Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #31881

    ineenflansen
    (ww. flanste ineen, ineengeflanst)

    zonder verband in elkaar flansen, neersmijten, bijeengooien

    zie ook ineen~

    Die spreekbeurt had hij van ginderachter ineengeflaanst.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 07 Aug 2019 11:17
    0 reactie(s)

    #31882

    ineenflansen
    (ww. flanste ineen, ineengeflanst)

    zonder verband in elkaar flansen, neersmijten, bijeengooien

    Die spreekbeurt had hij van ginderachter ineengeflaanst.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 07 Aug 2019 11:16
    0 reactie(s)

    #31883

    zaat
    (de ~, (v.), geen mv.)

    - zitting van stoel
    - zadel van fiets

    < Middelnederlands sate. Van zitten.

    WNT: Zaak, bestemd of gebruikt om op te zitten. Verouderd, maar nog gewestelijk, inzonderheid in West-Vlaanderen en Zeeland.

    ook in de Antwerpse Kempen, vooral als zitting van een stoel

    De zaat (de zate) van een keukenstoel kun je laten herstellen, maar het kost bijna evenveel als een nieuwe kopen.

    De kleuter rijdt met vader mee op het zaatje vooraan op de fiets.

    < andere definitie van zaat

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 17:28
    1 reactie(s)

    #31884

    zaat
    (de ~, (v.), geen mv.)

    - zitting van stoel
    - zadel van fiets

    < Middelnederlands sate. Van zitten.

    WNT: Zaak, bestemd of gebruikt om op te zitten. Verouderd, maar nog gewestelijk, inz. in West-Vlaanderen en Zeeland.

    ook in de Antwerpse Kempen, vooral als zitting van een stoel

    De zaat (de zate) van een keukenstoel kun je laten herstellen, maar het kost bijna evenveel als een nieuwe kopen.

    De kleuter rijdt met vader mee op het zaatje vooraan op de fiets.

    < andere definitie van zaat

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 17:26
    1 reactie(s)

    #31885

    zaat
    (de ~, (v.), geen mv.)

    - zitting van stoel
    - zadel van fiets

    WNT: Zaak, bestemd of gebruikt om op te zitten. Verouderd, maar nog gewestelijk, inz. in West-Vlaanderen en Zeeland.

    ook in de Antwerpse Kempen, vooral als zitting van een stoel

    De zaat (de zate) van een keukenstoel kun je laten herstellen, maar het kost bijna evenveel als een nieuwe kopen.

    De kleuter rijdt met vader mee op het zaatje vooraan op de fiets.

    < andere definitie van zaat

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 17:26
    1 reactie(s)

    #31886

    zaat
    (de ~ , (v.), geen mv)

    scheepstimmerwerf

    < Middelnederlands sate. Van zitten.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    scheepstimmerwerf. Gewestelijk in Vlaams-België, meestal in den vorm zaat.
    “Ongelukkig voor Bavo arbeidde ook, Jan Donckers, Bert’s vader, toen reeds op de zaat”, Sleeckx (1863).
    “Te Hoboken is ’en groote zaat”, Corn.-Vervliet (1903).

    Van Dale 2013 online: gewestelijk
    vormvariant: zate

    Tot in de eerste helft van de 20ste eeuw stond er in Herentals een zaat, naast het binnendok en het huidige station. Op de zaat staan nu woningen en de straat noemt de Zaatweg.

    Aan het kanaal in Schoten noemt de straat: de Zaatstraat.

    < andere definitie van zaat

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 17:21
    8 reactie(s)

    #31887

    sajetten
    (bn. (alleen attributief))

    breigaren

    In Streuvels Stijn, De Oogst, Desclée De Brouwer, 1958 (15), bladzijde 8: "… lag een bolleken zwarte wolsajette

    < Frans sayette

    zie ook sjette, saai (sui), sedde

    Hij draagt nog sajetten sokken, gebreid door zijn grootmoeder.

