Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #31581

    zodra, van ~
    (voegw.)

    zodra, meteen, nadat, van als

    standaardtaal in België? status onduidelijk
    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook van zohaast

    Van zodra de winkeldeuren opengingen, stroomde het volk naar binnen.

    Deze waarborg krijgt U terug van zodra het paspoort gevalideerd werd door onze diensten.

    “Van zodra we uw brief ontvangen, sturen we de bestelling op. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    standaard.be: Proficiat, u kunt dS Avond gratis lezen tot en met 22 mei. We verwerken nog even uw gegevens. Van zodra dit gebeurd is, kunt u meteen beginnen lezen.

    deedactie.be: Van zodra het traangas uit de dozen ontsnapte, vroeg parlementsvoorzitter Kadri Veseli de afgevaardigden de zaal te verlaten.

    demorgen.be: Van zodra het buiten warmer wordt en de zon begint te schijnen, beginnen we weer en masse vlees te roosteren op de grill.

    Van zodra hij met een brancard uit de grot was gebracht, stond er een medisch urgentieteam op hem te wachten om hem naar het ziekenhuis te brengen. (standaard.be)

    Men spreekt van een epidemie van zodra 140 personen per 100.000 inwoners hun arts met dergelijke symptomen raadplegen. (standaard.be)

    Van zodra de tankbeurt is afgelopen, verschijnt de afrekening op het smartphonescherm. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Aug 2019 22:46
    10 reactie(s)

    #31582

    zohaast, van ~
    (voegw.)

    zie van zohaast

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Aug 2019 22:45
    0 reactie(s)

    #31583

    van zohaast
    (voegw.)

    zohaast, zodra

    eigenlijk: van zohaast dat

    bovendien:
    “In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘zohaast’ herkend door:
    31 % van de Nederlanders;
    49 % van de Vlamingen.” (nl.wiktionary.org/wiki/zohaast)

    komt nog maar weinig meer voor, de meeste sprekers gebruiken ‘van zodra dat’

    Van zohaast hij lopen kan, klautert hij de molentrap op; zelf wordt hij aleens nog heel klein zijnde bij vader in de molen gebracht als moeder aan de was of wat weet ik bezig hem liever kwijt is. (dekroniekenvandewesthoek.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Aug 2019 22:45
    0 reactie(s)

    #31584

    dicht
    (bn.)

    gesloten, ihb van winkels, bedrijven, …

    Soms ook gebruikt voor een definitieve sluiting van een bedrijf.

    zie ook toe

    Morgen is ’t paasmaandag, dan zijn de winkels dicht. Maar den bakker zal wel open zijn.

    De Jean kan ander werk gaan zoeken, zijn fabriek in de haven gaat dicht.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Aug 2019 21:45
    0 reactie(s)

    #31585

    toe
    (bn.)

    gesloten zijn, i.h.b. van winkels, bedrijven, …

    zie ook toe voor deur, poort, …

    zie ook dicht

    Met het paasweekend zijn de banken 4 dagen toe.

    Als ge nog brood en toespijs wilt, zult ge u moeten spoeien (spoeien, zich ~) want om 7 uur zijn de winkels toe.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Aug 2019 21:45
    0 reactie(s)

    #31586

    getrouwd, zijt daarmee ~
    (uitdrukking)

    die persoon als partner hebben, moet helemaal niet plezant zijn

    in het Schoon Vlaams: wees daarmee getrouwd

    “Die vriendin van Gerda van de Jean, wat voor een mossel is dat? Amai, zijt daar mee getrouwd…” (Georges Grootjans in het Vlaams Woordenboek)

    “Man, man, man, kan die een stukske zagen, zijt daar mee getrouwd.” (gonosgedichtenhoek 31 jan. 2009)

    ROSA : Amai, wees daarmee getrouwd … Dan nog liever mijne Lowie, dat is tenminste niet zo een zuurpruim.” (toneelfonds.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 16 Aug 2019 15:49
    2 reactie(s)

    #31587

    getrouwd, zijt daarmee ~
    (uitdrukking)

    die persoon als partner hebben, moet helemaal niet plezant zijn

    in het Schoon Vlaams: wees daarmee getrouwd

    “Die vriendin van Gerda van de Jean, wat voor een mossel is dat? Amai, zijt daar mee getrouwd…” (Georges Grootjans in het Vlaams Woordenboek)

