng

    (vroeger zong men) De school is uit, de school is uit, de brakken komen truit!

    > andere betekenis van brak

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 13:05
    0 reactie(s)

    #33529

    brak
    (bn.)

    bitter

    Rauw witlof lust ik niet. Té brak van smaak.

    > andere betekenis van brak

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 13:05
    0 reactie(s)

    #33530

    temper
    (zn. m., -s)

    postzegel
    ook tember

    < Fr. timbre(-poste)

    Nen temper op nen brief plakken.

    > andere betekenis van temper

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 01:10
    5 reactie(s)

    #33531

    temper
    (de ~ (m.), ~s)

    een papje op basis van water of melk met maïszetmeel of aardappelbloem, wordt gebruikt om een saus te binden.
    Het papje wordt gemaakt in koude vloeistof en al roerend in de hete te binden vloeistof gegoten.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: temper
    3. Dun beslag van verschillende dooreengemengde ingrediënten voor pannekoeken, wafels enz.; ook een mengsel van meel met water enz. om saus en derg. te binden. In Vlaanderen, Brabant en Zeeland.
    “Haest u, maekt den temper gereed: ik wil wafels eten van dezen avond. En klutst er een ey of twee in, ’t mag er nu af” Duvillers (1851).
    “Wij zullen wafels bakken, De gist is goed, de temper is aan ’t gaan” Uit een volksliedje, bij Schuermans (1865-1870).

    A.A. Weijnen: temper, timper beslag = eng. temper ‘geschikt mengsel’. Afleiding van temperen ‘regelen’ « latijn temperare ‘mengen, zich inhouden’. Uit deze betekenissen zijn ook ontstaan die van: temperatuur en, via de antieke vochtenleer, temperament: de vochten zouden namelijk in een bepaalde verhouding werken.

    Van Dale 2018: tem­per
    1847, van tem­pe­ren in de be­te­ke­nis ‘in de juis­te ver­hou­ding mengen’
    stof­naam; niet al­ge­meen dun be­slag voor wa­fels, pan­nen­koe­ken enz.

    De saus is nogal dun. Maak eens een temper om ze te dikken!

    > andere betekenis van temper

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 01:10
    0 reactie(s)

    #33532

    temper
    (de ~ (m.), ~s)

    een papje op basis van water of melk met maïszetmeel of aardappelbloem, wordt gebruikt om een saus te binden.
    Het papje wordt gemaakt in koude vloeistof en al roerend in de hete te binden vloeistof gegoten.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: temper
    3. Dun beslag van verschillende dooreengemengde ingrediënten voor pannekoeken, wafels enz.; ook een mengsel van meel met water enz. om saus en derg. te binden. In Vlaanderen, Brabant en Zeeland.
    “Haest u, maekt den temper gereed: ik wil wafels eten van dezen avond. En klutst er een ey of twee in, ’t mag er nu af” Duvillers (1851).
    “Wij zullen wafels bakken, De gist is goed, de temper is aan ’t gaan” Uit een volksliedje, bij Schuermans (1865-1870).

    A.A. Weijnen: temper, timper beslag = eng. temper ‘geschikt mengsel’. Afleiding van temperen ‘regelen’ « latijn temperare ‘mengen, zich inhouden’. Uit deze betekenissen zijn ook ontstaan die van: temperatuur en, via de antieke vochtenleer, temperament: de vochten zouden namelijk in een bepaalde verhouding werken.

    Van Dale 2018: tem­per
    1847, van tem­pe­ren in de be­te­ke­nis ‘in de juis­te ver­hou­ding mengen’
    stof­naam; niet al­ge­meen dun be­slag voor wa­fels, pan­nen­koe­ken enz.

    De saus is nogal dun. Maak eens een temper om ze te dikken!

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 01:09
    0 reactie(s)

    #33533

    temper
    (de ~ (m.), ~s)

    een papje op basis van water of melk met maïszetmeel of aardappelbloem, wordt gebruikt om een saus te binden.
    Het papje wordt gemaakt in koude vloeistof en al roerend in de hete te binden vloeistof gegoten.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: temper
    3. Dun beslag van verschillende dooreengemengde ingrediënten voor pannekoeken, wafels enz.; ook een mengsel van meel met water enz. om saus en derg. te binden. In Vlaanderen, Brabant en Zeeland.
    “Haest u, maekt den temper gereed: ik wil wafels eten van dezen avond. En klutst er een ey of twee in, ’t mag er nu af” Duvillers (1851).
    “Wij zullen wafels bakken, De gist is goed, de temper is aan ’t gaan” Uit een volksliedje, bij Schuermans (1865-1870).