    Regio Westhoek
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 16:49
    7 reactie(s)

    #31888

    schietlap, ga uit mijn ~
    (ne ~ (m.) , geen mv.)

    ga uit mijn weg

    Van Dale 2018 “schietlap” le­ren lap die men om de lin­ker­arm bindt bij het schie­ten met de hand­boog

    zie ook goerte, uit m’n ~

    Hallo! Ga eens uit mijne schietlap staan. Ge riskeert doelwit te worden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 13:57
    0 reactie(s)

    #31889

    inpilsen
    (ww., pilste in, ingepilst)

    - indrinken, voordrinken
    - zowel jongeren als volwassenen die thuis al aan de alcohol beginnen alvorens naar een stapje in de uitgaanswereld te zetten

    zie ook pre-drinken, preboozen

    VILLAGE GANTOISE, waar Buffalo’s zondag ‘inpilsen’ (nieuwsblad.be)

    Eerst glas of zes en dan kan fuif beginnen
    HELFT 12- TOT 15-JARIGEN DOET AAN ‘INPILSEN’ (hln.be)

    Het inpilsen kan een aanvang nemen! (proximusgoformusic.be)

    Indrinken of inpilsen. Een bak bier kopen om samen op kot op te drinken is gezellig en het kost minder. (standaard.be)

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 13:51
    0 reactie(s)

    #31890

    preboozen
    (ww. preboosde, gepreboosd)

    Een groep jongeren die samenkomt bij iemand thuis waar men op voorhand alcoholische dranken consumeert om in de stemming te geraken voor het uitgaan.
    syn.: indrinken, voordrinken

    zie ook boozen, buizen, boes, pre-drinken

    > jongerentaal

    Bij mijn dochter thuis komt de groep meestal bijeen. Ze preboozen eerst met cava en whiskey alvorens ze naar een festival, naar een discotheek of gewoon op café gaan.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 13:50
    0 reactie(s)

    #31891

    pre-drinken
    (werkw.; verl. tijd is niet gebruikelijk; pre-gedronken)

    Pre-drinken is de verzamelnaam voor het consumeren van alcohol, meestal bij iemand thuis, voordat men naar een andere uitgaansgelegenheid gaat. Deze activiteit komt vaak voor bij jong volwassenen. Het wordt geassocieerd met een verhoogde intoxicatie alsook met alcohol gerelateerde problemen. De verhoogde intoxicatie is het gevolg van het feit dat de jongeren hun alcoholgebruik op het evenement niet minderen, maar een vergelijkbare hoeveelheid drinken als de personen die niet pre-drinken. (drugspunt.be)

    zie ook: preboozen

    “Jongeren die al op voorhand drinken, pre-drinken genaamd, zijn vaak al onder invloed wanneer ze op het evenement aankomen.Pre-drinken maakt deel uit van de jongerencultuur, dit bleek uit de enquête die werd afgenomen bij 1634 14-25-jarigen uit Vlaanderen, waar de grote meerderheid aangaf dit gedrag al te hebben gesteld.” (bachelorproef criminologie van T. Dedeurwaerder)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 13:49
    3 reactie(s)

    #31892

    eijerdolleke
    (het ~, ~s)

    kleine veldmuis

    < ook jèèrdol, van jèèr (aarde) + dol

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: dol
    znw. m. Misschien samenhangend met ‘dol’, bnw. (de beet van eene spitsmuis werd vroeger als giftig beschouwd).
    In Z.-Ndl. benaming voor de verschillende soorten van spitsmuizen (gesl. Sorex).
    Samenst. Aarddol, te St. Truiden als benaming voor de spitsmuis en ook wel voor de mol.

    zie ook de etymologie van tolp

    Nu het begint te vriezen proberen de ijerdollekes binnen te komen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 12:50
    0 reactie(s)

    #31893

    dol
    (de ~ (m.), ~len)

    spitsmuis

    < vergelijk het woord tolp, dat waarschijnlijk dezelfde oorsprong heeft

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederland benaming voor de verschillende soorten van spitsmuizen (geslacht Sorex).
    < Aarddol, te St. Truiden als benaming voor de spitsmuis en ook wel voor de mol.

    Van Dale 1995: gewestelijk

    zie ook dolleke, eijerdolleke

    De kat kwam met een kadootje af: een levensloze dol.

    > zie andere betekenis van dol

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 12:47
    0 reactie(s)

    #31894

    dolleke
    (het ~, ~s)

    veldmuisje

    < waarschijnlijk hetzelfde woord en dezelfde etymologie als tolp

    Woordenboek der Nederlandsche taal: dol: genoemd naar de beet van eene spitsmuis, die werd vroeger als giftig beschouwd.
    In Zuid-Nederland benaming voor de verschillende soorten van spitsmuizen (gesl. Sorex).
    De Spitsmuizen, gewoonlijk Dollen genoemd, behooren met Egel en Mol tot … de Insekteneters, (Teirlinck)

    Van Dale online: gewestelijk spitsmuis

    ook in de Kempen

    Wat is dat toch met die vrouwen dat die al op de loop schieten voor zo’n piepklein dolleke?