    ROSA : Amai, wees daarmee getrouwd … Dan nog liever mijne Lowie, dat is tenminste niet zo een zuurpruim.” (toneelfonds.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 16 Aug 2019 15:42
    2 reactie(s)

    #31588

    getrouwd, zijt daarmee getrouwd
    (uitdrukking)

    die persoon als partner hebben, moet helemaal niet plezant zijn

    in het Schoon Vlaams: wees daarmee getrouwd

    “Die vriendin van Gerda van de Jean, wat voor een mossel is dat? Amai, zijt daar mee getrouwd…” (Georges Grootjans in het Vlaams Woordenboek)

    ROSA : Amai, wees daarmee getrouwd … Dan nog liever mijne Lowie, dat is tenminste niet zo een zuurpruim.” (toneelfonds.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 16 Aug 2019 15:41
    2 reactie(s)

    #31589

    getrouwd, zijt daarmee getrouwd
    (uitdrukking)

    die persoon als partner hebben, moet helemaal niet plezant zijn

    “Die vriendin van Gerda van de Jean, wat voor een mossel is dat? Amai, zijt daar mee getrouwd…” (Georges Grootjans in het Vlaams Woordenboek)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 16 Aug 2019 15:37
    2 reactie(s)

    #31590

    paswoord
    (het ~, ~en)

    wachtwoord, geheime code

    < Eng. ‘password’

    paswoord is standaardtaal in België (VRT-Taalnet)

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Is de invloed van ‘password’ én ‘mot de passe’ zo groot, dat we paswoord dan maar blindelings overnemen? “Schild en vriend” was het wachtwoord om geen goedendag op uw kop te krijgen.

    Nochtans nemen niet veel gebruikers de moeite om een stevig versleuteld paswoord te maken. Maar hoe ziet een goed wachtwoord er dan uit? (vacature.com)

    In 2004 al stelde Bill Gates op de RSA-conferentie dat het paswoord op zijn laatste benen liep “omdat het er niet in slaagt om kritische informatie te beveiligen”. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 13:29
    1 reactie(s)

    #31591

    niet-homogene bevoegdheidsverdeling

    zie niet-homogene bevoegdheden

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:45
    0 reactie(s)

    #31592

    niet-homogene bevoegdheden
    (begrip)

    samenhangende bevoegdheden die verdeeld zijn over het regionale en het federale niveau

    variant: niet-homogene bevoegdheidsverdeling

    zie bevoegdheid, homogeen bevoegdheidspakket

    Alleszins is de niet-homogene bevoegdheidsverdeling rond werk weinig productief – sommigen zullen zich vast heroïsche discussies tussen Vlaams minister van werk Philippe Muyters (N-VA) en zijn federale evenknie Kris Peeters (CD&V) herinneren. (vrt.be)

    De toegang tot het beroep is federaal geregeld, de opleiding een gemeenschapsbevoegdheid. Is dit dan een typevoorbeeld van niet-homogene bevoegdheden? (vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:45
    0 reactie(s)

    #31593

    bevoegdheid
    (de ~ (v.), ~heden)

    communautair begrip ivm staatshervorming
    Syn.: machtiging

    vgl fantoombevoegdheid; homogene bevoegdheid; niet-homogene bevoegdheden

    Vlaamse bevoegdheden: zie hier

    Bourgeois wil 7e staatshervorming: “Meer bevoegdheden voor Vlaanderen” (deredactie.be)

    Vlaanderen heeft als regionale overheid heel wat bevoegdheden waarover zij autonoom mag beslissen. (vlaanderen.be)

    De Vlaamse regering heeft vandaag het ontwerp van huurdecreet goedgekeurd. Het gaat om een nieuwe Vlaamse bevoegdheid in het kader van de zesde staatshervorming. Meest in het oog springende maatregel is de verhoging van de huurwaarborg van twee tot drie maanden. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:44
    0 reactie(s)

    #31594

    niet-homogene bevoegdheden
    (begrip)

    samenhangende bevoegdheden die verdeeld zijn over het regionale en het federale niveau

    zie bevoegdheid, homogeen bevoegdheidspakket

    Alleszins is de niet-homogene bevoegdheidsverdeling rond werk weinig productief – sommigen zullen zich vast heroïsche discussies tussen Vlaams minister van werk Philippe Muyters (N-VA) en zijn federale evenknie Kris Peeters (CD&V) herinneren. (vrt.be)

