Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
ijstaart in de vorm van een lam met een vulling van frambozencoulis. Wanneer de kop van het lam wordt afgesneden, vloeit het bloed (grenadine, frambozencoulis e. d.).
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Eerste communicanten kiezen nog vaak voor een traditioneel vanille-ijslam gevuld met grenadine, dat door de communicant plechtig (en bloederig) geslacht kan worden. (gva)
En dan te bedenken dat er in de jaren stillekes in België ochottekes ‘teen en tander’ te doen was omtrent het bloedend nekske van de ijslammekes voor communicantjes. (blog)
uitvliegen, uitvaren
vnw: tegen iemand uitschieten: uitvallen, uitvaren tegen iemand, boos worden
znwb: Van pers.: boos worden, woedend worden; uitvallen, uitvaren, opspelen; snauwen; vaak in de verb. tegen iem., iets uitschieten.
“In die zin dat ik wel eens een keer kon uitschieten tegen mijn spelers, maar dat had niets met mijn mens-zijn te maken. " (hbvl.be)
Hij schoot uit tegen een medewerker zonder te beseffen dat zijn microfoon nog aanstond. (vrt.be)
Het zit nu bovenarms op tussen Peter en Femke, zij is ferm uitgeschoten tegen Peter. (thuisforum.be)
Piet Piryns schoot woedend uit: ” De ton? Gij beweert dus dat er in De ton ’s avonds geen bediening is? Joël, tot hoe laat is De ton op de kaai in Bangkok …" (knack.be)
verduidelijken, verklaren, verhelderen, uiteenzetten
znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).
Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)
Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)
1. nietsnut, losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
2. gek persoon, kwibus, kwiet, kwiebel, kwieten
soms ook bistenkwiebel
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930
1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.
2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!
madeliefje(s)
(namen van bloemen zijn vaak meervoudig in het dialect: pisbloemme, meeklèkskes, groffiaote, krizante, bosilzjekes, klitteklotte, kérkesniëtels, botterbloemme, koebbelreiskes …)
Lokale uitspr.: meezietsjes
Etym.: made + soete (cf. Van Dale, meizoentje)
Kinderen plukken de eerste meizoetjes in het gras om er een bloemenkransje van te vlechten.
bedienen in een handelszaak
vnw: een klant bestellen: een klant bedienen
We werden besteld van de oude Kate. (We werden bediend door de oude Kate.)
De prijs is aantrekkelijk maar pas op voor je frieten rekenen ze 2 euro per persoon aan ,we werden besteld door een ober die enkel een beetje engels sprak .(tripadvisor.be)
Personeel was niet zo vriendelijk, lang moeten wachten vooraleer ik werd besteld in het restaurant. (planetofhotels.com)
een brief met wensen die op school wordt voorbereid en voorgelezen wordt aan ouders, grootouders, peter en meter
.jpg)
Nieuwjaarsbrief 1 januari 1890
Van Dale 2016 online: BE
Van Dale 2024: in BE op school voorbereide nieuwjaarswens die kinderen voor hun ouders en peter en meter voorlezen of opzeggen
vgl. nieuwjaar
Één voor één gingen de kinderen op een stoel staan om hun nieuwjaarsbrief voor te dragen.
Liefste peter,
Zoveel te meer ge geeft, zoveel te beter.
Uw petekind Jean,
Mortsel, 1 januari 2016.
een brief met wensen die op school wordt voorbereid en voorgelezen wordt aan ouders, grootouders, peter en meter
Nieuwjaarsbrief 1 januari 1890
Van Dale 2016 online: BE
Van Dale 2024: in BE op school voorbereide nieuwjaarswens die kinderen voor hun ouders en peter en meter voorlezen of opzeggen
vgl. nieuwjaar
Nieuwjaarsbrief 1 januari 1890
zie andere betekenis nieuwjaarsbrief
Één voor één gingen de kinderen op een stoel staan om hun nieuwjaarsbrief voor te dragen.
Liefste peter,
Zoveel te meer ge geeft, zoveel te beter.
Uw petekind Jean,
Mortsel, 1 januari 2016.
een rare, speciale persoon
synoniem van apsjaar, hapsjaar
vgl.: napjaar
> Zou kunnen teruggaan op Waals “hape-tchâr”, dat mogelijk zelf van Germaanse oorsprong is (hapscheer). In Limburg is “hapsjaar” een gulzig, inhalig persoon, maar het is vooral een folkloristisch begrip in Wallonië, met name in het carnaval van Malmédy.
“Gij zijt nogal nen abjaar.”
betekent zoveel als: Gij zijt een speciaal iemand, een zonderling die meestal veel geluk heeft.
stoer, cool, vroom
gwnt: (inz. Zuidn.) kloek of zwaar gebouwd, krachtig, stevig: een grote, sterke en struise kerel; een struise, stevige vrouw; struise planten; — een struise stijl, gespierd, kernachtig.
zie ook struis doen
ga’de da mee vechte – zo’ne stroaze, pas ma oep of g’èt twie bla kette!