    A.A. Weijnen: temper, timper beslag = eng. temper ‘geschikt mengsel’. Afleiding van temperen ‘regelen’ « lat. temperare ‘mengen, zich inhouden’. Uit deze betekenissen zijn ook ontstaan die van: temperatuur en, via de antieke vochtenleer, temperament: de vochten zouden namelijk in een bepaalde verhouding werken.

    Van Dale 2018: tem­per
    1847, van tem­pe­ren in de be­te­ke­nis ‘in de juis­te ver­hou­ding mengen’
    stof­naam; niet al­ge­meen dun be­slag voor wa­fels, pan­nen­koe­ken enz.

    De saus is nogal dun. Maak eens een temper om ze te dikken!

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 01:08
    0 reactie(s)

    #33534

    ogen, zijn ~ verklaren
    (uitdrukking)

    zien naar iets wat men graag ziet

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: ‘zijn oogen verklaren’, zijn oogen verlustigen, zich verlustigen in —, genieten van het zien van iets of iemand, bepaald degene van wie men houdt. De verbinding zal ontstaan zijn uit een betekenis ‘de oogen doen glanzen, schitteren (van plezier, genoegen e.d.). In de algemene taal verouderd of in ieder geval in de 20ste eeuw weinig gebruikt, maar gewestelijk nog zeer verbreid (Gron., W.-Vl., Z.O.-Vl., Antw., Deventer).

    Ze geven vanavond op tv een show met de danseressen van de Moulin Rouge. De mannen zullen hun oogskes kunnen verkleiren!

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 01:05
    0 reactie(s)

    #33535

    hoogstudent
    (de ~, ~ en m.zelfst. nw.)

    student
    volgens Van Dale “Belgisch Nederlands, verouderd”

    “De Vlaamse student heeft zichzelf jarenlang hoogstudent genoemd. Hoogstudent is ontstaan naast student, zoals hoogleraar naast leraar. (…) Toen collegeleerlingen de verenigingen die zij vanaf 1880 begonnen op te richten studentenbonden noemden, wilden de Vlaamse studentenleiders een onderscheid maken tussen de leerlingen van het middelbaar onderwijs of scholieren enerzijds en de universiteits- en hogeschoolstudenten anderzijds. Zo ontstond het begrip “hoogstudent”. (…) De term “hoogstudent” is aan het slijten, maar leeft nog verder in geijkte benamingen zoals het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond." (website LHC Plutonica)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 01:04
    0 reactie(s)

    #33536

    woest en waad
    (uitdr. )

    van heinde en ver
    van overal

    Ze komen van woest en waad om dit te zien.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 01:02
    0 reactie(s)

    #33537

    vals probleem

    een probleem dat er geen is

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    <Frans: faux problème

    SN: schijnprobleem

    doorbraak.be: In het politieke maandblad Doorbraak doet Herman Deweerdt uit de doeken waarom het Belgische begrotingsprobleem een vals probleem is.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 00:59
    0 reactie(s)

    #33538

    naam, dat heeft geen ~
    (uitdr.)

    te veel om te beschrijven, overdreven

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Gelak as die zich belachelijk maakt op een podium, dat heeft gene naam.

    Alles is toch zo duur tegenwoordig: dat heeft gene naam!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 00:58
    0 reactie(s)

    #33539

    voorzorgsvolmacht
    (zn. v.; ~en)

    een volmacht die bij de notaris geregistreerd wordt waarbij men schikkingen treft voor het geval men wilsonbekwaam wordt, i.h.b. geeft men volmacht aan anderen om bepaalde zaken te regelen

    Meer in het algemeen kan u een voorzorgsvolmacht geven die u het comfort biedt dat, als u wilsonbekwaam zou worden, de door u vooropgestelde handelingen worden uitgevoerd. (familiebedrijf.be)

    86.122 Belgen lieten de afgelopen vier jaar een voorzorgsvolmacht opstellen. (jubel.be)

    Kent u de voorzorgsvolmacht voorzien bij de Wet van 17 maart 2013? (legalnews.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Mar 2019 00:53
    0 reactie(s)

    #33540

    voorzorgsvolmacht
    (zn. v.; ~en)

    een volmacht die bij de notaris geregistreerd wordt waarbij men schikkingen treft voor het geval men wilsonbekwaam wordt, i.h.b. geeft men volmacht aan anderen om bepaalde zaken te regelen

    Meer in het algemeen kan u een voorzorgsvolmacht geven die u het comfort biedt dat, als u wilsonbekwaam zou worden, de door u vooropgestelde handelingen worden uitgevoerd. (familiebedrijf.be)

    86.122 Belgen lieten de afgelopen vier jaar een voorzorgsvolmacht opstellen. (jubel.be)

    Kent u de voorzorgsvolmacht voorzien bij de Wet van 17 maart 2013? (legalnews.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Mar 2019 20:21
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.