    De toegang tot het beroep is federaal geregeld, de opleiding een gemeenschapsbevoegdheid. Is dit dan een typevoorbeeld van niet-homogene bevoegdheden? (vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:43
    0 reactie(s)

    #31595

    homogeen bevoegdheidspakket
    (begrip)

    politiek: een pakket van samenhorende bevoegdheden die aan een deelstaat toegewezen wordt

    ook homogene bevoegdheid

    antoniem: niet-homogene bevoegdheden

    zie ook bevoegdheid

    De topman van Solidariteit voor het Gezin, een grote organisatie die thuiszorgdiensten aanbiedt, stelde recent dat het beleid veel efficiënter zou kunnen wanneer slechts één overheid bevoegd zou zijn, wanneer er ‘homogene’ bevoegdheidspakketten worden gerealiseerd.(vlaamsbelang.org)

    Nochtans waren homogene bevoegdheidspakketten bij elke staatshervorming het streefdoel. (tijd.be)

    Ik sta uiteraard achter het idee van een homogene bevoegdheid inzake de arbeidsmarkt. (vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:43
    0 reactie(s)

    #31596

    niet-homogene bevoegdheden
    (begrip)

    samenhangende bevoegdheden die verdeeld zijn over het regionale en het federale niveau

    zie bevoegheid, homogeen bevoegdheidspakket

    Alleszins is de niet-homogene bevoegdheidsverdeling rond werk weinig productief – sommigen zullen zich vast heroïsche discussies tussen Vlaams minister van werk Philippe Muyters (N-VA) en zijn federale evenknie Kris Peeters (CD&V) herinneren. (vrt.be)

    De toegang tot het beroep is federaal geregeld, de opleiding een gemeenschapsbevoegdheid. Is dit dan een typevoorbeeld van niet-homogene bevoegdheden? (vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:43
    0 reactie(s)

    #31597

    homogeen bevoegdheidspakket
    (begrip)

    politiek: een pakket van samenhorende bevoegdheden die aan een deelstaat toegewezen wordt

    ook homogene bevoegdheid

    antoniem: niet-homogene bevoegdheid

    zie ook bevoegdheid

    De topman van Solidariteit voor het Gezin, een grote organisatie die thuiszorgdiensten aanbiedt, stelde recent dat het beleid veel efficiënter zou kunnen wanneer slechts één overheid bevoegd zou zijn, wanneer er ‘homogene’ bevoegdheidspakketten worden gerealiseerd.(vlaamsbelang.org)

    Nochtans waren homogene bevoegdheidspakketten bij elke staatshervorming het streefdoel. (tijd.be)

    Ik sta uiteraard achter het idee van een homogene bevoegdheid inzake de arbeidsmarkt. (vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:37
    0 reactie(s)

    #31598

    Vlaamse jobkorting

    zie jobkorting

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:31
    0 reactie(s)

    #31599

    jobkorting
    (zn. v.; ~en)

    belastingvermindering voor bepaalde jobs

    ook Vlaamse jobkorting

    De Vlaamse jobkorting, de belastingverlaging die midden de jaren 2000 werd ingevoerd en enkele jaren later werd afgeschaft, is terug van weggeweest, klinkt het. (hln.be)

    Vlaamse jobkorting was in feite luiheidspremie | De Tijd (2011)

    De Vlaamse regering besliste om de jobkorting ten gunste van werkenden met een laag inkomen volledig te schrappen vanaf 2011.(vlaamsabvv.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:30
    0 reactie(s)

    #31600

    schermen, voor iets of iemand ~
    (uitdr.)

    Woordenboek der Nederlandse Taal:
    a. Voor iemand of iets schermen, er voor in de bres springen. In zuidelijke dialecten (HOEUFFT; JOOS (1900-1904); CORN.-VERVL.).

    Opm: Vooral in W-Vl?

    Ja, hier spreekt een moedershart die schermt voor haar zoon. (happymama.be)

    Ons dochterke is 2 maanden, dus zoals je stelt Loeki, het is wellicht logisch dat de moeder schermt voor haar kind. (deverdwaaldeooievaar.be)

    Van den eenen kant is het de katholieke partij, die schermt voor haar geloof, hare godsdienstige rechten en vrijheden en van den anderen kant, komen gedurig …(Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Aug 2019 12:18
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.