Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
heel hevig regenen, stortregenen
zie ook geit, klein ~en regenen, wijven, het regent oude ~, het regent stront, regenen dat het giet
herkomst: Duffel Sluis is de tijsluis in Duffel op de verbinding tussen de Nete en het Netekanaal. Als men de sluis openzet, kan men een hevige waterval verwachten.
Straks krijgen we een hevig onweer. Het is te hopen dat duffelsluizen niet zullen opengaan want dan zal menige kelder onderlopen mijn gedacht.
Zie dat regenen! Het is precies dat duffelsluizen open staan.
> andere betekenis van duffelsluizen staan open
heel hevig plassen, loezen, loederen,
hoogwater dat moet geloosd worden
zie ook sluizen openzetten, patatten afgieten
herkomst: Duffel Sluis is de tijsluis in Duffel op de verbinding tussen de Nete en het Netekanaal
Het was dringend zeker? Duffelsluizen stonden open precies.
> andere betekenis van duffelsluizen staan open
milde vloek, dikswijls kindertaal (o.a. gebruikt in de stripreeks Jommeke)
variant: potverkoffie
Wie we daar hebben! Liz Aku potvolkoffie! (meetjeslandsmuziekplatform.be)
Potverkoffie !! De opgaven die ik moeilijk acht worden vlot ontrafeld en op de eenvoudige zoekt men zich een bult. (seniorennet.be)
Potvolkoffie, op de wijze van Jommeke, verder hoefde de lelijkheid volgens mijn moeder niet te strekken. (/issuu.com)
milde vloek
< ‘sacre dieu’
zie ook sakkeren, dju, akkerdjie, akkerdju
Geen wonder dat Hoe Bakkendoe, Zaar Tak, De Pruis, en Mandje Splete zich als in koor lieten ontvallen:”Sakkerdju, wat een schoon vrouwmens.” (mensenvanbijons.be)
Senior, sakkerdju! Blij terug teken van leven van jou te krijgen! (numisforum.be)
verdwenen; vergaan
spelling ook: piepedadda, pipedada
zie ook ribbedebie, pist, de ~ in zijn, pist, de ~ uit zijn
Joukje, heb nog wel een fotootje van dit kokootje, ’k zal eventjes zien. Hij fluit ook zalig, sinds twee weken is em spijtig genoeg piepedadda, maar volgend jaar komt hij normaal gezien terug. (tuinadvies.be)
Het fietsslot werd doorgeknipt en achtergelaten. De fiets zelf is piepedada. (facebook.com)
Mijn Clematis Miss Bateman is piepedada en dit op 1 nacht tijd! Volledig verwelkt en hij was ondertussen al bijna drie meter lang, vol nieuwe scheuten en enkele knoppen. Erg die verwelkingsziekte. (tuinadvies.be)
milde vloek, dikswijls kindertaal
variant: potverkoffie
Wie we daar hebben! Liz Aku potvolkoffie! (meetjeslandsmuziekplatform.be)
Potverkoffie !! De opgaven die ik moeilijk acht worden vlot ontrafeld en op de eenvoudige zoekt men zich een bult. (seniorennet.be)
milde vloek
< ‘sacre dieu’
Geen wonder dat Hoe Bakkendoe, Zaar Tak, De Pruis, en Mandje Splete zich als in koor lieten ontvallen:”Sakkerdju, wat een schoon vrouwmens.” (mensenvanbijons.be)
Senior, sakkerdju! Blij terug teken van leven van jou te krijgen! (numisforum.be)
vloeken, foeteren, mopperen
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
< Frans sacrer = wijden, (ver)vloeken < Laijn sacer, ~cri
afleiding: sakkers(e) (bijv.nw.) vervloekt(e)
andere bastaardvloeken:
sakkerloot (sacra lotio- heilige doop),
sakkerdju (sacredieu – heilige god)
sapristi (verbastering van sacristie)
Ik heb al gesakkerd op die sakkerse deugniet. Sapperloot!
vloeken, foeteren, mopperen
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
< Frans sacrer = wijden, (ver)vloeken < Laijn sacer, ~cri
afleiding: sakkers(e) (bijv.nw.) vervloekt(e)
andere bastaardvloeken:
sakkerloot (sacra lotio- heilige doop),
sakkerdju (sacredieu – heilige god)
sapristi (verbastering van sacristie)
Ik heb al gesakkerd op die sakkerse deugniet. Sapperloot!