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 12:44
    0 reactie(s)

    #31895

    zikkel
    (de ~, (v./m.), ~s)

    uitspraakvariant voor sikkel

    ww. zikkelen

    Sickle33

    zie ook: zichel, ziekel
    vgl pik

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: zikkel
    — ziggel — Bijvorm van sikkel. Behalve in vlaamse en zeeuwse dialecten verouderd.
    “Zulks (zekere inbreuk op auteursrechten) noemen myne geeerde vrienden den zikkel onbetamelyk in eens anders oogst te slaan” V. Effen, (1732).

    De randen van onze gazon doen we nog altijd af met een zikkel.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 12:39
    5 reactie(s)

    #31896

    pieken
    (ww. piekte, gepiekt)

    zie pikken

    Dien wollen trui piekt.

    > andere betekenis van pieken

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 12:31
    3 reactie(s)

    #31897

    zegde
    (o.v.t. van zeggen)

    (verouderd in Nederland)

    Deze zwakke vervoeging van zeggen, naast de onregelmatige vorm ‘zei’ is standaardtaal in België. (taaladvies.net)

    < Een regelmatige verleden tijd zegde is in het Nederlands verouderd of formeel en alleen gebruikelijk in samenstellingen en afleidingen, bijv. ontzegde, zegde toe, zegde af. Ook in alle BN-dialecten wordt de vorm zei gebruikt, maar doordat sommigen die vorm als dialectisch aanvoelen, geven zij vaak de voorkeur aan het exogene zegde. (M. Philippa e.a.)

    Ze had genoeg van hare straatengel en zegde dat ze bij hem wegging.

    Ze zegde dat wel, maar ofdat ze het effectief gaat doen, dat is een ander paar mouwen (mouwen, een ander paar ~).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 06 Aug 2019 11:50
    1 reactie(s)

    #31898

    sedert
    (vz.)

    sinds

    in NL formeel taalgebruik, in VL nog vrij alledaags (hoewel ‘sinds’ ook populairder is)

    We hebben sedert een half jaar een samsung lcd tv. Nu is hij sedert 2 dagen raar beginnen doen. We waren tv aan het kijken en plots ging het geluid vanzelf helemaal naar beneden. (9lives.be)

    Deze prachtige vaas is sedert meer dan 30 jaar in mijn bezit en in excellente conditie dwz geen krasje of scheurtje of wat dan ook (2dehands.be)

    Gebruikt geweest als demo boot ,motor heeft 51 uren sedert 2007. (2dehands.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 05 Aug 2019 18:26
    0 reactie(s)

    #31899

    van tijd
    (vaste woordverbinding)

    soms, af en toe

    NL: van tijd tot tijd (~ Frans: de temps en temps)

    ook: van tijds

    Van tijd zoudt ge hem toch een lap rond zijn oren geven zoals die het kan uithangen.

    thank you JanS for the info.on my old school.Ik waardeer al de info.dat ik oppik aan deze webside.Van tijd heb ik wel een beetje moeilijkheid om vlaams te spreken of te schrijven.Ik ben in de states sedert 1956,dat is een lange tijd,maar mijn vlaams begint stilaan terug te komen.Thanks to my computer.Keep in touch.Louis (mechelenblogt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 05 Aug 2019 18:15
    0 reactie(s)

    #31900

    van tijd
    (vaste woordverbinding)

    soms, af en toe

    NL: van tijd tot tijd (~ Frans: de temps en temps)

    ook: van tijds

    Van tijd zoudt ge hem toch een lap rond zijn oren geven zoals die het kan uithangen.

    thank you JanS for the info.on my old school.Ik waardeer al de info.dat ik oppik aan deze webside.Van tijd heb ik wel een beetje moeilijkheid om vlaams te spreken of te schrijven.Ik ben in de states sedert 1956,dat is een lange tijd,maar mijn vlaams begint stilaan terug te komen.Thanks to my computer.Keep in touch.Louis (mechelenblogt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 05 Aug 2019 18:15
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.