(Gaat ge daarmee vechten – zo’ne stoere, pas maar op of ge hebt 2 blauw ogen!)
uitvliegen, uitvaren
vnw: tegen iemand uitschieten: uitvallen, uitvaren tegen iemand, boos worden
znwb: Van pers.: boos worden, woedend worden; uitvallen, uitvaren, opspelen; snauwen; vaak in de verb. tegen iem., iets uitschieten.
“In die zin dat ik wel eens een keer kon uitschieten tegen mijn spelers, maar dat had niets met mijn mens-zijn te maken. " (hbvl.be)
Hij schoot uit tegen een medewerker zonder te beseffen dat zijn microfoon nog aanstond. (vrt.be)
Het zit nu bovenarms op tussen Peter en Femke, zij is ferm uitgeschoten tegen Peter. (thuisforum.be)
Piet Piryns schoot woedend uit: ” De ton? Gij beweert dus dat er in De ton ’s avonds geen bediening is? Joël, tot hoe laat is De ton op de kaai in Bangkok …" (knack.be)
zolang de voorraad strekt
vnw: tot uitputting van de voorraad: zolang de voorraad strekt
Team Taaladvies: De combinatie tot uitputting van de voorraad is standaardtaal in België. Ze betekent ‘tot de voorraad op is’. Standaardtaal in het hele taalgebied is zolang de voorraad strekt.
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
Fr. jusqu’à épuisement du stock
zie ook uitgeput zijn
Actie topokkazies (occasie) tot uitputting voorraad!
Op 23 februari 2006 werden voor de eerste keer binnen de abdij Westmalle champagneflessen afgevuld, voorlopig nog tot uitputting van de voorraad in de geëmailleerde flessen, maar nadien zullen herbruikbare bruine flessen gebruikt worden, voorzien van een etiket. (op Zythos.be)
een noodrem in de trein
vnw: noodrem
znwb: In Belg. treinen: noodrem (ter vert. van fr. alarme).
Elk compartiment heeft een noodsein en er zijn er nog enkele in de gang zelf. Op de trein heerste er chaos. Geroep, getier. (hln.be)
Het noodsein was niet sterk genoeg verlicht, in de trein ontbrak een verplicht veiligheidssysteem en de bestuurder heeft wel degelijk het … (nieuwsblad.be)
Het is immers onze (en ook die van de bestuurder) taak om het afgetrokken noodsein te herbewapenen (waardoor de remmen weer lossen), pas dan kan de rit verder gezet worden. (forum.modelspoormagazine.be)
In Mechelen werden dan weer de noodseinen van een treinstel gemanipuleerd en werd een werkwillige treinbegeleider zodanig verbaal geïntimideerd en … (demorgen.be)
dure geneeskunde die eerder in de spreekwoordelijke villa van de specialist bedreven wordt dan in de ziekenhuizen
Woordenboek van Neologismen – Marc de Coster (1999): Villageneeskunde – luxebehandeling, bijvoorbeeld in een particuliere kliniek; peperdure gezondheidszorg die niet voor iedereen is weggelegd. Pejoratief.
Google 2025: .NL (9); .BE (114)
“Villageneeskunde noem ik dat. Het is een kwalijke tendens dat je sneller privé bij een specialist terechtkan als je meer betaalt, terwijl de wachtlijsten in ziekenhuizen oplopen.” (vrt.be)
Ons land telt meer en meer commerciële klinieken waar aan villageneeskunde wordt gedaan. (zorgneticuro.be)
Professor Tom Balthazar: “Er ontstaat een ‘villageneeskunde’, waarbij artsen zich terugtrekken in privépraktijken.” (hln.be)
Ze vrezen dat Vandenbroucke komaf wil maken met wat hij eerder al ‘villageneeskunde’ noemde. (standaard.be)
Dreigt geen averechts effect, met een kloof tussen de officiële zorgstructuur met wachtlijsten en private villageneeskunde? (demorgen.be)
verklaren
znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).
Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)
Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)
moeilijk te verkrijgen, schaars
Door de rantsoenering waren tijdens de oorlog veel eetwaren kwakrijgs.
moeilijk te verkrijgen, zeldzaam, schaars
Door de rantsoenering waren tijdens de oorlog veel eetwaren kwakrijgs.
verduidelijken, verklaren, verhelderen
znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).
Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)
Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)
zeldzaam, weinig
Als men bv. in geldnood zit, weinig eten heeft of weinig in huis heeft o.a. voedingswaren, wasproducten en noem maar op, dan zit men besjrapt.
verklaren
znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).
Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)
Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