1. auto: pinker, richtingaanwijzer
2. alg.: knipperlicht
Van Dale online: BE, spreektaal
Zijn pinklichten branden nog, dat is ook verwarrend. Ge weet niet of em gaat afslagen of niet.
Elk jaar met Kerstmis hangt em zijn huis vol pinklichtjes. De buren kunnen er niet van slapen.
1. richtingaanwijzers gebruiken, het knipperen van de pinklichten
zie: pinker
vgl. Duits blinken (richtingaanwijzer aanzetten)
2. knipperen van een lamp: het aan- en uitgaan
Clip: zie hier
3. knipperen met de ogen: knipogen; zie ook plinken
< andere definitie van pinken
1. Voor ge links of rechts wil draaien, moet ge eerst pinken.
2. Pinken Lamp
Af en toe heb ik last van een lamp (eigenlijk alle lampen in het huis) die met onregelmatige tussenpauzes pinkt wanneer één van mijn buren met een zwaar apparaat werkt. (forum)
3. Ge hebt touche (touche hebben), die knapperd pinkt naar u.
1. richtingaanwijzers gebruiken, het knipperen van de pinklichten
zie: pinker
vgl. Duits blinken (richtingaanwijzer aanzetten)
Clip: zie hier
2. knipperen van een lamp: het aan- en uitgaan
Clip: zie hier
3. knipperen met de ogen: knipogen; zie ook plinken
< andere definitie van pinken
1. Voor ge links of rechts wil draaien, moet ge eerst pinken.
2. Pinken Lamp
Af en toe heb ik last van een lamp (eigenlijk alle lampen in het huis) die met onregelmatige tussenpauzes pinkt wanneer één van mijn buren met een zwaar apparaat werkt. (forum)
3. Ge hebt touche (touche hebben), die knapperd pinkt naar u.
fonkelen, glanzen van de ogen, twinkelen
Je kon de deugnieterij van zijn gezicht lezen, als je zag hoe dat zijn ogen twintelden.
willen
Vooral in negaties en vragende vormen?
bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Vrijheid, vergunning tot iets hebben, mogen; thans nog wel in Z.-N.
Behoeven; vooral gewoon in zinnen met eene ontkenning; in een bepaald geval iets (niet) noodig hebben, (niet) verplicht er toe zijn. In Z.-N. nog gewoon.
Moete gij melk in uw koffie (hebben)?
Nee, ik moet geen koffiekoeken hebben, ik eet liever een boke met heps.
wasgoed impregneren met stijfsel (stessel)
Ik had heel dat laken moeten stesselen, want de plooien gingen er niet uit.
> andere betekenis van stesselen
slenteren, zich schuifelend voortbewegen, sloffen
Ook in het 3 provinciënpunt Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Antwerpen
Hij stesselde naar de pompbak.
Wie komt daar aangestesseld?
> andere betekenis van stesselen
ham
Etymologisch Woordenboek van het Nederlands:
Het woord hesp is algemeen Belgisch-Nederlands, in de Belgische dialecten komt het in diverse varianten voor. In Nederland bestaat het slechts in het Utrechts, waar de vorm hips ’hamschijf’ (met s-p-metathese, zie ook: wesp) ook bovendialectisch algemeen in gebruik is.
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
West-Vlaanderen en regio Gent: hespe
provincie Antwerpen: heps
zie ook heps, Ardeense hesp, gerookte hesp
Gekookte hesp
Eerst eet ik een boke met hesp, en dan pak ik nog wel ene met kaas.
op de avond van gisteren
zie ook gisteren~
Taalunie:
“Is gisterenavond correct, of moet het gisteravond zijn?
Antwoord
Beide vormen zijn correct. Gisteravond is standaardtaal in het hele taalgebied, gisterenavond is standaardtaal in België. Het is niet duidelijk of gisterenavond ook in Nederland tot de standaardtaal gerekend kan worden.
Toelichting
In de standaardtaal zijn samenstellingen van gister en woorden die delen van de dag aangeven, heel gebruikelijk: gisteravond, gistermiddag, gistermorgen, gisternacht, gisterochtend.
In de standaardtaal in België zijn de vormen met gisteren iets gebruikelijker. In Nederland komen samenstellingen met gisteren ook wel voor, ook in het taalgebruik van standaardtaalsprekers, maar ze worden niet algemeen geaccepteerd. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of deze vormen ook in Nederland standaardtaalkarakter hebben.
Vb. Gisterennacht is hij al slaapwandelend in het bed van zijn ouders beland. (standaardtaal in België)
DS2015 standaardtaalHij is gisterenavond vertrokken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
